İçeriğe atla

Louis Brus

Louis Brus
Louis Brus (Haziran 2008)
DoğumLouis Edward Brus
10 Ağustos 1943 (81 yaşında)
Cleveland, Amerika Birleşik Devletleri
MilliyetAmerikalı
EğitimRice Üniversitesi · Columbia Üniversitesi
ÖdüllerIrving Langmuir Kimya Ödülü (2001)
R. W. Wood Ödülü (2006)
Kavli Nanobilim Ödülü (2008)
Willard Gibbs Ödülü (2009)
Kimya Bilimleri NAS Ödülü (2010)
Bilimde Başarı Bower Ödülü (2012)
Nobel Kimya Ödülü (2023)
Kariyeri
DalıFizik · kimyasal fizik · nanoteknoloji
Çalıştığı kurumColumbia Üniversitesi · Bell Labs
TezLifetime Shortening of Na(32p) and T(72S) Quenched by Halogens (1969)
Doktora
danışmanı
Richard Bersohn

Louis Edward Brus[1] (d. 10 Ağustos 1943, Cleveland), Amerikalı bir kimyagerdir. 2023'te, "kuantum noktalarının keşfi ve sentezinden dolayı" Moungi Bawendi ve Aleksey Yekimov ile birlikte Nobel Kimya Ödülü'nün sahibi oldu.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Louis Eugene Brus" (İngilizce). Amerikan Sanat ve Bilim Akademisi. 13 Eylül 2023. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2023. 
  2. ^ "The Nobel Prize in Chemistry 2023" (İngilizce). Nobel Vakfı. 5 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü, İsveç Karolinska Enstitüsü tarafından her yıl fizyoloji ya da tıp alanında çeşitli konularda alanlarındaki olağanüstü katkıları için bilim insanları ve doktorlara verilen ödül. Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine; 1901 yılından itibaren bilim insanlarına alanlarında seçkin katkıları için verilmeye başlanan, kimya, fizik, edebiyat ve barış alanları ile birlikte beş Nobel Ödülü'nden birisidir. Nobel'in vasiyeti gereği ödül Nobel Vakfı tarafından yönetilir ve İsveç Karolinska Enstitüsü tarafından seçilen bir yönetici sekreter ve beş üyeden oluşan bir komite tarafından verilir. Çoğu zaman Nobel Tıp Ödülü olarak anılmasına rağmen Nobel vasiyetinde özellikle "fizyoloji veya tıp" olarak belirtmiştir. Bu sayede ödül daha geniş bir alanda verilebilmektedir. İlk Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü 1901 yılında Alman bilim insanı Emil Adolf von Behring'e verildi. Her ödül sahibine, bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen para ödülleri verilir. 1901 yılında Emil Adolf von Behring 150.782 İsveç kronu ki bu 2008 yılı Aralık ayında 7.731.004 İsveç kronuna eşittir, para ödülü aldı. 2008 yılında ise Harald zur Hausen, Françoise Barré-Sinoussi ve Luc Montagnier 10.000.000 kron para ödülünü paylaştılar. Ödül, Stockholm'de Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık'ta bir ödül töreniyle verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Barış Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ödülleri kapsamındaki Nobel Barış Ödülü, ulusların ve halkların kardeşliği, silah ve orduların azaltılması ve barış kongreleri düzenlemek için en çok çaba sarf eden kişi, kişiler veya kuruluşlara verilir. Alfred Nobel'in mirası üzerine Nobel Vakfı tarafından organize edilen ve her yıl, Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü Oslo'da gerçekleştirilen törende takdim edilen ödüllerin sahipleri, Norveç Nobel Komitesi tarafından belirlenir. Her bir ödül kazananı, birer madalya ve diplomanın yanı sıra, zaman içerisinde değişiklik gösteren para ödülünün de sahibi olur.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Fizik Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Fizik Ödülü, Alfred Nobel'in mirası üzerine Nobel Vakfı tarafından organize edilen ve her yıl, kendisinin ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü Stockholm'de gerçekleştirilen Nobel Ödülleri töreninde, fiziğin çeşitli alanlarında faaliyet gösteren kişilere verilir. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinin belirlediği beş akademi üyesinin oluşturduğu bir komite tarafından seçilen kazanan kişiler, birer madalya ve diplomanın yanı sıra, zaman içerisinde değişiklik gösteren para ödülünün de sahibi olur.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Ekonomi Ödülü sahipleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Nobel Ekonomi Ödülü sahipleri, resmi adıyla Alfred Nobel'in Anısına Ekonomik Bilimlerde Sveriges Riksbank Ödülü, ekonomi alanında her yıl İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından takdim edilir. Nobel Ekonomi Ödülü; Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine; kimya, fizik, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarında olmak üzere beş dalda verilmeye başlanan Nobel Ödülü'nün orijinal beşlisinden biri değildir ve bir Nobel Ödülü olarak kabul edilmez. Ekonomi Ödülü, İsveç merkez bankası Sveriges Riksbank tarafından bankanın 300. yıldönümü olan 1968 yılında kurulmuş ve finanse edilmiş ve o zamandan beri her yıl verilmektedir. Ekonomi Ödülü ilk kez 1969 yılında verilmiş, bu ödülü Ragnar Frisch ve Jan Tinbergen kazanmıştır. Her ödül sahibi, bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen nakit para ile ödüllendirilir. 1969 yılında, Ragnar Frisch ve Jan Tinbergen'a toplamda 375.000 İsveç kronu verilmiştir ki bu Aralık 2007 tarihinde 2.871.041 İsveç kronuna eşdeğerdir.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Edebiyat Ödülü sahipleri, edebiyat alanında seçkin katkılarda bulunmuş yazarlardan seçilerek her yıl İsveç Akademisi tarafından takdim edilir. Nobel Ödülü, Alfred Nobel'in 1895 tarihli vasiyeti üzerine kimya, fizik, edebiyat, barış ve fizyoloji veya tıp alanlarında olmak üzere beş dalda verilmeye başlanmıştır. Nobel'in vasiyetinde belirttiği gibi, Edebiyat Ödülü sahibine İsveç Akademisi'nin seçtiği beş üyelik komite tarafından karar verilir ve ödül Nobel Vakfı tarafından karşılanır. Nobel Edebiyat Ödülü ilk kez 1901 yılında verilmiş, bu ödülü Fransa'dan Sully Prudhomme kazanmıştır. Her ödül sahibi; bir madalya, bir diploma ve miktarı yıllara göre değişen nakit para ile ödüllendirilir. 1901 yılında, Prudhomme 150.782 İsveç kronu almıştır; ki bu Aralık 2007 tarihinde 7.731.004 İsveç kronuna eşdeğerdir. 2008 yılında, bu ödüle Fransa'dan Jean-Marie Gustave Le Clézio nail görülmüş ve 10.000.000 İsveç kronu ile ödüllendirilmiştir. Ödül töreni; geleneksel olarak Stokholm'da, Alfred Nobel'in ölüm yıldönümü olan 10 Aralık tarihinde yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nobel Kimya Ödülü sahipleri listesi</span>

Nobel Kimya Ödülü, Alfred Nobel'in mirası üzerine Nobel Vakfı tarafından organize edilen ve her yıl, kendisinin ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık günü Stockholm'de gerçekleştirilen Nobel Ödülleri töreninde, kimyanın çeşitli alanlarında faaliyet gösteren kişilere verilir. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisinin belirlediği beş akademi üyesinin oluşturduğu bir komite tarafından seçilen kazanan kişiler, birer madalya ve diplomanın yanı sıra, zaman içerisinde değişiklik gösteren para ödülünün de sahibi olur.

<span class="mw-page-title-main">Robert Curl</span> Amerikalı kimyager (1933 – 2022)

Robert Floyd Curl, Jr. Rice Üniversitesi'nden Amerikalı kimyager.

<span class="mw-page-title-main">Ferid Murad</span> Arnavut asıllı Amerikalı doktor ve farmakolog (1936–2023)

Ferid Murad, Arnavut asıllı Amerikalı doktor ve farmakolog, 1998 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi. Aynı zamanda Kosova Sanat ve Bilimler Akademisi fahri üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Masatoshi Koshiba</span> Japon araştırmacı ve fizikçi (1926-2020)

Masatoshi Koshiba Japonya doğumlu fizikçidir. 5 Ekim 1959'da Kyoko KATO ile Tokyo'da evlenmiştir. 2002 yılında Pennsylvania Üniversitesi’nden (ABD) Raymond Davis Jr. ile kozmik nötrinoları keşfederek astrofizike katkılarından dolayı Nobel Fizik Ödülü kazandı. Ödülün yarısını X ray ışınlarının kozmik kaynakları üzerine yaptığı keşifle ABD Üniversiteler Birliği'nin yöneticiliğini yapan Riccardo Giacconi le paylaşmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Louis Néel</span> Fransız fizikçi (1904 – 2000)

Louis Eugène Félix Néel, özellikle antiferromanyetizma ve ferromanyetizma ile ilgili temel çalışmaları sonucunda, katı hal fiziğine yaptığı önemli katkılar nedeniyle 1970 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Fransız fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Robert F. Furchgott</span> Amerikalı biyokimyager (1916 – 2009)

Robert Francis Furchgott, 1998 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Amerikalı biyokimyacı. Ödülü aynı yıl Louis Ignarro ve Ferid Murad ile paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roger Guillemin</span> Fransız hekim (1924–2024)

Roger Charles Louis Guillemin, 1976 Ulusal Bilim Madalyası ve 1977 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Fransa doğumlu ABD vatandaşı bilim insanı. Nörohormonlar üzerine yaptığı çalışmalarıyla bilinir. 1977 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü Andrew Schally ve Rosalyn Sussman Yalow ile paylaşmıştır.

Daniel Nathans Amerikan Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi mikrobiyolog.

<span class="mw-page-title-main">Kenichi Fukui</span> Japon kimyager (1918 – 1998)

Kenichi Fukui, Japon kimyagerdi. Kenichi Fukui, 1981 yılında Roald Hoffmann ile birlikte "kimyasal tepkimelerin davranışını ilgilendiren kuramları nedeniyle" Nobel Kimya Ödülü kazandı. Fukui, özellikle kimyasal tepkimelerdeki öncü moleküler orbital teorisi üzerinde çalışmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Sancar</span> Türk bilim insanı, 2015 Nobel Kimya Ödülü sahibi

Aziz Sancar, Türk-Amerikalı doktor, akademisyen, biyokimyager ve moleküler biyologdur. 2015 yılında, Tomas Lindahl ve Paul L. Modrich ile birlikte DNA onarımına ilişkin çalışmaları nedeniyle Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">David Thouless</span> İngiliz fizikçi (1934 – 2019)

David J. Thouless tam adı ile David James Thouless, Britanyalı fizikçi ve bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Ardem Patapoutian</span> Amerikalı moleküler biyolog ve araştırmacı

Artem Pataputyan, Lübnan Ermenisi asıllı Amerikalı moleküler biyolog, nörobiyolog ve bilim insanı. Pataputyan, David Julius ile birlikte "ısı ve temas reseptörlerinin keşfi" nedeniyle 2021 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Alain Aspect</span> Fransız fizikçi (d. 1947)

Alain Aspect Fransız fizikçi. Kuantum dolanıklığı üzerine yaptığı deneysel çalışmalarıyla tanındı. Aspect, Amerikalı John Clauser ve Avusturyalı Anton Zeilinger ile birlikte "dolanık fotonlarla ilgili deneyler, Bell eşitsizliklerinin bozulduğunun gösterilmesi ve kuantum enformasyon biliminde öncülük etmelerinden" dolayı 2022 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Moungi Bawendi</span>

Moungi Bawendi, Amerikalı-Tunuslu-Fransız bir kimyagerdir. 2023'te, "kuantum noktalarının keşfi ve sentezinden dolayı" Louis Brus ve Aleksey Yekimov ile birlikte Nobel Kimya Ödülü'nün sahibi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Yekimov</span> Rus fizikçi

Aleksey Yekimov, Rus bir kimyagerdir. 2023'te, "kuantum noktalarının keşfi ve sentezinden dolayı" Moungi Bawendi ve Louis Brus ile birlikte Nobel Kimya Ödülü'nün sahibi oldu.