İçeriğe atla

Lolita (film, 1962)

Lolita
Lolita
"Lolita" filminin sinema afişi
YönetmenStanley Kubrick
SenaristVladimir Nabokov (kendi romanından)
Hikâye (eser)Lolita
OyuncularJames Mason
Shelley Winters
Peter Sellers
Sue Lyon
MüzikNelson Riddle
Görüntü yönetmeniOswald Morris
KurguAnthony Harvey
StüdyoA.A. Productions Ltd.
DağıtıcıMGM WB
CinsiSinema filmi
Türüdram, aşk
RenkSiyah-beyaz
Yapım yılı1962
Çıkış tarih(ler)i13 Haziran 1962, ABD
16 Şubat 1965, İstanbul (Yeni Melek, Site Sinemaları)
Süre152 dakika
ÜlkeBirleşik Krallık
Amerika Birleşik Devletleri
Dilİngilizce
Bütçe2 Milyon $

Lolita, 1962 İngiltere yapımı dramatik filmdir. Senaryosunu Vladimir Nabokov'un aynı adlı kendi romanından uyarlayıp yazdığı filmi Stanley Kubrick yönetmiş, önemli rollerinde James Mason, Shelley Winters, Peter Sellers ve Sue Lyon oynamışlardır. Film Türkiye'de 16 Şubat 1965 tarihinde özgün adıyla gösterime girmişti.[1]

İlk kez Paris'te yayımlandığı 1955 tarihinden beri sansasyon yaratmış ve anında modern klasikler arasına girmiş olan Vladimir Nabokov'un romanı 20. yüzyılın en tartışmalı romanlarından biriydi. Filmin senaryosunu da kendi romanından yine Nabokov uyarlayıp yazmıştı. Filmin çevrildiği tarihte sansürün sinema üzerindeki etkisi çok güçlüydü ve romandaki temaların birçoğu son derece yumuşatılarak ekrana yansıtılmış, birçok şey de seyircinin hayal gücüne bırakılmıştı.

Filmde ABD'ye edebiyat dersleri vermek üzere gelen orta yaşlı bir İngiliz profesörün (James Mason) pansiyoner olarak kaldığı kaldığı evin 14 yaşındaki deli dolu kızına (Sue Lyon) umutsuzca tutulması ve ona daha yakın olabilmek için annesiyle (Shelley Winters) bir evlilik yapması anlatılmaktadır.

"En iyi uyarlama senaryo" (Vladimir Nabokov) dalında Oscar ödülüne aday gösterilen "Lolita", Venedik Film Festivali'nde de Altın Aslan ödülüne aday gösterilmiştir. Ayrıca bir BAFTA (James Mason) ve dört Altın Küre adaylığı daha olan film Altın Küre'de Sue Lyon'un aldığı "Sinemada Yılın Yeni Yıldızı" ödülü dışında hiçbir ödül kazanamamıştır.[2]

1997 yılında film yeniden sinemaya uyarlandı. Adrian Lyne'ın yönettiği filmde bu kez Jeremy Irons, Melanie Griffith, Dominique Swain ve Frank Langella oynamışlardır. Renkli çekilen aynı adlı bu yeni çevrimin de ilki gibi sansürle önemli problemleri oldu.

Özet

Film orta yaşlı bir kolej profesörünün 14 yaşında bir kıza delicesine tutkusunu anlatır. Fransız Edebiyatı üzerine dersler veren İngiliz profesör Humbert Humbert (James Mason) dersler vermek üzere geldiği küçük bir Amerikan şehrine yerleşir. Kendisi de yeni boşanmış olan profesör, pansiyoner olarak kaldığı evin dul ev sahibesi aşka susamış Charlotte Haze (Shelley Winters) ile bir ilişkiye sürüklenir. Bu arada bir görüşte umutsuzca âşık olduğu, kadının 14 yaşındaki fingirdek kızı Dolores 'Lolita' Haze (Sue Lyon)'e daha yakın olabilmek için de kadınla bir evlilik yapar. Ancak birdenbire ortaya çıkan sinsi ve düzenbaz Clare Quilty (Peter Sellers) bu ilişkiyi çok dramatik bir şekilde etkileyecektir.

Oyuncu kadrosu

Aktör/Aktris Rolü
James MasonProf. Humbert Humbert/Dış ses-anlatıcı
Shelley WintersCharlotte Haze/Humbert
Sue LyonDolores 'Lolita' Haze/Mrs. Richard Schiller
Peter SellersClare Quilty (TV yazarı)/Dr. Zempf (Beardsley Lisesi Psikolog'u)
Jerry StovinJohn Farlow

Film hakkında notlar

  • 1997 yılında filmin bir tekrar çekimi daha yapıldı. Adrian Lyne'ın yönettiği filmde James Mason'un rolünü Jeremy Irons, Shelley Winters'ın rolünü Melanie Griffith, Sue Lyon'un rolünü Dominique Swain, Peter Sellers'in rolünü de Frank Langella üstlenmişlerdi. (bak.Lolita (1997))
  • Humbert Humbert rolü ilk önce Cary Grant'a önerilmiş ancak Grant buna çok öfkelenmiş ve rolü geri çevirmişti. Daha sonra Errol Flynn akla gelmiş ancak o da çekimlerden önce ölmüştü. Marlon Brando ve David Niven'da bu rol için akla gelen isimlerdendir. Niven şöhretini zedeleyeceği düşüncesi ile rolü reddetti. Humbert Humbert rolü için James Mason yönetmenin ilk tercihi idi ama Mason tiyatro angajmanları yüzünden başta rolü geri çevirdi. Bu arada Laurence Olivier danışmanlarının önerisi ile rolü reddetti. Peter Ustinov da bu rol için düşünülenlerdendir. Sonunda Humber Humbert rolü James Mason'ın oldu.
  • Vladimir Nabokov aynı adlı romanını 1955'te kaleme almıştı. Filmin senaryosunda da Nabakov'un imzası olmasına rağmen yönetmen Stanley Kubrick'in müdahalesi ile senaryo orijinal romandan çok fazla uzaklaşmıştır. Hatta orijinal romanın çok küçük bir bölümünün senaryoda kullanıldığı bilinmektedir. Bu nedenle Nabakov senaryoyu da "Lolita: Bir Senaryo" adıyla ayrıca kitaplaştırmıştır.
  • Lolita rolü için önceleri Tuesday Weld ve Hayley Mills de düşünüldü. Ünlü bir çocuk oyuncu olan Mills babası aktör John Mills'in de etkisi ile rolü geri çevirdi.

İlgili bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Milliyet Gazetesi Arşivi". gazetearsivi.milliyet.com.tr. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2010. 
  2. ^ "Sue Lyon, New Star Of The Year/Actress" (İngilizce). goldenglobes.org. Erişim tarihi: 14 Kasım 2012. []

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

007 kod numarasıyla bilinen James Bond, İngiliz gazeteci ve roman yazarı Ian Fleming'in 1953'te yaratılan hayalî bir İngiliz ajan karakteridir. Romanları, filmleri, çizgi romanları ve video oyunlarını kapsayan James Bond serisinin baş karakteridir. Fleming, 1964 yılında ölünceye dek on iki Bond romanı ve iki öykü kitabı yazmıştır. Karakterin adının basit ve akılda kalıcı olması gerektiğini düşünen Fleming, bir kuş bilimcinin Birds of the West Indies kitabının yazarın adından esinlenmiştir. Fleming'in ölümünün ardından Kingley Amis, John Pearson, John Gardner, Raymond Benson ve Charlie Higson da James Bond romanları yazmıştır. Christopher Wood da eski romanları kullanarak iki senaryo yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Peter Sellers</span> İngiliz oyuncu

Richard Henry Sellers ya da bilinen adıyla Peter Sellers, İngiliz komedyen ve oyuncudur. Daha çok Pembe Panter film serisindeki Şef Müfettiş Clouseau karakteri, Dr. Strangelove filminde oynadığı üç ayrı rol ve Lolita filminin 1962'deki orijinal versiyonunda oynadığı Clare Quilty karakteriyle bilinmektedir. Ayrıca kendisinin sondan bir önceki filmi olan Being There filmindeki çocuk saflığına sahip olan Bahçıvan Chance karakteri ile bilinmektedir.

<i>İguana Geceleri</i> (film)

İguana Geceleri 1964 ABD yapımı psikolojik dramatik filmdir. Özgün adı The Night of the Iguana olan film 18 Mart 1968'de Türkiye'de sinemalarda gösterime girmişti. Filmin Türkiye'de Ateşli Geceler adıyla da gösterilmiş olduğuna dair bazı kayıtlar vardır.

<i>Lolita</i> (film, 1997)

Lolita, 1997 ABD - Fransa ortak yapımı romantik drama filmidir. Türkiye'de de tüm Dünyada olduğu gibi özgün adı ile gösterime sunulmuştu.

Lolita, erken gelişmiş, cinsel çekiciliği fazla, şuh ve baştan çıkarıcı genç kız anlamlarında kullanılan argo kelime. Kelimeye ilk kez Vladimir Nabokov'un 1955 tarihli aynı adlı İngilizce romanı Lolita'da rastlandı. 1959 yılından sonra İngilizceden başlayarak birçok dilde birden kullanılmaya başlandı.

<i>İnsanlar Yaşadıkça</i> (film, 1953)

İnsanlar Yaşadıkça, 1953 ABD yapımı dramatik savaş filmidir.

<i>Okuyucu</i> (film)

Okuyucu, Bernhard Schlink imzalı aynı adlı romandan uyarlanan dram türünde 2008 yapımı film. Uyarlanan senaryosunu David Hare yazmış, filmi Stephen Daldry yönetmiştir. Başrollerinde Ralph Fiennes ve Kate Winslet yer almaktadır. Altın Küre, BAFTA ve Akademi Ödülleri'ne aday gösterilen film ilk kez 10 Aralık 2008'de ABD'de sınırlı sayıda kopya ile gösterime girmiştir.

<i>Lolita</i> Vladimir Nabokov tarafından yazılan roman

Lolita veya az bilinen adı ile Beyaz Irktan Dul Bir Erkeğin İtirafları, Vladimir Nabokov'un İngilizce romanı. 1955'te Paris'te ilk baskısı yapılmıştır. Daha sonra yazarı tarafından Rusçaya çevrilen roman 1962'de Stanley Kubrick tarafından yine Lolita adı ile sinemaya uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">David Niven</span> İngiliz oyuncu ve yazar (1910–1983)

David Niven, ödüllü İngiliz sinema oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Peter Lorre</span> Macar-Amerikalı sinema oyuncusu (1904 – 1964)

Peter Lorre, asıl adı László Löwenstein olan Avusturya-Macaristan İmparatorluğu doğumlu, Macar asıllı ABD vatandaşı oyuncu. Kariyeri boyunca tipik olarak, uğursuz yabancı rollerinde oynadı.

<i>Drakula</i> (oyun)

Dracula, Bram Stoker'ın aynı isimli romanından Hamilton Deane tarafından uyarlanıp John L. Balderston tarafından gözden geçirilerek sahnelenen 1924 yapımı tiyatro oyunudur. Oyunun, Stoker'ın dul eşi tarafından onay verilmiş ilk uyarlamasıdır ve sonraki birçok uyarlamaya yön vermiştir.

<i>Mirasçılar</i> (film, 1979)

Mirasçılar 1979 ABD - Batı Almanya ortak yapımı psikolojik gerilim filmidir. Özgün adı Bloodline dır.

<span class="mw-page-title-main">James Mason</span>

James Neville Mason, İngiliz sinema oyuncusu.

<i>Nehir</i> (roman) James Dickeyin 1970 yılında yayımladığı çok satan macera gerilim romanı

Nehir, Amerikalı şair ve romancı James Dickey'in 1970 yılında yayımladığı çok satan macera gerilim romanının adıdır. Özgün adı Deliverance olan roman ABD'de yayımlandıktan bir yıl sonra, 1971'de, Türkiye'de de Babil Kitap tarafından yayımlanmış ve kendi ülkesinde olduğu gibi haftalarca çok satanlar listesinde kalmıştı. Roman Türkiye'de basıldığı zaman henüz sinemaya aktarılmamıştı.

<i>22 Numarada Cinayet</i> 1976 ABD yapımı komedi filmi

22 Numarada Cinayet, 1976 ABD yapımı komedi filmidir. Özgün adı Murder by Death olan film Türkiye'de televizyonlarda da defalarca gösterilmiştir.

<i>Ani Tehlike</i> (film)

Ani Tehlike, 1965 İngiltere yapımı casus gerilim filmdir. Özgün adı The Ipcress File olan ve zihin kontrolüyle ilgili bu filmin özgün adı Ipcress dosyası anlamına gelmektedir. Buradaki IPCRESS kelimesinin açılımı "Induction of Psycho-neuroses by Conditioned Reflex under strESS" tir ve Baskı Altında Şartlı Refleksle Psikonevrozların Tetiklenmesi olarak Türkçeye çevrilebilir. Bu, filmde gösterilen bir psikiyatri kitabının adıdır.

<i>Ölüm Oyunu</i> (film, 1982)

Ölüm Oyunu, 1982 Birleşik Krallık yapımı dedektif filmidir. Özgün adı Evil Under the Sun dır.

<span class="mw-page-title-main">Popüler kültürde Frankenstein</span>

Mary Shelley, kendi duygularının derinliklerinden çekip çıkardığı bir duyarlılıkla, yorgun Gotik dehşete yepyeni bir soluk kazandırmış, bu sürükleyici ve ürpertici felsefi roman klasiğini yaratmıştır.

<i>Executive Suite</i>

Executive Suite, Robert Wise tarafından yönetilen ve Cameron Hawley'in aynı adlı romanına dayanan, Ernest Lehman tarafından yazılan 1954 Amerikan Metro-Goldwyn-Mayer drama filmidir. Filmde William Holden, June Allyson, Barbara Stanwyck, Fredric March, Walter Pidgeon, Shelley Winters, Louis Calhern ve Nina Foch rol alıyor. Hikâye şirketin CEO'sunun beklenmedik ölümünden sonra bir mobilya imalat şirketinin kontrolü için yaşanan iç mücadeleyi anlatıyor. Executive Suite, Nina Foch'un En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu adaylığını kazanan performansı da dahil olmak üzere birçok Akademi Ödülü'ne aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">31. Akademi Ödülleri</span>

31. Akademi Ödülleri töreni, 1958'in en iyi filmlerini ödüllendirmek için 6 Nisan 1959'da düzenlendi. Yapımcı Jerry Wald, törenin yayınında sürenin aşılmadığından emin olmak için törenden kesintiler yapmaya başladı. Çok fazla kesinti yaptı ve tören 20 dakika erken sona erdi. Ardından Jerry Lewis zamanı doldurma girişiminde bulundu. En sonunda NBC bir spor şovunun yeniden yayınlanmasını kesti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.