İçeriğe atla

Longyearbyen

Longyearbyen
Longyearbyen lokalstyre
Longyearbyen şehir merkezi
Longyearbyen arması
Arma
Sloganlar:
„unikt, trygt og skapende” "eşsiz, güvenli ve yaratıcı"
Svalbard üzerinde Longyearbyen
Longyearbyen
Longyearbyen
Longyearbyen'in Svalbard içindeki konumu
ÜlkeNorveç Norveç
Bağımlı bölgeSvalbard
Kuruluş1906
İdare
 • Belediye başkanıKjell Mork (AP)
Yüzölçümü
 • Toplam242.86 km²
Nüfus
 (2013)
 • Toplam2.075
Zaman dilimiUTC+01.00 (UTC)

Longyearbyen, Arktik Okyanusu'nda Norveç'e bağlı takımadalardan biri ve ayrıca takımadaların oluşturduğu Svalbard yönetim biriminin merkezidir. 1.000 nüfusu aşan Dünya'nın en kuzey yerleşim birimidir. Kasabanın nüfusu 2013 verilerine göre 2.075'tir.[1]

Coğrafya

Longyearbyen, 78°13′K 15°33′D koordinatlarında bulunur. Kuzey Kutbuna yakın konumundan dolayı Longyearbyen'de ekim sonu - şubat ortası arası gece yaşanırken, nisan ortası - ağustos ortası arası gündüz yaşanır. Adada hâkim olan iklim tundra türüdür. Longyearbyen adasının - Spitzberg'den ayrı olarak- yüzölçümü 242,86 km²'dir.[1]

Tarihi

1926'ya kadar Longyear City olarak bilinen kasaba, 1906'da Arctic Coal Company ile kömür madenini işletmeye başlayan John Munroe Longyear'den adını alır. Sondaki "byen" takısı, Norveççede şehir mânâsına gelmektedir. Şirketi 1916'da devralan Store Norske Spitsbergen Kulkompani (SNSK), hâlâ madeni işletmektedir.

Eski elektrik santrali, İkinci Dünya Savaşı'ndan sağ kalan bir avuç binadan biridir

Svalbard, 1940'ta Norveç'in Alman işgalinden etkilenmedi. Bununla birlikte, 1941'den itibaren takımadalar, Müttefik güçler arasındaki tedarik zincirinde stratejik öneme sahip olmanın yanı sıra, çok ihtiyaç duyulan bir kömür kaynağı haline geldi. Sürgündeki Norveç hükûmeti bir Sovyet-İngiliz işgalini reddetti,[2] bunun yerine İngiliz Ordusu Spitsbergen'i boşaltmak için Eldiven Operasyonu başlattı. 29 Ağustos 1941'de Ny-Ålesund'un tüm nüfusu Longyearbyen'e tahliye edildi ve 3 Eylül'de 765 kişi Longyearbyen'den İskoçya'ya tahliye edildi. Daha sonra son 150 kişi daha tahliye edildi.[3] Longyearbyen'in nüfusu azalırken, çoğunlukla meteorolojik verileri elde edebilmek için Adventdalen'de küçük bir Alman garnizonu ve hava sahası kuruldu. İngiliz Fritham Operasyonu'un Barentsburg'un kontrolünü yeniden ele geçirmesinden sonra, Alman kuvvetleri Longyearbyen'i savaşmadan bıraktı.[4]

Eylül 1943'te Kriegsmarine, Longyearbyen, Barentsburg ve Grumant'ı bombalamak için Tirpitz ve Scharnhorst isimli iki savaş gemisi ve dokuz muhrip gönderdi. Longyearbyen'de Sverdrupbyen'e ek olarak hastane, elektrik santrali, bir ofis binası ve bir konut binası olarak sadece dört bina sağlam kaldı. Longyearbyen, 27 Haziran 1945'te anakaradan ayrılan ilk gemiyle savaşın sonuna kadar huzurdan yoksun olarak kaldı.[5]

Savaştan sonra

Madenciliğin hızlı bir şekilde yeniden inşası ve yeniden başlatılması için savaş sırasında planlar yapıldı. 1948'e gelindiğinde, kömür üretimi savaş öncesi yılda 480.000 ton (470.000 uzun ton; 530.000 kısa ton) seviyesine ulaştı. Nybyen 1946'da kuruldu ve her biri 72 kişiyi barındıran beş kışladan oluşuyordu. 1949'da Longyearbyen'de sığır, süt, domuz ve tavuk yetiştirmek için bir çiftlik inşa edildi. 1950'de yerel bir radyo istasyonu yayın yapmaya başladı. Mezar alanı 44 kişinin gömülü olduğu 1950 yılına kadar kullanımda kaldı. Bununla birlikte, vücutların donmuş toprak nedeniyle parçalanamadığı ve çeşitli mikroorganizmaları koruyabilecekleri keşfedildi. O zamandan beri cenazeler toprağa gömülmek üzere anakaraya gönderildi. Huset toplum merkezi 1951'de açıldı.

Ananevî olarak bir şirket kasabası olan Longyearbyen, belde turizm ve araştırma açısından büyürken madencilik çalışmalarının çoğu 1990'dan beri Sveagruva'ya sevkedildi. Bu noktada Svalbard Üniversite Merkezi, Svalbard Küresel Tohum Deposu ve Svalbard Uydu İstasyonu gibi müesseseler orada hizmete açıldı. Oradaki cemaate Svalbard Havaalanı, Longyear ve Svalbard Kilisesi'nce hizmet verilmektedir.[1]

Ekonomi

Svalbard Uydu İstasyonu, yerinin kutupsal yörüngede olan uydulardan veri indirmek için fevkalade olması hasebiyle inşa edildi. Hotellneset'in üstündeki Platåberget'de bulunan istasyonu NASA ve Norveç Uzay Merkezi'nin ortaklaşa yaptırdılarsa da 2001'den beri Kongsberg Uydu Hizmetleri'nce yönetilmektedir.[6] EISCAT, evreuyumsuz saçılım radarını işleterek kuzey kutup ışıklarını inceler.[7] followed by Svalbard Satellite Station in 1999[8] Global Crop Diversity Trust tarafından idare edilen Svalbard Küresel Tohum Deposu, milyonlarca ton mahsûlü yeraltında emin şekilde saklayabilecek bir tesis olup küresel ısınma, sel, yangın ve nükleer felaketler dahil tabii ve insanî felaketlerden korumak için tasarlanmıştır. Buranın bu depo için seçilmesindeki faktörler arasında medeniyetten uzak olması, sağlam bir jeolojisinin bulunması ve sürekli olarak donmuş yer (İng. İngilizcepermafrost) bulunmaktadır.[9]

Turizm

Longyearbyen'in tepeden görünüşü

Adaya yaz ve kış aylarında birçok turist gelir. Adanın bu denli fazla turist çekmesinin en öncelikli sebebi Norveç'te sadece birkaç yerde bulunan, yasal olarak izin almadan kar araçları sürülebilen arazilerin bulunmasıdır. Longyearbyen dünyanın en kuzeydeki şehri olma özelliğini taşır. Kent merkezinin hemen dışında yılda ortalama 90.000 yolcu taşımakta olan bir de havaalanı bulunur. Norveç'te, Oslo'dan ve Tromsø'den şehre düzenli uçuşlar yapılır.

İklim

Svalbard'da iklim, son onyıllarda bütün kutupsal bölgelerde olduğu gibi eskiye nazaran ısınmıştır. Bugün artık Svalbard adalarının etrafını gemiyle dolaşmak mümkündür. Hızlı eriyen buzdan dolayı artık avlanacak yerleri yeterince bulamayan buz ayılarının açlıktan ölmeleri tehlikesi mevcuttur.[10] Buna rağmen Longyearbyen, normal enlemlerde yaşayanlar için soğuk bir yerdir.


 Longyearbyen iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 7,7 6 6,3 7,5 10,6 15,7 21,3 18,1 15,2 8,9 7,5 7,2 21,3
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) −13,0 −13,0 −13,0 −9,0 −3,0 3,0 7,0 6,0 1,0 −4,0 −8,0 −11,0 −4,7
Ortalama sıcaklık (°C) −16,5 −17 −16,5 −12,5 −5 1 5 4 −1 −6,5 −11 −14,5 −7,54
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −20,0 −21,0 −20,0 −16,0 −7,0 −1,0 3,0 2,0 −3,0 −9,0 −14,0 −18,0 −10,3
En düşük sıcaklık (°C) −38,8 −43,7 −46,3 −39,1 −21,7 −8,4 0,2 −3,9 −12,6 −20,8 −33,2 −35,6 −46,3
Ortalama yağış (mm) 22,0 28,0 29,0 16,0 13,0 18,0 24,0 30,0 25,0 19,0 22,0 25,0 271
Kaynak: [11][12]


Kaynakça

  1. ^ a b c "Longyearbyen" (HTML) (madde). İnternet: İngilizce Vikipedi. 3 Şubat 2016. 5 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2016. 
  2. ^ Arlov (1994): 74
  3. ^ Holm (1999): 73
  4. ^ Arlov (1994): 75
  5. ^ Holm (1999): 74
  6. ^ Grønli, Kristin Straumsheim (Aralık 2006). "Øyet i himmelen laster ned på Svalbard". Forskning.no (Norveççe). 14 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2012. 
  7. ^ Holm (1999): 36
  8. ^ Holm (1999): 141
  9. ^ Roug, Louise (12 Ekim 2007). "The Seed Bank Atop the World". Los Angeles Times. 15 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2012. 
  10. ^ "Global Warming In The Arctic: The Melting Of Svalbard". LANDMARK MEDIA INC. 2011. 19 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2016. 
  11. ^ Climate and daylight in Svalbard (Longyearbyen)"Climate and daylight in Svalbard (Longyearbyen)". NordicVisitor. 19 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2011. 
  12. ^ (sadece en yüksekler),

Dış bağlantılar

İngilizce

Norveççe

Wikimedia Commons'ta Longyearbyen ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Endonezya</span> Güneydoğu Asya ve Okyanusyada yer alan bir ada ülkesi

Endonezya, resmî adıyla Endonezya Cumhuriyeti, Hint ve Pasifik okyanusları arasında, Güneydoğu Asya ve Okyanusya'da toprakları bulunan bir ülkedir. 17 binden fazla adadan oluşur. Bu adaların en büyükleri Sumatra, Cava ve Sulavesi ile kısmen Borneo ve Yeni Gine'dir. Endonezya dünyanın en büyük ada ülkesidir, 1.904.569 km²'lik yüzölçümüyle dünyada 14. sıradadır. 280 milyon civarında nüfusuyla dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesi ve aynı zamanda en kalabalık Müslüman ülkesidir. Cava dünyanın en kalabalık adasıdır ve nüfusun yarıdan fazlasına ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">Solomon Adaları</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Solomon Adaları, Okyanusya'da 6 büyük ve 900'den fazla küçük adadan oluşan bir ülkedir. Papua Yeni Gine'nin doğusunda ve Vanuatu'nun kuzeybatısındadır. Yüzölçümü 28.400 km² ve nüfusu 650.000 civarındadır. Başkent Honiara, Guadalcanal adasındadır. Ülke ismini üzerinde bulunduğu Solomon Takımadaları'ndan alır, Melanezya'ya dâhil olan bu takımadalar Solomon Adaları ülkesinin yanı sıra Kuzey Solomon Adaları olarak adlandırılan Papua Yeni Gine'ye bağlı Bougainville'i de içerir. Ancak Solomon Adaları'na bağlı olan Santa Cruz Adaları ile Rennell ve Bellona bu takımadalara dâhil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Norveç</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Norveç, resmî adıyla Norveç Krallığı, Kuzey Avrupa'da bulunan İskandinav Yarımadası'nın batısında bir ülke. Finlandiya, İsveç ve Rusya ile komşu olan ülkenin batıda Atlas Okyanusu'nun bir kolu olan Norveç Denizi'ne kıyısı vardır. Kıyıları binlerce fiyordla çizilidir.

<span class="mw-page-title-main">Balear Adaları</span>

Balear Adaları Özerk Topluluğu, İspanya'ya bağlı beş büyük ve onları çevreleyen birkaç küçük adadan oluşan bir özerk bölgedir. Tüm İspanya'nın resmî dili olan İspanyolca ile birlikte Katalanca da bu bölgede resmî dildir. Bölgeyi oluşturan adalardan büyük olan beş tanesi Mallorca, Minorka, İbiza, Cabrera ve Formentera'dır.

<span class="mw-page-title-main">Svalbard</span> Norveçe bağlı takımada

Svalbard, Arktik Okyanusu'nda Norveç'e bağlı takımadadır. İdarî merkezi olan Longyearbyen, Dünya üzerinde bulunan en kuzeydeki idarî merkez olma özelliğini taşır. 1900'lü yılların başlarında yapılan bir antlaşma ile 40 kadar ülkenin adada yerleşim kurmasına hak tanınmıştır. Günümüzde bu hakkı sadece Norveç ve Rusya kullanmaktadır. İnsan cesedinin Dünya üzerinde hemen hemen hiç bozulmadan kaldığı nadir yerlerdendir. Bundan dolayı Svalbard'da ölmek ilginç bir şekilde yasa dışıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Buz Denizi</span> Kuzey Kutbu bölgesinde bir okyanus

Kuzey Buz Denizi ya da Arktik Okyanusu, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'nın kuzeylerinde yer alan, Kuzey Kutbu'nu kapsayan, buzlarla kaplı bir okyanustur. Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO) tarafından okyanus olarak kabul edilmektedir (Arctic Ocean). Yüzölçümü 14.090.000 km² olan devasa bir alandır. Diğer okyanuslara göre sığ olup, en derin noktası 5.449 m, ortalama derinlik 1.038 m'dir. Rusya, ABD, Kanada, Danimarka (Grönland), Norveç ile kıyıları vardır. Bunlara ek olarak soğuk ve elverişsiz iklimine rağmen çok önemli hayvan çeşitliliğine sahip olan Arktik Okyanus'ta birçok balık ve kuş türü yanında kompleks habitatlar oluşturan memeliler de yer alır. Özellikle kutup bölgesinin ikon hayvanları kutup ayıları, foklar, morslar, belugalar ve narvaller bu iklim ve çevre koşullarına milyonlarca yıllık bir evrimle adapte olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Denizi</span> Avrupada bir deniz

Kuzey Denizi, Büyük Britanya, Danimarka, Norveç, Almanya, Hollanda, Belçika ve Fransa arasında bulunan bir Atlas Okyanusu denizidir. Avrupa kıta sahanlığında bir epeirik denizi, güneyde İngiliz Kanalı ve kuzeyde Norveç Denizi yoluyla okyanusa bağlanır. 570.000 kilometrekarelik bir alana sahip 970 kilometreden (600 mi) uzun ve 580 kilometre (360 mi) genişliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Spitsbergen</span> Norveçte ada

Spitsbergen, Spitzbergen, Spitzberg, Kuzey Okyanusu'unda, Norveç'in Svalbard yönetim birimine bağlı olan, en geniş takımadaların tümüne birden verilen addır. Adaların tümünün toplam yüzölçümü 39,044 km²'dir. En uç noktalar ele alındığında 450 km uzunluğunda ve 225 km genişliğindedir. Spitsbergen, haziran ayında, dünyada güneşin 24 saat boyunca batmadığı az sayıda yerden biridir.

Svalbard Küresel Tohum Deposu, Norveç'te bir depoda dünyadaki bütün bitki tohumlarını muhafaza etmeyi amaçlayan projedir. Depo, Norveç'in Longyearbyen şehrinde yer alır. 2008 yılında açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya enerji tüketimi</span> Küresel enerji üretimi ve tüketimi

Dünya enerji tüketimi‭ ‬bütün insan‭ ‬uygarlığı‭ ‬tarafından kullanılan toplam‭ ‬enerji‭yi ‬ifade eder.

Eşsiz bir şekilde, Svalbard'ın Norveç takımadaları tamamen vizesiz bölgedir. Herkes, vatandaşlığın ülkesine bakılmaksızın Svalbard'da süresiz olarak yaşayabilir ve çalışabilir. Svalbard Anlaşması, Norveç vatandaşları olarak vatandaşların eşit şartlar altında vatandaşlara bağışta bulunuyor. Antlaşması olmayan ülkelerin vatandaşlar da sınırsız olarak vizesiz olarak yaşayabilir ve çalışabilirler. Per Sefland,, "Antlaşma vatandaşları ile antlaşma dışındaki vatandaşlar arasında herhangi bir değişiklik yapmadığımız, şimdiye kadar seçilmiş bir politikadır" şeklinde konuşmuştur. "Svalbard'tan reddetme ve sınırdışı etme ile ilgili düzenlemeler" ayrım gözetmeksizin yürürlüktedir. Kişinin sınr dışı edilmesi için gerekçeler arasında destek araçlarının bulunmaması ve yasaların veya düzenlemelerin ihlali yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeydoğu Geçidi</span> kuzey doğu

Kuzeydoğu Geçidi,, Norveç ve Rusya'nın Arktik kıyıları boyunca Atlantik ve Pasifik Okyanusları arasındaki nakliye rotasıdır. Kanada adalarından geçen batı rotası buna göre Kuzeybatı Geçidi (NWP) olarak adlandırılır.

İsveç’te turizm, 2011’de ülke ekonomisinin % 2,9’unda İsveç ekonomisinin nispeten küçük bir bölümünü oluşturmuştur; Bu sırada, turizm 264 milyar İsveç Kronu getirdi, bunun 98,8 milyarı İsveç'te yabancı ziyaretçi harcamasıydı. İsveç'te hane halkı gelirinin % 7,1'i yurt içi turizm harcanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nordik ülkeler</span> Kuzey Avrupa ve Kuzey Atlantikte bulunan ülkeler grubu

Nordik ülkeler, Kuzey Avrupa ve Kuzey Atlantik'te en çok Norden olarak bilinen coğrafi ve kültürel bir bölgedir. Bölge, Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Norveç ve İsveç'in yanı sıra Faroe Adaları ve Grönland gibi özerk bölgeleri de kapsamaktadır. Buna Finlandiya Cumhuriyeti'nin özerk bir bölgesi olan Åland Adaları; Jan Mayen adası ve Svalbard takımadaları da dahil edilmiştir. Norveç Krallığı'na bağlı olan Bouvet Adası, uzak coğrafi konumu nedeniyle bazen İskandinav ülkelerinin bir parçası olarak kabul edilmez. Avrupa'da Kuzey İskoçya Adaları ve Estonya gibi bazı bölgeler, İskandinav ülkeleriyle kültürel ve etnik bağları paylaşıyor ama bugün İskandinav ülkelerinin bir parçası olarak kabul edilmiyor. Bölge nüfusunun dörtte üçünden fazlasını oluşturan Kuzey Cermenler en büyük etnik grubu oluştururken, onu Finlandiya'da çoğunluğu oluşturan Finler izliyor; diğer etnik gruplar Grönland İnuitleri, Sámi halkı ve yeni göçmenler ve onların soyundan gelenlerdir. Ana diller Danca, Norveççe, İsveççe, İzlandaca ve Faroece, kökleri Eski Norsça olan Kuzey Cermen dilleridir. Ana din Lüterciliktir.

<span class="mw-page-title-main">Lofoten</span>

Lofoten Norveç'in Nordland ilçesinde bir takımada ve geleneksel bir bölgedir. Lofoten, dramatik dağları ve tepeleri, açık denizi ve korunaklı koyları, plajları ve el değmemiş toprakları ile kendine özgü manzarasıyla bilinir. En büyük kasabası olan Leknes, Kuzey Kutup Dairesi'nin içinde yaklaşık 169 km ve Kuzey Kutbu'ndan yaklaşık 2.420 km uzaklıkta olup, Lofoten'i dünyanın en kuzeydeki nüfuslu bölgelerinden biri yapar. Kuzey Kutup Dairesi içinde yer almasına rağmen, takımadalar, yüksek enlemine göre dünyanın en büyük yüksek sıcaklık anormalliklerinden birini yaşamaktadır.

Svalbard Antlaşması, Norveç'in Svalbard'daki Arktik takımadaları üzerindeki egemenliğini tanıyan anlaşma. Bununla birlikte, egemenliğin kullanılması belirli şartlara tabidir ve tüm Norveç yasaları geçerli değildir. Antlaşma, takımadaların askersizleştirilmesini ister. İmza sahiplerine adalarda ticari faaliyetlerde bulunmaları için eşit haklara tabi tutuldu. Norveç ve Rusya bu hakkı kullanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Svalbard Havaalanı</span>

Svalbard Havalimanı, Longyear ; Norveçce:Svalbard lufthavn, Longyear) Norveç'te Svalbard'a hizmet veren ana havalimanıdır. Batı kıyısındaki Longyearbyen'in 5 km kuzeybatısındadır ve tarifeli kamu uçuşları ile dünyanın en kuzeyindeki havaalanıdır. Longyearbyen yakınlarındaki ilk havaalanı 2. Dünya Savaşı sırasında inşa edildi. 1959'da ilk kez ara sıra uçuşlar için kullanıldı, ancak yılda yalnızca birkaç ay kullanılabiliyordu. Hotellneset'teki yeni havalimanının inşası 1973 yılında başlamış ve havalimanı 2 Eylül 1975'te açılmıştır. Mülkiyeti devlete ait olan Avinor'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Sverdrup Adaları</span> Kanadada bulunan ada

Sverdrup Adaları, Kanada'ya bağlı takımadalar. Adalar, Nunavut bölgesinde, Kraliçe Elizabeth Adaları'nın kuzeyinde yer almaktadır. Adalar, Arktik Okyanusu'nda, Ellesmere Adası'nın batısında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Amsterdam Adası (Spitsbergen)</span> Norveçte ada

Amsterdam Adası, Norveç'in Spitsbergen Takımadalarının kuzey-batı ucunda yer alan ve üzerinde yerleşim olmayan bir adadır ve I. Albert Toprağı'nın bir parçası konumundadır. 17. yüzyılda, o zamanın en önemli Hollanda balina avlama istasyonu olan Smeerenburg, adanın güneydoğu kıyısında bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Norveç'in bağımlı bölgeleri</span>

Avrupa ülkesi Norveç'in üç bağımlı bölgesi vardır ve bunların hepsi ıssız olup, Güney Yarımküre'de bulunmakta. Bouvet Adası (Bouvetøya), Atlas Okyanusu'nun güneyindeki bir Subantarktik adasıdır. Kraliçe Maud Toprakları, Antarktika'nın 20. meridyen batı ile 45. meridyen doğu arasındaki bölgesini kapsamaktadır. I. Peter Adası, Antarktika'nın Ellsworth Toprakları kıyılarının 450 kilometre (280 mi) açıklarında bulunan volkanik bir adadır. Tüzel kişiliği olmayan alanlar olmasına rağmen, ne Svalbard ne de Jan Mayen resmî olarak bağımlı bölgeler olarak kabul edilmemektedir. Svalbard Antlaşması, Arktik bölgenin bazı yönlerini düzenlerken, adaların Norveç'in bir parçası olduğunu kabul ediyor. Benzer şekilde Jan Mayen de Norveç'in ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmektedir.