İçeriğe atla

Louis de Saint-Just

Louis Antoine de Saint-Just
Saint-Just, Pierre-Paul Prud'hon, 1793 (Lyon Güzel Sanatlar Müzesi)
Doğum25 Ağustos 1767
Decize, Fransa Krallığı
Ölüm28 Temmuz 1794 (26 yaşında)
Devrim Meydanı, Paris, Birinci Fransız Cumhuriyeti
Ölüm sebebiGiyotinle idam
Defin yeriParis Yeraltı Mezarlığı
MilliyetFransız
VatandaşlıkFransa
EğitimReims Üniversitesi
MeslekDevrimci
Etkin yıllar1792-1794
DönemFransız Devrimi
Siyasi partiMontagnardlar
HareketJakobenler

Louise (Antoine Leon) Saint Just, (d. 25 Ağustos 1767 - ö. 28 Temmuz 1794), Fransız Devrimi'nin en önemli devrimcilerinden biri, askeri ve siyasi lider.

Louis Antoine de Saint-Just, Fransa'nın orta kesimindeki Nivernais eyaletinin Decize kentinde doğdu. Louis Jean de Saint-Just de Richebourg (1716-1777), emekli süvari subayı ve bir noterin kızı olan Marie-Anne Robinot'un (1736-1811) en büyük çocuğudur. 1768 ve 1769'da doğan iki kız kardeşi vardı. Aile daha sonra kuzeye taşındı ve 1776 yılında eski Picardy eyaletindeki Blérancourt köyüne yerleşti. Babasının ölümünden sonra annesi, tek oğlunun eğitimi için özenle para biriktirdi ve 1779'da Soissons'daki Oratorian okuluna gönderildi. Bu dönemde öğretmenleri Saint Just'i bir baş belası olarak değerlendiriyorlardı. Daha sonra bir öğrenci isyanını yönettiği ve okulu yakmaya çalıştığına dair (neredeyse kesinlikle uydurma) hikâyelerle anılan bir şöhreti vardı. Her şeye rağmen 1786 yılında mezun oldu.[1]

Erken dönem askeri kariyeri

Reims Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde öğrenci olarak kaydoldu. Ancak bir yıl sonra Hukuk Fakültesinden ayrıldı ve Blérancourt köyüne döndü. Fransız Devrimi, 1789'daki başlangıcından itibaren, başrol oynamaya çalışan genç Saint-Just'u büyüledi. Devrimin ardından Blérancourt'da gerçekleştirilen ilk yerel seçimlerde arkadaşlarıyla kent yönetimini ele geçirdi. Yasal seçilme yaşında olmadığı için siyasal bir görev alamadı ama yerel Ulusal Muhafız Kıtasında görev aldı. Kısa süre içinde disiplinli yaklaşımı, vatansever coşkusu ve Cumhuriyete olan bağlılığıyla dikkat çekti. Yarbay rütbesini kazandı ve Ulusal Muhafızların tanınmış isimlerinden biri oldu.[1]

Siyasete girişi

Ağustos 1792'de asgari yasal sınır olan 25'e ulaştıktan kısa bir süre sonra, Paris'teki Ulusal Konvansiyon'a milletvekili olarak seçildi. Jakobenlerin en sol kanadı olan Montagnard grubunda yer aldı. 749 üyesinin en genci olarak mecliste bulunan Saint-Just, devrik kral XVI. Louis'nin durumunun tartışıldığı oturumda ilk kez söz aldı ve "Louis Capet'in bir kral ya da bir vatandaş olarak değil, Bir hain, ölümü hak eden bir düşman" olarak yargılanmasını istedi. Konuşmasında daha sonra çok ünlenecek olan "Kimse suç işlemeden ülke yönetemez!" cümlesini kullandı. Genç milletvekilinin Konvansiyon'u heyecanlandıran ve alkış patlamaları ile kesintiye uğrayan konuşması, ertesi gün Jakobenlerin resmi görüşü haline geldi. Cüreti ona siyasi olarak tanınırlık ve Robespierre'in kalıcı dostluğunu getirdi. Yakışıklı olduğu ve rüşvet yemediği için Devrim Meleği adıyla anılan Saint Just, Robespierre'in güvenilir müttefiki, yakın arkadaşı ve sağ kolu olarak Birinci Fransız Cumhuriyeti'nde Jakoben yönetimi döneminde (1793-1794) Robespierre'e hizmet etti. Önce İcra Komitesi Başkanı oldu ve ardından Kamu Güvenliği Komitesi'nde yer alan 12 üyeden biri seçildi.[1]

Askeri başarıları

Fransız Devrim Savaşları'nın başlangıç döneminde orduya nezaretçi olarak gönderildi. Saint-Just, uyguladığı ciddi disiplin ile olduğu kadar, devrimin vadettiği yeni anti-aristokratik düzen tarafından sıradan askerlerin korunmasını sağlaması ile de takdir topladı. Bu dönemde sergilediği başarılar daha sonra da askeri görevler ile cepheye gönderilmesine ve yeni başarılara imza atmasını sağlamıştır.

Terör dönemi

Jirondenlerin devrilmesinde rol oynayan Saint-Just bir yasa koyucu olarak da çalıştı, 1793 Anayasası gibi radikal Jakoben yasalarının hazırlanmasında etkin olarak rol aldı ve hükûmetin muhaliflerini komplocu, suçlu ve hain ilan edip şiddet kullanımını savundu. Devrimin en ünlü figürlerinden merkezci milletvekili Jacques Pierre Brissot ve arkadaşları Jirondenlerin; aşırılık yanlısı demagog Jacques-René Hébert ve militan destekçilerinin ve Georges Jacques Danton ve diğer Jakoben muhaliflerinin tutuklanmasını denetledi, yargılanıp idam edilmelerinde büyük rol oynadı. Daha sonra Geçici Meclis Başkanı oldu. Günde 25 kişiyi bulan idam cezaları ve hız kesmeyen şiddet uygulamalarındaki rolü nedeniyle, daha sonraki yazarların bir kısmı ondan Ölüm Meleği olarak söz ettiler.[1]

İdamı

Jakoben iktidarının son günlerinde Robespierre'le bazı konularda anlaşmazlığa düştü. Ancak yine de onu desteklemeyi sürdürdü. Terör döneminin ölü sayısı arttıkça, muhalifler Jakobenlere karşı daha güçlü bir örgütlenmeye ulaştılar. Saint-Just ve Robespierre 9 Thermidor kanlı darbesinde (27 Temmuz 1794) konuşma yaparken kağıdı elinden zorla alındı, kürsüden aşağı indirilmeye çalışıldı. Robespierre karşı koymaya çalışırken, Saint Just suskun kaldı. Jakoben liderler direnmelerine rağmen tutuklandılar. Ertesi gün Robespierre, Saint-Just ve yirmi arkadaşı giyotin ile idam edildi. Saint-Just ününe yakışır şekilde ölümünü soğukkanlılık ve gururla kabul etti. İdamı öncesi son bir kimlik belirleme formalitesi sırasında, 1793 Anayasasının bir nüshasını işaret etti ve "Bunu yazan benim" dedi.[1]

Saint Just ve Robespierre'in giyotin ile idamları Terör Döneminin sonunu ve yeni bir dönemin başlangıcı olarak kabul edilir.

Kaynaklar

  1. ^ a b c d e "Louis Antoine de Saint-Just", Wikipedia (İngilizce), 14 Eylül 2020, erişim tarihi: 25 Eylül 2020 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Giyotin</span> İdam aracı

Giyotin, idam mahkûmunun başını kesmek amacıyla geliştirilmiş bir çeşit idam aracı. Giyotin ilk kez 1792 yılında Jacques Nicholas Pelletier adlı bir hırsızı idam etmek için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Georges Jacques Danton</span> Fransız devrimci (1759 – 1794)

Georges Jacques Danton, Fransız Devrimi'nin en önemli kişiliklerinden biri olan avukat ve politikacı. Devrimin başlangıcındaki rolü tartışmalı olan Danton'u; birçok tarihçi "Fransız monarşisinin yıkılmasında ve Birinci Fransız Cumhuriyeti'nin kuruluşunda baş güç" olarak tanımlıyor.

<span class="mw-page-title-main">Terör Dönemi (Fransa)</span>

Terör Dönemi ya da Terör Saltanatı, Birinci Fransız Cumhuriyeti'nde, Fransız Devrimi'nin ardından on ay süreyle iktidarı ele geçiren Jakobenlerin yürüttüğü, devrim karşıtlarının yargılandığı ve Paris'te bir dizi idam dalgasının görüldüğü kanlı dönemdir. Önde gelen Jakobenler; Robespierre, Mirabeau, Marat, Saint-Just ve Danton'dur. Cumhuriyet ilan edildikten sonra, geri dönülmesini kesinlikle önlemek için önde gelen bu Jakobenler birlikte 21 Ocak 1793'te kralı "vatana ihanet suçlaması" ile giyotinle idam edilmesini sağladı. Ayrıca devrim mahkemelerinde karşı devrimci olarak görülen ve iç düşman etiketi yapıştırılan halk yığınları giyotine yollanmış ve daha sonra da bu durumu yaratanlar kendi başlarını giyotine vermiş, bu dönem boyunca ülkeye paranoya hâkim olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Jakobenler</span> Fransız Devrimi ertesinde Fransaya yaklaşık bir yıl süreyle egemen olan Fransız siyasi partisi

Anayasa Dostları Derneği veya sonraki adıyla Jakobenler Derneği, Özgürlük ve Eşitliğin Dostları veya 1792'den sonra yaygın olarak bilinen adıyla Jakoben Kulübü veya kısaca Jakobenler, Fransız Devrimi sırasındaki en etkili siyasi dernektir. Fransız Devrimi ertesinde Fransa'ya yaklaşık bir yıl süreyle egemen olan ve devrimden çok daha fazla kanın, çoğu politik sebeplerden olmak üzere, döküldüğü Terör Dönemi'ne neden olmuş Fransız politik oluşumudur.

Jironden, adını Bordeaux kentinide içine alan "Gironde" bölgesinden almış, Fransız İhtilali sırasında mecliste burjuvazinin sesi olarak algılanmış, Kral'a yakın bir gruptu. Her ne kadar kurulduğu zamanda parti diye bir kavram olmasa da en az bir parti kadar örgütlü bir kümeydi. En önemli ismi Brissot'dur. Bu şahsın grup üzerinde etkisi o kadar büyüktür ki daha sonraları "Brissotisten" diye anılır bu grup. Jakobenlerle kıyasıya bir güç savaşı vermişlerdir mecliste ancak genelde onların gerisinde kalmışlardır. Kral'ın idamına karşı çıkmış ama önleyememişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Jean Baptiste Carrier</span> Fransız devrimci (1756 – 1794)

Jean Baptiste Carrier, Vendée Savaşı sırasında Nantes'de karşı devrimcilere karşı acımasız tutumuyla ünlenen radikal devrimci Komutan ve Avukat.

<span class="mw-page-title-main">Concorde Meydanı</span> Pariste meydan

Concorde Meydanı, Fransa'nın başkenti olan Paris'in 8.bölgesinde, Şanzelize Caddesinin başında olan meydanın adıdır. Bordeaux şehrinin Quinconces Meydanından sonra Fransa'nın ikinci en büyük meydanıdır. İtalyan yazar, gazeteci ve diplomat olan Curzio Malaparte, "Concorde Meydanı meydan değil, aydınlıktır" demiştir.

<span class="mw-page-title-main">Maximilien Robespierre</span> Fransız avukat, devrimci ve siyasetçi (1758-1794)

Maximilien de Robespierre ya da Maximilien Robespierre, (6 Mayıs 1758 – 9 Thermidor, Yıl II [28 Temmuz 1794]) 6 Mayıs 1758'de Arras'ta doğan ve 10 Thermidor Yılı II'de Paris'te Devrim Meydanı'nda giyotinle idam edilen Fransız avukat ve siyasetçidir. Fransız Devrimi'nin önde gelen isimlerinden biriydi ve dönemin en tartışmalı figürlerinden biri olmaya devam etmektedir.

Hébertistler, Fransız devrimci Jacques-René Hébert ile ilişkilendirilen radikal devrimci siyasi grup. Fransız Devrimi sırasındaki Terör Döneminde iktidarda bulunmuş ve önemli bir rol oynadıktan sonra tasfiye edilmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Montagnardlar</span>

La Montagne, Fransız Devrimi sırasında etkinlik gösteren siyasi bir gruptu. Parti üyelerine Montagnardlar denmekteydi bu isimlendirme Fransız Devrimi Ulusal Meclis'in en yüksek sıralarında oturmalarından kaynaklanmaktaydı. Dağlılar olarak da adlandırılmaktadırlar. Jakobenlerin içerisinden çıkmış bir oluşumdur.

<span class="mw-page-title-main">François Hanriot</span> Fransız general (1761-1794)

François Hanriot, Fransız sans-culottes lideri, hatip ve Fransız Devrimi sırasında Ulusal Muhafızlar'ın komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Konvansiyon</span>

Ulusal Konvansiyon ya da Nasyonal Konvansiyon, iki yıllık Ulusal Kurucu Meclis ve bir yıllık Yasama Meclisinden sonra Fransız Devrimi sırasında oluşturulan bir parlamentoydu. 10 Ağustos 1792'deki büyük ayaklanmayla, devrim sonrası kurulan anayasal monarşiyi tamamen ortadan kaldırarak cumhuriyet rejimiyle yönetilen ilk Fransız hükûmetiydi. Konvansiyon, 20 Eylül 1792'den 26 Ekim 1795'e kadar tek kademeli bir meclis olarak toplandı.

<span class="mw-page-title-main">Maximilien Robespierre'in Düşüşü</span>

9 Thermidor Darbesi veya Maximilien Robespierre'in Düşüşü Maximilien Robespierre'in Fransız cumhuriyetçi takvimi'ne göre 8 Thermidor'un II. Yılında Ulusal Konvansiyon'daki konuşması, ertesi gün tutuklanması ve sonrasında 10 Thermidor Yıl II'de öldürülmesiyle devam eden olaylar dizisine verilen isimdir. 26 Temmuz 1794 günü yaptığı konuşmasında Robespierre, Ulusal Konvansiyon içinde iç düşmanların, komplocuların ve iftiracıların varlığından bahsetti fakat herhangi bir isim vermekten kaçındı. Bu Robespierre'in Meclis içerisinde yeni bir tasfiye hazırlayacağından korkan milletvekillerini alarma geçirdi. Ertesi gün Robespierre'in komploculardan biri olarak ihbar edeceği Jean-Lambert Tallien Meclisi kendi yanına çekip Robespierre'in tutuklanmasını sağladı. Robespierre bir sonraki gün, önceki sene kral XVI. Louis'in idam edildiği Devrim Meydanı'nda giyotin ile idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Georges Couthon</span> Fransız avukat ve siyasetçi (1755 – 1794)

Georges Auguste Couthon Fransız Devrimi sırasında Yasama Meclisi'nde milletvekili olarak görev yapmasıyla tanınan bir Fransız siyasetçi ve avukattı. Couthon 30 Mayıs 1793 tarihinde Kamu Güvenliği Komitesi'ne seçilmiştir. Yakın çalışma arkadaşları Maximilien Robespierre ve Louis de Saint-Just ile birlikte komite içinde, Terör Döneminde 1794 yılında tutuklanıp idam edilene kadar iktidarı elinde tutan gayri resmi bir üçlü yönetim oluşturdu. Mason olan Couthon, suçlanan karşı devrimcilerin idam sayısında keskin bir artıştan sorumlu olan 22 Prairial Yasası'nın geliştirilmesinde önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Kamu Güvenliği Komitesi</span>

Kamu Güvenliği Komitesi (Fransızca: Comité de salut public), Fransız Devrimi'nin şiddetli bir aşaması olan Terör Dönemi sırasında geçici hükûmeti ve savaş kabinesini oluşturan Ulusal Konvansiyon'un bir komitesiydi. Ocak 1793 başında oluşturulan Genel Savunma Komitesi'ne ek olarak, Kamu Güvenliği Komitesi 6 Nisan 1793'te Ulusal Konvansiyon tarafından oluşturuldu. Yeni cumhuriyeti dış ve iç düşmanlarına karşı korumak, Birinci Koalisyon Savaşı ve Vendée İsyanı'yla mücadele etmekle görevlendirildi. Bir savaş önlemi olarak komiteye silahlı kuvvetler, yargı ve yasamanın yanı sıra konvansiyonun yürütme organları ve bakanları üzerinde geniş denetim ve idari yetkiler verildi.

<span class="mw-page-title-main">22 Prairial Yasası</span>

22 Prairial Yasası, 10 Haziran 1794'te yürürlüğe girmiştir. Georges Couthon tarafından önerilmiş ancak aynı dönem siyasetçisi Laurent Lecointre'e göre Robespierre tarafından yazılmış gibi görünmektedir. Kamu Güvenliği Komitesi bu yasayı kullanarak yargı sürecini iddianame ve kovuşturma şeklinde basitleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Jean-Marie Collot d'Herbois</span> Fransız sinema oyuncusu ve yazar (1749 – 1796)

Jean-Marie Collot d'Herbois, Fransız aktör, oyun yazarı, tiyatro yönetmeni, siyasetçi ve devrimcidir. Ulusal Konvansiyon'da Paris'ten Dağ milletvekili ve Terör Dönemi sırasında aktif olan Kamu Güvenliği Komitesi üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Devrimci Mahkeme</span>

Devrimci Mahkeme Fransız Devrimi sırasında Ulusal Konvansiyon tarafından siyasi suçluların yargılanması için kurulan bir mahkemeydi. Ekim 1793'te Terör Hükümdarlığı'nın en güçlü motorlarından biri haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Genel Güvenlik Komitesi</span>

Genel Güvenlik Komitesi (Comité de sûreté générale), Fransız Devrimi sırasında polis teşkilatı olarak görev yapan Fransız Ulusal Konvansiyonu'nun parlamento komitesiydi. Ekim 1792'de Konvansiyonun bir komitesi olarak kurulan komite, Devrimci Cumhuriyeti iç düşmanlardan korumak için tasarlandı. Kamu Güvenliği Komitesi ile birlikte Terör Hükümdarlığını denetledi. Genel Güvenlik Komitesi, vatana ihanet ihbarlarını soruşturmakla görevli yerel polis komitelerini denetledi ve şüphelileri yargılanmak ve muhtemelen giyotinle infaz edilmek üzere Devrim Mahkemesi'ne sevk etme yetkisine sahip kurumlardan biriydi. 1794'te komite, Maximilien Robespierre'nin 9 Thermidor'da tutuklanması ve infazına dahil oldu. 4 Kasım 1795'te Ulusal Konvansiyonun sona ermesiyle birlikte Genel Güvenlik Komitesi feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">Thermidor Gericiliği</span> Fransız Devriminde Robespierrein düşüşünün ardından yeni yönetimin kurulması arasındaki dönem, liberalleşme, sağcılık gericilik ve Jakobenlerin tasfiyesiyle bilinmektedir.

Fransız Devrimi tarihyazımında Thermidor Gericiliği, 27 Temmuz 1794'te Maximilien Robespierre'in devrilmesi ile 2 Kasım 1795'te Fransız Yönetiminin göreve başlaması arasındaki dönem için kullanılan ortak terimdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.