İçeriğe atla

Lodovico Ferrari

Lodovico de Ferrari
Doğum2 Şubat 1522(1522-02-02)
Bologna, İtalya
Ölüm5 Ekim 1565 (43 yaşında)
Bologna
Milliyetİtalyan
Kariyeri
DalıMatematik, Cebir
Çalıştığı kurumlarBologna Üniversitesi (1564)
Doktora
danışmanı		Gerolamo Cardano
EtkilendikleriGerolamo Cardano
Niccolò Tartaglia, Terza risposta data a messer Hieronimo Cardano et a messer Lodovico Ferraro, 1547

Lodovico de Ferrari (2 Şubat 1522 - 5 Ekim 1565) İtalyan bir matematikçiydi.

Biyografisi

Bologna'da doğan Lodovico Ferrari'nin büyükbabası Bartolomeo Ferrari, memleketi Milano'yu terk etmek zorunda kaldı ve Bologna'ya yerleşti. Bu, İtalya'nın kuzeyinde yaşayanlar için özellikle zor bir zamandı, çünkü yalnızca güçlü aileler kasabaları orduları ile kontrol edip güçlerini zorlamaya çalışmakla kalmadı, aynı zamanda Fransızlar, Kutsal Roma İmparatoru ve Papa da toprak almaya çalıştı. Bartholomew Ferrari'nin iki oğlu vardı, Vincent Ferrari ve Alexander Ferrari, ikincisi bu biyografiye konu olan Lodovico'nun babasıydı. Başlangıçta babasının evinde büyüyen Lodovico, babası öldürüldükten sonra amcası Vincent ile yaşamaya başladı. Vincent Ferrari'nin, evden kaçmaya ve iş aramaya karar veren zorlu bir genç adam olan Luke adında bir oğlu vardı. Luke Milano'ya gitti ve orada Gerolamo Cardano'nun bir hizmetçi aradığını keşfetti. Çalışmak Luke'a pek uymuyordu ve bir süre Cardano için çalıştıktan sonra evde her şeyin daha iyi olduğuna karar verdi ve Cardano'ya söylemeden evden ayrıldı. Cardano, Vincent Ferrari ile temasa geçerek oğlunu evinde hizmetçi olarak işine devam etmesi için geri göndermesini istedi. Ancak Vincent, kendi oğlunu evde tutma ve kuzeni Lodovico'yu destekleme sorumluluğunu üstlenme şansını gördü, bu yüzden Luke'u Milano'daki Cardano'ya geri göndermek yerine Lodovico'yu gönderdi.

Lodovico, 30 Kasım'da, kuzeni Luke'un pozisyonunu devralmaya ve hizmetçi olmaya hazır on dört yaşında bir çocuk olarak Cardano'nun evine geldi. Cardano, delikanlının okuma yazma bildiğini öğrenince onu sıradan görevlerden muaf tuttu ve genci sekreteri olarak atadı. Cardano kısa süre sonra, sekreterinin olağanüstü yetenekli bir genç adam olduğunu anladı ve ona matematik öğretmeye karar verdi. Ferrari, ustasına el yazmalarına yardım ederek ödeme yaptı ve on sekiz yaşındayken başkalarına öğretmeye başladı. Cardano, 1541'de kendisine yer açmak için Milano'daki Piatti Vakfı'ndaki görevinden cömertçe istifa ettiğinde, Ferrari, görev için tek rakibi olan Zuanne da Coi'yi bir tartışmada kolayca yendi ve yirmi yaşında, geometri dalında kamusal öğretim görevlisi oldu.

Cardano ve Ferrari, Tartaglia'nın istemeyerek onlara verdiği temeller üzerinde kayda değer ilerleme kaydetti. Zuanne da Coi tarafından belirlenen problemler üzerinde çalıştılar ve sonunda bu özel durumlarda keşfedilen çözümleri genişletebildiler. Ferrari, 1540'ta dördüncü dereceden denklemlerin çözümünü oldukça güzel bir argümanla keşfetti, ancak kübik denklemlerin çözümüne dayanıyordu, bu nedenle kübik denklemin çözümü yayınlanmadan yayınlanamazdı. Ancak, Cardano'ın yaptığı kutsal yemini bozmadan bunu kamuoyuna açıklamanın bir yolu yoktu. Çığır açan çalışmalarını yayınlamaktan ümidini kesen Cardano ve Ferrari, Scipione del Ferro'nun ölümü üzerine oraya atanmış olan matematikçi meslektaşları Annibale della Nave'yi aramak için Bologna'ya gitti. Cardano ve Ferrari, della Nave'i her yerde bulunan bilinmeyen (cosa) ve küp problemini çözebilecekleri konusunda tatmin ettiler ve della Nave karşılığında onlara merhum del Ferro'nun kağıtlarını göstererek Tartaglia'nın üçüncü derece denklemlerin çözümünü ilk keşfeden kişi olmadığını kanıtladı.

Cardano, Ars Magna'da (1545) hem kübik çözümünü hem de Ferrari'nin kuartik çözümünü yayınladı, çünkü Tartaglia kübik'i ilk çözen kişi olmadığı için yeminini bozabileceğine ikna oldu. Tartaglia çok sinirlendi ve Ferrari Tartaglia'ya yazdı, onu acımasızca azarladı ve onu halka açık bir tartışmaya davet etti. Tartaglia, hala nispeten bilinmeyen bir genç olan Ferrari ile tartışmaya son derece isteksizdi.

Tartaglia, Cardano'yu tartışmaya dahil etmeye çalışarak Ferrari'ye cevap yazdı. Ferrari ve Tartaglia, yaklaşık bir yıl boyunca birbirlerine sonuçsuz bir şekilde yazdılar, en saldırgan kişisel hakaretleri takas ettiler, ancak anlaşmazlığı çözme yolunda çok az şey başardılar. 1548'de Tartaglia, memleketi Brescia'da ders vermek için etkileyici bir teklif aldığında işler çığrından çıktı. Tartaglia'nın bu işin adamı olduğunu kanıtlamak için Milano'ya gitmesi ve yarışmayı Ferrari ile tamamlaması istendi.

10 Ağustos 1548'de, tüm İtalya'nın, iki düşman arasındaki yazışmalar kamuya açık mektuplar biçimini aldığı için görmek istediği yarışma, Milano'daki Frati Zoccolanti Bahçesi'ndeki Kilise'de gerçekleşti. Büyük bir kalabalık toplandı ve Milanolu ünlüler, baş hakem olan Milano valisi Don Ferrante di Gonzaga ile birlikte yerlerini aldı. Ferrari, bu tür konulardaki deneyimsizliğine rağmen başarıdan emindi ve büyük bir arkadaş ve destekçi kalabalığı getirdi. Yalnız ama kardeşi için, Tartaglia çok deneyimli bir tartışmacıydı ve aynı zamanda şansını da merak ediyordu.

İlk günün sonunda, işlerin Tartaglia için yolunda gitmediği açıktı. Ferrari'ye eleştirilerine yanıt vermesi için zaman vermek istemiyordu ve verdiğinde, daha çarpıcı darbeler alan Ferrari oldu. Ferrari, kübik ve kuartik denklemleri, o gece Milano'dan ayrılmaya ve böylece yarışmayı çözümsüz bırakmaya karar veren rakibinden daha iyi anladı ve böylece zafer Ferrari'nin oldu. Bu meydan okumanın gücüyle, Ferrari'nin ünü yükseldi ve oğlu için bir öğretmen isteyen imparatorun kendisinden gelen bir talep de dahil olmak üzere birçok iş teklifi aldı.

Ferrari, mali açıdan daha kazançlı bir pozisyon arzuladı ve Milano valisi Ferrando Gonzaga tarafından vergi denetçisi olarak atandı. Kilise hizmetine geçtikten sonra Ferrari, 42 yaşında genç ve çok zengin bir adam olarak emekli oldu.[1] :300 Dul kardeşi Maddalena ile yaşadığı memleketi Bologna'ya geri döndü ve 1565'te Bologna Üniversitesi'nde matematik profesörlüğüne çağrıldı, ancak ne yazık ki Ferrari o yıl öldü. Öz kız kardeşi tarafından uygulanan beyaz arsenik zehirlenmesinden öldüğü iddia ediliyor.[2] :18 Kesinlikle, Cardano'ya göre, Maddalena kardeşinin cenazesinde yas tutmayı reddetti ve Ferrari'nin servetini miras alarak iki hafta sonra yeniden evlendi. Tüm mal varlığını yeni kocasına devrettikten sonra, onu derhal terk etti ve yoksulluk içinde öldü.

21331 Lodovicoferrari asteroidi onun onuruna isimlendirilmşitir.[3][4][5]

Cardano-Tartaglia formülü

1545'te Ferrari ile çağdaşı Niccolò Fontana Tartaglia arasında kübik denklemlerin çözümünü içeren ünlü bir anlaşmazlık patlak verdi. Tartaglia'nın hayatının geri kalanını Ferrari'nin öğretmenini ve eski usta Cardano'yu mahvetmeye adadığına dair yaygın hikâyeler uydurma gibi görünüyor.[6] Matematik tarihçileri şimdi hem Cardano'ya hem de Tartaglia'ya kübik denklemleri çözmek için kullanılan formül için borçlular ve buna "Cardano-Tartaglia formülü" olarak atıfta bulunuyorlar.

Notlar

  1. ^ Smith, D. E., History of Mathematics, Vol 1 (New York: Dover Publications, 1958), p. 300 17 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  2. ^ Gindikin, S., Tales of Mathematicians and Physicists (A. Shuchat, Trans.). Springer; 2007. 978-0-387-48811-0. p. 18 17 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  3. ^ M.P.C 42649 (PDF), 9 Mayıs 2001, 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF), erişim tarihi: 17 Ağustos 2021 
  4. ^ 21331 Lodovicoferrari (1997 BO), 17 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Ağustos 2021 
  5. ^ (21331) Lodovicoferrari = 1997 BO 
  6. ^ Rothman, T., "Cardano v Tartaglia: The Great Feud Goes Supernatural". 29 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

  • S. A. Jayawardene, "Ferrari, Ludovico", Biography in Dictionary of Scientific Biography (New York 1970-1990), 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Ağustos 2021 
  • Biography in Encyclopaedia Britannica, 1 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 17 Ağustos 2021 
  • G. Candido (1941), "Le risoluzioni della equazione di quarto grado (Ferrari-Eulero-Lagrange)", Period. Mat., 4 (21), ss. 88-106 
  • G. Cardano (1663), "Vita Ludovici Ferrarii Bononiensis", Opera Omnia IX, Lyons, ss. 568-569 
  • A. Fiocca (1988), "Some unpublished works of Ludovico Ferrari", Boll. Storia Sci. Mat. (İtalyanca), 8 (2), ss. 239-305 
  • A. Masotti (1960), "Sui 'Cartelli di matematica disfida' scambiati fra Lodovico Ferrari e Niccolò Tartaglia, Ist", Lombardo Accad. Sci. Lett. Rend., A (94), ss. 31-41 
  • L. di Pasquale (1957), "I cartelli di matematica disfida di Ludovico Ferrari e i controcartelli di Nicolò Tartaglia. I", Period. Mat., 4 (35), ss. 253-278 
  • L. di Pasquale (1957), "I cartelli di matematica disfida di Ludovico Ferrari e i controcartelli di Nicolò Tartaglia. II", Period. Mat., 4 (36), ss. 175-198 
  • Ferrari, Lodovico & Tartaglia, Niccolò (1876), Giordani, Enrico (Ed.), I sei cartelli di mathematica disfida primamente intorno alla generale risoluzione delle equazioni cubische 

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Leonardo da Vinci</span> İtalyan Rönesans polimat (1452–1519)

Leonardo di ser Piero da Vinci (

<span class="mw-page-title-main">Gerolamo Cardano</span> İtalyan hekim, matematikçi ve filozof (1501-1576)

Gerolamo Cardano, ilgi alanları ve yetkinlikleri matematik, tıp, biyoloji, fizik, kimya, astroloji, astronomi, felsefe, edebiyat ve kumarbazlık arasında değişen bir İtalyan polimattı. Rönesans'ın en etkili matematikçilerinden ve olasılığın kuruluşundaki kilit isimlerden biri oldu; Batı dünyasına binom katsayıları ve binom teoremini tanıttı. Bilim üzerine 200'den fazla eser yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Umberto Eco</span> İtalyan filozof

Umberto Eco, İtalyan bilim insanı, yazar, edebiyatçı, eleştirmen ve düşünür.

<span class="mw-page-title-main">Bologna Üniversitesi</span> İtalyada bulunan, dünyanın en eski aktif üniversitesi.

Bologna Üniversitesi İtalya'nın Bologna şehrinde bulunan bir araştırma üniversitesidir. 1088 yılında organize bir öğrenci loncası tarafından kurulan, dünyada sürekli faaliyet gösteren en eski üniversitedir. Universitas kelimesinin kullanıldığı, temelinde yükseköğrenim ve derece veren bir enstitü olmak amacıyla kurulan ilk kurumdur.

Matematikte, Hartogs teoremi, çok değişkenli karmaşık analizde birden fazla karmaşık değişkene sahip holomorf fonksiyonların analitik devamlarıyla ilgili olan ve karmaşık analizin bir değişkenli fonksiyonlar teorisinde varolmayan bir sonuçtur.

<span class="mw-page-title-main">Santa Croce Bazilikası (Floransa)</span> Floransada bazilika

Santa Croce Bazilikası, İtalya, Floransa'da Franciskan mezhebinin en önemli kilisesi olup, Roma Katoliik Kilisesi'nin küçük bir basilikasıdır. Santa Croce Meydanı'nda konumlanır ve Duomo'nin yaklaşık 800 metre güneyindedir. Yapı yeri şehir surlarının dışında ve bataklık bir topraktı. Michelangelo, Galileo, Machiavelli, Foscolo, Gentile, Rossini ve Marconi gibi bazı en meşhur İtalyanların mezar yeridir. Bu nedenle ayrıca Temple of the Italian Glories olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Guido Grandi</span>

Dom Luigi Guido Grandi, O. S. B Cam. İtalyan keşiş, rahip, filozof, ilahiyatçı, matematikçi ve mühendisti.

Diofantos cebirin babası olarak tanımlanan, cebir denklemleri ve sayılar teorisi üzerine Arithmetika adlı eserin yazarı olan Yunan matematikçi. Değişkenleri sadece tam sayılar olan ve kendi adını taşıyan Diofantos denklemiyle de bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Roberto Abbado</span> İtalyan orkestra şefi

Roberto Abbado, İtalyan Orkestra şefidir. Şu anda The Saint Paul Chamber Orchestra’sının sanatsal ortaklarından biridir. 2015’te İspanya Valencia’da bulunan Palau de les Arts Reina Sofia Opera Evi’nin Muzik Direktörlüğüne atanmıştır. Daha önce, Bavarian Radyo’sunun Münchner Rundfunkorchester’ın şefliğini yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ İslam matematiği</span> yaklaşık 622 ile 1600 yılları arasında İslam medeniyeti altında korunan ve geliştirilen matematiğin bütünü

İslam'ın Altın Çağı'nda matematik, özellikle 9. ve 10. yüzyıllarda, Yunan matematiği ve Hint matematiği üzerine inşa edilmiştir. Ondalık basamak-değer sisteminin ondalık kesirleri içerecek şekilde tam olarak geliştirilmesi, ilk sistematik cebir çalışması (Hârizmî tarafından yazılan Cebir ve Denklem Hesabı Üzerine Özet Kitap adlı eser ve geometri ve trigonometride önemli ilerlemeler kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Matematik tarihi</span> matematik biliminin tarihi

Matematik tarihi, öncelikle matematikteki keşiflerin kökenini araştıran ve daha az ölçüde ise matematiksel yöntemleri ve geçmişin notasyonunu araştıran bir bilimsel çalışma alanıdır. Modern çağdan ve dünya çapında bilginin yayılmasından önce, yeni matematiksel gelişmelerin yazılı örnekleri yalnızca birkaç yerde gün ışığına çıktı. MÖ 3000'den itibaren Mezopotamya eyaletleri Sümer, Akad, Asur, Eski Mısır ve Ebla ile birlikte vergilendirmede, ticarette, doğayı anlamada, astronomide ve zamanı kaydetmede/takvimleri formüle etmede aritmetik, cebir ve geometri kullanmaya başladı.

<span class="mw-page-title-main">Leonida Tonelli</span> İtalyan matematikçi (1885-1946)

Leonida Tonelli, Fubini teoreminin bir varyasyonu olan Tonelli teoremini oluşturmak ve varyasyonlar hesabında doğrudan yöntem için ortak bir araç olarak yarı süreklilik yöntemlerini tanıtmakla tanınan İtalyan bir matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Tullio Levi-Civita</span> İtalyan matematikçi ve fizikçi (1873–1941)

Tullio Levi-Civita, ForMemRS, İtalyanca telaffuz: [ˈtulljo ˈlɛːvi ˈtʃiːvita]; 29 Mart 1873 - 29 Aralık 1941), mutlak diferansiyel hesap üzerine çalışmaları ve görelilik teorisine uygulamaları ile ünlü, ancak diğer alanlarda da önemli katkılarda bulunan İtalyan bir matematikçidir. Tensör hesabının mucidi Gregorio Ricci-Curbastro'nun öğrencisi idi. Çalışmaları hem saf hem de uygulamalı matematik, gök mekaniği, analitik mekanik ve hidrodinamik konularında temel makaleler içeriyordu.

Federico Amodeo tasarı geometri konusunda uzmanlaşmış İtalyan bir matematikçi ve matematik tarihçisiydi.

Bu, amatör matematikçilerin -birincil meslekleri matematik ile ilgili olmayan, ancak matematik alanına kayda değer ve bazen önemli katkılarda bulunan kişilerin bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Niccolò Tartaglia</span>

Niccolò Fontana Tartaglia, o zamanki Venedik Cumhuriyetinden İtalyan bir matematikçi, bir mühendis, bir haritacı ve bir muhasebeciydi. Arşimet ve Öklid'in ilk İtalyanca çevirileri ve beğenilen bir matematik derlemesi de dahil olmak üzere birçok kitap yayınladı. Tartaglia, Nova Scientia adlı eserinde balistik olarak bilinen top güllelerinin yollarının araştırılmasına matematiği uygulayan ilk kişiydi; çalışmaları daha sonra kısmen doğrulandı ve Galileo'nun düşen cisimler üzerindeki çalışmaları tarafından kısmen değiştirildi. Ayrıca batık gemilerin kurtarılması üzerine bir inceleme yayınladı.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Mercurio da Correggio</span>

Giovanni Mercurio da Correggio İtalyan gezici bir vaiz, hermetikçi ve simyacıdır. Palm Pazar 1484'te Roma'da tuhaf ortaya çıkması nedeniyle, bazı bilim adamları tarafından gerçekte var olmadığına inanılıyordu, ancak bu, onun tuhaflıklarını doğrulayan diğer raporlarla tartışıldı. En önemli takipçisi, İtalyan hümanist şair ve simyacı Lodovico Lazzarelli idi ve Epistola Enoch adlı eserinde Correggio hakkında anlatımları vardır.

Umberto Bottazzini, matematik tarihi ve matematiğin temelleri üzerine yazan İtalyan bir matematik tarihçisidir.

Scipione del Ferro, depresif kübik denklemi çözmek için ilk kez bir yöntem keşfeden İtalyan matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Francesco Severi</span> İtalyan matematikçi (1879-1961)

Francesco Severi İtalyan bir matematikçi. 1936'da ilk defa verilen Fields Madalyasının komite başkanıydı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.