İçeriğe atla

Louis Joseph Gay-Lussac

Joseph Louis Gay-Lussac
Doğum6 Aralık 1778(1778-12-06)
Saint-Léonard-de-Noblat
Ölüm9 Mayıs 1850 (71 yaşında)
Paris, Fransa
MilliyetFransız
EğitimÉcole Polytechnique
Kariyeri
DalıKimya
İmza

Louis Joseph Gay-Lussac (6 Aralık 1778 – 10 Mayıs 1850), Fransız kimyager ve fizikçidir. Genellikle gaz yasalarıyla ilgili çalışmalarıyla anılır. Bunun dışında, alkol-su karışımlarıyla yaptığı çalışmalarının ardından bir takım alkollü içkilerin alkol oranlarını ölçmüştür.

Yaşamı

Gay-Lussac, Haute-Vienne'deki Saint-Léonard-de-Noblat'da doğmuştur. Eğitimine orada başlayıp, 1794'te, babasının tutuklanmasının ardından, École Polytechnique'e girmek üzere Paris'e gitmiştir. 1797'de okula kabul edilip, üç sene orada okuduktan sonra, École Nationale des Ponts et Chaussées'ye geçmiştir. Bir süre sonra Claude Louis Berthollet'nin asistanı olarak atanmıştır. 1802'de Antoine François de Fourcroy'un yardımcılığını yaptı. École Polytechnique'de, 1809 yılında kimya profesörü oldu. 1808'den 1832'ye kadar Sorbonne'da fizik profesörlüğü de yaptı. Ancak bu görevi, daha sonra Jardin des Plantes'taki kimya kürsüsü için bıraktı. 1831'de doğduğu vilayet, Haute-Vienne'in temsilcisi olarak seçilmiş, 1839'da da Chambre des pairs'e katılmıştır.

1809'da, Gay-Lussac, Geneviève-Marie-Joseph Rojot'yla evlendi. Onunla ilk defa, bir çarşafçı dükkânının çalışanı olarak kimya kitabı okuduğunu gördüğünde tanışmıştı. Beş çocuklarından en büyüğü, Jules, Giessen'e giderek Justus Liebig'in asistanlığını yapmıştır. Jules'ün bazı çalışmaları, aynı baş harfleri yüzünden (J. Gay-Lussac), babasıyla karıştırılmıştır.

Gay-Lussac ve Biot bir hidrojen balonuyla yükselirken, 1804. İllüstrasyon 19 yy.'a ait.

Gay-Lussac soyunun bir kısmı Brezilya'da, Güney Amerika'da (de Salusse Lussac/Lussac Do Coutto/Do Coutto Monni) ve Ontario'da yaşamaktadır.

Başarıları

Gay-Lussac, 1802'de, Jacques Charles'ın çalışmalarını kullanarak, günümüzde Charles yasası olarak bilinen yasayı formülize etmiştir.

1804'te, Jean-Baptiste Biot'yla birlikte, bir hidrojen balonu kullanarak 6.4 kilometreye kadar yükseldiler. Atmosferi araştırdığından, farklı yüksekliklerden hava örnekleri alarak sıcaklık ve nemlilikteki farklılıkları gözlemlemeye çalışmıştır.

Alexander von Humboldt'la birlikte, 1805'te, alçalan basınçla (yükseklikle), atmosferin basit yapısının değişmediğini keşfetmiştir. Aynı zamanda, suyun, iki hidrojen parçası, bir oksijen parçasından oluştuğunu da, Humboldt'la beraber keşfetmiştir.

1808'de, boru bulanlardan biriydi.

Sorbonne Üniversitesi'ne yakın bir sokak ve otele adını vermiştir. Aynı zamanda doğum yeri olan Leonard de Noblat'da bir meydan ve sokak da onun ismini taşır. Mezarı, Paris'teki ünlü mezar, Père Lachaise Mezarlığı'ndadır.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Évariste Galois</span> Fransız matematikçi (1811 – 1832)

Évariste Galois, Fransız matematikçi ve siyasi aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Augustin Louis Cauchy</span> Fransız matematikçi (1789 – 1857)

Baron Augustin-Louis Cauchy, matematiksel analiz ve sürekli ortam mekaniği de dahil olmak üzere matematiğin çeşitli dallarına öncü katkılarda bulunan bir Fransız matematikçi, mühendis ve fizikçiydi. Daha önceki yazarların cebrin genelliğinin buluşsal ilkesini reddederek, kalkülüs teoremlerini ifade eden ve kesin olarak kanıtlayan ilk kişilerden biriydi. Soyut cebirde karmaşık analiz ve permütasyon gruplarının çalışmasını neredeyse tek başına kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Alexander von Humboldt</span> Prusyalı doğabilimci ve kâşif

Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander Freiherr von Humboldt, Prusyalı doğabilimci ve kâşif. Prusyalı bakan, filozof ve dilbilimci Wilhelm von Humboldt'un küçük kardeşi. Humboldt'un botanik coğrafya üzerine yaptığı çalışmalar biyocoğrafya dalının temelini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Gay-Lussac yasası</span> Kimyasal yasa

Gay-Lussac yasası, Fransız kimyacı Joseph Louis Gay-Lussac'ın adıyla anılır. Gay-Lussac'a mal edilen, iki tane gaz yasası vardır. İkisi de aynı isimle anılırlar. En ünlü deneyi gazlarla yaptığı sıcaklık değişiminin inciler üzerindeki basınç değişimini dedesi Mark Lussac ile yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Joseph-Louis Lagrange</span> İtalyan matematikçi (1736-1813)

Joseph-Louis Lagrange bir İtalyan Aydınlanma Dönemi matematikçisi ve astronomudur. Analiz, sayı kuramı ve klasik ve gök mekaniği alanlarında önemli katkıları olmuştur. 1776 yılında Euler ve d'Alembert'in tavsiyesi ile yirmi yıldan fazla yaşadığı, çalıştığı ve Fransız Bilim Akademisi'nden birçok ödül aldığı Berlin, Prusya'da bulunan Prusya Bilim Akademisi'nde Euler'den devraldığı matematik yöneticiliği görevini üstlendi. Lagrange'ın analitik matematik üzerine olan ve Newton'dan sonra klasik mekaniğe en kapsamlı şekilde yaklaşan ve matematiksel fiziğin gelişimi için temel hazırlayan tezi Berlin'de yazıldı ve 1788 yılında yayımlandı. 1787'de 51 yaşındayken Berlin'den Paris'e taşındı ve Fransız Akademisi'nin bir üyesi oldu. Hayatının sonuna kadar Fransa'da kaldı. 1794 yılında École Polytechnique açıldığında oradaki ilk analiz profesörü oldu. 1799 yılında ise Bureau des Longitues'in kurucu üyesi ve senatör oldu.

<span class="mw-page-title-main">Justus von Liebig</span>

Justus von Liebig tarımsal kimya ve biyokimya üzerine yaptığı çalışmalarıyla tanınan ve organik kimya üzerine yaptığı fikirlerle bilinen Alman kimyacıdır. Bir profesör olarak laboratuvar destekli öğretim yöntemleri ve yenilikleriyle bilinen Liebig, gelmiş geçmiş en başarılı kimya öğretmenleri arasında gösterilmektedir. Bunların dışına gübreleme sanayisinin babası olarak tanınan Liebig, tarımda bitkilerin ihtiyaç duyduğu temel maddelerden olan azotun önemini keşfetti ve Liebig'in Minimum Yasasında her bitkinin ihtiyaç duyduğu besinleri belirtti. Et üzerinde de çalışmalar yapan bilim adamının, kendi adıyla bilinen bir et şirketi de mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Eugène Charles Catalan</span> Fransız-Belçikalı matematikçi

Eugène Charles Catalan, sürekli kesirler, tanımlayıcı geometri, sayı teorisi ve kombinatorikler üzerinde çalışan Fransız ve Belçikalı bir matematikçiydi. Göze çarpan katkıları arasında uzayında periyodik bir minimal yüzey keşfetmek vardı; sonunda 2002'de kanıtlanabilen ünlü Catalan varsayımını ifade etti ve bir kombinatoryal problemi çözmek için Catalan sayılarını tanıttı.

<span class="mw-page-title-main">Michel-Eugène Chevreul</span> Fransız kimyager (1786 – 1889)

Michel Eugène Chevreul, Fransız kimyager.

<span class="mw-page-title-main">Urbain Le Verrier</span> Fransız gökbilimci (1811 – 1877)

Urbain Jean Joseph Le Verrier, özellikle gök mekaniği alanında çalışan ve Neptün gezegenini saptayan Fransız matematikçi.

<span class="mw-page-title-main">Gaspard-Gustave Coriolis</span> Fransız matematikçi, mekanik mühendis ve bilim insanı (1792 – 1843)

Gaspard-Gustave de Coriolis bir Fransız matematikçi, makine mühendisi ve bilim insanıdır. En çok, dönen bir referans çerçevesinde tespit edilen ve Coriolis etkisi'ne yol açan tamamlayıcı kuvvetler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır. Bir mesafe boyunca hareket eden bir kuvvet tarafından enerjinin aktarılması için "travail" terimini ilk kullanan oydu.

<span class="mw-page-title-main">François Jean Dominique Arago</span> Fransız gökbilimci (1786-1853)

François Jean Dominique Arago, kısaca François Arago olarak bilinir, Fransız fizikçi, matematikçi, astronom, mason ve politikacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Termodinamik ve istatistiksel fizik kronolojisi</span> Termodinamik ve istatistiksel fizik ile ilgili olayların kronolojisidir.

Termodinamik ve istatistiksel fizik ile ilgili olayların kronolojisidir.

<span class="mw-page-title-main">Théophile-Jules Pelouze</span> Fransız kimyager (1807 – 1867)

Théophile-Jules Pelouze, Fransız kimyager. Fransa Bilimler Akademisi üyeliği yaptı. Légion d'honneur nişanı sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Henry Louis Le Chatelier</span> Fransız kimyager (1850 – 1936)

Henry Louis Le Chatelier, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında yaşamış Fransız kimyagerdir. Değişen koşulların kimyasal dengedeki sistemler üzerindeki etkisini tahmin edebilmek için kimyagerler ve kimya mühendisleri tarafından kullanılan Le Chatelier ilkesini geliştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Paul Tannery</span> Fransız matematikçi (1843 – 1904)

'Paul Tannery Fransız bir matematikçi ve matematik tarihçisiydi. Matematikçi Jules Tannery'nin ağabeyiydi ve Notions Mathématiquese tarihsel bir bölüm yazarak katkıda bulundu. Tannery'nin kariyeri tütün endüstrisinde olmasına rağmen, akşamlarını ve hayatını matematikçiler ve matematiksel gelişim çalışmalarına adadı.

<span class="mw-page-title-main">Gabriel Lamé</span> Fransız matematikçi (1795 – 1870)

Gabriel Lamé, eğrisel koordinatları kullanarak kısmi diferansiyel denklemler teorisine ve matematiksel elastikiyet teorisine katkıda bulunan bir Fransız matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Louis Poinsot</span> Fransız matematikçi ve fizikçi (1777-1859)

Louis Poinsot Fransız matematikçi ve fizikçidir. Poinsot, katı bir cisme etki eden bir kuvvetler sisteminin tek bir kuvvet ve bir çift olarak nasıl çözülebileceğini gösteren geometrik mekaniğin mucidiydi.

<span class="mw-page-title-main">Jules Jamin</span> Fransız fizikçi (1818 – 1886)

Jules Célestin Jamin Fransız fizikçi. 1852'den 1881'e kadar École Polytechnique'de fizik profesörlüğü yapmıştır. Işık üzerine yaptığı çalışmalardan dolayı 1858'de Rumford Madalyası aldı. Jamin interferometresini geliştirmesi sayesinde Brewster'ın eğimli girişim plakalarını geliştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Henri Victor Regnault</span> Fransız fizikçi (1810 – 1878)

Henri Victor Regnault, en çok gazların termal özelliklerini dikkatli ölçümleriyle tanınan bir Fransız kimyager ve fizikçidir. Erken dönem bir termodinamikçi ve 1840'ların sonlarında William Thomson'un akıl hocasıdır. İlk adını asla kullanmadı ve hayatı boyunca Victor Regnault olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Charles Adolphe Wurtz</span> Fransız kimyager (1817 – 1884)

Charles Adolphe Wurtz, Alsaslı Fransız kimyager. Marcellin Berthelot ve Henri Étienne Sainte-Claire Deville gibi kimyagerlerin şüpheci görüşlerine karşı, atom teorisini ve kimyasal bileşiklerin yapıları hakkındaki fikirleri onlarca yıldır savunduğu için en iyi hatırlanan bilim insanlarından biridir. Wurtz, organik kimyacılar tarafından Wurtz reaksiyonu, alkil halojenürlerin sodyum ile reaksiyona sokulmasıyla karbon-karbon bağları oluşturulması ve etilamin, etilen glikol ve aldol reaksiyonu keşifleriyle tanınır. Wurtz aynı zamanda etkili bir yazar ve eğitimciydi.