Alprazolam, kaygı-endişe giderici (anksiyolitik) olarak ve panik bozukluklarında kullanılan benzodiazepin türevidir. Myasthenia gravis, akut dar açılı glokomda kontrendikedir. Gebe ve emziren annelerde kullanılmamalıdır. Xanax® ismi Pfizer firmasının ticari markasıdır. Türkiye Cumhuriyeti'nde bağımlılık riski ve kötüye kullanımı engellemek için yeşil reçete ile satılması zorunludur.
Melatonin, genellikle geceleri epifiz bezi tarafından salgılanan bir hormondur ve uzun süredir uyku-uyanıklık döngüsünün kontrolü ile ilişkilendirilmektedir. Bir besin takviyesi olarak, genellikle jet lag veya vardiyalı çalışma gibi kısa süreli uykusuzluk tedavisi için kullanılır ve genellikle ağızdan alınır. Bununla birlikte, bu amaçla kullanım için faydalı olup olmadığı kesin olarak kanıtlanmamıştır. 2017'de yapılan bir araştırmada melatonin kullanımıyla uyku başlangıcının altı dakika daha çabuk gerçekleştiğini, ancak toplam uyku süresinde hiçbir değişiklik olmadığı tespit edildi.
Anksiyolitik anksiyeteyi azaltan ilaçlara verilen isimdir. Anksiyolitik ilaçlar, anksiyete bozukluklarına bağlı psikolojik ve fiziksel semptomların tedavisinde kullanılmaktadır.
Benzodiazepin, temel kimyasal yapısı bir benzen halkası ve bir diazepin halkasının füzyonu olan psikoaktif ilaçlardır. Depresan etkiye sahip olan benzodiazepinler, insomnia, nöbet ve anksiyete bozukluklarının tedavisinde kullanılır. İlk benzodiazepin olan klordiazepoksidin (Librium®), Leo Sternbach tarafından 1955 yılında tesadüfen keşfedilmiş, 1960 yılında da Hoffmann–La Roche ilaç firması tarafından satışa sunulmuştur. 1977'de benzodiazepinler dünya çapında en çok reçete edilen ilaç oldu.
Uyku hijyeni, kişinin uyku kalitesini artırmak amacıyla önerilen davranışlar ve çevresel etmenlerin tümüdür. Hafif ve orta düzey insomnia bozukluğu yaşayan insanlara yardım etmek için 1970'li yılların sonunda ortaya çıkmış bir yöntemdir ancak 2014'ten beri araştırmalar, verilen önerilerin etkili olup olmadığı konusunda yeterli kanıt olmadığı ve daha çok çalışma yapılmaya ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Klinisyenler insomnia ve depresyon gibi uyku problemi belirtisi gösteren bozukluklarda kişinin uyku hijyenini değerlendirir ve bu değerlendirmeye göre kişiye uyku kalitesini artırmak için öneriler vermektedir. Uyku hijyeninin arttırılmasına yönelik uygulamalar şunları içerir: Düzenli bir uyku vakti belirleme, gündüz uykularının vakti ve süresi konusunda dikkatli olma, uyku saatine yakın fiziksel ve zihinsel yorucu faaliyetlerden kaçınma, kaygıyı azaltma, uykudan önceki saatlerde ışığa daha az maruz kalma, uyuyamadığında yataktan kalkma, yatakta yalnızca uyku ve seks için bulunma, yatma vaktine yakın bir zamanda alkol, nikotin, kafein ve diğer uyarıcıları tüketmeme ve uyku için güvenli, rahat ve karanlık bir çevre oluşturmaktır.
Bir depresan veya merkezi depresan, beynin çeşitli bölgelerinde uyarılmayı veya stimülasyonu düşürmek veya azaltmak için nörotransmisyon seviyelerini düşüren bir ilaçlardır. Depresanlar ayrıca alındıklarında uyarılma seviyesini düşürdükleri için bazen "downers" olarak da adlandırılırlar. Uyarıcılar veya "sayaçlar" zihinsel ve/veya fiziksel işlevini arttırır, bu nedenle depresanların karşı ilaç sınıfı antidepresanlar değil, uyarıcılardır.
Eszopiklon, uykusuzluk tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Altı aya kadar hafif ila orta derecede faydası olduğuna dair kanıtlar vardır. Ağızdan alınır.
Imovane markası altında satılan Zopiklon, uyku güçlüğünü tedavi etmek için kullanılan bir nonbenzodiazepindir. Zopiklon, benzodiazepin ilaçlarından moleküler olarak farklıdır ve bir siklopirrolon olarak sınıflandırılır. Bununla birlikte, zopiklon, benzodiazepin ilaçlarının yaptığı gibi, benzodiazepin reseptörlerini modüle ederek, merkezi sinir sisteminde nörotransmitter gama-aminobütirik asidin (GABA) normal iletimini arttırır.
Maddeye bağlı psikoz, madde kullanımına atfedilen bir psikoz şeklidir. Vücudun kendisi tarafından üretilenler de dahil olmak üzere kimyasalların veya ilaçların etkilerinden kaynaklanan bir psikozdur. Çeşitli psikoaktif maddeler, kullanıcılarda psikoza neden olma veya kötüleştirmeyle ilişkilendirilmiştir.
Midazolam, anestezi, prosedürel sedasyon, uyku sorunları ve şiddetli ajitasyon için kullanılan bir benzodiazepin ilacıdır. Uyku hali yaparak, kaygıyı azaltarak ve yeni hatıralar yaratma yeteneğinin kaybolmasına neden olarak çalışır. Bu ilacın kişinin bilincini kaybetmesine neden olmadığını, sadece sakinleştirilmesine neden olduğuna dikkat etmek önemlidir. Ayrıca nöbetlerin tedavisinde de faydalıdır. Midazolam ağızdan, damardan, kas içine enjeksiyonla, burun içine püskürtülerek veya yanaktan verilebilir. Damardan verildiğinde, tipik olarak beş dakika içinde etki etmeye başlar; bir kasa enjekte edildiğinde, etki etmeye başlaması on beş dakika sürebilir. Etkileri bir ile altı saat arasında sürer.
Zolpidem, öncelikle uyku sorunlarının kısa süreli tedavisi için kullanılan bir ilaçtır. Rehberler, uykusuzluk ve uyku hijyeni gibi davranış değişiklikleri için yalnızca bilişsel davranışçı terapi denendikten sonra kullanılmasını önermektedir. Uykuya başlama süresini yaklaşık on beş dakika azaltır ve daha yüksek dozlarda insanların daha uzun süre uykuda kalmasına yardımcı olur. Ağız yoluyla alınır ve tabletler, dil altı tabletleri veya ağızdan sprey şeklinde mevcuttur.
Kuazepam, 1970'lerde Schering Corporation tarafından geliştirilen nispeten uzun etkili bir benzodiazepin türevi ilaçtır. Kuazepam, uykusuzluk tedavisinde kullanılır. Quazepam, motor fonksiyonun bozulmasına neden olur ve diğer benzodiazepinlerden önemli ölçüde daha az doz aşımı potansiyeli olan nispeten seçici hipnotik ve antikonvülzan özelliklere sahiptir.
Nonbenzodiazepinler benzodiazepin benzeri olan bir psikoaktif ilaç sınıfıdır. Uyku problemlerinin tedavisinde kullanılırlar.
Davranışsal uyku tıbbı (BSM), uyku tıbbı içinde, uykuyu etkileyen psikolojik, fizyolojik, davranışsal, bilişsel, sosyal ve kültürel faktörlere odaklanan, uyku ile ilgili bozuklukların bilimsel araştırmasını ve klinik tedavisini kapsayan bir alandır. BSM'nin klinik uygulaması, öncelikle farmakolojik olmayan tedavileri kullanan kanıta dayalı bir davranışsal sağlık disiplinidir. BSM müdahalelerinde kullanılan birincil teknikler, uyku ile ilgili zorlukları başlatan ve sürdüren davranış, düşünce ve çevresel faktörlerde sistematik değişiklikleri içerir.
Rohypnol markası adı altında bilinen Flunitrazepam, şiddetli insomniyi tedavi etmek ve anesteziye yardımcı olmak için kullanılan benzodiazepin türevi bir ilaçtır. Diğer benzodiazepinlerde olduğu gibi, flunitrazepamın sadece kısa süreli kullanım için reçete edilmesi tavsiye edilmiştir.
çKamazepam, Albego, Limpidon ve Paxor markaları altında pazarlanan bir benzodiazepin psikoaktif ilaçtır. Diazepamın bir metaboliti olan temazepamın dimetil karbamat esteridir. Anksiyolitik, antikonvülsan, iskelet kası gevşetici ve hipnotik özelliklere sahipken diğer benzodiazepinlerden, anksiyolitik özelliklerinin özellikle belirgin olması, ancak nispeten sınırlı antikonvülsan, hipnotik ve iskelet kası gevşetici özelliklerine sahip olması bakımından farklıdır.
Klordiazepoksit, diğerleri arasında, benzodiazepin sınıfının sakinleştirici ve hipnotik bir ilacıdır; anksiyete, uykusuzluk ve alkol/madde yoksunluk semptomlarını tedavi etmek için kullanılır.
Melatonin doğal olarak oluşan bir hormon olmasının yanı sıra bir besin takviyesi ve ilaçtır. Bir hormon olarak melatonin epifiz bezinden salgılanır ve uyku-uyanıklık döngüsünde rol alır. Ek olarak, genellikle jet lag veya vardiyalı çalışma gibi bozulan uyku düzenlerinin kısa süreli tedavisi için kullanılır ve genellikle ağızdan alınır. Bununla birlikte, bu kullanım için faydasının kanıtı güçlü değildir. 2017'de yapılan bir inceleme, uyku başlangıcının kullanımla altı dakika daha hızlı gerçekleştiğini, ancak toplam uyku süresinde herhangi bir değişiklik bulunmadığını bulmuştur.
Oksazepam kısa ila orta etkili bir benzodiazepindir. Oksazepam anksiyete ve uykusuzluğun tedavisinde ve alkol yoksunluk sendromu semptomlarının kontrolünde kullanılır.
Suvoreksant, uykusuzluk tedavisinde kullanılan oreksin antagonisti bir ilaçtır. Yetişkinlerde uykuya başlama ve/veya sürdürmede güçlüklerle karakterize edilen uykusuzluğun tedavisi için özel olarak endikedir. Suvoreksant uykuya daha hızlı dalmaya, daha uzun uyumaya, gece yarısı daha az uyanık olmaya ve daha kaliteli bir uyku çekmeye yardımcı olur. Etkinliği orta düzeydedir ve diğer oreksin antagonistlerine benzer, ancak benzodiazepinler ve nonbenzodiazepinlerden daha düşüktür. Suvoreksant ağızdan alınır.
