İçeriğe atla

Livonya Krallığı

Livonya Krallığı
Livonya
Livonya Krallığı
1570-1578
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Livonya, Joann Portantius'un 1573 tarihli haritasında gösterildiği hali ile.
Livonya, Joann Portantius'un 1573 tarihli haritasında gösterildiği hali ile.
TürLivonya Savaşı sırasında Rusya Çarlığı'na bağımlı krallık
BaşkentPahlen
HükûmetBeyan edilen titüler monarşi, bölgesel kontrol ya da egenmenlik ilan edilmedi
Livonya Kralı 
• 1570-1578
Livonyalı Magnus
Tarihçe 
• Kuruluşu
1570
1578

Livonya Krallığı günümüzün Estonya ve Letonya topraklarında nominal bir devletti. Rus Çarı IV. İvan 1558-1583 yılları arasındaki Livonya Savaşı sırasında krallığın kurulduğunu ilan etti, ancak bu krallık hiçbir zaman bir hükûmet olarak düzgün bir şekilde çalışmadı. 10 Haziran 1570'te Danimarkalı Holsteinlı Dük Magnus, Livonya Kralı olarak taçlandırıldığı Moskova'ya geldi. Magnus, efendisi olarak İvan'a olan bağlılık yemini etti ve İvan'ın vesayeti olarak adlandırdığı topraklar olan Livonya'nın vassal krallığı için ilgili tüzüğü aldı. Magnus ve IV. İvan arasındaki anlaşma, bir opriçnik ve zemskii yönetiminin bir üyesi olan dyak Vasiliy Shchelkalov tarafından imzalandı. Potansiyel yeni krallığın bölgeleri hala fethedilmek zorundaydı, ancak yine de Põltsamaa Kalesi, kralın gelecekteki resmi ikametgâhı ilan edildi.[1] Livonya'nın yeni kralı Magnus, İsveç kontrolündeki Reval'ın fethi için 20.000 Rus askeriyle birlikte Moskova'dan ayrıldı. İvan'ın Magnus'un ağabeyi, Danimarka Kralı II. Frederick ile ilgili düşünceleri başarısızlıkla sonuçlandı. 1571 Mart'ında Magnus, Reval için mücadeleden vazgeçti ve kuşatmayı kaldırdı.[2]

Tarihi

1577'de İvan'ın desteğini kaybeden ve kardeşinden destek almayan Magnus, Livonya'ya yabancı işgaline karşı mücadelede ona karşı gelme konusunda asalet çağrısında bulundu. İvan'ın kuvvetleri ona saldırdı ve onu esir aldı. Serbest bırakıldığında kraliyet unvanından vazgeçti.[3] Magnus hayatının son altı yılını Courland Piskoposluğu'ndaki Pilten kalesinde geçirdi.[4] 1583 Ağustos'unda Livonya Savaşı'nın sona ermesi, Eski Livonya topraklarının çoğu (Kurlandiya ve Semigalya Dükalığı ve Livonya Dükalığı) Lehistan-Litvanya Birliği kontrolü altına girdi ve İsveç kontrolünde İsveç-Estonya Dükalığı kuruldu.

Kaynakça

  1. ^ Viirand, Tiiu (2004). Estonia. Cultural Tourism. Kunst Publishers. ss. 82-84. ISBN 9949-407-18-4. 
  2. ^ De Madariaga, Isabel (2006). Ivan the Terrible. Yale University Press. ISBN 0-300-11973-9. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  3. ^ Oakley, Stewart Philip (1993). War and Peace in the Baltic, 1560-1790. Routledge. ISBN 0-415-02472-2. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 
  4. ^ Lockhart, Paul Douglas (2004). Frederik II and the Protestant Cause: Denmark's Role in the Wars of Religion. BRILL. ss. 38-39. ISBN 90-04-13790-4. 3 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tartu</span> Estonyada bir şehir

Tartu, Estonya'nın en büyük ikinci kentidir. 38,8 kilometre karelik yüzölçümü olan kentin nüfusu 2020 sayımına göre 92.972'dir. Tartu ile ilgili ilk yazılı belgeler 1030'a kadar dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Töton Şövalyeleri</span> Hristiyan tarikatı

Töton Şövalyeleri ya da Teutonik Şövalyeler, yahut tam adıyla Kudüs Azize Meryem Hastanesi ve Töton Şövalyeleri Tarikatı, bir Cermen-Roma dini tarikatıdır. Tarikat, Katolik hacılara, hac yolunda yardım etmek, hasta ve yaralı Katoliklerin bakımlarını sağlamak üzere hastane kurmak amacıyla kurulmuştur. Adlarını özellikle Orta Çağ’da Haçlı Seferleri'ne katılarak duyurdular. Normalde asıl üyelerin sayısı her zaman sınırlıydı ancak ihtiyaç durumunda gerek gönüllülerin gerekse paralı askerlerin katılımıyla sayıları hayli artmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">XII. Karl</span> İsveç kralı

XII. Karl ya da Türkçe kaynaklarda kullanılan lakabıyla Demirbaş Şarl, 5 Nisan 1697 – 30 Kasım 1718 tarihleri arasında İsveç kralı. Bağlı bulunduğu hanedan Wittelsbach Hanedanı'nın bir kolu olan "Palatina-Zweibrücken" Hanedanı idi. XII. Karl'ın babası XI. Karl ve annesi Ulrika Elanoara Danimarkalı idi. Bunların hayatta kalan tek erkek çocuğu olarak 5 Nisan 1697'de babasının ölümü üzerine XII. Karl adıyla daha 14 yaşında İsveç Krallığı kralı ve babasının hanedanının hükümdarı olduğu modern Almanya'da bulunan "Palatina-Zweibrücken Dükü" oldu ve iki hükümdarlığı 30 Kasım 1718'de daha 36 yaşında iken Fredrikshald kuşatması sırasında öldürülmesine kadar yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Çarlığı</span> 1547de Korkunç İvanın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721 de I. Petronun Rusyayı imparatorluğa çevirmesiyle son bulan Rus devleti

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Knezliği</span>

Moskova Knezliği ya da Moskova Dukalığı, Rusya toprakları içerisinde kurulmuş Moskova merkezli devlettir. Başlangıçta Altın Orda Devleti'ne bağlı olan Moskova Prensliği Vladimir-Suzdal Knezliği'nin halefi olup 1340-1547 yılları arasında hüküm sürmüştür. Çar III. İvan'ın reformları ile knezlik gelişmiş ve Rusya Çarlığı adını almıştır. Çar olarak bilinen ilk hükümdar IV. İvan olmuştur.

Estonya tarihi, bugünkü Estonya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Livonya Savaşı</span>

Livonya Savaşı 1558–1582 yılları arasında Rusya Çarlığı ile Danimarka, Litvanya Grandüklüğü, Lehistan Krallığı ve İsveç Krallığı'ndan oluşan bir koalisyon arasında yapılmış uzun süreli bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">III. Petro (Rusya)</span>

III. Petro veya Petro Feodoroviç, tam adı Karl Peter Ulrich,, 5 Ocak 1762'den 9 Temmuz 1762'ye değin Rusya imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">IV. Władysław Waza</span>

IV. Władysław Waza, 1632-1648 arasında Polonya kralı, 1610-1634 arasında Rus çarı ve 1632-1648 arasında İsveç kralıdır. Lehistan-Litvanya'nın birliği ve istikrarı yeniden sağlamış, Kuzey Avrupa'da ve Rusya'da büyük çalkantıların yaşandığı bir dönemde Polonya'nın konumunu güvence altına alarak halkın sevgisini kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Narva</span>

Narva, Estonya'nın üçüncü büyük şehridir. Rusya sınırında, Estonya'nın en doğusunda yer almaktadır. Peipus Gölü'nden doğan Narva Nehri buradan geçmektedir. Narva, 2023 yılı itibarıyla 53.626 kişilik nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Livonya</span> Baltık Denizinin doğu kıyısında yer alan tarihsel bölge

Livonya, Baltık Denizi'nin doğu kıyısında yer alan tarihsel bölge. Adını günümüz Letonya kıyılarında yaşayan Livonyalılardan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Jacob De la Gardie</span>

Mareşal ve Kont Jacob Pontusson De la Gardie İsveç İmparatorluğu'nun devlet adamı ve bir komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Livonya Guberniyası</span>

Livonya Guberniyası, Rus İmparatorluğu'nun guberniyalarından biriydi. Guberniya, üç Baltık guberniyasından biri olup günümüz Letonya'nın kuzeyini ve Estonya'nın güneyini kapsamaktaydı. Guberniyanın merkezi Riga idi.

<span class="mw-page-title-main">Estonya Guberniyası</span>

Estonya Guberniyası, Rus İmparatorluğu'nun guberniyalarından biriydi. Guberniya, üç Baltık guberniyasından biri olup günümüz Estonya'nın kuzeyini kapsamaktaydı. Guberniyanın merkezi Reval idi.

<span class="mw-page-title-main">Stephen Báthory</span> Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü

Stephen Báthory, Erdel (Transilvanya) prensi (1571-76) ve Polonya kralı (1575-86). Habsburgların Polonya tahtını ele geçirme girişimini engellemiş, Baltık Denizi'nin doğusundaki Polonya topraklarını Rus saldırılarına karşı korumuş, Polonya, Moskova Büyük Prensliği ve Erdel'i birleştirerek büyük bir devlet oluşturmayı amaçlamıştır. Polonya tarihinin en güçlü ve en hırslı hükümdarlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">III. Zygmunt Waza</span> İsveç kralı (hd. 1592-1599), Litvanya ve Polonya Büyük Dükü (hd. 1587-1632)

III. Sigismund Vasa 1587'den 1632'ye kadar Polonya-Litvanya Birliği ve Litvanya Büyük Dükalığı hükümdarı, 1592'den 1599'da kadar İsveç kralı ve Finlandiya Büyük Dükü.

<span class="mw-page-title-main">Leh Altın Çağı</span>

Leh Altın Çağı, Polonya'daki Rönesans dönemi ve Litvanya Büyük Dükalığı idi ve kabaca Eski Kral I. Zygmunt ve oğlu, Jagiellon Hanedanı hükümdarlarının sonuncusu olan II. Zygmunt August'un 1572'deki ölümüne kadar olan yönetim dönemine karşılık gelir. Bazı tarihçiler, Polonya Altın Çağı'nın, Lehistan-Litvanya Birliği'nin Hmelnitski Ayaklanması ve İsveç ve Rus işgalleri tarafından harap edildiği 17. yüzyılın ortalarına kadar devam ettiğini düşünüyor. Altın Çağı boyunca, Lehistan-Litvanya Birliği'nin kuzeyde Estonya'dan doğuda Moldavya'ya ve batıda Bohemya'ya kadar uzanan Avrupa'nın en büyük krallıklarından biri haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Ugra Savaşı</span>

Ugra Savaşı, 1480'de Altın Orda Hanı Ahmet Hanının birlikleri ile Moskova Büyük Dükü III. İvan ve Moskova'ya destek amacıyla gelen Vologda Prensi Andrei Vasilievich Menşoy birlikleri arasında yaşanan ve Rusya'daki Moğol-Tatar boyunduruğunun, özellikle de daha öncesinde birleşik bir Rus devletinin oluşum sürecinin devam ettiği kuzeydoğu kesiminde sona ermesiyle sonuçlanan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Terra Mariana</span> Kutsal Roma İmparatorluğunda prenslik

Terra Mariana Orta Çağ Livonya ya da Eski Livonya için kullanılan resmi isimdir.. Livonya Haçlı Seferi'nin ardından kuruldu ve toprakları günümüzdeki Estonya ve Letonya'dan oluşmaktadır. 2 Şubat 1207'de Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir prensliği olarak kurulmuş, ancak 1215'te Papa III. Innocentius'in doğrudan Kutsal Makam'a tabi olduğunu ilan etmesiyle bu statüsünü kaybetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Livon bayrağı</span> ilk kez 1923 yılında Livonya Topluluğu tarafından kullanılan bayrak

Livon bayrağı Livonya halkını sembolize etmek için kullanılan bir bayraktır. Çeşitli Livonya kültür gruplarının kullanımındadır. Bayrağın oranları 2:1:2'dir ve bayrağın yüksekliğinin genişliğine oranı, Letonya bayrağına benzer şekilde 1:2'de sabitlenmiştir.