İçeriğe atla

Lorenzo Hervás

Lorenzo Hervás y Panduro
Doğum1 Mayıs 1735
Horcajo, Cuenca ili, İspanya Krallığı
Ölüm24 Ağustos 1809 (74 yaşında)
Roma, Papalık Devleti
Meslekfilolog

Lorenzo Hervás y Panduro (1 Mayıs 1735, Horcajo, Cuenca ili, İspanya Krallığı - 24 Ağustos 1809, Roma, Papalık Devleti), İspanyol Cizvit ve filolog.

Hayatı

Hervás, 1 Mayıs 1735'te Horcajo'da doğdu. Madrid'de Cizvit tarikatına giren Hervás, Alcalá de Henares şehrinde öğrenim gördü. Kendini dilbilim ve mimariye adadı. Bir süre Madrid'deki kraliyet ilahiyat okulunda ve Murcia Cizvit Koleji'nde öğretmenlik yaptı; daha sonra misyoner olarak Amerika'ya gitti ve Cizvit oluşumlarının ortadan kaldırıldığı 1767'ye kadar orada kaldı. Sonrasında Avrupa'ya dönen Hervás önce İtalya'nın Cesena kentinde ve 1784'te Roma'ya yerleşti. 1799'da anavatanına geri döndü, ancak dört yıl sonra İspanya'yı terk etti ve hayatının geri kalanını Roma'da geçirdi. Papa VII. Pius, Hervás'ı Quirinal kütüphanesinin başkanı olarak atadı. İtalya'da dünyanın her yerinden oraya akın eden birçok Cizvitle tanışma şansı buldu. Bu fırsatı değerlendiren Hervás, bilinmeyen diller ve deyimler hakkında bilgi topladı. Çalışmalarını önce İtalyanca ve ardından İspanyolcaya çevrilmiş birçok eserde derledi.

Hervás'ın en büyük eseri bir kozmografi incelemesi olan "Idea dell 'Universo" (Evren Fikri) (Cesena, 1778–87, 21 ciltte 4to)'dur. Neredeyse tamamı İspanyolcaya çevrilmiş olan eser, aslında farklı çalışmalar olduğu düşünülen birkaç bölümden oluşmaktadır. Bunlardan en önemlileri, 1784'te İtalyancaya ayrıca çevrilmiş olan "Catálogo de las lenguas de las naciones conocidas, y numeración división y clase de éstas según la diversidad de sus idiomas y dialectos" (Bilinen dillerinin kataloğu ve dillerin yayılımı ve lehçelerine göre sınıflandırılması) (Madrid, 1800-5 6 cilt.) adlı eserdir. Bu eserde Hervás, farklı ulusların kökenini ve etnolojik ilişkisini dil temelinde araştırmaya çalışmıştır. Bu nedenle kitabın yazılma amacı filolojik değildir. 1. Cilt, Amerika ırklarını ve dillerini; 2. cilt, Hint ve Pasifik Okyanuslarındaki adaların dillerini; diğer ciltler ise Avrupa dillerini ele almaktadır. Hervás, Amerikan lehçeleri daha önce olduğundan daha iyi tanımlanmış ve sınıflandırılmış; Malayca ve Polinezya dillerini ise ilk kez sınıflandırılmıştır. Dillerdeki yakınlığı belirlemek için kelime dağarcığındaki benzerliklerden çok dilbilgisindeki benzerlikleri vurgulamıştır. Çalışmada büyük hata ve kusurlar olsa da, verilerin bilimsel olarak doğru bir şekilde sunulmasından dolayı eserin araştırmacılar için faydalı olduğu kabul edilmektedir. İtalyanca ve daha sonra İspanyolca olarak ayrı ayrı yer alacak olan eserin diğer kısımları "Virilità dell 'Uomo" (Erkeğin Erkekliği) (4 cilt, 1779–80); "Vecchiaja e morte dell 'Uomo" (Yaşlılık ve İnsanın ölümü) (1780); "Viaggio estatico al Mondo planetario" (Mest Eden Dünya Tarihi) (1780); "Storia della Terra" (Dünya Tarihi) (1781–83, 6 cilt.); "Origine, formazione, mecanismo ed armonia degl 'idiomi" (Dillerin kökeni, oluşumu, mekaniği ve uyumu) (1785); "Vocabolario, Poliglotto, con prolegomeni sopra più de CL lingue" (Kelime Bilgisi, Çok Dillilik, 150'den fazla dile giriş) (1787) ve "Saggio Practicco delle Lingue con prolegomeni e una raccolta di orazioni dominicali in più di trecento lingue e dialetti"'dir. (1787).

Hervás ayrıca sağır ve dilsizler için eğitici çalışmalar yazmıştır. "La Escuela Española de Sordo-mudos ó Arte para enseñarles á escribir y hablar el idioma español" (Sağır-dilsizler için İspanyol Sanat Okulu veya İspanyolca yazma ve konuşmayı öğretme sanatı) (Madrid, 1795) ve "Descripción de los archivos de la corona de Aragón y Barcelona" (Aragon krallarının kayıtları ve Barselona) (Cartagena, 1801) bu çalışmalardan en önemlileridir. Ayrıca, düzeltilmemiş birkaç eser yazmıştır: "Historia de la Escritura" (Yazı Tarihi) ; "Paleografía evrensel" (Evrensel Paleografi) ; "Moral de Confucio" (Konfüçyüs Ahlakı) ; "Historia de las primeras colonias de América" (ilk Amerikan kolonilerinin tarihi) ; "El hombre vuelto á la religión" (Adam dine döndü).

Dilbilim sınıflandırmaları

Lorenzo Hervás y Panduro tarafından listelenen bazı dil aileleri şunlardır:[1][2][3]

  1. Tupí, Guaraní, Homagua [Omagua-Campeva] ve "Brasile volgare" (Tupí-Guaraní dilleri)
  2. Guaicurú [Kadiweu], Abipón ve Mocobí (Guaicuruan dilleri)
  3. Lule ve Vilela (Lule-Vilelan dilleri)
  4. Maipure ve Moxa [Moxo] (Arawakan dilleri)

Kaynakça

  1. ^ Campbell, Lyle, (Ed.) (2012). "Classification of the indigenous languages of South America". The Indigenous Languages of South America. The World of Linguistics. 2. Berlin: De Gruyter Mouton. ss. 59-166. ISBN 978-3-11-025513-3.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ Hervás y Panduro, Lorenzo. 1784–87. Idea dell’universo: che contiene la storia della vita dell’uomo, elementi cosmografici, viaggio estatico al mondo planetario, e storia de la terra e delle lingue. Cesena: Biasini.
  3. ^ Hervás y Panduro, Lorenzo. 1800–1805. Catálogo de las lenguas de las naciones conocidas y numeracion, division, y clases de estas segun la diversidad de sus idiomas y dialectos, Volume I (1800): Lenguas y naciones Americanas. Madrid: Administracion del Real Arbitrio de Beneficencia.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Arjantin</span> Güney Amerikada yer alan bir ülke

Arjantin, resmî adıyla Arjantin Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Güney Amerika kıtasının güneyini kaplayan Güney Konisi’nde yer alan ülke. Arjantin 2.791.810 kilometrekare (1.077.924 sq mi)'lik toplam yüzölçümü ile Güney Amerika'da ikinci, dünyada ise en büyük sekizinci ülkedir. Kuzeyde Bolivya ve Paraguay, kuzeydoğuda Brezilya, batıda Şili, doğuda ise Uruguay komşusudur. Güneyini Drake Boğazı, batısını And Dağları ve doğusunu Atlas Okyanusu çevreler.

<span class="mw-page-title-main">Gezegen</span> bir yıldız veya yıldız kalıntısının yörüngesinde dolanan gök cismi

Gezegen; genellikle bir yıldız, yıldız kalıntısı ya da kahverengi cücenin yörüngesinde bulunan, yuvarlak hâle gelmiş bir astronomik cisimdir. Uluslararası Astronomi Birliğinin (IAU) tanımına göre Güneş Sistemi'nde sekiz gezegen bulunur. Bunlar, karasal gezegenler Merkür, Venüs, Dünya ve Mars; dev gezegenler Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'dür. Gezegen oluşumu için bilimsel açıdan mevcut en iyi teori, bir bulutsunun kendi içine çökmesi sonucu bir yıldızlararası bulut meydana getirdiğini ve yıldızlararası bulutun da bir önyıldız ve bunun yörüngesinde dönen bir öngezegen diski oluşturduğunu öne süren bulutsu hipotezidir. Gezegenler bu disk içinde, kütleçekiminin etkisiyle maddelerin kademeli olarak birikmesi sonucu, yığılma (akresyon) olarak adlandırılan süreçte büyürler.

<span class="mw-page-title-main">Enrico Fermi</span> İtalyan-Amerikalı fizikçi (1901 – 1954)

Enrico Fermi, dünyanın ilk nükleer reaktörü olan Chicago Pile-1'i inşa eden ve Manhattan Projesi'nin bir üyesi olarak tanınan, İtalyan ve daha sonra Amerikan vatandaşlığına kabul edilen bir fizikçiydi. Kendisine "atom çağının mimarı" ve "atom bombasının mimarı" adı verilmiştir. Hem teorik fizikte hem de deneysel fizikte üstün olan çok az fizikçiden biriydi. Fermi, nötron bombardımanı yoluyla indüklenmiş radyoaktivite üzerine yaptığı çalışmalar ve uranyum ötesi elementlerin keşfi nedeniyle 1938 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü. Fermi, meslektaşlarıyla birlikte nükleer enerjinin kullanımına ilişkin, tamamı ABD hükûmeti tarafından devralınan birçok patent başvurusunda bulundu. İstatistik mekaniğinin, kuantum teorisinin, nükleer ve parçacık fiziğinin gelişimine önemli katkılarda bulundu. Parlak bir öğrenciydi, henüz 21 yaşındayken Pisa Üniversitesi'nden fizik doktoru unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Altın</span> Au sembolü ile gösterilen ve atom numarası 79 olan element

Altın, Au sembolü ile gösterilen ve atom numarası 79 olan element. Saf halinde parlak, hafif kırmızıya çalan sarı renkli, yumuşak, sünek ve dövülgen bir metaldir. Altının parlak sarı rengi, asitlere karşı dayanıklılığı, doğada serbest halde bulunabilmesi ve kolay işlenebilmesi gibi özellikleri, insanların İlk çağlardan beri ilgisini çekmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Maya uygarlığı</span> Kızılderili Maya halkları tarafından kurulan Kolomb öncesi Amerika uygarlıklardan biri (y. 250–1700)

Maya uygarlığı, Kızılderili Maya halkları tarafından kurulan Kolomb öncesi Amerika uygarlıklardan biridir. Bir Orta Amerika uygarlığı olan Maya uygarlığı, binlerce yıl boyunca Meksika'nın güneydoğusundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan Mezoamerika bölgesinde hüküm sürmüştür. Meksika'nın güneydoğusunda beş devlet kurmuş Mayalar, tarihleri boyunca yüzlerce lehçe üretmişlerdir ve bu lehçelerden bazıları günümüzde hâlen konuşulan 21-44 Maya dilinin oluşumunu sağlamıştır. Bu uygarlık MÖ 600 dolaylarında yükselişe geçmiş, MS 3. yüzyılda altın çağına adım atmış, kent-devletlerinin siyasi kargaşalar sonucunda çöktüğü MS 900'e dek, geniş bir alanda varlığını sürdürmüş ve İspanyol işgaliyle de sona erme sürecine girmiştir. Maya uygarlığı birçok bakımdan sona ermişse de, yaygın inanışın aksine Mayalar yok olmamışlardır, hâlen bu ülkelerde yaşamakta ve Maya dillerinden bazılarını konuşmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Amerika yerlileri</span>

Amerika yerlileri, Avrupalılar'ın gelişinden önce Amerika kıtasında yaşayan Eskimo-Aleut halkları ile Kızılderilileri kapsayan ortak ad. Bazıları bu adı İngilizce Amerindian terimin karşılığı olarak yalnızca Kızılderililer için kullanır ve Eskimo-Aleut halklarını dahil etmez. Alaska ve Kanada gibi hem Eskimo hem de Kızılderili nüfus barındıran yörelerde Amerika yerlisi adı her ikisi için kullanılırken, Kıta ABD'sinden Arjantin'e kadar Eskimo barındırmayan diğer yörelerde yalnızca Kızılderili anlamındadır.

<span class="mw-page-title-main">Lazlar</span> Etnik grup

Lazlar (Lazca: Lazepe, Lazi Güney Kafkas dillerinden Lazca konuşan ve Türkiye ve Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki bölgelerinde yaşayan bir etnik gruptur.

<span class="mw-page-title-main">Mina (şarkıcı)</span> İtalyan şarkıcı, sunucu, oyuncu ve yapımcı

Anna Maria Quaini veya Mina Mazzini, OMRI, bilinen adıyla Mina, İtalyan şarkıcı, televizyon sunucusu, aktris, prodüktör. 1960'lar ortasından 70'ler ortasına kadar İtalyan televizyon varyete gösterilerinin ve pop müziğin baskın isimlerinden biriydi. Sanatçı, üç oktavlık vokal aralığı, kıvrak soprano sesi ve özgür kadın imajıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Gabriela Mistral</span> Şilili şair, eğitimci, diplomat

Gabriela Mistral,, Şilili şair, eğitimci, diplomat.

Türkçede İtalyan edebiyatı, Türkçeye çevrilen İtalyanca eserlere ilişkin bir listedir.

Tarihyazımı ya da historiyografi, tarih hakkında eserlerin yazımı ve tarihçilik kuram ve geçmişini ifade eden terimdir. Terim Yunanca ἱστοριογράφος tarih yazanlar ifadesinden gelir. Tarihçilik terimiyle sıklıkla aynı anlamda kullanılsa da, çağdaş dönemde ayrı bir disiplin olarak anılmaktadır. Tarihyazımı hem yazma sanatının, hem de tarih biliminin bir parçasıdır. Tarih alanının "sanat" ve "bilim" özelliklerine yapılan vurgu, kültür temelinde, pek çok farklı alandan düşünürün üzerinde fikir belirttiği ve tarihçilerin yöntem açısından tartıştığı önemli bir konudur. Bazıları tek bir "tarih"ten değil, olayın koşulları ve sonuçları nedeniyle çoğul "tarihler"den bahseder. Çağdaş tarihçiler için tarihin bilimselliği ya da böyle bir bilimsellik durumu vazgeçilemezdir. Hatta birbirlerinden tamamen ayrı iki uyumsuz özellik olarak görmek yerine birbirlerini tamamlayıcı olduklarına dair görüş daha yaygındır.

<span class="mw-page-title-main">Pedro Calderón de la Barca</span>

Pedro Calderón de la Barca, İspanyol şair, oyun yazarı, asker, din adamı.

<span class="mw-page-title-main">Emilia Pardo Bazán</span>

Emilia Pardo-Bazán y de la Rúa-Figueroa ya da kısaca Emilia Pardo Bazán, kontes Pardo Bazán, İspanya'ya Natüralizm'i getiren İspanyol bir soylu ve aristokrat yazar, gazeteci, feminist, deneme yazarı, edebiyat eleştirmeni, şair, tiyatro yazarı, çevirmen, editör, profesör ve konuşmacıydı. Kadın hakları ve feminizm konusundaki fikirleriyle bir öncüydü. Kadınların eğitiminin temel bir gereksinim olduğunu belirterek bu hakkı talep etti ve her çalışmasının önemli bir bölümünü bu fikri savunmaya adadı. Edebi eserlerinin arasında en tanınmış olanlarından biri Ulloa Malikaneleri'dir («Los pazos de Ulloa») (1886).

Klasik Nahuatl dili, 16. yüzyılda İspanyolların Aztek İmparatorluğunu ele geçirdiği sırada Meksika Vadisinde ve orta Meksika'da geçer dil olarak konuşulan Nahuatl dilinin bir türevidir. Sonraki yüzyıllarda, yerini büyük ölçüde İspanyolcaya bırakmıştır ve bugün kullanılan çağdaş Nahua dillerinden bazılarına evrilmiştir. Soyu tükenmiş bir dil olarak sınıflandırılmasına karşın, Klasik Nahuatl dili, Latin alfabesinde Nahua halkları ve İspanyolları tarafından kopyalanan çok sayıda yazılı kaynakla yaşamını sürdürebilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Matematik tarihi</span> matematik biliminin tarihi

Matematik tarihi, öncelikle matematikteki keşiflerin kökenini araştıran ve daha az ölçüde ise matematiksel yöntemleri ve geçmişin notasyonunu araştıran bir bilimsel çalışma alanıdır. Modern çağdan ve dünya çapında bilginin yayılmasından önce, yeni matematiksel gelişmelerin yazılı örnekleri yalnızca birkaç yerde gün ışığına çıktı. MÖ 3000'den itibaren Mezopotamya eyaletleri Sümer, Akad, Asur, Eski Mısır ve Ebla ile birlikte vergilendirmede, ticarette, doğayı anlamada, astronomide ve zamanı kaydetmede/takvimleri formüle etmede aritmetik, cebir ve geometri kullanmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Fernando Arrabal</span> İspanyol ressam ve yazar

Fernando Arrabal Terán, İspanyol oyun yazarı, senarist, film yönetmeni, romancı ve şairdir. Melilla'da doğdu ve 1955'te Fransa'ya yerleşti. Uyruğu ile ilgili olarak, Arrabal kendisini "desterrado" veya "yarı gurbetçi, yarı sürgün" olarak tanımlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Etkileşimli sanat</span>

Etkileşimli sanat, izleyiciyi sanatın amacına ulaşmasını sağlayacak şekilde dahil eden bir sanat biçimidir. Bazı interaktif sanat enstalasyonları bunu, gözlemcinin ya da ziyaretçinin onların içinde, üzerinde ve çevresinde "yürümesine" izin vererek başarır; bazıları ise sanatçıdan veya izleyicilerden sanat eserinin bir parçası olmalarını ister.

Feminizm tarihi, kadınlara eşit hakların sağlanmasını amaçlayan hareketlerin ve ideolojilerin kronolojik veya tematik anlatılarını içerir. Dünyanın dört bir yanındaki feministlerin sebepleri, hedefleri ve niyetleri ; zamana, kültüre ve ülkeye bağlı olarak değişmiş olsa da çoğu Batılı feminist tarihçi, kadın haklarını elde etmek için çalışan tüm hareketlerin, feminizm terimini kendilerine uygulamamış olsalar bile feminist hareket olarak değerlendirilmeleri gerektiğini iddia ediyorlar. Diğer bazı tarihçiler "feminist" terimini modern feminist hareket ve onun devamıyla sınırlandırır ve daha önceki hareketleri tanımlamak için "protofeminist" etiketini kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Lusitanca</span>

Lusitanca bir Paleohispanik Hint-Avrupa diliydi. Antik İtalik dillerle veya Kelt dilleriyle bağlantılı olduğu yönünde bir destek bulunmaktadır. Yaklaşık olarak MS 1. yy'a tarihlenen yalnızca altı büyük yazıttan ve çok sayıda yer (toponim) ve tanrı adından (teonim) bilinmektedir. Lusitan kabilelerinin yaşadığı bölgelerde - bugünkü Merkez Portekiz ve Batı İspanya'ya denk gelen Douro Nehri'nden Tejo Nehri'ne kadarki bölgede - konuşulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Orta Amerika Federal Cumhuriyeti</span> Orta Amerikada eski bir ülke (1823-1839/1841)

Orta Amerika Federal Cumhuriyeti, başlangıçta Orta Amerika Birleşik Eyaletleri olarak bilinen, 1823'ten 1839/1841'e kadar Orta Amerika'da varlığını sürdüren egemen bir devletti. Orta Amerika Federal Cumhuriyeti beş eyaletten oluşuyordu: Kosta Rika, El Salvador, Guatemala, Honduras ve Nikaragua, ayrıca 1835'ten 1839'a kadar bir Federal Bölge vardı. Guatemala şehri, 1834'e kadar federal cumhuriyetin başkentiydi ve o yıl federal hükûmetin merkezi San Salvador'a taşındı. Orta Amerika Federal Cumhuriyeti'nin kuzeyinde Meksika, güneyinde Büyük Kolombiya, doğusunda ise Miskito Sahili ve Britanya Hondurası bulunuyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.