Liu Shan - Turkipedia

Liu Shan

Shu Han İmparatoru
Hüküm süresi	Haziran MS 223-Aralık MS 263
Önce gelen	Liu Bei
Sonra gelen	Cao Huan

Doğum	MS 207 Xinye, Han Hanedanı
Ölüm	MS 271 Luoyang, Jin Hanedanı
Hanedan	Shu Han
Babası	Liu Bei

Liu Shan (Çince: 劉禪; pinyin: Líu Shàn; MS 207-Aralık MS 223), Çin'de Shu Han'ın ikinci ve son imparatorudur.^[1] Saltanatı MS 223'ten MS 271 yılına kadar sürmüştür.

Liu Shan, 16 yaşında tahta çıktığında Şansölye Zhuge Liang ve İmparatorluk Sekreterliği Li Yan'ın bakımına emanet edildi. 40 yıllık saltanatı, Üç İmparatorluk dönemindeki en uzun saltanatıydı. Liu Shan'ın saltanatı sırasında, başta Zhuge Liang ve halefi Jiang Wei tarafından rakip devlet Wei Hanedanı'na karşı birçok kampanya yürütüldü, ancak çok az başarı elde etti. Liu Shan, Deng Ai'nin Shu Han'ın başkenti Çengdu'ya sürpriz bir saldırı başlatmasının ardından 263'te Wei'ye teslim oldu. Hızla Wei'nin başkenti Luoyang'a yerleştirildi ve orada, MS 271'de büyük olasılıkla doğal sebeplerden ölmeden önce son yıllarını huzur içinde geçirdi.

Liu Shan genellikle aciz bir hükümdar olarak algılanırdı. Ayrıca devlet işlerini ihmal ederken zevklere dalmakla da suçlandı. Bununla birlikte, bazı modern bilim adamları, Liu Shan'ın Shu Han'daki uzun saltanatı kanlı saray darbeleri ve kan dökülmesinden uzak olduğu ve Üç İmparatorluk döneminde nispeten kansız kalan tek saray olduğu için, Liu Shan'ın kabiliyeti hakkında farklı görüşler aldı. Sadece bu değil, Üç Krallığın Hikâyesi yazarı Zhuge Liang'ın Liu Shan'ı son derece zeki olarak övdüğü kaydedildi. Bununla birlikte, bebeklik adı olan "Adou" adı bugün hala Çincede, önemli bir yardımla bile hiçbir şey elde edemeyecek olan aciz insanları tanımlamak için yaygın olarak kullanılmaktadır.

Üç Krallığın Kayıtları yazarı Chen Shou'nun belirttiği gibi, geleneğin aksine, Zhuge Liang, Liu Shan'ın sarayında bir tarih bürosu kurmadı ve Zhuge'nin ölümünden sonra, Liu'nun bu görevi canlandırmadığı ortaya çıktı. Bu nedenle, saltanatı sırasındaki olayların çoğu kayıt dışıydı ve Liu Shan'ın saltanatı hakkında tarihsel kayıtlarda sınırlı ayrıntılara neden oldu.

Kaynakça

^ de Crespigny, Rafe (2007). A biographical dictionary of Later Han to the Three Kingdoms (23–220 AD). Brill. s. 541. ISBN 978-90-04-15605-0.

Konuyla ilgili yayınlar

Chen, Shou (3rd century). Üç Krallığın Kayıtları (Sanguozhi).
de Crespigny, Rafe (2007). A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms 23-220 AD. Leiden: Brill. ISBN 9789004156050.
Fan, Ye (5th century). Hou Hanshu.
Pei, Songzhi (5th century). Sanguozhi Zhu .
Sima, Guang (1084). Zizhi Tongjian.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Liu Shan ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Translation of the biography of Liu Shan in the Chronicles of the Three Kingdoms at Empire Divided

Resmî unvanlar
Liu Shan Shu Han
Önce gelen: Liu Bei	Shu Han imparatoru MS 223 - MS 263	Sonra gelen: Cao Huan

İlgili Araştırma Makaleleri

Zhang Jiao, Çin'in Han Hanedanı döneminde yaşamış bir asker ve isyancıydı. Çin'in geç Doğu Han hanedanı döneminde Sarı Türban İsyanı'nın lideriydi. Taoizm'in takipçisi ve büyücü olduğu söyleniyordu.

Üç Krallığın Kayıtları, Geç Doğu Han Hanedanı ile Üç Krallık döneminin tarihini kapsayan bir tarihsel metindir. Yaygın olarak dönemin resmi tarihsel metni olarak kabul edilmektedir. Üçüncü yüzyılda Chen Shou tarafından yazılmış olup Üç Krallık dönemindeki rakip devletler olan Wei, Shu Han ve Doğu Wu'nun daha küçük geçmişlerini tek bir metinde birleştirmektedir. Üç Krallığın Kayıtları daha sonra 14. yüzyılda Luo Guanzhong tarafından yazılan Üç Krallığın Hikâyesi adlı tarih romanının temelini oluşturmuştur.

Guandu Muharebesi, MS 200'de Doğu Han Hanedanı döneminin sonlarında iki savaş ağası olan Cao Cao ve Yuan Shao arasında meydana gelen bir muharebedir. Cao Cao için kararlı bir zaferle sonuçlanan muhaerebe, iki savaş ağası arasındaki savaşta bir dönüm noktasıydı. Bu, Cao Cao'nun Kuzey Çin'in yeniden birleşmesinin başlangıcını işaret etti ve bu da Üç İmparatorluk döneminde Wei Hanedanı'nın kurulmasını mümkün kıldı.

<span class="mw-page-title-main">Dong Zhuo</span> Çinde Geç Han Hanedanı döneminde yaşamış bir siyasetçi ve savaş ağası

Dong Zhuo, Çin'de Geç Han Hanedanı döneminde yaşamış bir siyasetçi ve savaş ağasıydı. İmparator Ling'in ölümünden sonra MS 189'da başkent Luoyang'ın kontrolünü ele geçirdi ve hadım hâkimiyeti ile He Jin önderliğindeki bazı devlet yetkilileri arasındaki çatışmayı izledi. Dong Zhuo daha sonra İmparator Shao'yu tahtından indirdi ve yerine İmparator Xian'ı geçirdi.

Lü Bu, Çin'de Geç Han Hanedanı döneminde yaşamış bir komutan ve savaş ağasıydı. Başlangıçta küçük bir savaş ağası olan Ding Yuan'a bağlı ikine Ding'e ihanet ederek öldürdü ve MS 192 başlarında Han merkezi yönetimini kontrol eden savaş ağası Dong Zhuo'ya kaçtı. MS 192 yılında da Dong Zhuo'ya ihanet etti ve Wang Yun ile Shisun Rui tarafından kışkırtıldıktan sonra onu da öldürdü, ancak daha sonra yenildi ve Dong Zhuo'nun takipçileri tarafından uzaklaştırıldı. MS 190'dan 195'e kadar Lü Bu, Orta ve Kuzey Çin'de gezindi ve art arda Yuan Shu, Yuan Shao ve Zhang Yang gibi savaş ağalarına sığındı. MS 194 yılında Yan eyaletini kontrol eden Cao Cao'yu Cao'yu terk edenlerin yardımıyla ele geçirmeyi başardı ancak Cao iki yıl içinde toprakları geri aldı. MS 196 yılında Lü Bu, Xu eyaletine sığınmak istediği Liu Bei'ye karşı döndü ve eyaletin kontrolünü ele geçirdi. Daha önce Yuan Shu ile ittifak yapmayı kabul etmiş olmasına rağmen, Yuan kendisini imparator ilan ettikten sonra onunla olan bağlarını kopardı ve Cao Cao ve diğerleri ile birlikte Yuan'a karşı ittifak kurdu. Bununla birlikte, MS 198 yılında Yuan Shu'ya tekrar sığındı ve Cao Cao ve Liu Bei'nin birleşik kuvvetleri tarafından saldırıya uğradı ve MS 199 yılında Xiapi Savaşı'nda yenildi. Lü Bu, Cao Cao'nun emri üzerine tutuklandı ve idam edildi.

Liu Bei, Çin'in Üç İmparatorluk döneminde Shu Han'ın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 221'dan MS 223 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Sun Quan, Çin'in Üç İmparatorluk döneminde Wu Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 229'dan MS 252 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Zhuge Liang veya Kongming, Çinli siyasetçi, askerî stratejist, yazar ve mühendis. Üç Krallık Dönemi'nde Shu Han'ın imparatorluk şansölyesi olarak görev yapmıştır. Dönemin en başarılı siyasetçi ve stratejisti olarak tanınmaktadır ve sıklıkla Savaş Sanatı'ın yazarı Sun Tzu ile karşılaştırılmaktadır.

Xian, Çin'in Doğu Han Hanedanı'nın 13. ve son imparatorudur. Saltanatı MS 189'dan MS 220 yılına kadar sürmüştür.

Cao Pi, Çin'de Wei Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 220'den MS 226 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Yuan Shao</span>

Yuan Shao, Çin'de Doğu Han Hanedanı döneminde yaşamış siyasetçi ve savaş ağasıydı. Han Hanedanı'nın sonlarına doğru meydana gelen iç savaşlar sırasında Çin'in kuzey bölgelerini işgal etti. Aynı zamanda Huai Nehri bölgesini kontrol eden bir savaş ağası olan Yuan Shu'nun üvey ağabeyiydi, ancak ikisi birbirleriyle iyi ilişkiler içinde değildi.

<span class="mw-page-title-main">Yuan Shu</span>

Yuan Shu, Çin'de Doğu Han Hanedanı döneminde yaşamış siyasetçi ve savaş ağasıydı. Huai Nehri bölgesini kontrol eden bir savaş ağası olup Yuan Shao'nun üvey kardeşiydi, ancak ikisi birbirleriyle iyi ilişkiler içinde değildi.

<span class="mw-page-title-main">Sima Zhao</span>

Sima Zhao, Çin'in Üç İmparatorluk döneminde yaşamış siyasetçi, general ve Wei Hanedanı naibi.

Sima Yi, Çin'de Üç İmparatorluk döneminde yaşamış siyasetçi ve general ve Wei Hanedanı naibiydi.

Sima Shi, Çin'de Üç İmparatorluk döneminde yaşamış siyasetçi ve general ve Wei Hanedanı naibiydi.

Cao Mao, Çin'de Wei Hanedanı'nın dördüncü imparatorudur. Saltanatı MS 254'ten MS 260 yılında ölümüne kadar kadar sürmüştür.

Cao Huan, Çin'de Wei Hanedanı'nın beşinci ve son imparatorudur. Saltanatı MS 260'tan MS 266 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Jiang Wei</span>

Jiang Wei, Çin'in Üç İmparatorluk döneminde yaşamış Shu Han generaliydi. Wei Hanedanı topraklarında doğmuş olup Ma Zun'a güvensizliğinden dolayı taraf değiştirerek Shu Han'a geçti ve Zhuge Liang tarafından general olarak atandı. Zhuge Liang'ın ölümünden sonra da Wei Hanedanı'na yönelik çeşitli seferler düzenledi. Bununla birlikte, Jiang Wei'nin seferleri, Shu'nun sınırlı kaynakları ve yetersiz gıda kaynakları ile iç siyasi fay hatları nedeniyle hem ölçek hem de süre açısından nispeten kısıtlıydı.

Sun Hao, Çin'de Wu Hanedanı'nın dördüncü ve son imparatorudur. Saltanatı MS 264'ten MS 280 yılına kadar sürmüştür.

Yufuluo, Güney Hiung-nu'nun tanınmayan şanyusuydu. Saltanatı MS 188'den MS 195 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.