Ljubljanica - Turkipedia

Ljubljanica
The Ljubljanica in Ljubljana

Genel bilgiler
Kaynak	Retovje 45°57′5″K 14°17′41″D / 45.95139°K 14.29472°D / 45.95139; 14.29472, Ljubija 45°57′11″K 14°18′0″D / 45.95306°K 14.30000°D / 45.95306; 14.30000, Bistra 46°4′11″K 14°38′20″D / 46.06972°K 14.63889°D / 46.06972; 14.63889
Kaynak rakımı	300 m (980 ft) ^[1]
Ağız	Podgrad 45°56′51″K 14°20′3″D / 45.94750°K 14.33417°D / 45.94750; 14.33417
Ağız rakımı	260 m (850 ft) ^[1]
Uzunluk	41 km (25 mi) (Küçük Ljubljanica dahil) ^[1]
Havza alanı	1.860 km² (720 sq mi) ^[2]
Debi	25 m³/s (880 cu ft/s) (Vrhnika yakınındaki kaynakta), 55 m³/s (Moste'deki çıkışta)
Akım yerleri	Sava→ Tuna→ Karadeniz

Ljubljanica (Slovence telaffuz: [ljuˈbljáːnitsa]), Slovenya'daki Ljubljana Havzası'nın güney kesiminde yer alan bir nehirdir. Orta Çağ'da Sava olarak adlandırılmaktadır.^[3]

Slovenya'nın başkenti Ljubljana bu nehir üzerinde yer almaktadır. Ljubljanica nehri, Vrhnika kasabasının güneyinden başlar ve yaklaşık 10 kilometre boyunca devem edip Sava Nehri ile birleşir. En uzun ırmak kolu Mali Graben Kanalı'dır.^[4] Nehrin çıkış kaynağı olan Küçük Ljubljanica da dahil olmak üzere Ljubljanica nehrinin toplam uzunluğu 41 kilometredir.^[1]

Arkeolojik önemi

Ljubljanica, arkeologların ve hazine avcılarının kayıp kutsal emanetleri ve eserleri bulmak için dalabilecekleri popüler bir yer haline gelmiştir. Ljubljana ve Vrhnika arasındaki bölge, Taş Devri'nden Rönesans'a kadar uzanan geniş bir aralıkta, yerel antik kültürlerden, Romalılar ve Keltlere kadar çeşitli gruplara ait kalıntılar ve izler barındırır.^[5] En önemli bulgulardan biri, 2009 yılında Sinja Gorica'da bulunan porsuk ağacı mızrak ucudur. Günümüzden yaklaşık 35.000 ila 45.000 yıl öncesine, yani Szeletyen dönemine tarihlenmektedir ve Ljubljana Bataklığı bölgesinde Taş Devri avcılarının varlığına ilişkin verileri güçlendirmektedir.^[6]

Ljubljanica'nın tam olarak neden bir eşya çöplüğü haline geldiği bilinmiyor, ancak çoğu tarihçi bu durumun yerel geleneğin nehri her zaman kutsal bir yer olarak kabul etmesiyle ilgili olduğunu düşünüyor. Nehre bırakılan hazineler "geçiş törenleri sırasında, yas sırasında veya kazanılan savaşlar için şükran günü olarak" nehre sunulmuş olabilir.

Galeri

Nove Fužine'deki Ljubljanica
Nehrin gece manzarası
Çankar Setinde evlerin yansıması
Arka planda Müjde Kilisesi ile Ljubljana Merkezi
The Ljubljanica from the Cobbler Bridge in Ljubljana
Vrhnika yakınlarındaki Bistra Kalesi'ndeki Ljubljanica kaynaklarından biri
Ljubljanica karlar altında

Ayrıca bakınız

Ljubljanica Bent Kapağı

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d Rivers, longer than 25 km, and their catchment areas, Statistical Office of the Republic of Slovenia
^ "Sava River Basin Analysis Report" (PDF, 9.98 MB). International Sava River Basin Commission. September 2009. s. 13. Erişim tarihi: 2018-05-18.
^ "Ljubljanica River | river, Slovenia" (İngilizce). Encyclopedia Britannica. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021.
^ "Občinski program varnosti občine Brezovica" [Municipal programme of the Municipality of Brezovica] (Slovence). 2010. s. 35. 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2010.
^ Kaufmann, Carol (Jan 2007). "A River's Gifts". National Geographic Magazine. 150-7.
^ "Na Barju našli leseno ost sulice, staro 38.000 do 45.000 let" [Ljubljana Bataklığı'nda 38.000 ila 45.000 Yıllık Ahşap Mızrak Ucu Bulundu] (Slovence). Slovenian Press Agency. 6 Mayıs 2009. 25 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2011.

İlgili Araştırma Makaleleri

Slovenya ya da resmî adıyla Slovenya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'nın güneyinde yer alan bir ülkedir. Batısında İtalya, güneybatısında Adriyatik Denizi, güney ve doğusunda Hırvatistan, kuzeydoğusunda Macaristan ve kuzeyinde Avusturya bulunur. Slovenya çoğunlukla dağlık ve ormanlıktır, 20.271 kilometre kare alanı kaplar ve yaklaşık 2,1 milyon nüfusa sahiptir. Slovenler ülke nüfusunun %80'inden fazlasını oluşturmaktadır. Güney Slav dillerinden olan Slovence resmi dildir. Slovenya'nın başkenti ve en büyük şehri olan Ljubljana, coğrafi olarak ülkenin merkezine yakın bir konumdadır.

Tuna, Almanya'nın güneyinde Kara Orman bölgesinde Donaueschingen kasabasında Brigach ve Breg nehirlerinin birleşmesiyle meydana gelen nehir.

Ural Nehri veya Yayık Nehri, Rusya ve Kazakistan topraklarından geçen nehir.

<span class="mw-page-title-main">Ganj</span> Hindistanın kuzey topraklarından ve Bangladeşten geçen 2.700 km uzunluğundaki akarsu

Ganj Nehri, Hindistan'ın kuzey topraklarından ve Bangladeş'ten geçen 2.704 km uzunluğundaki akarsu. Doğu yönünde, Bengal Körfezi'ne doğru akar ve Brahmaputra Nehri ile birlikte 4/5'i Bangladeş'e ait olan, 45.000 km²'lik bir delta yaparak körfeze dökülür.

Yangtze Nehri, Yangzi Jiang veya Gök Irmak; Asya'nın en uzun, dünyanın Nil ve Amazon'dan sonra üçüncü en uzun nehridir. Uzunluğu 6.370 km olup Çin'in batısından Doğu Çin Denizi'ne akar. Çincede anlamı "uzun nehir"dir. Dünyada sadece bir ülkeyi sulayan en büyük nehirdir. Tibet Platosu'ndan Min adıyla doğar, Yibin'de Jinsha nehriyle birleşerek Yangtze adını alır. Çongçing, Vuhan, Nankin ve Şanghay'dan geçerek Yangtze Deltası'ndan Doğu Çin Denizi'ne dökülür. Nehir, denge profiline ulaşmış olup ulaşım için elverişlidir. Yolcu ve yük taşımacılığı yapılır. Özellikle delta bölgesine çok yakında bulunan ve dünyanın en büyük limanlarından olan Şanghay Limanı nehir üzerinde en yoğun gemi trafiğinin yaşandığı yerdir.

Nijer Nehri, 4.000 kilometreyi aşan uzunluğuyla Batı Afrika'daki en büyük nehirdir. Gine, Mali, Nijer ülkelerinden geçerek Benin - Nijerya sınırının bir kısmını oluşturur ve Nijerya topraklarına sokularak bir delta yapar ve Atlas Okyanusu'nun bir kolu olan Gine Körfezi'ne sularını boşaltır. Doğduğu kaynaktan döküldüğü yerin doğrultusu bir hilâli andırır.

Kranj, Slovenya'nın üçüncü büyük şehri olup başkent Ljubljana'nın 20 km kuzey batısında, Kokra ve Sava nehirlerinin kesiştiği noktada yer almaktadır. 53,000 (2007) kişinin yaşadığı Slovenya'nın önemli endüstri şehirlerinden biri olan Kranj'daki en önemli sanayi dalı elektronik ürünleri imalatıdır.

Mavi Nil Etiyopya'da bulunan Tana Gölü kaynaklı nehir. Beyaz Nil ile birlikte Nil nehrini oluşturan en büyük iki koldan birisidir. Nehrin üst kesimleri Etiyopya'da pek çok kişi tarafından kutsal olarak kabul edilir ve bu nedenle bu nehre Abbay denilir. İncil Yaratılış 2'de belirtilen ve Cennet Bahçesinden dışarıya akan Gihon Nehri olduğuna inanılır.

Tanana Nehri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin doğusunda İç Alaska bölgesinde Alaska Atabasklarının coğrafyasında bulunan ve Yukon Nehrine dökülen bir nehir. Uzunluğu 940 km dir. Adını Koyukoncadan alan nehrin adı daha sonraları dilcilerce Tanana dillerine verilmiştir.

Koyukuk Nehri, Amerika Birleşik Devletlerine bağlı Alaska eyaletinin orta kuzeyinde İç Alaska bölgesinde Yukon–Koyukuk Census Area sayım ilçesinde Alaska Atabasklarının coğrafyasında bulunan ve Brooks Sıradağlarının güneyinden çıkıp Yukon Nehrine kuzeyden dökülen bir nehir. Uzunluğu 805 km dir. Adı daha sonraları Alaska Atabasklarından Koyukon Kızılderililerine verilmiştir.

Dünyanın en uzun nehirleri listesi dünyada bulunan 1.000 km'den daha uzun olan nehir sistemlerini ihtiva eder. Uzunluk kavramı karmaşık ve tartışmalıdır. Değişik kaynaklar bir nehir sistemi hakkında bazen birbirinden farklı bilgiler vermektedir. Bilgi kaynaklarından farklı bilgiler verilmiş ise, eğer bu farklar büyük değilse bir ortalama verilmiştir ama eğer farklar çok büyükse değişik kaynaklardan verilen bilgiler ayrı ayrı parantez içine konulup verilmiştir.

Ljubljana Jože Pučnik Havalimanı veya Brnik Havalimanı olarak da bilinir, Slovenya'nın başkenti olan Ljubljana'da bulunan uluslararası havalimanı. Havalimanı, Brnik köyü yakınlarında, Ljubljana'nın 24 km (15 mi) kuzeybatısında ve Kranj'ın 9,5 km (5,9 mi) doğusunda yer almaktadır. 30 Eylül 2019'e kadar, Slovenya'da bulunan en büyük havayolu olan Adria Airways'in ana merkezi olarak hizmet vermiştir.

Una Kiril: Уна), Hırvatistan ve Bosna-Hersek'te bir nehirdir. Nehrin toplam uzunluğu 214.6 km (133.3 mi) ve havza alanı 9.829 km²'dir. Una nehri adını Romalılardan aldı. Romalılar güzelliğini o kadar benzersiz bulmuşlar ki, ona Tek (Una) adını verdiler. İsminin başka bir yorumu, Hint-Avrupa kökenli unt kelimesinden türetilmiş bir İlirya kökenli kelime olmasıdır.

Slovenya'daki Müslümanlar etnik olarak çoğunlukla Boşnaklar ve etnik Müslümanlardan oluşur. 2014 yılında Slovenya'da toplam nüfusun yaklaşık yüzde 2,4'ünü oluşturan 48.266 Müslüman vardı. Orta Asya'dan da birkaç Müslüman göçmen işçi vardır, ancak bunlar Slovenya vatandaşı olmadıkları için nüfus sayımına dahil edilmemektedirler.

Slovenya, orta ve Güneydoğu Avrupa'nın kesişme noktasında, Alpler'e dokunan ve Adriyatik Denizi'ni çevreleyen bir konumda yer almaktadır. Jülyen Alpleri, Kamnik-Savinja Alpleri ve Karavank silsilesinin yanı sıra Pohorje masifi de dahil olmak üzere Alpler, Avusturya ile olan uzun sınırı boyunca Kuzey Slovenya coğrafyasını oluşturmaktadır. Slovenya'nın Adriyatik kıyı şeridi, İtalya'dan Hırvatistan'a yaklaşık 47 km boyunca uzanır. Sava nehrinin güne kısmı Balkan yarımadasına aittir.

Jože Plečnik'in Ljubljana'daki eserleri – İnsan Merkezli Kentsel Tasarım, Slovenya'nın Ljubljana şehrinde yer alan bir UNESCO Dünya Mirası Alanı'dır. 2021 yılında listelenmiştir. Alan, Sloven mimar Jože Plečnik'in Ljubljana'daki en önemli eserlerinden bazılarını içermektedir. Savaşlar arası dönemde, Plečnik, bir dizi kamusal alan ve kamu kurumu tasarlayarak ve bunları önceden var olan kentsel dokuya entegre ederek Ljubljana'yı bir taşra kentinden Sloven ulusunun başkentine dönüştürmek için çalıştı. Yapılar arasında Črna Vas'taki Mikail Kilisesi ve Ljubljana'daki şu yerler bulunmaktadır: Ljubljanica Nehri'nin kenarı boyunca uzanan gezinti yolu ve nehri aşan köprüler, "Yeşil gezinti yolu": Fransız Devrimi Meydanı'ndan Kongre Meydanı'na ve Yıldız Parkı'na kadar Slovenya Ulusal ve Üniversite Kütüphanesi ile Vegova Caddesi, Trnovo Köprüsü, Mirje'deki Roma Duvarları, Assisi Aziz Francis Kilisesi ve Žale Mezarlığı'ndaki Tüm Azizler Bahçesi.

Joze Plečnik (

Ljubljana Merkez Çarşısı Slovenya'nın başkentinde 1931-39'da Jože Plečnik tarafından tasarlanan yapıdır. Pazar binası, Ljubljanica Nehri'nin eğrisinin sağ tarafında, Tromostovje Köprüsü ile Ejderha Köprüsü arasında uzanmaktadır. Pazar ve içinde bulunduğu Vodnik Meydanı ulusal öneme sahip kültürel anıtlardır. Çarşı kısmen Adamic-Lunder Rıhtımı Slovence: Adamič-Lundrovo nabrežje ) ve Pogacar Meydanı'nda yer almaktadır.

Ljubljanica Bent Kapağı veya Ara Duvar, , Slovenya'nın başkenti Ljubljana'daki Ljubljanica Nehri üzerindeki bir bent kapağı ve bir zafer takıdır. Cukrarna ile Vraz Meydanı arasında yer almaktadır. Merkez Bölgesi'nde, Ljubljana eski kentinin doğusunda, Ambrož Meydanı'nın biraz aşağısında yer almaktadır. 1939 yılında, Ljubljana şehir merkezinden çıkışında Ljubljanica Nehri'ne anıtsal bir veda olarak Sloven mimar Jože Plečnik tarafından tasarlandı. Yaya köprüsü olarak da kullanılması planlandı. Bent kapağı 1940'tan 1943'e kadar inşaatçı Matko Curk tarafından zorlukla inşa edildi. Temmuz 2009'dan bu yana, Plečnik'in diğer önemli eserleriyle birlikte ulusal öneme sahip bir anıt olarak korunmaktadır. Jože Plečnik'in Ljubljana'daki eserleri - İnsan Merkezli Kentsel Tasarım Dünya Mirası alanının bir parçasıdır.

Ljubljana Bataklığı Çarkı, 2002 yılında Slovenya'nın başkenti Ljubljana'nın 20 kilometre güneyindeki Ljubljana Bataklığı'nda bulunmuş ahşap bir tekerlektir. Viyana'daki VERA laboratuvarında gerçekleştirilen radyokarbon tarihlemesi, bunun yaklaşık 5.100-5.350 yaşında olduğunu gösterdi. Bu durum objeyi şimdiye kadar keşfedilen en eski ahşap tekerlek yapıyor. Obje Anton Velušček'in rehberliğinde, Slovenya Sanat ve Bilim Akademisi Araştırma Merkezi'nin bir parçası olan Ljubljana Arkeoloji Enstitüsü'nden Sloven arkeologlardan oluşan bir ekip tarafından keşfedildi.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.