İçeriğe atla

Lodi Barışı

Lodi Barışı
BağlamMilano Dükalığı ve Venedik Cumhuriyeti ile müttefikleri arasındaki çatışma.[1]
İmzalanma9 Nisan[1][2] 1454
YerBroletto Saray, Lodi,[2] Milano Dükalığı (günümüzde Lombardiya, İtalya)
KoşulBergamo ve Brescia'nın Venedik Cumhuriyeti'ne iadesi,[1] İtalya'da istikrarın sağlanması, Francesco Sforza'nın Milano Dükalığı'na geçmesi[1]
MüzakerecilerAngelo Simonetta
Andrea da Birago
Guarnerio Castiglioni
Diotisalvi Neroni
Paolo Barbo
I. Giovanni Ventimiglia
II. Onorato Caetani
Onaylayanlar Milano Dükalığı
 Venedik
Floransa Cumhuriyeti
 Napoli Krallığı
Mantova Markgraflığı
Savoy Dükalığı
Monferrato Markgraflığı


Lodi Antlaşması ya da Lodi Barışı, Venedik Cumhuriyeti ile Milano Dükalığı arasındaki Lombardiya Savaşları'na son vermek amacıyla 9 Nisan 1454 tarihinde Lodi şehrinde imzalanan bir barış antlaşmasıdır.[3]

Antlaşmanın tarihsel önemi, İtalyan yarımadasına 40 yıllık istikrarlı bir barışı getirmesi ve bunun sonucunda Rönesans’ın sanatsal ve edebi olarak büyümesini desteklemesidir.[4]

Siyasi durum

Milano Dükü Filippo Maria Visconti’nin 1447'de ölümünde sonra Milano'da Altın Ambrosya Cumhuriyeti ilan edildi. Yöneticiler yeni doğan devletin savunmasını I. Francesco Sforza’ya emanet etme karar verdiler, Francesco üç yıl sonra kendini Milano dükü ilan etti. Bir süredir Lombardiya üzerinde yayılma hırsı olan Venedik, Francesco Sforza ve müttefiklerine karşı Napoli Kralı Aragonlu V. Alfonso ve Habsburg İmparatoru III. Friderich ile bir ittifak kurdu. Ancak sadece üç yıl sonra Konstantinopolis’in düştüğü haberi geldi, bu olay Ege Denizi’ndeki Venedik topraklarını tehlikeye attı. Bu nedenle Venedik, İtalya'daki savaşlara geçici bir ateşkes getirmeye karar verdi ve diğer İtalyan güçleriyle birlikte Lodi Barışı'nı yaptı.[5]

Antlaşma

Broletto Sarayı, antlaşmanın imzalandığı yer.

Venedik ve Milano nihai barışı 9 Nisan 1454'te Francesco Sforza'nın Lodi'deki sarayında imzaladı. Antlaşma en güçlü İtalyan devletleri tarafından ve özellikle de Cosimo de' Medici ve Francesco Sforza arasında uzun süredir devam eden olumlu ilişkiler sayesinde savaşta Milano'nun yanında yer alan Floransa Cumhuriyeti tarafından onaylandı.[6]

Antlaşmadan sonra Kuzey İtalya; Savoie Hanedanı, Ceneviz Cumhuriyeti, Gonzaga Hanedanı ve Este Hanedanı gibi diğer bazı güçlerin varlığını sürdürmesine rağmen fiilen iki devlet arasında bölünmüştür. Ayrıca Francesco Sforza'nın Milano Dükü olması, yukarıda adı geçen devletler ile arasındaki sınırın Adda Nehri üzerine taşınması, tüm sınır boyunca sınır işaretlerinin konulması ve farklı zamanlarda İtalik Birliği’ne katılımla sonuçlanan bir ittifakın doğmasını da sağladı.[7] Asola, Lonata ve Peschiera toprakları Venedik Cumhuriyeti'nin egemenliğine girdi ve buraları arzulayan Gonzagaların beklentileri suya düştü.[8]

Lodi Barışı'ndan kırk yıl sonra, antlaşmanın imzalanmasından bu yana jeopolitik durumun büyük ölçüde değişmediği İtalya yarımadası.

Tarihsel önemi

Lodi Barışı'nın önemi, yarımadaya 40 yıl boyunca önemli bir toprak dengesi ve barışı sağlamasının yanında Rönesans’ın gelişmesini sağlayan yeni bir siyasi-kurumsal yapı kazandırmasıdır.[9][10]

On beşinci yüzyılın ikinci yarısında Lorenzo de' Medici, ünlü “denge politikasını” uygulayarak bu siyasi dengenin garantörü olmuştur.[11]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d Lodi maddesi (İtalyanca) Enciclopedia italiana
  2. ^ a b Şablon:Cita.
  3. ^ "Lodi nell'Enciclopedia Treccani". www.treccani.it (İtalyanca). 5 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  4. ^ "Lorenzo il Magnifico e Firenze". Skuola.net - Portale per Studenti: Materiali, Appunti e Notizie (İtalyanca). 11 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  5. ^ Arrighi, pp. 39, 96
  6. ^ Bassi, Agenore. History of Lodi. s. 55. ISBN 88-7121-018-2. 
  7. ^ "La Pace di Lodi (1454) - Riassunto di Fatti per la Storia" (İtalyanca). 20 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  8. ^ Storia di Mantova dalla sua origine fino all' anno 1860, compendiosamente narrata al popolo (İtalyanca). E. Caranenti, impr. 1865. 16 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2023. 
  9. ^ Mattingly, p. 178
  10. ^ Rapido, Studia (24 Mart 2021). "Pace di Lodi e politica dell'equilibrio". Studia Rapido (İtalyanca). 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 
  11. ^ "Lorenzo il Magnifico in "Enciclopedia dei ragazzi"". www.treccani.it (İtalyanca). 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Medici Hanedanı</span> Floransalı Soylu Aile

Medici ailesi 14. ve 17. yüzyıllar arasında Floransa'da (İtalya) yaşamış güçlü ve etkin bir ailedir. Aile üç papa, çok sayıda Floransa hükümdarı ve daha sonra Fransa kraliyet mensupları yetiştirmiş, ayrıca İtalyan Rönesansı'nı etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">İtalyan şehir devletleri</span> Orta çağ İtalyasında politik yapılanmalar

İtalyan şehir devletleri, Orta Çağ'ın başlarından 1861'de İtalya Krallığı'na dek İtalya yarımadasında kurulan birçok bağımsız küçük devleti ifade eder. İlk şehir devletleri arasında Napoli Dükalığı, Amalfi Dükalığı, Gaeta Dükalığı ve Venedik Cumhuriyeti bulunur. Kuzey ve Orta İtalya'daki diğer şehir devletleri Kutsal Roma İmparatorluğu'ndan özerklik mücadeleleri sıradında ortaya çıktı. Bu devletlerin bir kısmı Lombard Birliği'nde yer aldı. 1100 yılı civarında ise Ceneviz Cumhuriyeti, Pisa Cumhuriyeti, Ancona Cumhuriyeti gibi şehir devletleri kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Lorenzo de' Medici</span> İtalyan hümanist ve siyasetçi (1449-1492)

Lorenzo de' Medici ya da Lorenzo il Magnifico (Muhteşem Lorenzo) Rönesans Dönemi'ne damga vuran Medici ailesi mensubu, Floransa şehir devletinin gayriresmî başı Cosimo de' Medici 'nin torunu. İtalyan devlet adamı ve Floransa kentinin İtalyan Rönesansı dönemindeki fiili hükümdarıydı. Lorenzo'nun eşi Clarice Orsini'den olan ikinci çocuğu Papa X. Leo, sekiz sene papalık görevinde bulunmuştur. Floransalı halk tarafından Muhteşem Lorenzo adıyla bilinirdi. Diplomat ve siyasetçi olmakla kalmayıp sanatçı, şair ve bilim adamlarına maddi yardımda bulundu. Floransa'da bir heykel bahçesi meydana getirdi. Yaşamı süresince Floransa altın çağını yaşadı. Ölümünden sonra İtalya yarımadasındaki barış ve refah dönemi sona erdi ve yabancı ülkelerin 400 yıl sürecek işgal dönemi başladı.

<span class="mw-page-title-main">X. Leo</span> 217. Katolik Kilisesi papası (1475-1521; pd. 1513-1521)

Papa X. Leo, 9 Mart 1513 - 1 Aralık 1521 döneminde papalık yapmıştır. Kuzeni Giulio di Giuliano de' Medici de sonradan Papa VII. Clemens (1523-34) olarak aynı mevkiye gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vigevano</span> İtalyanın Lombardia bölgesinde, Pavia iline bağlı ilçe (komün)

Vigevano, Kuzeydoğu İtalya'da Lombardiya Bölgesi'nde, Pavia ili'ne bağlı ve bulunan bir kent ve bir komün. Vigevano'ya şehir olma şerefi 2 Şubat 1532'de Milano Dükü II. Francesco tarafından verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Atina Dükalığı</span> 1205 ilâ 1458 arasında hüküm sürmüş devlet

Atina Dükalığı, 1205’ten 1458’e kadar 253 yıl süren, dört ayrı hânedanlıktan 27 dük tarafından idare edilmiş bir tarihi devlettir. Bu hanedanların ilk ikisi Fransız, sonrakiler Katalan ve İtalyan'dır. Yıldırım Bâyezid devrinde Osmanlı’ya tâbi oldu ve Fâtih’in Atina’ya girmesiyle büsbütün târihe karıştı.

<span class="mw-page-title-main">Toskana Büyük Dükalığı</span>

Toskana Büyük Dükalığı 1569 - 1859 döneminde bazı aralıklarla Merkezi İtalya'da bulunan bir monarşi devletidir. Bu devlet 1569'da Floransa Dükalığı devletinin yerine kurulmuştur. Toskana Büyük Dükalığı'nın başkenti Floransa idi.

<span class="mw-page-title-main">Lucca Cumhuriyeti</span> İtalyada bir tarihsel şehir devleti

Lucca Cumhuriyeti, Lucca şehrinde Orta Çağ ve Erken modern dönem'de 1160'tan 1805'e kadar hüküm süren bir devletti.

<span class="mw-page-title-main">Transpadan Cumhuriyeti</span>

Transpadan Cumhuriyeti, Napolyon Bonapart tarafından Milano'da kurulan, geçici ve uluslararası alanda tanınmayan bir devrimci cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Lorenzo Priuli</span>

Lorenzo Priuli. 11 Haziran 1554 – 17 Ağustos 1559 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 82'nci dükadır. Doçe Francesco Venier'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 14 Haziran 1556 'da tahta çıktı. 3 yıl 2 ay 2 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 2 Haziran 1559'da 69 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Doçe</span>

Doçe, İtalya'da Orta Çağ'da ve Rönesans çağlarında birçok İtalyan şehir-devletinde bulunan "kral tarafından yönetilen cumhuriyet" şekilde devlet yönetiminde seçim ile devletin en üst yönetimine gelen devlet başkanı ve hükümdar.

<span class="mw-page-title-main">Francesco Loredan</span>

Francesco Loredan. 18 Mart 1752 - 19 Mayıs 1762 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 106'ncı dükadır. Doçe Pietro Grimani'nin ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 18 Mart1752'de tahta çıktı. 10 yıl 2 ay 1 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 19 Mayıs 1762'de 77 yaşında Venedik'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Alvise Giovanni Mocenigo</span>

.

<span class="mw-page-title-main">I. Pietro Candiano</span> 16ıncı Venedik Dükü

I. Pietro Candiano. 17 Nisan 887 – 18 Eylül 887 döneminde 5 ay gibi çok kısa bir zaman Venedik Cumhuriyeti "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 16'inci Venedik Düküdür.

<span class="mw-page-title-main">Milano Dükalığı</span>

Milano Dükalığı İtalya'nın kuzeyinde yer alan Kutsal Roma İmparatorluğu'na bağlı devlet. Başkenti Milano olan devlet Gian Galeazzo Visconti tarafından 1395 yılında kurulmuştu. Dükalığın komşuları doğuda Venedik Cumhuriyeti, batıda Savoy Dükalığı, güneyde Ceneviz Cumhuriyeti ve kuzeyde ise İsviçre Kantonlarıydı. Resmi olarak kullanılan diller Lombardca ve İtalyancaydı.

<span class="mw-page-title-main">Konyak Ligi Savaşı</span>

Konyak Ligi Savaşı (1526–1530), V. Karl'ın Habsburg hakimiyetleri -öncelikle Kutsal Roma İmparatorluğu ve İspanya- ve Fransa Krallığı, Papa VII.Clemens, Venedik Cumhuriyeti dahil bir ittifak olan Konyak Ligi arasında yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Stato da Màr</span> Venedik Cumhuriyetinin deniz ve denizaşırı bölgeleri

Stato da Màr ya da Domini da Mar, Venedik Cumhuriyeti'nin İstirya, Dalmaçya, Arnavutluk, Negroponte, Mora, Nakşa Dükalığı'nın Ege adaları, Girit ve Kıbrıs deniz aşırı topraklarına verilen addır. Venedik Cumhuriyeti'nin sahip olduğu üç alt bölümden biriydi, diğer ikisi Dogado, yani Venedik ve kuzey İtalya'da Domini di Terraferma idi.

<span class="mw-page-title-main">Giovanni Botero</span>

Giovanni Botero İtalyan düşünür, rahip, şair ve diplomat ve Della ragion di Stato kitabının yazarı. Şehirlerin zenginliğinin hammaddeye değer katmaktan kaynaklandığını vurgulayan Botero, hem Merkantilizmin hem de Kameralizmin atası sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Parma ve Piacenza Dükalığı</span>

Parma ve Piacenza Dükalığı, 1545 yılında kurulan ve Kuzey İtalya'da, şu anki Emilia-Romagna bölgesinde bulunan bir İtalyan devletiydi.

<span class="mw-page-title-main">İtalya'daki eski devletler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İtalya, 1861'de birleşip tek bir devlet olana kadar, şehir devletleri, cumhuriyetler ve diğer bağımsız oluşumlardan meydana geliyordu. Aşağıda, İtalya'daki oluşumların tarihsel bir listesi bulunmaktadır. Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasının ve Orta Çağ'ın gelişinin ardından, İtalya Yarımadası çok sayıda devlete bölündü. Bu devletlerin çoğu, İtalya Yarımadası'ndaki gücü dengeleyen büyük siyasi birimlerde birleşti: Papalık Devleti, Venedik Cumhuriyeti, Floransa Cumhuriyeti, Milano Dükalığı, Napoli Krallığı ve Sicilya Krallığı. Diğer tüm İtalyan devletlerinden farklı olarak Venedik ve Ceneviz cumhuriyetleri, deniz güçleri ve ticaret ağları sayesinde İtalyan Yarımadası'ndaki bölgesel fetihlerin ötesine geçerek Akdeniz ve Karadeniz'deki çeşitli bölgeleri fethettiler.