İçeriğe atla

Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (1918–1919)

Lietuvos Tarybų Socialistinė Respublika
Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
1918-1919
bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
BaşkentVilnius
Yaygın dil(ler)Litvanca
Rusça
Belarusça
Lehçe
Yidiş
HükûmetSosyalist Cumhuriyet
Yasama organıGeçici devrim hükümeti (Litvanya)
Tarihçe 
• Kuruluşu
1918
• Geçici devrim hükümeti kuruldu
8 Aralık 1918
• Cumhuriyet kuruldu
16 Aralık 1918
• Sovyet Rusya tarafından tanındı
22 Aralık 1918
• Vilnius'un ele geçirilmes
5 Ocak 1919
• Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile birleşti
27 Şubat 1919
• Dağılışı
1919
Öncüller
Ardıllar
Litvanya tarihi
Litvanya-Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (LSSR), Savaşlar Arası dönemin başlarında kısa ömürlü bir Sovyet Kukla devletiydi.[1] 16 Aralık 1918'de Vincas Mickevičius-Kapsukas liderliğindeki geçici devrimci hükûmet tarafından ilan edildi. 27 Şubat 1919'da Beyaz Rusya Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti ile birleşerek Litvanya-Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ni (Litbel) oluşturduğunda varlığı sona erdi. LSSR'yi yerel sakinler tarafından desteklenen sosyalist bir devrimin ürünü olarak temsil etmek için çaba sarf edilirken, bu büyük ölçüde Litvanya-Sovyet Savaşı'nı haklı çıkarmak için yaratılmış, Moskova tarafından yönetilen bir devletti. Bir Sovyet tarihçisinin bunu şöyle tanımladı: "Sovyet Rusya Hükümeti'nin genç bir Sovyet Litvanya Cumhuriyeti'ni tanıması, ABD ve İngiliz emperyalistlerinin, Sovyet Rusya'nın Baltık ülkeleri ile ilgili açgözlü amaçlar peşinde olduğu iddiası yalanının maskesini düşürdü." Litvanyalılar genellikle Sovyet davalarını desteklemediler ve 16 Şubat 1918'de Litvanya Konseyi tarafından bağımsızlığını ilan eden kendi ulusal devletleri için toplandılar.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Lietuvos Sovietų Respublika" (Litvanca). Universal Lithuanian Encyclopedia. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belarus</span> Doğu Avrupada bir ülke

Belarus, resmî adıyla Belarus Cumhuriyeti (Belarusça:

<span class="mw-page-title-main">Moskova Antlaşması (1921)</span> Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile TBMM Hükûmeti arasında 16 Mart 1921de imzalanan antlaşma

Moskova Antlaşması, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti arasında 16 Mart 1921'de imzalanan antlaşmadır. Bu antlaşma ve devamı niteliğindeki antlaşmalarla belirlenmiş olan sınırlar günümüzde Türkiye, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan arasında hâlen geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir. 30 Aralık 1922'de imzalanan Sovyetler Birliği kuruluş anlaşmasını imzalayan devletlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

Litvanya Bağımsızlık Savaşları veya diğer adıyla Özgürlük Mücadeleleri Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Litvanya'nın bağımsızlığı için yaptığı üç savaşı tanımlar. Bu savaşlar Bolşevik kuvvetlerine, Bermontiyalılara ve Polonya'ya karşı verilmiştir. Savaşlar, bağımsız Litvanya'nın uluslararası tanınmasını ve sivil kurumların oluşumunu geciktirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya bayrağı</span> Ulusal bayrak

Rusya bayrağı, Rusya Federasyonu tarafından kullanılan resmi ulusal bayraktır.

Litvanya tarihi bugünkü Litvanya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Estonya tarihi, bugünkü Estonya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kuban Halk Cumhuriyeti</span>

Kuban Halk Cumhuriyeti, Rus İç Savaşı sırasında bugün Rusya'ya bağlı Kuban toprakları üzerinde kurulmuş Bolşevik karşıtı bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus arması</span> Doğu Avrupa ülkesi Belarusun ulusal arması

Belarus arması, 1995 Belarus referandumu 1991-1995 yılları arasında kullanılan Pahonya armasının yerine kullanılmak üzere halk tarafından seçilen, Belarus'un resmî devlet armasıdır. Belarus'un ulusal sembollerinden biri olan armada Belarus haritasının yeşil renkteki ana hatları altın güneş ışınlarının üzerine yerleştirilmiş, güneşin bir kısmı da Avrasya topraklarının gösterildiği dünya haritasıyla kapatılmıştır. Armanın sağ ve sol taraflarında Belarus bayrağındaki renkler olan kırmızı ve yeşil renkte kurdelenin sarılı olduğu buğday sapı figürleri mevcuttur. Sol buğday saplarında yonca, sağ buğday saplarında ise keten resmedilmiştir. En üstte tam ortada kızıl yıldız sembolü bulunur. Armanın en altında ortada Beyaz Rusça "Belarus Cumhuriyeti" yazar.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı'nda bağımsızlık yanlısı hareketler</span>

Rus İç Savaşı'nda bağımsızlık yanlısı hareketler, Ekim Devrimi'nin ardından başlayan Rus İç Savaşı yıllarında eski Rus İmparatorluğu topraklarında Bolşevik olmayan ulus devlet tarzında şeklinde isteyen gruplardır. Ayrılıkçı görüşlere sahip bu grupların birçoğu İtilaf Devletleri tarafından askeri ve politik olarak desteklenmişlerdir. Bununla birlikte Beyaz Ordu'da İtilaf Devletlerini destekleyen bazı gruplar da bu hareketlere destek vermişlerdir, fakat sayısı sınırlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Halk Cumhuriyeti</span>

Ukrayna Halk Cumhuriyeti veya Ukrayna Ulusal Cumhuriyeti, günümüzdeki Ukrayna'nın atası olarak kabul edilen, Haziran 1917'de Rusya Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak ilan edilen, ardından 25 Ocak 1918'de bağımsızlığını ilan eden devlet. 1921'de Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüşmüş ve Sovyetler Birliği'nin kurucu üyesi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span>

Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, solda Beyaz Ruslarların yöresel simgesini içeren bantla birlikte yer alan kızıl bayrak üzerine sarı orak ve çekiç ve kızıl yıldız sembollerinin yer aldığı Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması</span> Sovyetler Birliğinin kurulduğu 1922 tarihli belge

Sovyetler Birliği Kuruluş Antlaşması, genellikle Sovyetler Birliği olarak bilinen Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) resmi olarak kurulduğu anlaşmadır. De jure birkaç Sovyet cumhuriyetinin birliğini yasalaştırdı ve yeni bir merkezileştirilmiş federal hükûmet kurdu burada anahtar işlevler Moskova'da merkezileştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Riga Antlaşması (1920)</span> RSFSR ile Letonya arasında 11 Ağustos 1920de Rigada imzalanan barış antlaşması

Riga Antlaşması veya Letonya-Sovyet Barış Antlaşması, 11 Ağustos 1920 günü Letonya Cumhuriyeti ve Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti arasında imzalanan adını Letonya'nın başkenti Riga'dan alan antlaşma. İmzalanmasının ardından Letonya Bağımsızlık Savaşı resmen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Don Cumhuriyeti</span>

Don Cumhuriyeti veya Yüce Don Oblastı, Ekim Devrimi sonrası Don Sovyet Cumhuriyet'e karşıt anti-bolşevik Don Kazaklarının ilan ettiği devlet. Don Cumhuriyeti, Rusya İmparatorluğu'nun dağılmasından sonra Rus İç Savaşı yıllarında 1918-1920 arası hüküm sürdü. Kızıl Ordu'nun müdahalesi sonucu yıkıldı.

Litvanya başbakanı, Avrupa ülkesi Litvanya'da hükûmetin başında yer alan kişiye verilen unvandır. İlk olarak 16 Şubat 1918 yılında ilan edilen bağımsızlık ile kullanılmaya başlanan unvan, ülkenin Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ismi ile Sovyetler Birliği içerisinde yer aldığı 1940 ile 1990 yılları arasında kullanımda olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya-Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Litvanya-Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Lit-Bel (Lit-Bel), 1919'da yaklaşık beş ay boyunca günümüz Belarus ve Doğu Litvanya topraklarında var olan Sovyet sosyalist cumhuriyetti. Eski Litvanya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin birleşmesiyle kuruldu. Sovyet-Polonya Savaşı sırasında Polonya ordusunun Doğu Litvanya topraklarını ele geçirmesiyle birlikte cumhuriyet dağıldı.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya-Sovyet Savaşı</span>

Litvanya-Sovyet Savaşı veya Litvanya-Bolşevik Savaşı Litvanca: Karas su bolševikais), I. Dünya Savaşı'nın ardından yeni bağımsızlığını ilan eden Litvanya ile Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki savaştır. Bu savaş 1918-1919 arasındaki batıya doğru gerçekleşen geniş kapsamlı Sovyet saldırısının bir parçasıydı. Saldırı, Almanya birliklerinin bulunduğu Ukrayna, Belarus, Litvanya, Letonya, Estonya, Polonya topraklarında Sovyet cumhuriyetleri kurma ve Alman Devrimi'ni başarıya ulaştırmaktı. Aralık 1918'in sonunda Kızıl Ordu birlikleri Litvanya sınırlarına ulaştı ve büyük bir çatışma olmadan Ocak 1919'un sonuna kadar Litvanya topraklarında hakimiyet sürdü. Sovyet hakimiyeti altında Litvanya-Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Şubat ayında geçici başkenti Kaunas'ı ele geçirmek isteyen Sovyet güçlerinin ilerlemesi, Litvanya ve Almanya birlikleri tarafından durduruldu. Nisan 1919'dan itibaren, Litvanya savaşı Polonya-Sovyet Savaşı ile paralel bir şekilde gitti. Polonya'nın Litvanya, özellikle Vilnius Bölgesi üzerinde toprak iddiaları vardı ve bu gerilimler Polonya-Litvanya Savaşı'na sıçradı. Tarihçi Norman Davies durumu şu şekilnde anlatır; "Almanya ordusu Litvanya milliyetçilerini destekliyordu, Sovyetler Litvanya komünistlerini destekliyordu, Polonya Ordusu ise hepsiyle savaşıyordu." Mayıs ayının ortalarında, Silvestras Žukauskas tarafından yönetilen Litvanya ordusu, kuzeydoğu Litvanya'daki Sovyetlere karşı bir saldırı başlattı. Haziran ortasına kadar, Litvanyalılar Letonya sınırına ulaştı ve Sovyet güçlerini, Sovyetlerin Ağustos 1919'un sonuna kadar tuttuğu Zarasai yakınlarındaki göl ve tepeler arasında sıkıştırdı. Daugava Nehri ile ayrılan Sovyet ve Litvanyalı güçler, Ocak 1920'de Daugavpils Savaşı'na kadar cephelerini korudular. Eylül 1919 gibi erken bir tarihte Sovyetler bir barış anlaşması müzakere etmeyi teklif etti, ancak görüşmeler Mayıs 1920'de başlayabildi. Sovyet-Litvanya Barış Antlaşması 12 Temmuz 1920'de imzalandı. Sovyet Rusya bağımsız Litvanya'yı tamamen tanıdı.

Aşağıda, tarihi Litvanya toprakları üzerindeki otorite başkanları olan yöneticilerin bir listesi bulunmaktadır.