İçeriğe atla

Lloyd Shapley

Lloyd Shapley
Lloyd Shapley 1980
Doğum2 Haziran 1923
Cambridge, ABD
Ölüm12 Mart 2016 (92 yaşında)
MilliyetABD
EğitimHarvard Üniversitesi (A.B. Matematik. 1948)
Princeton Üniversitesi (Doktora Ph.D 1953)
ÖdüllerJohn von Neumann Kuram Ödülü
Nobel Ekonomi Ödülü (2012)
Kariyeri
DalıMatematik, İktisat
Çalıştığı kurumlarABD Ordusu 1943-1945
Princeton Üniversitesi, 1953-4
Rand Corporation, 1948-9, 1954-81
Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles, 1981- 2016
Doktora
danışmanı		Albert W. Tucker
EtkilendikleriJohn von Neumann
Martin Shubik
Jon Folkman
EtkiledikleriMartin Shubik
Jon Folkman

Lloyd Shapley (d. 19 Haziran 1923, Cambridge - ö. 12 Mart 2016, Tucson), Amerikalı matematikçi ve iktisatçıdır.

Kariyeri

1981 yılından ölümüne kadar Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles'da Matematik Bölümü ve İktisat Bölümü'ne bağlı olarak şeref "emeritüs profesörü" olarak çalışmıştır. Tanınmış teori katkıları matematiksel iktisat alanında, özellikle oyun kuramı konusundadır.

Bu konuda çalışan bilimciler tarafından, 1940'lı yıllardaki von Neumann ve Morgenstern'in öncü çalışmaları yanında, Lloyd Shapley de oyun kuramının temsilcisi olarak kabul edilmektedir.[1][2][3]

Ekim 2012'de "Dengeli tahsis edilme kuramı ve piyasa tasarımı uygulaması" konusundaki orijinal katkıları dolayısıyla Alvin E. Roth ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.[4]

Yaşamı ve kariyeri

Lloyd Shapley 2 Haziran 1923'te Cambridge, Massachusetts, ABD'de doğdu. Babası tanınmış astonomi bilimcisi Harlow Shapley idi. İlk ve ikinci derecede eğitiminden sonra Harvard Üniversitesi'nde üniversite eğitimine başladı. Fakat II. Dünya Savaşı sürdüğü için 1943'te askere alındı. Aynı yılda Amerikan Ordu Hava Kuvvetleri'nde çavuş olarak Chengdu, Çin'e gönderildi. Burada iken Sovyet Rusya ordusunun kullandığı hava durumu şifrelerini çözmesi dolayısıyla Amerika "Bronz Yıldız" madalyası ile şereflendirildi.

Savaşın sona ermesinden sonra Amerika'ya dönüp 1948'de Harvard Üniversitesi Matematik bölümünden mezun olup A.B. üniversite diploması aldı. Bundan sonra Amerikan ileri teorik araştırma merkezlerinin başında gelen "Rand Corporation"da bir yıl çalıştı. Sonra 1950'de Princeton Üniversitesi'nde çalışıp tez hazırlayarak 1953'te doktora (Ph.D) derecesini kazandı. Tezinde ve doktora sonrasında araştırma konusu İngiliz iktisatçı Francis Ysidro Edgeworth tarafından ortaya çıkartılan fikirleri geliştirip oyun kuramı alanında çözüm kavramları olan Shapley değeri ve oyun çekirdeği (core) kavramlarını ortaya atıp geliştirmek oldu. Doktorasını aldıktan sonra bir süre Princeton'da öğretim üyeliği yaptı. Sonra 1964'ten 1981'e kadar kariyerini Rand Corporation'da devam ettirdi. 1981'de emekli oldu, ama "(UCLA) Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles"da Matematik Bölümü ve İktisat Bölümü'ne bağlı olarak şeref "emeritus profesörü" olarak çalışmalarını devam ettirdi.

Ödüller ve Șeref Üyelikleri

  • 1944: Amerikan Ordusu Hava Kuvvetleri "Bronz Yıldız" madalyası
  • 1951–52: Procter Şeref Üyesi, Princeton Üniversitesi
  • 1967: Şeref Üyesi, Ekonometri Cemiyeti,
  • 1974: Şeref Üyesi, Amerika Sanartlar ve Bilimler Akademisi
  • 1979: Üye, Birleşik Amerika Milli Bilimler Akademisi
  • 1981: John von Neumann Kuram Ödülü
  • 1986: Şeref Doktorası Kudüs İbrani Üniversitesi
  • 2002: Şeref Üyesi: İNFORMS (Yöneylem Araştırması ve İşletme Bilimleri Enstitüsü)
  • 2007: Seçkin Şeref Üyesi: Amerikan İktisat Cemiyeti
  • 2011: Sveriges Riksbank, İktisat Nobel Ödülü

Önemli yayınları

  • 1953: Lloyd Shapley, "A Value for n-person Games ", H.W. Kuhn ve A.W. Tucker (eds.) (ed) (1953) Contributions to the Theory of Games Cilt. II
  • 1953: Lloyd Shapley, "Stochastic Games" Proceedings of National Academy of Science C.39, s.1095–1100.
  • 1954: Lloyd Shapley ve Martin Shubik "A Method for Evalüating the Distribution of Power in a Committee System" American Political Science Review C.48, d.787–792.
  • 1962: Lloyd Shapley ve David Gale "College Admissions and the Stability of Marriage " The American Mathematical Monthly C.69, s.9–15.
  • 1962: Lloyd Shapley, "Simple Games : An Outline of the Descriptive Theory", Behavioral Science C.7, s.59–66.
  • 1967: Lloyd Shapley, "On Balanced Sets and Çores" Naval Research Logistics Quarterly C.14, s.453–460.
  • 1969: Lloyd Shapley ve Martin Shubik "Ön Market Games" Journal of Economic Theory C.1, s.9–25.
  • 1969: Lloyd Shapley "Utility Comparison and the Theory of Games", La Decisión,s.251–263.
  • 1971: Lloyd Shapley "Çores of Convex Games" International Journal of Game Theory C.1, s.11–26.
  • 1969: Lloyd Shapley ve Martin Shubik, "The Assignment Game İ: The Core", International Journal of Game Theory C.1, s.111–130.
  • 1974: Lloyd Shapley ve Robert Aumann, Values of Non-Atomic Games, Princeton University Press.
  • 1979: Lloyd Shapley ve Pradeep Dübey, "Mathematical Properties of the Banzhaf Power Index", Mathematıcs of Operations Research C.4, s.99–132.
  • 1979: Lloyd Shapley ve Robert Aumann, "Long-Term Competition – A Game-Theoretic Analysis" Nimrod Meğiddo (ed.) Eşsays in Game Theory: In Honor of Michael Maschler. Springer-Verlag.
  • 1996: Lloyd Shapley ve Döv Monderer. "Potential Games", Games and Economic Behavior C.14, s.124–143.
  • 2003: Lloyd Shapley ve X.Hu, "Ön Authority Distributions in Organizations ", Games and Economic Behavior C.45, s.132–152, 153-170.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ A.E. Roth, (ed) (1988), The Shapley Value: Essays in honor of Lloyd S. Shapley, Cambridge: Cambridge University Press, 1988.
  2. ^ T.E.S. Raghavan, T.S.Ferguson, T.Parthasarathy ve O.J.Vrieze (ed) (1999).Stochastic Games and Related Topics: In Honor of Professor L. S. Shapley,, Klüwer Academic Publishers.
  3. ^ R.Aumann's Nobel Konferansı. R. Aumann L.S.Shapley'i başı çeken oyun kuramcısı olarak kabul etmektedir.
  4. ^ "The Prize in Economic Sciences 2012" (İngilizce). Nobelprize.org. 16 Ekim 2012. Erişim tarihi: 16 Ekim 2012. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Lloyd Shapley ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Robert J. Aumann</span> Matematiksel Ekonomist

Israel Robert John Aumann, 2005 yılı Nobel Ekonomi Ödülü sahibi İsrailli matematikçi ve ekonomisttir.

<span class="mw-page-title-main">Thomas C. Schelling</span> Amerikalı ekonomist (1921 – 2016)

Thomas Crombie Schelling,, Amerikalı ekonomist. Dış ilişkiler, millî güvenlik, nükleer strateji konularında uzman.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth Arrow</span> Amerikalı ekonomist (1921 – 2017)

Kenneth Joseph Arrow, Amerikalı iktisatçı.

Oyun teorisi veya Oyun kuramı, istatistik, sosyal bilimler, biyoloji, mühendislik, siyasi bilimler, bilgisayar bilimleri kullanılan meşhur teoridir. Oyun teorisi, bireyin başarısının diğerlerinin seçimlerine dayalı olduğu seçimler yapması olan bazı stratejik durumların matematiksel olarak davranış biçimlerini yakalamaya çalışır. İlk başlarda bir bireyin kazancının ötekinin zararına olduğu yarışmaları çözümlemek için geliştirilmişse bile, daha sonradan birçok kısıta dayanan çok geniş bir etkileşim alanını incelemeye başlamıştır. Bugün:

Oyun teorisi, sosyal kelimesinin geniş anlamda insan ve insan-dışı oyuncuları kapsayacak biçimde tanımlandığı, sosyal bilimlerin rasyonel yönü için bir birleşik alan kuramı veya bir tür şemsiyedir.

<span class="mw-page-title-main">James Meade</span>

James Edward Meade tanınmış bir İngiliz iktisatçısı. 1977'de İsveçli iktisatçı Bertil Ohlin ile ortaklaşa Nobel İktisat ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">John Hicks</span> İngiliz iktisatçı

John Richard Hicks İngiliz iktisatçıdır. 1972'de Kenneth Arrow ile ortak olarak Nobel İktisat Ödülü kazanmıştır. Hicks 20. yüzyılın en önemli ve en etkili olmuş iktisatçılarından birisidir. İktisat biliminin birçok alanlarında katkılardan en önemlileri mikroekonomi alanında tüketici talep teorisini geliştirmesi ve makroekonomi alanında ise Keynesiyen görüşleri açıklayıp özetleyen IS/LM modeldir.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Lewis</span>

Sir William Arthur Lewis Karayipler doğumlu bir iktisatcı. Gelişme ekonomisi konusundaki seçkin katkıları ünlüdür. 1979'da Theodore Schultz ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülünü kazanmıştır. Nobel Barış Ödülü kategorisi dışında bir Nodel ödülü kazanan ilk Afro-Karayipli kişi olmuştur.

George Joseph Stigler. Amerikalı bir iktisatcı. 1982'de Nobel Ekonomi Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roger Myerson</span> Amerikalı ekonomist

Roger Bruce Myerson Amerikalı ekonomist. 2007 yılında, Leonid Hurwicz ve Eric Maskin ile birlikte, Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır. Ödülü kazanma nedenleri "Mekanizma tasarım teorisinin temellerini atmaları" olarak açıklanmıştır."

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Selten</span> Alman ekonomist (1930-2016)

Reinhard Selten, Nobel ödüllü Alman ekonomist.

<span class="mw-page-title-main">James Mirrlees</span>

Sir James Alexander Mirrlees, İskoç ekonomist. 1996 yılında William Vickrey ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır. 1998'de şövalye ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dale T. Mortensen</span> Amerikalı ekonomist (1939 – 2014)

Dale Thomas Mortensen, Amerikalı ekonomist.

<span class="mw-page-title-main">Christopher A. Sims</span> Amerikalı ekonomist

Christopher Albert "Chris" Sims, Amerikalı iktisatçı. Uğraştığı alanlar arasında ekonometri, zaman serileri ve yeni neoklasik makroekonomi yer almaktadır. Hâlen, Princeton Universitynde "Harold B. Helms Ekonomi ve Bankacılık Profesörü"'dür.

<span class="mw-page-title-main">Thomas J. Sargent</span> Amerikalı ekonomist

Thomas John "Tom" Sargent Amerikalı iktisatçı. Çalışmalarını yeni neoklasik ekolu makroekonomi, parasal ekonomi ve zaman serileri ekonometrisi konuları üzerinde yoğunlaştırmıştır. 2004'ten günümüze kadar New York Üniversitesi'nde "Ekonomi ve Bankacılık Berkeley Profesörü"'dür.

<span class="mw-page-title-main">Alvin E. Roth</span> Amerikalı profesör

Alvin Eliot "Al" Roth, Amerikalı iktisatçı. Hâlen Harvard Üniversitesi'nde profesör olmakla beraber, bu üniversiteden izinli olarak Stanford Üniversitesi'nde misafir profesör olarak çalışmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jean Tirole</span> Fransız ekonomist (d. 1953)

Jean Marcel Tirole, Fransız iktisat profesörü. "Büyük Firmaların Piyasa Gücü ve Kontrolleri" konusunda analizleri nedeniyle 2014 Nobel Ekonomi Ödülü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Angus Deaton</span> İngiliz ekonomist

Angus Stewart Deaton, Britanyalı ve Amerikalı iktisat profesörü. Mikroiktisat konusunda araştırmalar ve eğitimcilik yapmaktadır.

Oskar Morgenstern Alman-Amerikalı bir ekonomist. Matematikçi John von Neumann ile birlikte ekonomiye uygulanan von Neumann-Morgenstern fayda teoremi ile oyun teorisinin matematiksel alanını kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ehud Kalai</span>

Ehud Kalai, oyun teorisi alanına ve bu alanın ekonomi, sosyal seçim, bilgisayar bilimi ve yöneylem araştırması ile arayüzüne yaptığı katkılarla tanınan önde gelen İsrailli bir Amerikalı oyun teorisyeni ve matematiksel ekonomisttir. Northwestern Üniversitesi'nde 1975-2017 yılları arasında James J. O'Connor Seçkin Karar ve Oyun Bilimleri Profesörü olarak görev yapmıştır ve şu anda Yönetim Ekonomisi ve Karar Bilimleri Emeritus Profesörüdür.

Martin Shubik, oyun teorisi, savunma analizi ve para ve finansal kurumlar teorisinde uzmanlaşmış Amerikalı bir matematiksel ekonomisttir. Savunma analizi, ana araştırma ilgi alanıydı ve 1959'da onu tanımlamak için "matematiksel kurumsal ekonomi " terimini ortaya koyarak ve ondan "beyaz balinası" olarak bahsetti. Kariyerinin büyük bölümünü, Cowles Ekonomi Araştırmaları Vakfı ile yoğun bir şekilde ilgilendiği Yale Üniversitesi'nde geçirdi ve sanal Para ve Finansal Kurumlar Müzesi'ni kurdu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.