İçeriğe atla

Litvanlar listesi

Litvanya bayrağı

Bu madde Litvanların, doğum yerleri Litvanya olan ya da Litvanya vatandaşı olan insanların bir listesidir.

Sanatlar

Mimarlık ve heykelcilik

Laurynas Gucevičius, ilk profesyonel Litvan mimardır.
  • Robertas Antinis Jr. (1946–), heykeltıraş ve ressam
  • Gediminas Baravykas (1940–1995), en iyi bilinen Sovyet mimarlarından biridir
  • Vytautas Brėdikis (1930–), Vilnüs'teki Antakalnis ve Lazdynai yörelerinin planlarını yapmıştır
  • Vincas Grybas (1890–1940), en önemli anıt heykeltıraşlarındandır
  • Laurynas Gucevičius (1753–1798), Vilnius Katedrali' mimarıdır
  • Gintaras Karosas (1968–), heykeltıraş, Europos Parkas'ı bulmuştur;
  • Vytautas Lansbergis-Žemkalnis (1893–1993), Litvanya'nın en meşhur mimarlarındandır
  • Juozas Mikėnas (1901–1964), heykeltıraş
  • Algimantas Nasvytis (1928–), mimar
  • Kęstutis Pempė (1949–), mimar, Litvanya Mimarlar Birliği'nin başkanıdır
  • Bronius Pundzius (1907–1959), heykeltıraş
  • Petras Rimša (1881–1961), Litvanya'nın ilk profesyonel heykeltıraşlarındandır
  • Antanas Vivulskis (1877–1919), Vilnüs'teki Üç Haç'ın mimarıdır
  • Juozas Zikaras (1881–1944), heykeltıraş ve savaş dönemindeki Litvanya'da yetişen, para birimi litası dizayn eden tasarımcıdır

Edebiyat

İlk Litvanyaca kitap Soru-Cevap Yönteminin Basit Sözcükleri 1547 yılında Martynas Mažvydas tarafından yazılmıştır.
Salomėja Nėris, en bilinen Litvanyalı yazarlardandır.
  • Jurgis Baltrušaitis (1873–1944), şair ve diplomat, sembolist ilk şair
  • Antanas Baranauskas (1835–1902), yazar ve şair, Anykščių šilelis'in yazarı
  • Kazys Binkis (1893–1942), şair ve oyun yazarı
  • Bernardas Brazdžionis (1907–2002), romantik şair
  • Petras Cvirka (1909–1947), komünist kısa öykü yazarı
  • Kristijonas Donelaitis (1714–1780), şair ve yazar, Metai'nin (Mevsimler) yazarı
  • Romualdas Granauskas (1939–), Sovyet dönemindeki kimlik krizi hakkında yazan yazar
  • Juozas Grušas (1901–1986), Sovyet dönemindeki en üretken yazar ve oyun yazarlarından biri
  • Jurga Ivanauskaitė (1961–2007), yazar
  • Vincas Kudirka (1858–1899), yazar ve şair, Tautiška giesmė'nün yazarı
  • Maironis (gerçek adı Jonas Mačiulis, 1862–1932), vatanseverliğiyle ünlü yazar ve şair
  • Justinas Marcinkevičius (1930–), Sovyet dönemindeki en önemli yazar ve şairlerden biri
  • Marcelijus Martinaitis (1936–), yazar
  • Martynas Mažvydas (1510–1563), Litvanyaca bilinen ilk kitabın yazarı
  • Icchokas Meras (1934–), facia konulu eserler vereb yahudi yazar
  • Vincas Krėvė-Mickevičius (1882–1954), oyun yazarı ve yazar
  • Oskaras Milašius (1877–1939), Fransız asıllı yazar ve diplomat
  • Vincas Mykolaitis-Putinas (1893–1967), yazar ve şair, Altorių šešėly'nin yazarı
  • Salomėja Nėris (gerçek adı Salomėja Bačinskaitė-Bučienė, 1904–1945), savaş döneminin en tanınmış şairlerinden biri
  • Alfonsas Nyka-Niliūnas (1919–), ABD'de yaşayan şair
  • Henrikas Radauskas (1910–1970), şair
  • Šatrijos Ragana (gerçek adı Marija Pečkauskaitė, 1877–1930), yazar
  • Antanas Škėma (1911–1961), yazar, Balta drobulė (Beyaz Giysi) adlı sürrealist romanın yazarı
  • Balys Sruoga (1896–1947), yazar, şair, senarist, Dievų miškas (Tanrılar Ormanı) adlı romanın yazarı
  • Judita Vaičiūnaitė (1937–2001), şair
  • Vaižgantas (gerçek adı Juozas Tumas, 1869–1933), yazar
  • Antanas Vienuolis (1882–1957), yazar
  • Tomas Venclova (1937–), şair, politik görüşlü
  • Vydūnas (gerçek adı Vilhelmas Storosta, 1868–1953), yazar ve filozof
  • Žemaitė (gerçek adı Julija Beniuševičiūtė-Žymantienė, 1845–1921), en tanınmış yazarlardan biri

Tiyatro ve Sinema

  • Regimantas Adomaitis (1937–), tiyatro ve sinema oyuncusu
  • Artūras Barysas (1954–2005), aktör, şarkıcı, fotoğrafçı, film yapımcısı
  • Donatas Banionis (1924–), aktör
  • Šarūnas Bartas (1964–), modern yönetmen
  • Ingeborga Dapkūnaitė (1963–), uluslararası başarı kazanmış aktris
  • Gediminas Girdvainis (1944–), tiyatro ve sinema oyuncusu
  • Ann Jillian, (1950-), Amerikalı TV oyuncusu
  • Rolandas Kazlas (1969–), daha çok komedi dalında eser veren aktör
  • Oskaras Koršunovas (1969–), tiyatro yönetmeni
  • George Maciunas (1931–1978), initiator of Fluxus movement
  • Vaiva Mainelytė (1948–), Şeytanın Gelini (Litvanca: Velnio nuotaka) ile hatırlanan aktris
  • Arūnas Matelis (1961–), belgesel yönetmeni
  • Jonas Mekas (1922–2019), film yapımcısı
  • Juozas Miltinis (1907–1994), Panevėžys'li yönetmen
  • Nijolė Narmontaitė (1959–), aktris
  • Eimuntas Nekrošius (1952–), tiyatro yönetmeni
  • Algimantas Puipa (1951–), yönetmen
  • Kostas Smoriginas (1953–), popüler aktör ve şarkıcı
  • Jonas Vaitkus (1944–), tiyatro yönetmeni, Utterly Alone'un yönetmeni
  • Adolfas Večerskis (1949–), tiyatro ve film yönetmeni
  • Arūnas Žebriūnas (1930–), yönetmen

Müzik

  • Linas Adomaitis (1976–), pop şarkıcısı, ESC katılımcısı
  • Osvaldas Balakauskas (1937–), söz yazarı
  • Alanas Chošnau (1974–), Naktinės personos'un şarkıcısı
  • Rytis Cicinas (1973–), popüler popçu
  • Egidijus Dragūnas (1976–), Litvanya'nın ilk hip hop gruplarından biri olan Sel'in kurcusu
  • Mikalojus Konstantinas Čiurlionis (1875–1911), en ünlü ressam ve söz yazarlarından biri
  • Balys Dvarionas (1904–1972), söz yazarı
  • Algirdas Kaušpėdas, mimar ve müzik grubu Antis'in lideri
  • Anthony Kiedis, Red Hot Chili Peppers'ın vokalisti
  • Vytautas Kernagis (1951–), şarkıcı
  • Andrius Mamontovas (1967–), rock sanatçısı
  • Marijonas Mikutavičius (1971–), şarkıcı, Trys Milijonai'nin yazarı
  • Irena Milkevičiūtė-Grigorian, opera sanatçısı (Soprano)
  • Virgilijus Noreika (1935–), en başarılı opera sanatçılarından biri (tenor)
  • Kipras Petrauskas (1885–1968), opera sanatçısı (tenor)
  • Stasys Povilaitis (1947–), Sovyet döneminin en popüler sanatçılarından biri
  • Audrone Simonaityte-Gaižiūnienė (1944-), en popüler opera sanatçılarından biri (soprano)
  • Virgis Stakėnas (1953–), halk müziği sanatçısı
  • Jonas Švedas (1908–1971), söz yazarı
  • Violeta Urmanavičiūtė-Urmana, opera sanatçısı (soprano-mezzosoprano)

Ressamlar ve grafik sanatçıları

  • Mikalojus Konstantinas Čiurlionis (1875-1911), ressam ve söz yazarı. Asteroid 2420 Čiurlionis adını ondan almıştır.
  • Vladimiras Dubeneckis
  • Stasys Eidrigevičius (1949-) grafik sanatçısı
  • Paulius Galaunė
  • Algirdas Griškevičius
  • Petronele Gerlikiene (1905–1979), Litvan-Amerikan ressam
  • Petras Kalpokas
  • Povilas Kaupas
  • Algimantas Kezys Litvan-Amerikan fotoğrafçı
  • Stasys Krasauskas - grafik sanatçısı
  • Antanas Samuolis - ressam
  • Šarūnas Sauka (d. 1958) ressam
  • Boris Schatz (1867-1932) heykeltıraş
  • Natalie Shau (d. 1984) Dijital ressam
  • Adolfas Valeska (1905-1994) Ressam ve grafik sanatçısı.
  • William Zorach (1889-1966) Bath, Maine'de ölen modern ressam.
  • Antanas Žmuidzinavičius - 1876–1966 ressam.

Politikacılar

Başkan Valdas Adamkus (sağdaki), başkan yardımcısı Dick Cheney (soldaki) ile sohbet ederken
Jonas Basanavičius, Litvanya'nın bağımsızlığını kazanmasında önemli rol oynamıştır.

Bilim insanları

  • Kazys Almenas - fizikçi
  • Algirdas Avižienis
  • Jurgis Baltrušaitis
  • Arunas L. Birutis
  • Kazimieras Būga - dil bilimci
  • Simonas Daukantas - ilk Litvan tarihçi
  • Jurgis Dobkevičius
  • Birutė Galdikas - antropolog
  • Christopher John Danauskas
  • Marija Gimbutienė - arkeolog
  • Vytautas Andrius Graičiūnas
  • Algirdas Julius Greimas - Litvan mitolojisi hakkında da araştırmaları bulunan dil bilimci
  • Aleksandras Griškevičius
  • Jonas Jablonskis - standart Litvanca'nın öncülerinden
  • Aaron Klug - fizikçi ve kimyacı
  • Konstantinas Sirvydas
  • Kazimieras Simonavičius
  • Vytautas Straižys - astronom

Matematikçiler

Ekonomistler

  • Juozas Kazickas
  • Nerijus Numavičius
  • Bronislovas Lubys
  • Darius Mockus
  • Gintaras Marcinkevičius
  • Gintautas Samuolis
  • Mindaugas Marcinkevičius
  • Ignas Staškevičius
  • Tomas Juška
  • Arvydas Avulis
  • Andrius Janukonis
  • Hubertas Grušnys.

Sporcular

Din

Katolikler

  • Audrys Cardinal Bačkis
  • Saint Casimir
  • Archbishop Blessed Jurgis Matulaitis-Matulevičius
  • Archbishop Mečislovas Reinys
  • Alfonsas Svarinskas
  • Stephen A. Danauskas
  • Motiejus Valančius
  • Kazimieras Vasiliauskas
  • Louis Vezelis

Museviler

  • Vilna Gaon
  • Chaim Volozhin
  • Eliyahu Eliezer Dessler
  • Avraham Yeshayahu Karelitz
  • Chaim Ozer Grodzinski

Ortodokslar

Diğer

  • Tadas Blinda
  • Steponas Darius ve Stasys Girėnas - pilotlar.
  • Jurgis Kairys
  • Benediktas Mikulis
  • Jokūbas Smuškevičius
  • Vytautas Putna
  • Ian Koshnick
  • Jeronimas Uborevičius
  • Antanas Gustaitis (1898-1941)
  • Josifas Grigulevičius
  • Rimantas Stankevičius (1944-1990)
  • Feliksas Vaitkus
  • Abba Kovner (1918-1987)
  • Martha Skavronskaya
  • Jerry Siegel (1914-1996)

Kurgu

  • Hannibal Lecter - roman ve filmlerde gözüken, insan eti yiyen hayalî karakter.
  • Marko Ramius - Red October adlı hayalî Sovyet denizaltısının hayalî kaptanı.
  • Jurgis Rudkus - Upton Sinclair'in romanı The Jungle'ın kahramanı.

Litvan asıllılar (1918 sonrası)

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Litvanya millî basketbol takımı</span>

Litvanya millî basketbol takımı Litvanya'yı uluslararası basketbol karşılaşmalarında temsil eder.

<span class="mw-page-title-main">Antanas Sniečkus</span>

Antanas Sniečkus Litvan komünist, partizan ve siyasetçi. 1940 yılından ölümüne kadar Litvanya Komünist Partisinin liderliğini yürütmüş, II. Dünya Savaşı sırasında partizan komutanı olarak Nazilere karşı savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vytautas</span>

Vytautas Orta Çağ Litvanyası'nın en ünlü hükümdârlarından biri. Vytautas;(1392–1430) döneminde, Litvanya ve Rutenya'yı kapsayan Litvanya Büyük Dükalığı'nı yönetmiştir. Ayrıca Hrodna (1370–1382) ve Lutsk (1387–1389) prensliği yapmıştır. Hussites Krallığı döneminde ön plana çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Justinas Marcinkevičius</span>

Justinas Marcinkevičius, Litvanyalı şair, yazar, oyun yazarı, çevirmen.

Liste, Belgrad kökenli ünlü kişileri içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jonas Algirdas Antanaitis</span> Litvan siyasetçi

Jonas Algirdas Antanaitis, Litvanyalı siyasetçidir. Litvanya meclisi Seimas'ta uzun dönem delege olarak siyaset yapmıştır. Antanaitis 19 Ağustos 1921'de Rimšiniai yerleşkesi, Pakruojis bölgesi, Litvanya'da doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Konseyi</span> 18–23 Eylül 1917de gerçekleşen konsey

Litvanya Konseyi ya da 11 Temmuz 1918'den sonraki adıyla Litvanya Devlet Konseyi, 18-23 Eylül 1917 tarihleri arasında gerçekleşen Vilnius Konferansı'nda seçilen konseydir. Konseyin ilk üyeleri farklı yaş, sosyal statü, meslek ve siyasi ilişkilere sahip yirmi kişiden oluşuyordu. Litvan halkı adına yürütme yetkisi verilen konsey, bağımsız bir Litvanya devleti kurmakla görevlendirildi. 16 Şubat 1918'de konsey üyeleri Litvanya Bağımsızlık Yasası'nı imzaladı ve Litvanya'yı demokratik ilkelere dayanan bağımsız bir devlet olarak ilan etti. 16 Şubat, "Litvanya Devlet Restorasyon Günü" olarak kutlanmaya başlandı. Konsey, 1918 sonbaharına kadar ülkede Alman Ordusu'na bağlı askerî birliklerin bulunmasına rağmen bağımsızlık ilan etmeyi başardı. 1919 baharında konsey üyeleri sayısı yaklaşık iki katına çıktı. Konsey, ilk kez 15 Mayıs 1920'de toplanan Litvanya Kurucu Meclisi etkin oluncaya kadar çalışmalarını sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Vilnius Konferansı</span>

Vilnius Konferansı veya Vilnius Ulusal Konferansı, 18-23 Eylül 1917 tarihleri arasında Vilnius'ta bir araya gelen, Rus İmparatorluğu, Polonya Krallığı ve Alman İmparatorluğu'ndan bağımsızlık sağlayıp ayrı bir Litvanya devleti kurma amacıyla toplanan konferanstır. Konferans bağımsız bir Litvanya'nın ilan edilmesi misyonuyla görevlendirilen yirmi üyeli Litvanya Konseyi'ni seçti. Litvan halkının iradesine sahip olduğunu savunan konferans bu doğrultuda konseye ve kararlarına yetki verdi. Konferans Litvanya'nın bağımsızlığa giden yolda temel yol gösterici ilkeleri oluştururken Litvanya'nın siyasi yapısı ile ilgili her türlü konuya daha sonra seçilecek olan Litvanya Kurucu Meclisi'nin karar vereceğini savundu.

<i>Lietuvos aidas</i>

Lietuvos aidas, Litvanya'da faaliyet yürüten günlük gazete. Antanas Smetona tarafından 6 Eylül 1917'de kuruldu. Litvanya Konseyi'nin yayın organıydı ve ardından yeni kurulan Litvanya hükûmetinin yarı resmi yayını oldu. Hükûmet Vilnius'tan geçici başkent Kaunas'a taşındığında yayın durduruldu. 1928'de Litvanya hükûmetinin yayını olarak yeniden canlandırıldı ve Litvanya'nın en popüler gazetesi oldu. Zirvede, 90.000 kopya birleşik tirajlı üç günlük baskı yayınladı. II. Dünya Savaşı döneminde yayını aksadı. 1990'da Litvanya, Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan ettikten sonra, gazete bir kez daha Litvanya Cumhuriyeti Yüksek Konseyi'nin resmî gazetesi oldu. 1992 sonunda tirajı 103.000 kopyaya ulaştı. Ancak, kısa süre içinde özelleştirildi ve okurluk, finansal zorluklar ve diğer tartışmalarla da karşı karşıya kaldı. Nisan 2006'da, vergi borçları 4 milyon Litvanya litasının üzerine çıktığında Devlet Vergi Müfettişliği tarafından iflas işlemleri başlatıldı. Şirket 2015 yılında tasfiye edildi, ancak gazete kâr amacı gütmeyen bir kuruluş tarafından yayınlanmaya devam etmektedir.

Aşağıda, tarihi Litvanya toprakları üzerindeki otorite başkanları olan yöneticilerin bir listesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Bağımsızlık Yasası</span> Litvanyanın bağımsızlık belgesi

Litvanya Bağımsızlık Yasası, Litvanya Devleti Bağımsızlık Yasası veya 16 Şubat Yasası, 16 Şubat 1918'de Litvanya Konseyi'nin demokratik ilkelerle yönetilecek bağımsız bir Litvanya devletinin kuruşunu ilan ettiği belgedir. Yasa metni Jonas Basanavičius başkanlığındaki konseyin yirmi temsilcisi tarafından imzalandı. Belge Vilnius Konferansı, 11 Aralık, 8 Ocak ve 16 Şubat tarihli kararlar dahil olmak üzere bu konudaki bir dizi çalışmanın sonucuydu. Yasa ilan edilene kadar geçen zaman uzun ve inişli çıkışlıydı, Alman İmparatorluğu Konsey'e bağımsızlık değil bir Almanya-Litvanya ittifakı kurulmasına yönelik açıklama yapması için baskı yaptı. Konsey, askerî birlikleri Litvanya'da bulunan Almanya makamları ile Litvanya halkının talepleri arasında dikkatli davranmak zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Aušra</span>

Aušra veya Auszra ilk ulusal Litvanya gazetesi idi. İlk sayı 1883'te Almanya'nın Doğu Prusyası Ragnit'te yayınlandı. Daha sonra aylık olarak Tilsit'te yayınlandı. Sadece kırk konu yayınlanmış ve tiraj 1.000'i aşmamış olsa da, sonuçta bağımsız bir Litvanya Devleti (1918-1940) ile sonuçlanan Litvanya ulusal uyanışının başlangıcına işaret etmesi önemli bir olaydı. Litvanya basın yasağının Çarlık makamları tarafından uygulandığı 1883 ve 1904 yılları arasındaki bu döneme Aušros gadynė denir. Mali zorluklar nedeniyle baskı 1886'da durdurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Milliyetçi Birliği</span> Litvanyada bir siyasi parti

Litvanya Milliyetçi Birliği, Milliyetçiler, 1926'dan 1940'a kadar Cumhurbaşkanı Antanas Smetona'nın otoriter rejimi sırasında Litvanya'da iktidardaki siyasi partiydi. Parti 1924'te kuruldu ama popüler değildi. Aralık 1926 askeri darbesi sonucu iktidara geldi. 1927'den 1939'a kadar, Bakanlar Konseyi yalnızca LTS üyelerini içeriyordu. 1936'da, diğer partiler resmen dağıldı ve LTS ülkenin tek yasal partisi oldu. 1930'larda parti giderek daha da radikalleşti ve İtalyan Faşizmine sempati duymaya başladı. Parti, Haziran 1940'ta SSCB'nin Litvanya'yı işgalinden sonra kapatıldı. Aynı isimdeki parti 1990'da yeniden kuruldu ve iki savaş arası LTS'nin halefi olduğunu iddia etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Steponas Kairys</span> Litvan siyasetçi (1879-1964)

Steponas Kairys (

<span class="mw-page-title-main">Antanas Poška</span>

Antanas Paškevičius - Poška, Litvanyalı bir gezgin ve antropologun yanı sıra Litvanya'daki Esperanto hareketinin aktif bir üyesiydi. En çok 1929-36 yıllarında Hindistan'a yaptığı yolculukla tanınır. Hindistan'da Sanskrit eğitimi aldı ve Bombay Üniversitesi'nden antropoloji dalında lisans derecesi aldı ardından Shina dilini konuşan insanlar üzerine Kalküta Üniversitesi'nde doktora tezini yazdı, ancak savunamadı. Hindistan'ın entelektüel seçkinleriyle etkileşime girdi ve antropolojik keşiflere katıldı. Rabindranath Tagore ile bir araya geldi ve bazı eserlerini Litvancaya çevirdi. Poška 1936'da Litvanya'ya döndü ve gazeteci olarak çalışmaya başladı. Litvanya'daki Holokost sırasında üç Litvanyalı Yahudi'yi sakladığı için Uluslararası Dürüstler arasında yer aldı. 1945'te Sovyetler Birliği'nde, Gulag'da hapsedildi. Litvanya'ya dönemeyen Poška daha sonra Orta Asya'daki çeşitli müzelerde çalıştı. 1959'da Litvanya'ya dönmesine izin verildi. Litvanya'da öğretim görevlisi ve gazeteci olarak çalıştı ayrıca antropolojik çalışmalarına devam etti, ancak siyasi bir mahkûm olarak geçmişi daha belirgin bir pozisyon almasını engelledi. 60 yaşına geldiğinde 75 ülkeyi ve 120 ülkeyi ziyaret etmişti. Poška, Litvanyalı ve yabancı basına makalelere katkıda bulunan üretken bir yazardı.

<span class="mw-page-title-main">Kristijonas Donelaitis</span>

Kristijonas Donelaitis, Prusyalı- Litvanyalı şair ve Lutherci papaz. Prusya Krallığı'nın bir bölgesi olan ve Litvanca konuşan önemli bir azınlığın bulunduğu Küçük Litvanya'da yaşadı. İlk klasik Litvanca şiiri olan Mevsimler'i yazdı. Litvanya edebiyatının klasik bir eseri olan şiir, Litvanyalı köylülerin günlük yaşamını, serflikle mücadelelerini ve yıllık yaşam döngüsünü anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Marcelė Kubiliūtė</span>

Marcelė Kubiliūtė Litvanyalı casus ve aktivistti. Kendisi, tüm büyük Litvanya nişanlarını alan tek Litvanyalı kadındır. Anıları 1999'da yayınlanana kadar neredeyse hiç tanınmayan bu kişi, artık Litvanya istihbarat servislerinde "efsanevi" bir figür olarak kabul ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">Jadvyga Juškytė</span>

Jadvyga Teofilė Juškytė, Litvanya Ulusal Uyanışı sırasında tanınmış Litvanyalı aktivist.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.