İçeriğe atla

Lorenzo Priuli

Lorenzo Priuli
Lorenzo Priuli portresi
Venedik Cumhuriyeti Doçesi (82.)
Doge di Venezia
Hüküm süresi14 Haziran 1556 – 17 Ağustos 1559
3 yıl 3 ay 3 gün
Önce gelenFrancesco Venier
Sonra gelenGirolamo Priuli
Doğum1489
Venedik
Ölüm17 Ağustos 1559 (yaş: 69)
Venedik
DefinSan Salvador Kilisesi, Venedik
Eş(ler)iZilia Dandolo
Çocuk(lar)ı1 erkek çocuk
BabasıAlvise Priuli
AnnesiChiara Lion
Doçe Lorenzo Priuli arması ve imzası

Lorenzo Priuli (d. 1489, Venedik - ö. 2 Haziran 1559, Venedik). 11 Haziran 1554 – 17 Ağustos 1559 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 82'nci dükadır. Doçe Francesco Venier'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 14 Haziran 1556 'da tahta çıktı. 3 yıl 2 ay 2 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 2 Haziran 1559'da 69 yaşında Venedik'te öldü.

Lorenzo Priuli gayet yakışıklı ve gayet kibar ve kültürlü bir kişi idi.

Doçe olarak hüküm sürdüğü dönemde önemli uluslararası olaylar ortaya çıkmamıştır. Sadece Orta Çağ ve Rönesans döneminde olağan olan hastalık salgınları zaman zamen halkı etkilemiş ve sonradan tamiri kabil olarak Venedik körfezi'nde kanallar ve kanal kenarındaki yapılar zaman zaman seller ve suların yükselmesinden zarar görmüştür.

Hayatı

Doçe olmadan önce

Lorenzo Priuli 1489da Venedik'te Alvise Priuli ve Chiara Lion'ın kucuk oğlu olarak doğdu. Eğitimi sırasında klasik Yunanca ve Latince öğrenip bu dillerde klasik yazarların eserlerini okumuştur ve özellikle klasik felsefe eserleri üzerinde derin bilgi kazanmıştır. Bu nedenle Venedik'te Rönesans bilim adamı olarak da isim yapmıştır. Sonradan devlet hizmetleri içinde kariyer yapmaya başlamıştır. Venedik ve bu cumhuriyete bağlı şehirlerde şehir yönetimi işleriyle uğraşmış ve şehir vekilharcı, şehir valisi (podesta) görevlerini yapmış ve Venedik Cumhuriyeti için değişik devletler nezdinde elçi olarak gönderilmişti. Bu görevlerinden dolayı Venedik devleti tarafından "şövalye" olma şerefi ile onurlandırılmıştı.

Zilia Dandalo ile evlilik yapmış ve bu evlilikten tek bir erkek çocukları olmuştur. Lorenzo'nun hazırlatmış olduğu veraset vasiyetname belgelerinden anlaşıldığı gibi oğulları kendi başına buyruk ve biraz asi tabiatlı olmuştu.

Doçelik dönemi

2 Haziran 1556'de önce Doçe olan Francesco Venier ölünce Venedik Cumhuriyeti "Doçe Seçmenler Konseyi" yeni doçe seçmek için toplandı. Doçelik için 4 kişi rakip aday olarak bulunmaktaydı. Lakin Lorenzo Priuli ve Stefano Tiepolo bu görevi üstlenmeye yetenekli iki rakip aday olarak ortaya çıktılar. Fakat sonunda Stefano Tiepolo aday olmaktan vazgeçti ve çok geçmeden de öldü. Böylece Lorenzo Priuli 4 Haziran 1556'de "Doçe Seçmenler Konseyi" tarafından "doçe" olarak seçildi ve Venedik Cumhuriyeti doçesi olarak tahta geçti. Lorenzo Priuli'nin doçe seçilmesi onun ne eski Venedik asiller ailelerine ne de yeni zengin ve asillik taslayan yeni ailelere bağlı olmadığı için halkın bu kesimleri tarafından sempati ile karşılanmadı.

San Salvador Kilisesi'nde her ikisi de Doçe olan Lorenzo Priuli ve ağabeyi Girolama Priuli için anıt-mezar

Taç giymek için yapılması olağan eğlence ve etkinlikler o kadar şatafatlı ve eğlenceli olmuştur ki Venedik halkının sosyal hafızasında, 1597'de yeni doçe seçilen Marini Grimani için eşi Morosina Morosini'nin organize ettiği büyük taç giyme eğlencelerine kadar kalmış ve 1597'e kadar yapılan tüm diğer taç giyme eğlenceleri hep Lorenzo Priuli taç giyme etkinlikleri ile karşılaştırılır olmuştu.

Lorenzo Priuli döneminde Venedik Cumhuriyeti bazı ciddi doğa felaketleri ile karşı karşıya geldi. Şehirde çıkan büyük bir tifüs salgını çok sayıda Venedikli şehir halkının ölümüne neden oldu. Venedik Körfezi sığ suları yükselerek kanallar kıyılarının ve şehri düşük rakımlı adasal alanlarının su baskınlarından büyük zarar görmesine neden oldu. Yağan beklenmedik şiddetli yağmurlar dolayısıyla Venedik'in İtalyan karasında bulunan "Terrafirma" arazilerini seller bastı ve bunlar bu arazilerde yapılan tarıma büyük zararlar verdiler. Bu tarım zararları dolayısıyla halkın yediği yiyecek ya hiç bulunmaz oldu ya da gayet yüksek fiyatla zor bulunur oldu. Bu nedenle Venedik Cuhuriyeti'nin terrafirma ve körfez adalarında bulunan arazilerinde yaşayan fakir ve orta gelirli halk kıtlık ve açlık çekmeye başladı.

Lorenzo Priuli'nin doçelik döneminde İtalya'da 1551'de ortaya çıkan İtalya Savaşı (1551-1559) adı verilen savaş devam etmekte idi. Bu savaşta Venedik Cumhuriyeti çok sıkı bir tarafsızlık siyaseti uygulamıştı. Bunun için Venedik Cumhuriyeti'nde yaşayan alelade halk için Lorenzo Priuli doçelik dönemi bir barış dönemi gibi görünmekte idi. Halbuki İtalya Savaşı tarafsız Venedik arazileri dışındaki genellikle kuzey İtalya'da geçmekle beraber bütün İtalya yarımadası'nda Fransa Krallığı ile İspanya Krallığı ve Kutsal Roma Germen İmparatorluğu ve iki tarafının İtalya'da bulunan şehir devletleri müttefikleri arasında geçen bir savaş idi. Bu savaşta geri kalan İtalya, hangi tarafın daha üstün geleceğini karar veren gayet ciddi savaş, muharebeler ve çatışmalar ile büyük siyasal ve sosyal karışıklıklara sahne olmakta idi. Bu savaş Fransa Kralı II. Henri ve İspanya Kralı ve Kutsal Roma-Germen İmparatoru II. Filip elçileri arasında 3 Nisan 1559'da yapılan Cateau-Cambresis Antlaşması ile sona erdi. Bu antlaşma İtalya'da ultra koyu Katolik olan İspanya Kralı ve Kutsal Roma Germen İmparatoru II. Filip'in, Venedik'in İtalya anakarasındaki Terrafirma arazilerine komşu olan Lombardiya'yı eline geçirmesi ile üstünlüğünü ortaya çıkartıp bu Venedik Cumhuriyeti'nin İtalya'daki siyasi durumuna aksi tesirler yapmaya başlamasına neden olacaktı.

Ama Lorenzo Priuli bu gelişmeleri göremeden 17 Ağustos 1559'da 69 yaşında iken öldü.

Mezarı Venedik "San Salvador Kilisesi" içinde 1578 ile 1582de mimar Cesare Franco'nun tasarlamasına göre yaptırılan görkemli bir anıt-mezarda bulunmaktadır. Bu anıt-mezar kendinden daha sonra doçe olmuş olan agabeyi Girolamo Priuli'nin de mezarını ihtiva etmektedir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Bu madde kısmen İtalyanca Wikipedia "Lorenzo Priuli" maddesi kaynaklıdır [1] 27 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)

Dış kaynaklar

  • Norwich, John Julius (1999) A History of Venice. New York: Vintage Books, ISBN 0-679-72197-5 (İngilizce)
  • da Mosto, Andrea (1983), Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata. Floransa:A. Martello (İtalyanca)
  • Dumler, Helmut (2001), Venedig und die Dogen. Düsseldorf:Artemis & Winkler ISBN 978-3538071162 (Almanca)
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Francesco Venier
Venedik Doçesi
1556 – 1559
Sonra gelen:
Girolamo Priuli


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Francesco Donato</span> Venedik dükası

Francesco Donato, [24 Kasım 1545 – 9 Mayıs 1553 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 79. dükadır. 9 Kasım 1545'te Doçe Pietro Lando'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 24 Kasım 1545'te tahta çıktı. 7 yıl 5 ay 29 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lük saltanatından sonra 23 Mayıs 1553'da 84 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Francesco Venier</span> Venedik Cumhuriyeti devlet başkanlığı yapmış bir siyasetçi

Francesco Venier, 11 Haziran 1554-2 Haziran 1556 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 81'inci dükadır. Doçe Marcantonio Trevisan'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 11 Haziran 1554'te tahta çıktı. 1 yıl 11 ay 22 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 2 Haziran 1556'de 66 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Girolamo Priuli</span>

Girolamo Priuli, 1 Eylül 1559 – 4 Kasım 1567 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 83'inci dükadır. Küçük kardesi olan Doçe Lorenzo Priuli'nin ölümünden sonra yapılan seçimle 1 Eylül 1559'da tahta çıktı. 8 yıl 2 ay 3 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 4 Kasım 1567'da 80 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Pietro Loredan (doçe)</span> Siyasi Kişi

Pietro Loredan, 26 Kasım 1567–3 Mayıs 1570 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 84'üncü dükadır. Doçe Francesco Venier'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 26 Kasım 1567'da tahta çıktı. 3 yıl 2 ay 2 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"lik saltanatından sonra 3 Mayıs 1570'te 87 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Leonardo Loredan</span> 75. Venedik doçesi

.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Grimani</span>

Antonio Grimani. 6 Temmuz 1521 – 7 Mayıs 1523 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 76'ncı dükadır. Doçe Leonardo Loredan'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 6 Temmuz 1521'de tahta çıktı. 1 yıl 10 ay 1 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 7 Mayıs 1523'te 88 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Sebastiano Venier</span>

Sebastiano Venier. 11 Haziran 1577 – 3 Mart 1578 döneminde Venedik Cumhuriyeti "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 86'ncı dükadır. Doçe I. Alvise Mocenigo'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 11 Haziran 1577'de tahta çıktı. 1 yıl 10 ay 1 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 3 Mart 1578'de 88 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Pasquale Cicogna</span> Venedik Cumhuriyeti doçesi

Pasquale Cicogna, 18 Ağustos 1585 – 2 Nisan 1595 döneminde Venedik Cumhuriyeti'nde "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 88'inci dükadır. Doçe Niccolò da Ponte'nin ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 18 Ağustos 1585'te tahta çıktı. 9 yıl 7 ay 15 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 2 Nisan 1595'te 85 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Marino Grimani</span>

Marino Grimani. 26 Nisan 1595 – 25 Aralık 1605 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 89'uncu dükadır. Doçe Pasquale Cicogna'nun 2 Nisan 1595'te ölümünden sonra Venedik Cumhuriyeti "Doçe Seçmenler Konseyi" yapılan 70 oylamadan sonra Venedik Doçesi seçildi ve 26 Nisan 1595'te tahta çıktı. 10 yıl 7 ay 29 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 25 Aralık 1605'te 73 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Leonardo Donato</span>

Leonardo Donato, 26 Nisan 1595 – 16 Temmuz 1612 döneminde Venedik Cumhuriyeti'nde "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 90'ıncı dükadır.

<span class="mw-page-title-main">Domenico Selvo</span> Venedik Doçesi

Domenico Selvo, 1071 ile 1084 yılları arasında 31. Venedik doçesi olarak hizmet etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Pietro Grimani</span>

.

<span class="mw-page-title-main">IV. Pietro Candiano</span>

.

<span class="mw-page-title-main">Tribuno Memmo</span>

Tribuno Memmo (d. ? Venedik - ö. 991. 979 – 991 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 25'inci dükadır.

<span class="mw-page-title-main">Vitale Candiano</span>

Vitale Candiano, 978 – 979 döneminde Venedik Cumhuriyeti "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 24'üncü dükadır.

<span class="mw-page-title-main">II. Alvise Mocenigo</span>

.

<span class="mw-page-title-main">Silvestro Valiero</span>

.

<span class="mw-page-title-main">Nicolò Donato</span>

Nicolò Donato veya Nicoló Doná. 4 Nisan 1618 - 9 Mayıs 1618 arasında 1 ay 5 gün süren gayet kısa bir zaman aralığında Venedik Cumhuriyeti "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 93'üncü dükadır.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Priuli</span> venedik dükası

Antonio Priuli, 17 Mayıs 1618 – 12 Ağustos 1623 tarihleri arasında, 5 yıl 2 ay 26 gün süren dönemde, Venedik Cumhuriyeti'nde "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 94'üncü dükadır.