İçeriğe atla

Louvre Anlaşması

Louvre Anlaşması (resmi olarak G6 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Yöneticilerinin Beyanı), uluslararası para piyasalarını istikrara kavuşturmayı ve 1985'teki Plaza Anlaşması'ını takiben doların devam eden düşüşünü durdurmayı amaçlayan, 22 Şubat 1987'de Paris'te imzalanan bir anlaşmadır.[1] Plaza Anlaşması ile Louvre Anlaşması, iki aşırı uluslararası para rejiminin arasında rasyonel bir uzlaşma çözümü olarak kabul edildi: mükemmel esnek ve mükemmel sabit döviz kurları.[2]

Anlaşma Fransa, Batı Almanya, Japonya, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık tarafından imzalandı. İtalyan hükûmeti anlaşmayı imzalamaya davet edilmesine karşın anlaşmayı imzalamayı reddetti.

Arka plan

Plaza Anlaşması, Japon yeni ve Alman Deutsche Mark ile döviz kurunun yeniden düzenlenmesi amacıyla ABD dolarının değerini düşürülmesi için yapıldı.[3] 1985 yılında New York'ta finans toplantısı düzenlendi. Amerika Birleşik Devletleri ticaret açığı verirken, Japonya ve birkaç Avrupa ülkesi negatif GSYİH büyümesi ile birlikte bir ticaret fazlası yaşıyordu. Zamanın ABD Hazine Bakanı James Baker, ticaret ortaklarını ekonomilerini canlandırmaya teşvik ederek dengesizliği gidermeye çalıştı, böylece ticaret ortakları ABD'den daha fazla mal ve hizmet satın alabileceklerdi. Bu ortaklar büyümezse, doların değer kaybının devam etmesine izin vereceğini ileri sürülmüştü.

Plaza Anlaşması'ından sonra, dolar değer kaybetti ve 1987'de 1 ABD doları başına 150 Yen döviz kuruna ulaştı. Bu zamana kadar, diğer para birimlerine karşı nominal dolar kur oran %25'ten fazla düştü. G7 ülkelerinin bakanları, bu düşüşü en aza indirmek ve mevcut seviyelerde istikrara kavuşturmak için Paris'teki Louvre'da bir araya geldi. Louvre Anlaşması, ABD dolarının diğer para birimlerine göre daha da düşmesini engellediği için resesyonun önlenmesine yardımcı olmuştur.

Hükümler

Fransa, bütçe açığını GSYİH'in % 1'i kadar azaltmayı ve kurumlar ve bireyler için vergileri aynı miktarda düşürmeyi kabul etti. Japonya, ticaret fazlalığını ve faiz oranlarını düşürecektir. Birleşik Krallık, kamu harcamalarını azaltacak ve vergileri düşürecektir. Avrupa'daki ekonomik konumu nedeniyle bu anlaşmanın asıl amacı olan Almanya, kamu harcamalarını azaltacak, bireyler ve şirketler için vergileri düşürecek ve faiz oranlarını düşük tutacaktır. Amerika Birleşik Devletleri, 1988 mali açığını 1987'deki tahmini %3,9'dan GSYİH'in % 2,3'üne indirecek, 1988'de hükûmet harcamalarını %1 azaltacak ve faiz oranlarını düşük tutacaktır.

Etkisi

ABD doları 1987'de Alman markı ve diğer büyük para birimleri karşısında zayıflamaya devam ederek, 1988'in başlarında dolar başına 1.57 mark ve 121 yen'e düştü. Daha sonra dolar, ABD Merkez Bankası'nın faiz oranlarını agresif bir şekilde% 6,50'den% 9,75'e yükseltmesiyle sonraki 18 ayda güçlenerek dolar başına 2.04 mark ve 160 yenin üzerine ulaştı.

Kaynakça

  1. ^ "Statement of the G6 Finance Ministers and Central Bank Governors". University of Toronto G8 Centre. University of Toronto Library. 21 Haziran 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2014. 
  2. ^ Giersch, Herbert (2012). Money, Trade, and Competition: Essays in Memory of Egon Sohmen (İngilizce). Berlin: Springer-Verlag. s. 60. ISBN 9783642772696. 
  3. ^ Takagi, Shinji (2015). Conquering the Fear of Freedom: Japanese Exchange Rate Policy Since 1945. Oxford: Oxford University Press. ss. 157. ISBN 9780198714651. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Para</span> devletçe bastırılan, üzerinde değeri yazılı kâğıt veya metalden ödeme aracı, nakit

Para, mal ve hizmetlerin değiş-tokuşu için kullanılan araçlardan en yaygın olanı. Para sözcüğü ile genellikle madenî para ve banknotlar kastedilmekle birlikte; ekonomide, vadesiz mevduatlar ve kredi kartları da parayı meydana getiren unsurlardan sayılır. Vadeli mevduat, devlet tahvili gibi değişim araçları ise para benzeri olarak değerlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Döviz kuru</span> bir birim ülke parasının diğer bir ülke parası cinsinden fiyatına, değerine denir

Döviz yabancı ülkeler tarafından kullanılan para birimidir. Döviz kuru ise bir birim ülke parasının diğer bir ülke parası cinsinden fiyatına, değerine denir. Bu kavram iki taraflı bir ilişkiyi içerir, bu yüzden iki taraflı (nominal) döviz kuru olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Döviz</span> mal veya hizmetler için genel olarak kabul edilen takas aracı

Döviz, dar anlamda yabancı parayı temsil eden belgeler. Türkçede yabancı ülkelerin paralarına da döviz denmektedir. Herhangi bir ülkenin parasının, başka bir ülkenin parasına dönüştürülmesiyle ilgili işlemlere de döviz işlemi veya kambiyo işlemi denir. Döviz kelimesi Türkçeye Fransızcadaki deviseden geçmiştir. Genel olarak döviz dendiğinde milletlerarası ödemelerde kullanılan ödeme araçlarının tamamı ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan doları</span> Amerika Birleşik Devletlerinin para birimi

Amerikan doları veya Birleşik Devletler doları, 1792 Para Yasası ile yürürlüğe girmiş, Amerika Birleşik Devletleri'nin resmî para birimidir. Dünya ticareti üzerinde en yaygın kullanılan para birimi olmasıyla da bilinir. Serbest dalgalanan bir para birimidir.

Bretton Woods sistemi, II. Dünya Savaşı sırasında Temmuz 1944'te ABD'nin küçük bir kasabası olan Bretton Woods'da toplanan Birleşmiş Milletler Para ve Finans konferansında ortaya çıkan iktisadi sistemdir. Bu konferansa 44 ülkenin temsilcileri katılmıştır ve bu konferansa gelen devletlerin yarısından fazlası az gelişmekte olan ülkelerdir. Ayrıca Romanya dışındaki sosyalist ülkeler fona üye olmamış ve sistemin dışında kalmışlardır. Aynı zamanda Bretton Woods sisteminin kurulma sebeplerinden biri olan 1929 yılında yaşanan ekonomik buhran ve hemen ardından gelen dünya savaşı ile ekonomisi dibe vuran ülkeler, uluslararası alanda yaşanan para değişiminin duraksama noktasına gelişi ve savaş sebebiyle ülkeler arası alım satım ticaretinin durması, uluslararası alanda tekrar parasal döngünün düzelmesi ve ekonomik istikrarın sağlanması için böyle bir sistemin kurulması amaçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Bretton Woods</span>

Bretton Woods, Küçük bir ABD eyaleti olan New Hampshire'deki bir Carroll kasabasının bir bölgesi. 1944 yılında burada yapılan Birleşmiş Milletler Para ve Finans Konferansı ardından imzalanan Bretton Woods Anlaşması ve adı bu anlaşma ile ortaya çıkan Bretton Woods sistemi ile ünlenmiştir. Anlaşma buradaki, 1905 yılında kurulmuş olan Mount Washington Oteli'nde imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bretton Woods Anlaşması</span>

Bretton Woods Anlaşması, Temmuz 1944'te ABD'nin New Hampshire eyaletinin küçük bir beldesi olan Bretton Woods'da toplanan Birleşmiş Milletler para ve finans konferansında imzalanan "Uluslararası Para Anlaşması"nın bir diğer adıdır. II. Dünya Savaşı sonrasında kambiyo kurlarının dünya ticaretini geliştirici bir sisteme göre saptanması için yeni yöntemler aranmış ve bu çalışmalar sonucunda Bretton Woods Anlaşması ile uluslararası ödemelerde kullanılacak yeni bir sistem geliştirilmiştir. Doğu Bloku ülkeleri dışındaki 44 ülkeden 730 delegenin katıldığı bu anlaşma ile katılan ülke paraları için sabit kur esası benimsenmiş ve anlaşmaya katılan her ülkenin parasının değerinin, dolar esas alınarak saptanması kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sabit kur</span>

Sabit kur, sabit döviz kuru rejimi, kambiyo kontrolü bir ekonomideki yetkili para politikası otoritesi tarafından, ülkede kullanılmakta olan yerel para birimi değerinin, daha istikrarlı veya uluslararası alanda daha yaygın olarak kullanılan bir para birimi, çeşitli para birimleri sepeti veya altın gibi değerli metallerin değerlerine sabitlendiği bir kur rejimidir.

Millî gelir ile ilgili iki temel kavram vardır. Bunlar Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) ve Gayri Safi Millî Hasıla (GSMH) kavramlarıdır. GSYİH, bir ülkenin sınırları içerisinde hem o ülkenin yurttaşları hem de yabancılar tarafından elde edilen gelir, GSMH ise bir ülkenin yurttaşları tarafından o ülkenin sınırları içerisinde ve sınırları dışında elde edilen geliri ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Kişi başına nominal GSYİH değerlerine göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu sayfada Avrupa'daki ülkeleri, kişi başına düşen gayri safi yurt içi hasılalarına göre nominal değerlerde sıralanmaktadır. Bu değerler, bir ülkenin belirli bir yılda ürettiği tüm mal ve hizmetlerin değeri olup, piyasadaki döviz kurlarıyla Amerikan dolarına çevrilerek aynı yıl için ortalama nüfusa bölünerek elde edilir.

İhracat ya da dışsatım, bir malın veya hizmetin yurt dışındaki alıcılara satılmasıdır. Devletler, tüzel kişilikler ve gerçek kişilikler tarafından gerçekleştirilir. İthalatın karşıtıdır ve dış ticaret dengesini oluşturan etkenlerden biridir.

Türev, temel olan asıl değerin fiyat araçlarına bağlı olması anlamına gelir. Hakların garanti altına alındığı, bir malın sabit bir fiyattan satın alınması ya da satılmasını sağlayan ticari anlaşmadır. Esas olan mal asıl değer olarak da tanımlanır. Asıl değer; menkul kıymetler, pazar (piyasa) bağlantılı referans büyüklükleri, diğer ticaret maddeleri olabilir; fakat ekonomik olmayan miktar da hava türevleri olabilir. Türevler fiyat değişimlerinin risklerine karşı güvenliği ve asıl değerlerin fiyat gelişimindeki spekülasyonu mümkün kılmaktadır.

Türkiye'de finansal krizler ya da ekonomik krizler makro ekonomik yapının bozulmasıyla ortaya çıkan buhran dönemleridir. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı sonrası yaşanan başlıca krizler; 1946, 1958, 1960, 1974, 1980, 1982, 1990, 1994, 2000-2001, 2008-2012 ve 2018-2023 krizleridir.

<span class="mw-page-title-main">Kanada ekonomisi</span> Ulusal ekonomi

Kanada ekonomisi, nominal olarak dünyanın 11. büyük ve satınalma gücü paritesi bakımından 16. büyük ekonomisidir. Kanada dünyanın en zengin ülkelerinden biri olup OECD ve G7 üyesidir. Diğer gelişmiş ülkelerde olduğu gibi nüfusun yaklaşık dörtte üçünü hizmet sektöründe istihdam edilmektedir. Kanada, 2016 yılında 33,2 trilyon ABD Doları değerinde tahmin edilen doğal kaynaklar bakımından dünyada en yüksek dördüncü ülke konumundadır. Dünyanın en büyük üçüncü kanıtlanmış petrol rezervine sahiptir ve dördüncü en büyük petrol ihracatçısıdır. Aynı zamanda dördüncü büyük doğal gaz ihracatçısıdır. Kanada, bol doğal kaynakları ve küçük nüfusu nedeniyle "enerji süper gücü" olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye ekonomisi</span> Ulusal ekonomi

Suriye ekonomisi, tarım, petrol, endüstri ve hizmete dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Asya ekonomisi</span> Kıta Ekonomisi

Asya ekonomisi, 49 farklı devlette yaşayan 4.4 milyardan fazla insandan oluşur. Altı devletin kısmen Asya'da olmakla birlikte, ekonomik ve siyasi açıdan başka bir bölgeye ait olduğu düşünülmektedir. Asya dünyadaki en hızlı büyüyen ekonomik bölge ve SAGP'ye göre GSYİH bakımından en büyük kıtasal ekonomidir. Çin, Japonya ve Hindistan dünyanın en büyük on ekonomisi arasındadır. Dahası, Asya, Japon ekonomik mucizesinden (1950-1990) başlayarak, Güney Kore'deki Han Nehri Mucizesi (1961-1996) ve Çin'deki ekonomik patlama (1978-2013) ile dünyanın en uzun ekonomik patlamasının merkezidir.

5 Nisan Kararları ya da 5 Nisan 1994 kararları, Türkiye'de yaşanan ekonomik krizden kurtulmak amacıyla 5 Nisan 1994 tarihinde açıklanan kararlar bütünüdür. Tansu Çiller dönemi politikalarından olan kararlar, genel olarak kamu finansmanı üzerindeki dengesizliği gidermeye yöneliktir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika ekonomisi</span>

Meksika ekonomisi, Uluslararası Para Fonu'na göre, nominal olarak dünyanın en büyük 15. ve satın alma gücü paritesine göre 11. büyük ekonomisidir. 1994 krizinden bu yana, idareler ülkenin makroekonomik temellerini iyileştirmiştir. Meksika, 2002 Güney Amerika krizinden önemli ölçüde etkilenmemiş ve 2001'de kısa bir süre durgunluktan sonra, büyüme hızının düşük olmasına rağmen pozitifliğini korumuştur. Bununla birlikte, Meksika, 2008 durgunluğundan en çok etkilenen Latin Amerika ülkelerinden biriydi ve gayri safi yurt içi hasıla o yıl %6'dan fazla azalış göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de enflasyon</span> Türkiyenin kuruluşundan bugüne kadar olan enflasyon ve enflasyona etki eden olaylar

Türkiye'de enflasyon, Türkiye ekonomi tarihinde sürekli yapısal problemlerden birisidir. Yakın dönem Türkiye tarihinde yıllık enflasyonda 1971'den başlayarak 34 yıl süren çift haneli verilerin görüldüğü enflasyonist bir süreç yaşandı. 2000'li yıllarda tek haneli oranlara düşse de 2010'lu yılların sonunda döviz kuru ve pahalılık nedeniyle enflasyon yeniden ciddi problemlerden biri halinde geldi.

Plaza Anlaşması (Japonca:プラザ合意), 22 Eylül 1985 tarihinde Fransa, Batı Almanya, Japonya, ABD ve Birleşik Krallık'ın New York'ta bulunan Plaza Otel'de para piyasalarına müdahale ederek Japon yeni ve Alman Markı karşısında ABD dolarını değer kaybettirilmesi için yaptıkları antlaşmadır. ABD doları, anlaşma zamanından piyasaya tekrar müdahale edileceği Louvre Anlaşması'na kadar önemli ölçüde değer kaybetti. Anlaşmasının ana amacı, para kontrolünü zorlayarak Amerikan ve Avrupa mallarının ihracatta Japon malları karşısında rekabet gücünü sağlamaktı.