İçeriğe atla

Lorenzo Da Ponte

Bu madde opera yazarı Lorenzo Da Ponte hakkındadır. Aynı isimdeki piskopos için Vittorio Veneto sayfasına bakınız.
Lorenzo Da Ponte portresi
Nathaniel Rogers'in eserinin Michele Pekenino tarafından yapılan gravürüdür.

Lorenzo Da Ponte (10 Mart 1749 - 17 Ağustos 1838), Venedikli opera yazarı ve şair. 28 opera yazmıştır. Bu operalar Mozart ve Antonio Salieri gibi bestekârlar tarafından bestelenmiştir.

İlk yılları

Lorenzo Da Ponte 10 Mart 1749 tarihinde Venedik Cumhuriyeti'nin Ceneda şehrinde doğdu. Yahudi bir deri tüccarının üç çocuğundan en büyüğü olan Da Ponte, doğduğunda Emanuele Conegliano adını aldı. Annesinin ölümünden sonra babası Katolik bir kadınla ikinci evliliğini yaptı ve hem kendisinin hem de çocuklarının vaftiz olmalarına karar verdi. Ceneda piskoposu Emanuele'yi vaftiz ederken ismini Lorenzo da Ponte koydu.

Avrupa kariyeri

Bir öğretmen olmak için çalıştı. Ve bir Katolik papazı olması takdir edildi. Venedik'te San Luca kilisesinin papazı iken Anzoletta Bellaudi isimli bir hanımla tanıştı ve onunla evlendi. Da Ponte ilk çocuğuna sahip olduğu zamanlardaki bir organizasyonda şöyle bir yorum yapmıştır; "bu tür olaylar her gün oluyor". Sonra piskopos yardımcısı tarafından azarlandı. Daha sonra Da Ponte ve Anzoletta bir genelev açtılar. Saygıdeğer bir kadını kaçırmak ve nikahsız birlikte yaşamakla suçlandılar. Da Ponte 15 yıllığına Venedikten sürgün edildi.[1]

Da Ponte Avusturya'ya seyahat etti ve tiyatrolarda şair olarak görev aldı. İmparator II. Joseph ona kaç tane oyun yazdığını sordu. Da Ponte şöyle cevapladı;"Hiç, majesteleri". Bunun üzerine imparator "İyi, iyi! Öyleyse biz bakire bir esin perisine sahibiz."[1]

Opera yazarı üyeleri gibi Fransızca, Almanca, İspanyolca ve İtalyanca metinler yazdı. Wolfgang Amadeus Mozart, Antonio Salieri ve Vicente Martín y Soler gibi isimlerle işbirliği yaptı.

1792'i civarında, Da Ponte, Ann Celestine Grahl(daha çok Nancy olarak bilinir) ile tanıştırıldı. Ondan 20 yaş genç bir hanımdı. Onun ikinci eşi oldu. Ve Louisa (1794), Fanny (1799), Joseph (1800) ve Lorenzo (1804) isminde çocukları oldu.

Amerika kariyeri

II. Joseph'in ölümüyle Da Ponte patronunu kaybetti ve yeni imparatordan az bir ilgi gördü. Kısa bir süre için Prag şehrine oradan da Londra'ya taşındı. Burada opera prodüktörü olarak yeni bir kariyere başladı. Ama iş hayatı için az deneyime sahipti. Ve nihayetinde kendini iflas etmiş olarak buldu. Alacaklılarından kurtulabilmek için Amerika Birleşik Devletleri'ne kaçtı.

Amerika Birleşik Devletleri'nde Da Ponte ilk olarak New York şehrine yerleşti. Sonra Pensilvanya eyaletinin Sunbury şehrine yerleşti. Burada kısa bir süre manav işletti ve özel İtalyanca dersleri verdi. Daha sonra New York'a geri dönerek Columbia Üniversitesi'ne İtalyan edebiyatı için ilk profesör olmak için başvurdu. Clement Clarke Moore ile arkadaş oldu. New York'ta operaya tanıtıldı. Don Giovanni'nin bir performansını prodükte etti. Aynı zamanda bir konser turunda yeğeni Giulia da Ponte iken Amerika'da Gioachino Rossini'nin müziği ile tanışıyor.

1828'de 79 yaşındayken Da Ponte ABD vatandaşlığına kabul edildi. 1838'de New York'ta öldü. New York'un Eski Aziz Patrick Katedralinde Meulberry sokağında cenaze töreni yapıldı. Da Ponte, Queens'deki Calvary Mezarlığında yakıldı.[not 1][2]

Kaynakça

  1. ^ a b L. de Ponty's Wagon, THE LIBERTINE LIBRETTIST (292 syf.) — April FitzLyon — Abelard-Schuman 12 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TIME, Mart 11, 1957, time.com sitesinden (erişim 22 Haziran 2008)
  2. ^ "Find A Grave". 23 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2011. 

Notlar

  1. ^ Bazı diğer kaynaklar da Ponte'nin Manhattan'ın aşağılarında yakıldığı söyler.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Verdi</span>

Giuseppe Verdi, 19. yüzyıl İtalyan operası ekolünden gelen en ünlü İtalyan besteci. Tüm dünyada eserleri en çok sahnelenen opera bestecilerinden birisidir.

Andrea Luchesi, İtalyan besteci. Beethoven’ın öğretmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Wolfgang Amadeus Mozart</span> Avusturyalı piyanist ve bestekar

Wolfgang Amadeus Mozart veya vaftiz adıyla Johannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart, Klasik Batı Müziği'nde Klasik dönemin etkili ve üretken bestekârlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Salieri</span> İtalyan besteci (1750-1825)

Antonio Salieri, İtalyan klasik müzik bestecisi, orkestra şefi ve müzik öğretmeni. Venedik Cumhuriyeti'ne bağlı Verona'da doğdu, yetişkin hayatını ve kariyerini Habsburg Hanedanı'nın himayesinde geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Cosi fan tutte</span> Cosi Fan Tutte Operasının konusu

Così fan tutte, Wolfgang Amadeus Mozart tarafından hazırlanmış 2 perdelik bir opera buffa eseridir. Eserin librettosu Lorenzo da Ponte yazılmıştır.

Titus'un merhameti (İtalyanca:) La clemenza di Tito; Köchel Dizini KV 621) Wolfgang Amadeus Mozart tarafından bestelenmiş bir "opera-seria" türünde opera eseridir. Opera'nın librettosu antik Romalı Suetonius'un ünlü eseri olan Sezarların hayatındaki Roma İmparatoru Titus Flavius Vespasianus'un hayatından uyarlanmış olup ünlü librettocu Metastisio tarafından ilk defa 1734de İtalyan besteci Antonio Caldera tarafından bestelenen opera eseri için hazırlanmış ve yaklaşık 40 kadar besteci tarafından da kullanılmıştır. Avusturya İmparatoru I. Leopold'un Pragda Bohemya Kralı olarak taç giyme töreni için Mozart'a sipariş verilen bu "opera-seria" eseri çok kısa bir zaman içinde bestelenmiş ve prömiyeri 6 Eylül 1791'de Prag'da Bohemya Devlet Tiyatrosunda oynanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cecilia Bartoli</span> İtalyan şarkıcı

Cecilia Bartoli, İtalyan mezzo-soprano opera sanatçısı, resitalist. Mozart ve Rossini yanında az bilinen bazı barok ve klasik batı müziği eserleri üzerine yorumlarıyla tanınır. Hem soprano hem de mezzo rollerini oynayabilmesi sanatçının tanınırlığı artırdı. C#6 ve üzerine çıkabilmesi, ses kullanımındaki kıvraklık ona coloratura soprano özelliği kazandırmaktadır. Zamanının en popüler ve en çok satan opera sanatçılarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Fenice Tiyatrosu</span>

Fenice Tiyatrosu, İtalya'nın Venedik kentinde bulunan ve İtalya'nın en önemli sayılan opera-evlerinden biridir. İsmi Feniks kuşundan gelmektedir ve bu mitik kuş gibi, ilk defa 1792'de açıldıktan sonra Fenice Tiyatrosuda birkaç kere yangın geçirip kül olmuş ve her seferinde yeniden inşa edilmiştir. En son 1989'daki yangınından sonra tekrar inşa edilmiş ve Kasım 2004'te La Traviata eserinin temsili ile yeniden açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Cesti</span>

Antonio Cesti İtalyan Barok dönem opera müziği bestecisidir. Önce bir kesiş olarak orgculuk ve kantata besteciliği yapmış; sonra dinsel olmayan müzisyenliğe geçerek tenör olarak şarkıcılık, lirik opera eserleri besteciliği yapmıştır. Daha sonra da Innsbruck'ta, Floransa'da, Roma ve Viyana'da aslî görevle veya yardımcı olarak müzik direktörü olarak görevlerde bulunmuştur. Bazı kaynaklar zamanının en iyi müzisyenlerinin başta gelenidir diyerek kendini övmüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Niccolo Piccinni</span>

Niccolo Piccinni senfoniler, oda müziği eserleri, operalar ve kilise müziği besteleri hazırlamış bir İtalyan bestecidir. Günümüzün klasik batı müziği severleri tarafından pek tanınmayan bir besteci olmakla beraber kendi yaşamı sırasında, özellikle hazırladığı Napoli-tipi opera buffa janrı eserleri dolayısıyla, Avrupa opera seyircisinin çok beğendiği opera bestecilerinin başında gelmekteydi. Piccinni'in zamanla unutulmasının bir nedeni yaşam ve bestecilik döneminin, ünleri günümüze yetişmiş olan Pergolesi gibi büyük besteci ile bir nesil sonrasının büyük bestecileri olan Domenico Cimarosa ile Mozart arasına düşmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Baldassare Galuppi</span>

Baldassare Galuppi, özellikle "opera buffa" janrında operalar hazırlamış olan bir Venedikli İtalyan besteci.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Gazzaniga</span>

Giuseppe Gazzaniga Napoli ekolüne mensup İtalyan opera bestecisidir. 51 opera eseri bestelemiştir ve opera buffa janrında eserler hazırlayan tanınmış İtalyan opera bestecilerinin sonuncusu olduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Vicente Martín y Soler</span>

Vicente Martín y Soler. Klasik opera müziği dönemi içinde çalışan ve bu dönem ilkelerine uygun operalar ve baleler hazırlamış olan bir İspanyol besteci. Kariyerinin büyük bir kısmını geçirdiği İtalya'da Vincenzo Martini adı ile bilinmektedir. Günümüzde ismi pek bilinmemekle beraber kendi yaşadığı dönemde bir opera buffa janrında besteci olarak çağdaşı olan Wolfgang Amadeus Mozart ile aynı değerde olduğu kabul edilmekteydi. Valensiya'nın Mozart'ı olarak da isim yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Önce müzik sonra söz</span>

Önce müzik sonra söz Antonio Salieri tarafından bestelenen 1-perdelik operadır. Bu operanin janrı "divertimento teatrealle"" olarak verilmiştir. Libretto Giovanni Battista Casti tarafından yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">V. Paulus</span> Papa

Papa V. Paulus, asıl adı Camillo Borghese, 16 Mayıs 1605 – 28 Ocak 1621 döneminde papa.

<span class="mw-page-title-main">IV. Sixtus</span> 9 Ağustos 1471 - 12 Ağustos 1484 arasında papalık yapmış din adamı

IV. Sixtus, gerçek adıyla Francesco della Rovere, 9 Ağustos 1471 - 12 Ağustos 1484 arasında papa olarak görev almış bir din adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tribuno Memmo</span>

Tribuno Memmo (d. ? Venedik - ö. 991. 979 – 991 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 25'inci dükadır.

<span class="mw-page-title-main">Tiyatro Direktörü</span>

Tiyatro Direktörü, , bestesi Wolfgang Amadeus Mozart tarafından, Almanca olan librettosu bir Avusturyalı tiyatro direktörü olan "Gottlieb Stephanie" tarafından hazırlanmış, uvertür ve 1 perdeden oluşan bir singspiel janrında komik opera eseri.

<span class="mw-page-title-main">Antonio Priuli</span> venedik dükası

Antonio Priuli, 17 Mayıs 1618 – 12 Ağustos 1623 tarihleri arasında, 5 yıl 2 ay 26 gün süren dönemde, Venedik Cumhuriyeti'nde "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 94'üncü dükadır.

<i>Opera seria</i>

Opera seria, 1710'lardan 1770'lere kadar Avrupa'da baskın olan İtalyan operasının asil ve "ciddi" tarzını ifade eden bir İtalyan müzikal terimidir. Terimin kendisi o zamanlar nadiren kullanılıyordu ve ancak opera seria demode olduktan ve tarihi bir tür olarak görülmeye başladıktan sonra yaygın bir kullanıma kavuştu. Opera seria'nın popüler rakibi, fikrini doğaçlamaya dayanan commedia dell'arte'den alan Opera Buffa'dır. İtalyan opera seria sadece İtalya'da değil, neredeyse tüm Avrupa'da ve ötesinde bestelendi. Saray operasının yerleşik hale geldiği Avrupa'daki ana merkezler arasında Varşova, Münih, Londra, Viyana, Dresden ve diğer Alman konutlarında, Saint Petersburg, Madrid ve Lizbon gibi şehirler vardır. Opera seria, Fransız operasının ulusal türünün tercih edildiği Fransa'da daha az popülerdi. Opera seria'nın ünlü bestecileri arasında Alessandro Scarlatti vardı. Opera seria'nın ünlü bestecileri arasında Alessandro Scarlatti, George Frideric Handel, Antonio Vivaldi, Nicola Porpora, Leonardo Vinci, Johann Adolph Hasse, Leonardo Leo, Francesco Feo ve 18. yüzyılın ikinci yarısında Christoph Willibald Gluck, Niccolò Jommelli, Josef Mysliveček, Tommaso Traetta ve Wolfgang Amadeus Mozart gibi isimler bulunur. Dönemin açık ara en başarılı librettisti Metastasio olup, diğerleri Apostolo Zeno, Silvio Stampiglia, Antonio Salvi, Paolo Antonio Rolli, Pietro Pariati, Pietro Ottoboni, Stefano Benedetto Pallavicino, Nicola Francesco Haym, Domenico Lalli, Giovanni Claudio Pasquini, Ranieri de' Calzabigi ve Giovanni Ambrogio Migliavacca gibi isimlerdir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.