Ljubljana Bataklığı Çarkı

Ljubljana Bataklığı Çarkı, 2002 yılında Slovenya'nın başkenti Ljubljana'nın 20 kilometre güneyindeki Ljubljana Bataklığı'nda bulunmuş ahşap bir tekerlektir.^[1] Viyana'daki VERA laboratuvarında (Viyana Çevre Araştırma Hızlandırıcısı) gerçekleştirilen radyokarbon tarihlemesi, bunun yaklaşık 5.100-5.350 yaşında olduğunu gösterdi. Bu durum objeyi şimdiye kadar keşfedilen en eski ahşap tekerlek yapıyor. Obje Anton Velušček'in rehberliğinde, Slovenya Sanat ve Bilim Akademisi Araştırma Merkezi'nin bir parçası olan Ljubljana Arkeoloji Enstitüsü'nden Sloven arkeologlardan oluşan bir ekip tarafından keşfedildi.

Arkeolojik alan

Ljubljana Bataklığı'nda 1875 gibi erken bir tarihte kazıklı evlerin kalıntıları keşfedildi. Bu alan, göller ve bataklıkların bulunduğu bölgelerdeki özel bir konut biçimi olan Alpler çevresindeki tarih öncesi kazık konutların bir örneği olarak 2011 yılından bu yana UNESCO Dünya Mirası Alanı olarak korunmaktadır. Kazı alanındaki arkeologlar, Ig yakınlarındaki Iška Nehri yatağında binden fazla kazık tespit etti.^[2] Bunlar ortalama 35 × 7 metre (114 ft 10 in × 23 ft 0 in) boyutunda, yaklaşık 2 ila 3 metre (6 ft 7 in ila 9 ft 10 in) eninde ölçülere sahipti. Kazıkların analizleri, konutların her yıl onarıldığını ve 10 ila 20 yıl gibi kısa bir sürede aynı yere yeni bir evin inşa edilmesi gerektiğini ortaya çıkardı.

En eski sakinler bölgeye 9.000 yıl önce yerleştiler. Mezolitik dönemde bataklıktaki ve kenardaki izole kayaların üzerine, avcılık ve toplayıcılıkla geçinerek geçici konutlar inşa ettiler. Yaklaşık 6000 yıl önce Neolitik dönemde ilk çiftçilerin ortaya çıkmasına kadar kalıcı yerleşim yerleri inşa edilmemişti.

Ahşap tekerlek

Tahta tekerlek tarih öncesi iki tekerlekli bir arabaya aitti. Benzer tekerlekler İsviçre'nin ve güneybatı Almanya'nın engebeli bölgelerinde de bulundu. Ancak Ljubljana Bataklığı çarkı daha büyük ve daha eskidir. Bu, Mezopotamya'da ve Avrupa'da ahşap tekerleklerin neredeyse aynı anda ortaya çıkmış olabileceğini gösteriyor. Ancak Mezopotamya'daki gerçek anlamdaki tekerleklerin buluntuları önemli ölçüde daha sonraya tarihleniyor.^[1]

Çapı 72 santimetre (28+3⁄8 in) kadardır ve dişbudak ağacından yapılmıştır. Aks meşeden yapılmıştır ve 124-santimetre-long (48+7⁄8 in) uzunluğundadır. Aks, meşe ağacından takozlarla tekerleklere bağlanıyordu. Bu da aksın tekerleklerle birlikte döndüğü anlamına geliyordu. Tekerlek, kazıklı konutların yakınında yetişen bir ağaçtan yapılmıştı ve tekerlek inşa edildiği dönemde ağaç yaklaşık 80 yaşındaydı.

Tekerleğin kendisinin öncelikle dört çapraz destekle bir arada tutulan iki ahşap kalastan yapıldığı anlaşılıyor. Çapraz destekler, basitçe bir zıvana düzenlemesiyle yerinde tutulmuş gibi görünüyor. İki ana tekerlek bölümüne oyulmuş zıvanalı yuvalara takılıyor.

Ayrıca bakınız

Tarih Öncesi Avrupa

Daha fazla okuma

Velušček, Anton (ed.) (2009). Stare Gmajne Pile-Dwelling Settlement ve Dönemi (iki dilli İngilizce ve Slovence baskısı). Založba ZRC.978-961-254-155-2ISBN 978-961-254-155-2 .

Kaynakça

^ ^a ^b "World's Oldest Wheel Found in Slovenia". 5 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ "111 Pile Dwelling Sites". 19 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2024.

İlgili Araştırma Makaleleri

Slovenya ya da resmî adıyla Slovenya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'nın güneyinde yer alan bir ülkedir. Batısında İtalya, güneybatısında Adriyatik Denizi, güney ve doğusunda Hırvatistan, kuzeydoğusunda Macaristan ve kuzeyinde Avusturya bulunur. Slovenya çoğunlukla dağlık ve ormanlıktır, 20.271 kilometre kare alanı kaplar ve yaklaşık 2,1 milyon nüfusa sahiptir. Slovenler ülke nüfusunun %80'inden fazlasını oluşturmaktadır. Güney Slav dillerinden olan Slovence resmi dildir. Slovenya'nın başkenti ve en büyük şehri olan Ljubljana, coğrafi olarak ülkenin merkezine yakın bir konumdadır.

Tarih öncesi veya Prehistorya, insanlığın yazının bulunmasından önceki dönemidir.

Sümerler, yaklaşık MÖ 4000-2000 yılları arasında Irak'ın güneyinde yerleşik hayata geçmiş olup medeniyetin beşiği olarak bilinen coğrafi bölgede yaşamış bir uygarlıktır. MÖ 6'ncı ve 5'nci milenyumda Kalkolitik ve Erken Tunç Çağı dönemi arasında ortaya çıkmış olup Dünyanın bilinen en eski uygarlıklarından birisi olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Amsterdam</span> Hollandanın başkenti ve en büyük şehri

Amsterdam, Hollanda'nın başkenti ve ülkenin en yüksek nüfuslu şehridir. Ancak Hollanda, hükûmetin ve meclisin bulunduğu Lahey'den yönetilir. Şehir, ülkenin batısında, Kuzey Hollanda eyaletinde yer almaktadır. 12. yüzyılda Amstel ırmağının kıyısında bir balıkçı köyü olarak kurulan Amsterdam, Hollanda'nın kişi sayısı bakımından en büyük, kültürel ve parasal yönden de en önemli kentidir. Şehir merkezinde 2018 sayımına göre 872.680 kişi yaşasa da, şehir sınırları içinde bu sayı 1.558.755 ve metropoliten bölgede 2.480.394'tür.

Dendrokronoloji, Yunanca ağaç ve zaman sözcük köklerinden oluşmakta ve ağaç halkaları ile tarihleme yapma yöntemi anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kayısı</span> Prunus armeniaca

Kayısı, Rosaceae (gülgiller) familyasından, 2–10 m yüksekliğinde, dikensi ve tüysüz, Prunus cinsinden bir ağaçtır. Yerli yayılımı, kapsamlı tarih öncesi ekimi nedeniyle biraz belirsizdir. Genetik araştırmalar, Orta Asya'nın ana vatanı olduğunu göstermektedir. Birçok ülkede yaygın olarak yetiştirilir ve birçok yerde yabani olarak bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Köprü</span> iki yakayı birbirine bağlayarak yolu bir yandan ötekine eriştirmek için yapılan yapı

Köprü, nehir ve vadi gibi geçilmesi güç bir engelin iki kıyısını bağlayan veya herhangi bir engelle ayrılmış iki yakayı birbirine bağlayan veya trafik akımının, başka bir trafik akımını kesmeden üstten geçmesini sağlayan yapıdır.

Göksu Parkı; Ankara'nın Etimesgut ilçesinde bulunan bir şehir parkıdır. Susuz Göleti ve çevresinde yürütülen rekreasyon çalışmaları sonucunda oluşturulan park, sınırları içerisinde yer aldığı Göksu Mahallesi'ne de ismini vermiştir. Toplam kullanım alanı 550.000 m² olan parkın 127.189 m²'si göletten oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çatalhöyük</span> Konya, Türkiyede bulunan tarihi yerleşim yeri

Çatalhöyük, bugün Konya'nın Çumra ilçesine bağlı Küçükköy yakınlarında, milattan önce 7000 yıllarından itibaren Cilalı Taş Devri ve Bakır Çağı'nda yerleşim yeri olarak kullanılmış arkeolojik kalıntılardır.

Arıcılık, balarısı kolonilerinin beslenmesi ve bakımı ile arı ürünleri elde edilerek zirai kazanç sağlanan meslektir. Bu işi yapanlara arıcı denir. Arıcılıkta en çok bal üretimi hedeflenir. Bunun yanında balmumu, polen, arı sütü, arı zehiri ve propolis gibi arı ürünleri de arıcılık ile elde edilebilir.

Palanka, palanga veya parkan ahşap ve topraktan yapılan ufak bir kaledir. Osmanlı İmparatorluğu ve hasımları tarafından yaygın olarak kullanılmıştır. Palankalar hızlıca inşa edilip, genişletilebilmelerinin yanı sıra basit malzemeler ile düşük bir maliyetle inşa edilebiliyordu. Palankalar nehir kenarlarına ve yol güzergahlarına inşa edilirdi. Avrupa'daki palankaların birçoğu ahşap ve topraktan yapılmış olsa da kaynak kısıtlılığından dolayı malzemeler bölgeden bölgeye değişmekteydi. Tipik bir palankanın etrafı hendekle çevrilirdi. Palankaların büyüklüğüne göre kullanılan duvarların çeşidi değişirdi ve köşeleri üzerine yerleştirilen tabyalarla korunabilirdi.

Savaş arabası, hızlı hareket gücü sağlamak için genellikle atların kullanıldığı, bir savaş arabacısı tarafından sürülen bir araba türüdür. Bilinen en eski savaş arabaları, günümüz Rusya'sının Çelyabinsk Oblastı'nda bulunan ve MÖ 1950-1880 yıllarına tarihlenen Sintaşta kültürüne ait mezarlarda bulunmuş ve Orta Anadolu'da Kültepe'de bulunan ve MÖ 1900 yıllarına tarihlenen silindir mühürlerde tasvir edilmiştir. Hafif, atlı savaş arabalarının yapımını mümkün kılan en önemli buluş dişli tekerlektir.

Alplerin çevresinde yer alan Tarihöncesi Kazık Evler, M.Ö. 5000 - M.Ö. 500 yılları arasında Alplerde ve çevresindeki göllerin, nehirlerin veya sulak alanların kenarlarında inşa edilmiş bir dizi tarih öncesi kazık konut yerleşimleridir. 2011 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine Avusturya'da, Fransa'da (11), Almanya'da (18), İtalya'da (19), Slovenya'da (2) ve İsviçre'de (56) bulunan 111 site eklendi. Ayrıca, bu Dünya Mirası alanı, Slovenya'da listelenen ilk kültürel dünya mirası oldu.

Kuşatma makinesi kuşatmalarda ağır kale kapılarını, kalın şehir surlarını ve diğer tahkimatları yıkmak veya üzerinden atlamak için tasarlanmış bir cihazdır. Bazıları sabittir, uzaktan düşman tahkimatlarına saldırmak için inşa edilirken diğerleri düşman tahkimatına ilerlemek için tekerleklere sahiptir.

Logar Vadisi Slovenya'nın Solčava Belediyesi'nde, Kamnik Alpleri'nde yer alan bir vadidir. Vadinin Slovence adı nispeten yeni türetilen bir sözcüktür ve adı log kelime kökeninden türetilen Logar Çiftliğinden türetilmiştir. 1987'de vadi, 2.475 kilometrekare (956 sq mi) bir peyzaj parkı olarak koruma statüsü aldı.

Yöresel mimari, genellikle profesyonel mimarların gözetimi olmadan yerel malzemelerin ve bilginin kullanımı ile karakterize edilen mimaridir. Yöresel mimari, endüstriyel toplumlarda yaratılan binaların ve yerleşimlerin çoğunluğunu temsil etmektedir. Çok çeşitli binaların, inşaat geleneklerini ve inşaat yöntemlerini içermektedir. Yerel bölgede inşa edilen binalar, konut evleri veya başka amaçlar için inşa edilmiş olsun, genellikle basit ve pratiktir.

<span class="mw-page-title-main">Neolitik mimarisi</span>

Neolitik mimari, Neolitik dönem olan MÖ 10.000 ila 2.000 yılları arasında konut ve barınmayı kapsayan yapıları ifade etmektedir. Güneybatı Asya'da, Neolitik kültürler M.Ö 10.000'den kısa bir süre sonra, başlangıçta Levant'ta ve oradan doğu ve batıya doğru ortaya çıkmaktadır. MÖ 6.500'e kadar Güneydoğu Avrupa'da ilk kez ortaya çıkan tarım toplumları ile MÖ 8.000'de Güneydoğu Anadolu, Suriye ve Irak'ta ve MÖ 5.500 civarı orta Avrupa'da erken Neolitik yapılar ve yapılar bulunabilmektedir..

Ljubljanica, Slovenya'daki Ljubljana Havzası'nın güney kesiminde yer alan bir nehirdir. Orta Çağ'da Sava olarak adlandırılmaktadır.

Uruk dönemi Mezopotamya tarihinde protohistorik Kalkolitik dönemden Erken Tunç Çağı dönemine kadar, Obeyd döneminden sonra ve Cemdet Nasr döneminden önce var oldu. Adını Sümer kenti Uruk'tan alan bu dönem, Mezopotamya'da kentsel yaşamın ve Sümer uygarlığının ortaya çıkışına tanıklık etti. Geç Uruk dönemi çivi yazısının kademeli olarak ortaya çıkışına tanıklık etti ve Erken Tunç Çağı'na karşılık gelir; "Protoliter dönem" olarak da tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sloven Doğa Tarihi Müzesi</span>

Slovenya Doğa Tarihi Müzesi Doğa tarihi, bilim ve eğitim içerikli bir Slovenya ulusal müzesidir. Slovenya'nın en eski kültürel ve bilimsel kurumudur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.