İçeriğe atla

Lobicilik

Lobicilik, hükûmetler tarafından verilen kararları etkileme çalışmasıdır. Diğer bir deyiş ile lobicilik siyasi ikna sanatıdır. Bu sanat başarılı olur ise lobicilik faaliyetlerinde bulunan taraflar politikanın gündemini etkiler hatta bu etki yasama organlarına kadar sirayet edebilir. Bu çalışmalar kanun koyucuları ve memurları etkilemeye yönelik her türlü faaliyeti kapsar. Faaliyetler organize gruplar tarafından ya da kanun koyucular ve memurlar arasındaki gruplar tarafından yürütülebilir. Devlet çalışmalarını ve yasaları özel bir çıkar ya da bir lobi faydasına etkilemeye çalışan kişilere lobici denir. Hükûmetler çoğunlukla organize grup lobiciliğini tanımlar ve düzenler. Lobiciliğin tarihine bakıldığında aslında eski bir eylem olduğu görülmektedir, bu da lobiciliğin aslında toplum içindeki doğal bir oluşum olduğunu gösterir. Toplum üzerinde etki sahibi olan bir topluluk, iktidar sahibi yöneticilerin aldıkları kararları değiştirmede ya da etkilemede toplumun desteğini alırsa bu desteği kendi lehinde kullanır. Lobicilik ilk kez 1946'da Amerika'da "Federal Regulation of Lobbying Act"le yasal bir çerçeve içine alınmış, federal hükûmetler lobicilik faaliyetlerini modern devlet sisteminin ve hükûmet anlayışının önemli vazgeçilmez bir unsuru olduğunu kabul etmişlerdir. Ayrıca iyi her iki türden gerekli olduğu savunulmuştur. Tıpkı bir ilaç gibi iyi yönde kullanılırsa onarım ve daha sağlıklı bir vücuda sahip olursunuz fakat bunu yanlış yönde kullanırsanız yıkıcı, tahrip edici ve kötü bir vücüt ortaya çıkarmış olursunuz. Kullanım amacına göre değişmektedir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Büyük Millet Meclisi</span> Türkiye Cumhuriyetinin parlamentosu

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Türkiye Cumhuriyeti'nin yasama organıdır. 23 Nisan 1920'de Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'nce işgaline direniş göstermek üzere kurulmuştur. Asli görevi yürütmeyi denetlemektir ve yasama erkini kullanır. "Egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir" ilkesi, TBMM'nin varoluşunun temel dayanağını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Siyaset felsefesi</span> felsefe ve siyaset bilimi alt disiplini

Siyaset felsefesi, devlet, hükûmet, siyaset, özgürlük, mülkiyet, meşruiyet, haklar, hukuk gibi konular hakkındaki, bu kavramlar nedir, neden ihtiyaç vardır, bir hükûmeti ne meşru kılar, devlet hangi özgürlükleri ve hakları neden korumalıdır, hangi biçimde kurumsallaşmalıdır, kanun nedir, vatandaşın devlete karşı yükümlülükleri nelerdir, bir hükûmet yasal olarak neden ve nasıl görevden çekilmelidir gibi temel sorulara cevap arayan ve bu konuları felsefeden faydalanarak inceleyen sosyal bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hâkim (hukuk)</span> mahkemede duruşmalara bakan ve kararı açıklayan yetkili kişiye verilen isim

Hâkim veya yargıç, adaleti sağlamak üzere bağlı bulunduğu topluluğun hukuk kural ve prensiplerine dayanarak bağımsız ve tarafsız olarak karar veren kimsedir. Bazı hukuk sistemleri tek hâkimli, bazı sistemler ise hâkimler heyetinden oluşan yargılama biçimlerini benimsemiştir. Hâkimler ceza, hukuk, idare veya askeri mahkemelerde görev yapabilirler. Yaptıkları görevden ötürü toplum içerisinde saygınlık sahibi, alanında uzman ve güvenilir kişilerden seçilmeleri gerekir.

Devlet, toprak bütünlüğüne bağlı olarak siyasal bakımdan örgütlenmiş millet veya milletler topluluğunun oluşturduğu tüzel varlıktır. Devlet siyasal bir birliktir. Bunun için her şeyden önce devleti kuran bireyler arasında kültürel bir birlik lazımdır. Ancak kültürel birlik devletin yaşaması için yeterli değildir. Tarihte görülen birçok iç savaş, kültürel birliğin devlet kurulmasında yeterli olmadığını göstermektedir. Amerikan İç Savaşı'nın anayasal düzenin kurulmasının ne kadar gerekli olduğunu ortaya koyması ve savaş kültürü yerine hukuk devlet ilişkisinin kavranması açısından önemi büyüktür.

Kuvvetler ayrılığı veya güçler ayrılığı, devlet organları olan yasama, yürütme ve yargı güçlerinin birbirinden ayrılmış oldukları bir devlet yönetim modelidir. Devletin her biri birbirinden ayrı ve bağımsız güçlerdeki kol ve sorumluluk alanlarına ayrıldığı ve böylece her bir güç ve kolun bir diğeri ile güç ve sorumluluk alanları bakımından bir çatışma yaşamadıkları bu model ilk olarak antik Yunan ve Roma'da geliştirildi. Kuvvetler ayrılığında güçler normal olarak yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç kola ayrılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yürütme erki</span>

Yürütme erki, yasaların uygulanmasından sorumlu olan ve bir devletin yönetiminden genel olarak sorumlu olan hükûmetin bir parçasını tanımlamak için yaygın olarak kullanılan bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Federal Güvenlik Servisi</span> Rusya Federasyonunun millî istihbarat teşkilatı

Federal Güvenlik Servisi (FSB), Rusya'nın devlet iç güvenlik kurumudur. 3 Nisan 1995 tarihinde Federal Karşı İstihbarat Servisi'nin yerini almış olup Sovyetler Birliği dönemindeki KGB'nin baş halefidir. Federal Güvenlik Servisi, karşı istihbarat, iç güvenlik ve sınır güvenliği, terörle mücadele, diğer bazı ciddi organize suçlar ile mücadele ve federal yasa ihlallerini araştırmaktan sorumludur ve doğrudan Rusya Devlet Başkanı'na karşı sorumludur. Karargâhı, Kuznetski Most Caddesi üzerinde yer almaktadır.

Hükûmet başkanı veya hükûmetin başı, egemen bir devletin, federasyonel bir devletin veya özerk bir bölgenin yürütme organında en yüksek veya ikinci en yüksek yetkili kişidir. Genellikle bir kabineyi, bakanları veya sekreterleri yöneten ve yönetim departmanlarını yönlendiren bir grup olarak da kabine toplantılarına başkanlık eder. Diplomasi alanında, "hükümet başkanı" terimi, "devlet başkanı"ndan ayrılır, ancak bazı ülkelerde, örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde veya Türkiye'de aynı kişi olabilir.

Yasama organı, bir ülke veya şehir gibi siyasi bir birim için yasalar yapma yetkisine sahip bir topluluktur. Genellikle yürütme ve yargı yetkilerinden ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Almanya cumhurbaşkanı</span> Almanyanın devlet başkanı

Almanya cumhurbaşkanı ya da resmî adıyla Almanya Federal Cumhuriyeti federal cumhurbaşkanı, Almanya Federal Cumhuriyeti devletinin başıdır.

Amerika Birleşik Devletleri'nin siyasî birimleri ve bölümleri arasında aşağıdakiler bulunur:

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti</span> ABD federal yönetimi

Birleşik Devletler'in federal yönetimi, Amerika Birleşik Devletleri'ni oluşturan 50 eyaletin ait olduğu anayasal cumhuriyetin millî yönetimidir. Federal hükûmet, üç organdan oluşur: yasama, yürütme ve yargı. Bu organlar ve onların güçleri Amerika Birleşik Devletleri Anayasası içinde belirtilmiştir. Güçler hakkında daha çok ayrıntı, Kongre tarafından yürürlüğe konulan kanunlarda belirtilir.

Savunuculuk, bir bireyin kendisi, bir diğer birey ya da bir grup birey adına konuşma, temsilde bulunma, eylemde bulunma, belirli hedef(ler)i gerçekleştirme ya da koruma amaçlarından birisinin ya da birden çoğunun gerçekleştirilebilmesi için yürütülen çalışmaların tamamını ifade etmektedir. Bu bağlamda karar alma süreçlerini etkilemeyi hedefleyen Savunuculuk kavramı, lobicilik kavramını da içermekle birlikte, yalın anlamlıyla lobicilikten çok daha geniş sınırlara sahiptir. Savunuculuk genel olarak siyaset ile ilişkili bir kavram olmakla birlikte sadece siyasi değil, iktisadi, sosyal ve hatta diplomatik sonuçlar doğurabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Üniter devlet</span> Merkezi bir hükümet ile tek bir birim olarak yönetilen devlet

Üniter devlet, merkezi idarenin üstünlüğüne dayalı ve idari birimlerin sadece merkezi yönetimin devretmeyi uygun gördüğü yetkileri kullanabildiği, tek bir birim olarak yönetilen devlet. Asya ve Avrupa kıtasında devletlerin büyük çoğunluğu üniter devlettir.

Sparta anayasası veya Politeia, Dor şehir devleti olan Sparta'nın MÖ 8. yüzyıldaki efsanevi yasa koyucusu Lycurgus döneminden Sparta'nın MÖ 2. yüzyılda Roma İmparatorluğu'na dahil edilmesine kadar geçen süre zarfındaki yönetim ve kanun esaslarını kapsar. Bu dönemde Antik Yunan şehirlerinin hepsinin egemen olduğu ve kendi yönetim şekillerine sahip olmasına rağmen Sparta'nın anayasası çok katmanlı toplumsal yapısı ve güçlü askeri örgütlenme yapısıyla özgün yapısıyla dikkat çekmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kolluk kuvveti</span> Toplumun bazı üyeleri tarafından yasanın uygulanması

Kolluk kuvveti, kanunları ihlal eden kişileri keşfederek, caydırarak, rehabilite ederek veya cezalandırarak kanunu uygulamak için organize bir şekilde hareket eden hükûmete bağlı kurumların faaliyetidir. Terim polisi, mahkemeleri ve düzeltmeleri kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Brezilya İstihbarat Teşkilatı</span>

Brezilya İstihbarat Teşkilatı 1960'ların ortalarında Castello Branco hükûmeti sırasında oluşan Serviço Nacional de Informações (SNI) ya da Ulusal Bilgi Servisi halefi kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Federasyonu Devlet Duması</span> Federal Meclisin alt kanadı

Rusya Federasyonu Devlet Duması, Rusya'da Rusya Federasyonu Federal Meclisi'nin alt meclisidir. Üst meclis, Federasyon Konseyi'dir. Duma karargahları, Manege Meydanından birkaç adım ötede, Moskova'nın merkezindedir. Üyeleri, milletvekili olarak adlandırılır. 1993 Rusya anayasa krizinden sonra, Boris Yeltsin tarafından sunulan yeni anayasanın bir sonucu olarak Devlet Duması, Rusya Yüksek Sovyeti'nin yerini almış ve referandumda Rus halkı tarafından onaylanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Siyaset sosyolojisi</span>

Siyaset sosyolojisi, devlet ve sivil toplumdan aileye kadar uzanan politik fenomenlerin sosyolojik analizi, araştırması vatandaşlık, toplumsal hareketler ve sosyal güç kaynakları gibi konuları araştırmakla ilgilenen bir bilim disiplinidir. Siyaset sosyolojisinin konusu toplumsal bağlamı içinde iktidardır. 19. yüzyıl ile beraber genel olarak toplumsal ve özel olarak siyasal düşüncenin bilimselleşmeye başladığı görülmüştür. Teknoloji, sanayileşme gibi unsurlar kalabalıklaşmayı beraberinde getirmiş, kalabalıklaşma ise siyasal düşünceye yönelim sağlamıştır.

Dolaylı lobicilik, yasama organına ulaşmayı ve karar alma sürecinde etkili olmayı amaçlayan lobiciliktir. Dolaylı lobicilik, doğrudan lobicilikten kendini ayırarak, ilgili konuda genel halkın yasama organları ve hükûmet yetkilileriyle iletişime geçmesini istemek suretiyle mesajı doğrudan yasama organlarına iletmekten ayrılır. Şirketler, dernekler ve vatandaşlar, yasal düzenlemelerde değişiklik yapma çabasıyla dolaylı lobiciliğe giderek daha fazla katılmaktadır.