İçeriğe atla

Lozan Anıtı

Koordinatlar: 41°39′09″K 26°31′12″D / 41.65250°K 26.52000°D / 41.65250; 26.52000
Lozan Anıtı
Harita
Koordinatlar41°39′09″K 26°31′12″D / 41.65250°K 26.52000°D / 41.65250; 26.52000
KonumKaraağaç, Edirne, Türkiye
Açılış tarihi19 Temmuz 1998
AdandığıLozan Antlaşması

Lozan Anıtı[1] ya da tam adıyla Lozan Anıtı, Meydanı ve Müzesi,[2] 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Antlaşması anısına Edirne'nin Karaağaç mahallesinde inşa edilen anıt ve müze. 1998'de açılan anıt ve müze, tarihi Karaağaç Tren İstasyonu binasının yanındadır.

Tarihî arka plan

I. Dünya Savaşı'nın sonunda 10 Ağustos 1920 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında savaşı sona erdirmek üzere Sevr Antlaşması imzalandı. Ancak Ankara'da kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi kapsamındaki Ankara Hükûmeti bu sözleşmeyi tanımadı ve Kurtuluş Savaşı mücadelesini başlattı. Savaş sonrasında Anadolu'nun büyük bölümü Ankara Hükûmeti kontrolüne geçti ve Sevr Antlaşması'nı geçersiz kılan yeni bir barış antlaşması olan Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923'te İsviçre'nin Lozan kentinde imzalandı. Bu barış antlaşması ile Ankara Hükûmeti ile İtilaf Devletleri arasındaki savaş sona erdirildi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin güncel sınırları tanınmış oldu.[3][4] Antlaşma gereğince Yunanistan ile Türkiye arasındaki sınır da belirlendi ve Meriç'in güney kıyısındaki Karaağaç beldesi Yunanistan'dan Türkiye'ye geçti.

Anıt projesi

Karaağaç'ta bulunan ve Edirne'nin ana tren istasyonu olarak kullanılan Karaağaç Tren İstasyonu, 1972 yılında yeni istasyon binası inşa edilene kadar faaliyetini sürdürdü.[2] Eski istasyon binası ve etrafındaki alan Trakya Üniversitesi'ne devredildi ve üniversitenin çeşitli birimleri tarafından kullanılmaya başladı.[2] 1996'da üniversite senatosu bu alanda bir anıt ve eski tren istasyonunun yanına ise müze inşa edilmesine karar verdi. Proje ekibi 14 Şubat 1997 tarihinde çalışmalarına başladı ve anıtın temeli 29 Mart 1998'de atıldı.[2] 110 günde tamamlanan anıt 19 Temmuz 1998 günü Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından açıldı.[2] Kamuya açık bir park olarak düzenlenen anıtın etrafına Türkiye Cumhuriyeti'nin her yılı için 74 fidan dikildi ve 29 Ekim 1998 günü Cumhuriyet'in 75. yıldönümde dikilen fidanla birlikte bu sayı 75'e tamamlandı.[2]

Trakya Üniversitesi tarafından karşılanan anıtın maliyeti 148 milyar TL oldu.[5]

Anıt

Elinde güvercin ve Lozan Antlaşması'nı tutan genç kız figürüElinde güvercin ve Lozan Antlaşması'nı tutan genç kız figürü
Elinde güvercin ve Lozan Antlaşması'nı tutan genç kız figürü
Lozan Barış Konferansı'ndaki Türk heyetinin başkanlığını yapan İsmet İnönü'nün büstü

Anıt, birbirinden bağımsız olarak yerden 45 derece açıyla yükselen üç beton konsol üzerine dikilmiş üç beton sütundan oluşur. 36,45 metre yüksekliğindeki en uzun sütun Anadolu'yu, 31,95 metre yüksekliğindeki sütun Trakya'yı ve diğer iki sütun arasında yer alan 17,45 metre yükseliğindeki üçüncü sütun ise Karaağaç'ı simgeler.[2] Bu üç sütun birbirine, yerden 7,20 metre yükseklikte yer alan ve birlik ve beraberliği simgeleyen bir beton çember ile bağlanır.[2] Çemberin üzerine yerleştirilmiş olan 4,20 metre boyundaki genç kız figürünün bir elinde barış ve demokrasiyi simgeleyen güvercin, diğer elinde ise Lozan Antlaşması'nı simgeleyen belgeler vardır.[2] Anıtın ayaklarının etrafında yer alan 15 metre çapındaki yarım daire şeklindeki havuz ise Türkiye'nin üç yanını çevreleyen denizleri temsil eder.[2]

Anıtın bulunduğu park alanının girişinde, Lozan Barış Konferansı'ndaki Türk heyetinin başkanlığını yapan İsmet İnönü'nün büstü yer alır.

Müze

Tren istasyonu yanındaki müze binasındaki iki odada, Lozan Antlaşması'na dair belgeler ve fotoğraflar ile İsmet İnönü'nün kişisel eşyaları ve karikatürleri sergilenir. Binanın giriş koridorunda ise antlaşmaya dair kitapların bulunduğu bir kütüphane vardır.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Lozan Anıtı". Edirne Valiliği. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2020. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k Ender Bilar. "Trakya Üniversitesi Lozan Anıtı, Meydanı ve Müzesi". İnönü Vakfı. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2020. 
  3. ^ Treaty of Peace with Turkey signed at Lausanne, Lozan, İsviçre, 24 Temmuz 1923, 23 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Kasım 2012 
  4. ^ "CO – Chemins de fer Orientaux". Trains of Turkey. 4 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2015. 
  5. ^ "Lausanne Treaty Being Symbolized in Edirne". Hürriyet Daily News. 29 Mart 1998. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2015. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Lozan Anıtı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Edirne (il)</span> Türkiyenin Marmara Bölgesinde bir il

Edirne, Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Trakya yakasında yer alan bir ildir. İlin nüfusu 419.913'tür. Bu nüfusun %78,3'ü şehirlerde yaşamaktadır. İlin yüzölçümü 6.145 km2'dir. İlde km2'ye 68,28 kişi düşmektedir. (2022)

<span class="mw-page-title-main">Lozan Antlaşması</span> İsviçrenin Lozan şehrinde Türkiye ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan barış antlaşması

Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre'nin Lozan şehrinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileriyle Britanya İmparatorluğu, Fransız Cumhuriyeti, İtalya Krallığı, Japon İmparatorluğu, Yunanistan Krallığı, Romanya Krallığı ve Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı (Yugoslavya) temsilcileri tarafından, Leman Gölü kıyısındaki Beau-Rivage Palace'ta imzalanmış bir barış antlaşmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sevr Antlaşması</span> Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan ve Ankara Hükûmetince fiilen ve hukuken geçersiz kılınan barış antlaşması

Sevr Antlaşması, I. Dünya Savaşı sonrasında İtilâf Devletleri ile Osmanlı İmparatorluğu hükûmeti arasında 10 Ağustos 1920'de Fransa'nın başkenti Paris'in 3 km batısındaki Sevr (Sèvres) banliyösünde bulunan Seramik Müzesi'nde imzalanmış antlaşmadır. Antlaşma imzalandığı dönemde devam eden Türk Kurtuluş Savaşı'nın sonucunda Türklerin galibiyetiyle, bu antlaşma yerine 24 Temmuz 1923'te Lozan Antlaşması imzalanıp uygulamaya konulduğundan Sevr Antlaşması geçerliliğini kaybetmiştir. Sevr Antlaşması 433 maddeden oluşmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Trakya Üniversitesi</span> Edirnede kurulu devlet üniversitesi

Trakya Üniversitesi, Edirne merkezli bir devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Lozan</span> İsviçrede şehir; Vaud kantonunun başkenti

Lozan (Lausanne), İsviçre'de, Fransızca konuşulan “Suisse Romande” veya “Romandie“ kısmında olup Vaud kantonunun başkentidir ve aynı zamanda "District de Lausanne" merkezidir. Lozan Cenevre Gölü kıyısındadır. Cenevre kentine 60 km uzaklıktadır, kuzeyinde Jura dağları ve gölün karşı tarafında da Évian-les-Bains (Fransa) bulunmaktadır. Lozan Antlaşması 24 Temmuz 1923'te Lozan'da Beau-Rivage Palace'da imzalanmıştır. Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC)'nin merkezi buradadır. Lozan çevresinde şarap üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Uşi Antlaşması</span> İtalya Krallığı ile Osmanlı İmparatorluğu arasında Trablusgarp Savaşı sonunda 1912de imzalanan barış antlaşması

Uşi Antlaşması, İtalya Krallığı ile Osmanlı İmparatorluğu arasında Trablusgarp Savaşı sonunda imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma İtalyan tarihinde Trattato di Losanna yani Lozan Antlaşması olarak geçmektedir. "Ouchy" Lozan'ın bir semtidir. Türkiye tarihinde 24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşması ile anlam karışmasını önlemek için Uşi (Ouchy) Antlaşması olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Edirne</span> Edirne ilinin merkezi olan şehir

Edirne, Türkiye'nin Edirne ilinin merkezi olan şehir. Marmara Bölgesi'nin Trakya kesiminde, Yunanistan ve Bulgaristan sınırında yer almaktadır. Edirne, 1363'ten 1453'e kadar Osmanlı İmparatorluğu'nun başkentiydi. 2020 sayımına göre toplam nüfusu 180.901'dir.

<span class="mw-page-title-main">Batı Trakya Türkleri</span> Yunanistanın Batı Trakya bölgesinde yaşayan Türk etnik azınlık

Batı Trakya Türkleri, günümüzde, Yunanistan sınırları içindeki Batı Trakya bölgesinde yaşayan ve Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi çerçevesinin dışında tutulmuş Türk-Müslüman toplumu için ve bu toplum ile doğrudan bağları mevcut Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının memleketlerini ve/veya kökenlerini ifade etmek için de kullanılan tanımdır.

<span class="mw-page-title-main">Tankut Öktem</span> Türk heykeltıraş

Tankut Öktem, Türk heykeltıraştır.

<span class="mw-page-title-main">Lozan Barış Konferansı</span> 1922-1923

Lozan Barış Konferansı, İsviçre'nin Lozan (Lausanne) şehrinde 8 ay sürmüş ve Türk tarafının kayıtsız şartsız bağımsızlık talebi nedeniyle çetin geçmiştir. Görüşmelerde Türkiye'yi temsil eden İsmet Paşa başkanlığındaki heyetin bu başarıdaki rolü büyüktür.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Trakya</span> Türkiyenin coğrafi olarak Güneydoğu Avrupanın bir parçası olan bölümü

Doğu Trakya veya yaygın olarak sadece Trakya, Trakya bölgesinin Türkiye sınırları içinde kalan kısmıdır. Türkiye'nin Avrupa'daki topraklarının tamamını oluşturur. Batısında Meriç nehri ve Yunanistan'a bağlı Batı Trakya, kuzeyinde Bulgaristan'da kalan Kuzey Trakya ve Karadeniz, doğu ve güneyde ise sırasıyla İstanbul Boğazı, Marmara Denizi, Çanakkale Boğazı ve Saros Körfezi ile çevrilidir. İstanbul kentinin tarihsel merkezi ve Edirne gibi önemli eski kentler bu bölgededir. Aynı zamanda Türkiye'nin Avrupa ile olan kara yolu ve demiryolu bağlantıları Doğu Trakya'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Mimar Kemaleddin</span> Türk mimar (1870–1927)

Ahmed Kemaleddin, 20. yüzyılın başlarındaki çalışmalarıyla tanınan ve Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın önde gelen isimlerinden olan Türk mimar.

<span class="mw-page-title-main">Karaağaç Tren İstasyonu</span> Edirne, Türkiyede kapatılan ana tren istasyonu

Karaağaç Tren İstasyonu, eskiden Edirne Garı, Edirne'nin il merkezinde Karaağaç Mahallesi'nde Karaağaç Caddesi üzerinde yer alan TCDD'ye ait eski ana tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Trakya-Paşaeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti</span>

Trakya-Paşaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, 30 Kasım 1918 tarihinde Edirne'de kurulan Anadolu Hareketi yanlısı cemiyet.

Trakya'nın İşgali, İtilaf Devletleri kuvvetlerince I. Dünya Savaşı'ndan sonra gerçekleştirilmiştir. Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra, Edirne-İstanbul demiryolunu kontrol etmek üzere bir Fransız alayı Trakya'ya yerleşmiş bulunuyordu. Fransız generali Franchet d'Espèrey ile Yunanistan Başbakanı Venizelos arasında imzalanan antlaşma ile Kuleliburgaz-Hadımköy hattı Yunan ordusunun işgaline terk edilmişti. 14 Ocak 1919 tarihinde Hadımköy'den Kuleli ve Burgaz'a kadar bütün demiryolu istasyonları Yunanlar tarafından işgal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Karaağaç, Edirne</span>

Karaağaç, Edirne ilinin Merkez ilçesine bağlı bir mahalle. Karaağaç, Meriç nehrinin 2 km batısında, Yunanistan sınırına 4 km uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kapıkule Tren İstasyonu</span> Edirne, Türkiyede bir tren istasyonu

Kapıkule Tren İstasyonu, Edirne il merkezinin kuzeybatısında yer alan ve Türkiye ile Bulgaristan'ı birbirine bağlayan Kapıkule Sınır Kapısı'nda yer alan, TCDD'ye ait tren istasyonudur. İstasyon, 1971 yılında hizmete girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Garı</span> Edirne, Türkiyede bir tren istasyonu

Edirne Garı, Edirne'nin il merkezi İstasyon Mahallesi'nde yer alan TCDD'ye ait hemzemin ana tren istasyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Pythion Tren İstasyonu</span> Doğu Makedonya ve Trakya, Yunanistanda bir tren istasyonu

Pythion Tren İstasyonu, Osmanlı döneminde Kuleliburgaz Tren İstasyonu, Yunanistan'ın Evros ili, Orestiada (Kumçiftliği) ilçesine bağlı Pythion (Kuleliburgaz) köyündeki Yunanistan Demiryolları Örgütü (ΟSE)'ne ait tren istasyonudur.

Fransız - Yunan Demiryolu Şirketi , 1929 - 1955 yılları arasında eski Rumeli Demiryolu hattının Yunanistan sınırlarındaki ardılı olan Dedeağaç - Svilengrad demiryolu (Dedeağaç - Pythion - Karaağaç - Ormenio - Svilengrad) hattını işleten Paris merkezli demiryolu şirketidir. CFFH, 1 Ocak 1955 tarihinde Yunanistan Devlet Demiryolları tarafından devralınarak feshedilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.