Litvanya, resmî adıyla Litvanya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki Baltık bölgesinde yer alan bir ülkedir. Baltık Devletlerinden biri olup Baltık Denizi'nin doğu kıyısında yer alır. Kuzeyde Letonya, doğu ve güneyde Belarus, güneyde Polonya ve güneybatıda Rusya ile sınırı vardır. Batıda ise İsveç ile deniz sınırı bulunur. Litvanya, 65.300 km²'lik bir alanı kaplar ve 2,86 milyon nüfusa sahiptir. Ülkenin başkenti, aynı zamanda en büyük şehri de olan Vilnius'tur. Diğer büyük şehirler sırasıyla Kaunas, Klaipėda, Šiauliai ve Panevėžys'dir. Litvanlar, etnolinguistik olarak Balt halklarının bir parçasıdır ve Hint-Avrupa dil ailesinin Baltik kolunda hayatta kalan birkaç dilden biri olan Litvanca dilini konuşurlar.
Saulius Skvernelis, 2016-2020 yılları arası Litvanya Başbakanı olan Litvan siyasetçidir. Aynı zamanda Seimas'a üyedir. Daha önce polis komiseri olarak görev yapmış ve 2014-2016 yılları arasında İçişleri Bakanı olarak görev yapmıştır.
Irena Degutienė, Litvanyalı siyasetçi. Muhafazakâr Homeland Union partisi üyesi ve şu anda Seimas Başkan Vekilidir. 4 Mayıs 1999-18 Mayıs 1999 ve 27 Ekim 1999-3 Kasım 1999 tarihleri arasında geçici geçici olarak Litvanya Başbakanlığı yapmıştır. Ayrıca 1996 ve 2000 yılları arasında Sosyal Güvenlik ve Çalışma Bakanlığı görevini yürütmüştür. 1978 yılında Vilnius Üniversitesi'ni bitirmiş ve tıp bölümünden mezun olmuştur. Yaklaşık on iki yıl Vilnius Kızılhaç Hastanesi'nde çalıştıktan sonra 1994 yılında Sağlık Bakanı sekreteri olmuştur. 1996 ve 2000 yılında Seimas seçimlerini kazanmıştır.
Litvanya Konseyi ya da 11 Temmuz 1918'den sonraki adıyla Litvanya Devlet Konseyi, 18-23 Eylül 1917 tarihleri arasında gerçekleşen Vilnius Konferansı'nda seçilen konseydir. Konseyin ilk üyeleri farklı yaş, sosyal statü, meslek ve siyasi ilişkilere sahip yirmi kişiden oluşuyordu. Litvan halkı adına yürütme yetkisi verilen konsey, bağımsız bir Litvanya devleti kurmakla görevlendirildi. 16 Şubat 1918'de konsey üyeleri Litvanya Bağımsızlık Yasası'nı imzaladı ve Litvanya'yı demokratik ilkelere dayanan bağımsız bir devlet olarak ilan etti. 16 Şubat, "Litvanya Devlet Restorasyon Günü" olarak kutlanmaya başlandı. Konsey, 1918 sonbaharına kadar ülkede Alman Ordusu'na bağlı askerî birliklerin bulunmasına rağmen bağımsızlık ilan etmeyi başardı. 1919 baharında konsey üyeleri sayısı yaklaşık iki katına çıktı. Konsey, ilk kez 15 Mayıs 1920'de toplanan Litvanya Kurucu Meclisi etkin oluncaya kadar çalışmalarını sürdürdü.
Lietuvos aidas, Litvanya'da faaliyet yürüten günlük gazete. Antanas Smetona tarafından 6 Eylül 1917'de kuruldu. Litvanya Konseyi'nin yayın organıydı ve ardından yeni kurulan Litvanya hükûmetinin yarı resmi yayını oldu. Hükûmet Vilnius'tan geçici başkent Kaunas'a taşındığında yayın durduruldu. 1928'de Litvanya hükûmetinin yayını olarak yeniden canlandırıldı ve Litvanya'nın en popüler gazetesi oldu. Zirvede, 90.000 kopya birleşik tirajlı üç günlük baskı yayınladı. II. Dünya Savaşı döneminde yayını aksadı. 1990'da Litvanya, Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan ettikten sonra, gazete bir kez daha Litvanya Cumhuriyeti Yüksek Konseyi'nin resmî gazetesi oldu. 1992 sonunda tirajı 103.000 kopyaya ulaştı. Ancak, kısa süre içinde özelleştirildi ve okurluk, finansal zorluklar ve diğer tartışmalarla da karşı karşıya kaldı. Nisan 2006'da, vergi borçları 4 milyon Litvanya litasının üzerine çıktığında Devlet Vergi Müfettişliği tarafından iflas işlemleri başlatıldı. Şirket 2015 yılında tasfiye edildi, ancak gazete kâr amacı gütmeyen bir kuruluş tarafından yayınlanmaya devam etmektedir.
Litvanya-Sovyet Savaşı veya Litvanya-Bolşevik Savaşı Litvanca: Karas su bolševikais), I. Dünya Savaşı'nın ardından yeni bağımsızlığını ilan eden Litvanya ile Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki savaştır. Bu savaş 1918-1919 arasındaki batıya doğru gerçekleşen geniş kapsamlı Sovyet saldırısının bir parçasıydı. Saldırı, Almanya birliklerinin bulunduğu Ukrayna, Belarus, Litvanya, Letonya, Estonya, Polonya topraklarında Sovyet cumhuriyetleri kurma ve Alman Devrimi'ni başarıya ulaştırmaktı. Aralık 1918'in sonunda Kızıl Ordu birlikleri Litvanya sınırlarına ulaştı ve büyük bir çatışma olmadan Ocak 1919'un sonuna kadar Litvanya topraklarında hakimiyet sürdü. Sovyet hakimiyeti altında Litvanya-Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. Şubat ayında geçici başkenti Kaunas'ı ele geçirmek isteyen Sovyet güçlerinin ilerlemesi, Litvanya ve Almanya birlikleri tarafından durduruldu. Nisan 1919'dan itibaren, Litvanya savaşı Polonya-Sovyet Savaşı ile paralel bir şekilde gitti. Polonya'nın Litvanya, özellikle Vilnius Bölgesi üzerinde toprak iddiaları vardı ve bu gerilimler Polonya-Litvanya Savaşı'na sıçradı. Tarihçi Norman Davies durumu şu şekilnde anlatır; "Almanya ordusu Litvanya milliyetçilerini destekliyordu, Sovyetler Litvanya komünistlerini destekliyordu, Polonya Ordusu ise hepsiyle savaşıyordu." Mayıs ayının ortalarında, Silvestras Žukauskas tarafından yönetilen Litvanya ordusu, kuzeydoğu Litvanya'daki Sovyetlere karşı bir saldırı başlattı. Haziran ortasına kadar, Litvanyalılar Letonya sınırına ulaştı ve Sovyet güçlerini, Sovyetlerin Ağustos 1919'un sonuna kadar tuttuğu Zarasai yakınlarındaki göl ve tepeler arasında sıkıştırdı. Daugava Nehri ile ayrılan Sovyet ve Litvanyalı güçler, Ocak 1920'de Daugavpils Savaşı'na kadar cephelerini korudular. Eylül 1919 gibi erken bir tarihte Sovyetler bir barış anlaşması müzakere etmeyi teklif etti, ancak görüşmeler Mayıs 1920'de başlayabildi. Sovyet-Litvanya Barış Antlaşması 12 Temmuz 1920'de imzalandı. Sovyet Rusya bağımsız Litvanya'yı tamamen tanıdı.
Augustinas Voldemaras, Litvan milliyetçisi politikacı. 1918'de ülkenin ilk başbakanı olarak görev yaptı ve 1920 yılına kadar Versay Barış Konferansı ve Milletler Cemiyeti'nde yeni bağımsızlık kazanan Litvanya devletini temsil eden dışişleri bakanı olarak görevine devam etti. Akademide bir süre geçirdikten sonra 1926'da yeniden Seimas'a seçildiğinde siyasete döndü.
Litvanya Kurucu Meclisi, 1920 yılında, 1922 Litvanya Anayasası'nı hazırlamak ve kabul etmek için demokratik olarak seçilen meclis.
Aşağıda, tarihi Litvanya toprakları üzerindeki otorite başkanları olan yöneticilerin bir listesi bulunmaktadır.
Litvanya Bağımsızlık Yasası, Litvanya Devleti Bağımsızlık Yasası veya 16 Şubat Yasası, 16 Şubat 1918'de Litvanya Konseyi'nin demokratik ilkelerle yönetilecek bağımsız bir Litvanya devletinin kuruşunu ilan ettiği belgedir. Yasa metni Jonas Basanavičius başkanlığındaki konseyin yirmi temsilcisi tarafından imzalandı. Belge Vilnius Konferansı, 11 Aralık, 8 Ocak ve 16 Şubat tarihli kararlar dahil olmak üzere bu konudaki bir dizi çalışmanın sonucuydu. Yasa ilan edilene kadar geçen zaman uzun ve inişli çıkışlıydı, Alman İmparatorluğu Konsey'e bağımsızlık değil bir Almanya-Litvanya ittifakı kurulmasına yönelik açıklama yapması için baskı yaptı. Konsey, askerî birlikleri Litvanya'da bulunan Almanya makamları ile Litvanya halkının talepleri arasında dikkatli davranmak zorunda kaldı.
Litvanya Hristiyan Demokrat Partisi Litvanya'daki bir Hristiyan demokratik siyasi partisiydi.
Litvanya Milliyetçi Birliği, Milliyetçiler, 1926'dan 1940'a kadar Cumhurbaşkanı Antanas Smetona'nın otoriter rejimi sırasında Litvanya'da iktidardaki siyasi partiydi. Parti 1924'te kuruldu ama popüler değildi. Aralık 1926 askeri darbesi sonucu iktidara geldi. 1927'den 1939'a kadar, Bakanlar Konseyi yalnızca LTS üyelerini içeriyordu. 1936'da, diğer partiler resmen dağıldı ve LTS ülkenin tek yasal partisi oldu. 1930'larda parti giderek daha da radikalleşti ve İtalyan Faşizmine sempati duymaya başladı. Parti, Haziran 1940'ta SSCB'nin Litvanya'yı işgalinden sonra kapatıldı. Aynı isimdeki parti 1990'da yeniden kuruldu ve iki savaş arası LTS'nin halefi olduğunu iddia etmektedir.
Steponas Kairys (
Litvanya Sosyal Demokrat Halk Partisi iki savaş arası dönemde Litvanya'da faaliyet yürüten siyasi parti.
Ulusal İlerleme Partisi, Litvanya'da faaliyet yürütmüş siyasi parti. İlerlemeyi gelecekteki politikanın ana yönü olarak kabul eden ünlü Litvanyalı aktivist ve yazar Juozas Tumas-Vaižgantas tarafından 1916 yılında kuruldu. Parti ana hedeflerini 1917'de yayınlarken, Litvanya hala Rus İmparatorluğu'nun bir parçasıydı. Parti Litvanya'yı kendi kaderini tayin haklarına sahip demokratik bir cumhuriyet olarak gördüğünü açıkladılar. 1917 sonlarında parti üyesi Alfonsas Petrulis Litvanya Konseyi'ne seçildi, ancak 1920'de Litvanya Kurucu Meclisi'nde yer almadı. Daha sonra 1926'dan 1940'a kadar iktidar partisi olan Litvanya Milliyetçiler Birliği'ni oluşturmak için Litvanya Çiftçiler Birliği ile birleşti. Litvanya Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası 1990 yılında tekrar bağımsızlığını ilan ettiğinde parti 1994 yılında yeniden kuruldu.
Ingrida Šimonytė, Litvanyalı siyasetçi ve ekonomist. 25 Kasım 2020 tarihinden beri Litvanya'nın başbakanıdır. Kazimira Prunskienė'den sonra göreve gelen ikinci kadındır. Šimonytė ayrıca 2016'dan beri Antakalnis seçim bölgesiden Seimas üyesi olarak görev yapmaktadır ve 2009'dan 2012'ye kadar ikinci Kubilius kabinesinde maliye bakanlığı yapmıştır. 2019 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmuştur. Šimonytė, Vatan Birliği'ne bağlı olmasına rağmen bağımsız bir politikacıdır.
1926 Litvanya Darbesi, Litvanya'da demokratik olarak seçilmiş hükûmetin yerine Antanas Smetona liderliğindeki muhafazakar ve otoriter bir hükûmetle sonuçlanan askeri bir darbedir. Darbe, 17 Aralık 1926'da gerçekleşti ve büyük ölçüde ordu tarafından düzenlendi; Smetona'nın rolü günümüzde tartışma konusu olmaya devam etmektedir. Darbe, dönemin en muhafazakar partisi olan Litvanya Milliyetçi Birliğini iktidara getirdi. LMB, 1926'dan önce oldukça yeni ve önemsiz bir milliyetçi partiydi. 1926'da üye sayısı yaklaşık 2000 kişiydi ve parlamento seçimlerinde sadece üç sandalye kazanmıştı. Zamanında Seimas'ın en büyük partisi olan Litvanya Hristiyan Demokrat Partisi orduyla işbirliği yaptı ve darbeye anayasal meşruiyet sağladı, ancak yeni hükûmette önemli bir görevi kabul etmedi ve Mayıs 1927'de çekildi. Ordu, iktidarı sivil hükûmete devrettikten sonra, siyasi hayatta doğrudan bir rol oynamayı bıraktı.
Anavatan Birliği - Litvanyalı Hristiyan Demokratlar Litvanya'da merkez sağ siyasi partidir. 13.072 üyeye sahip olan parti Seimas'ta 141 sandalyeden 50'sinin sahibi.
Litvanya Cumhuriyeti Liberal Hareketi, Litvanya'da muhafazakâr-liberal siyasî partidir.
Viktorija Čmilytė-Nielsen, Litvanyalı bir politikacı ve satranç oyuncusu. 2010 yılında FIDE tarafından büyükusta unvanını aldı, 2011 yılında Avrupa kadınlar şampiyonu oldu ve iki kez Litvanya şampiyonu oldu. 13 Kasım 2020'den beri Litvanya Meclisi Başkanı olarak görev yapmaktadır.
