İçeriğe atla

Listelenmiş bina

Network Rail tarafından işletilen Forth Köprüsü Sir Benjamin Baker ve Sir John Fowler tarafından tasarlanmış ve 1890'da açılmıştır. Köprü Tarihî İskoçya'nın A kategorisinde listelenmiş yapılarındandır.

Listelenmiş bina (İngilizceListed building), Birleşik Krallık'ta "Özel Mimari ya da Tarihi Önemdeki Binaların Nizami Listesi"ne dahil yapılardır.

Liste egemen devlet Birleşik Krallık'a bağlı ülkelerden İngiltere'de Tarihî İngiltere, Galler'de Cadw (Galler Hükûmetinin Tarihî Çevre Servisi), İskoçya'da Tarihî İskoçya ve Kuzey İrlanda'da Kuzey İrlanda Çevre Ajansı (NIEA) tarafından düzenlenir.

Kavram Granada Anlaşması ilkeleri çerçevesinde bugüne kalan yapılarını "Ulusal Mimarî Miras Envanteri"nin öncülüğünde listeleyen İrlanda'da de kullanılsa da burada daha çok korunan yapı (protected structure) olarak adlandırılır.[1]

Listelenmiş bir yapı yerel otoritelerden izin almaksızın yıkılamaz, genişletilemez ya da yapıda değişiklik yapılamaz. İngiltere ve Galler'de bu izinler bir tür koruma kurulu işlevi gören Amenity society tarafından verilir.[2]

Listeleniş binalar listesinde bina olmayan köprü, anıt, heykel gibi yapıtların yanında mil taşı ve hatta The Beatles'ın Abbey Road albümüne ilham veren yol gibi birçok farklı yapı türü bulunur.[3]

İngiltere ve Galler

Liste kategorileri

İngiltere ve Galler'de listelenmiş binalar üç kategoriye ayrılır:[4]

  • Derece I: istisnai öneme sahip binalar.
  • Derece II*: özel öneme sahip binalar
  • Derece II: özel ilgi gösterilebilecek binalar[5]

Eskiden var olan Derece III kategorisi 1970'te kaldırılmıştır.[6] Buna ek olarak Derece I, II* ve II ile eşdeğer olan ve daha çok Anglikan kiliselerinde kullanılan Derece A, B ve C kategorilerinde hala bazı binalar listelenmiş olmasına rağmen bu kategoriler 1977'de kaldırılmıştır.

Eşdeğer statüler

Kaynakça

  1. ^ "Buildings of Ireland". 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2012. 
  2. ^ "Arrangements for handling heritage applications Direction 2015". 16 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 
  3. ^ "The unusual buildings granted listed status". The Daily Telegraph. 8 Haziran 2011. 21 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2011. 
  4. ^ "Principles of Selection for Listing Buildings" (PDF). Department of Culture, Media and Sport. Mart 2010. 10 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (.pdf) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2011. 
  5. ^ "Listed Buildings". English Heritage. 15 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2011. 
  6. ^ "About Listed Buildings". heritage.co.uk. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık</span> Kuzeybatı Avrupadaki devlet

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı veya yaygın adıyla Birleşik Krallık, Avrupa anakarasının kuzeybatı kıyılarında, Kuzeybatı Avrupa'da egemen bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">İskoçya</span> Birleşik Krallıkın parçası olan Batı Avrupa ülkesi

İskoçya, Birleşik Krallık'a bağlı dört ülkeden biri. İskoçya anakarası, Büyük Britanya adasının kuzeydeki üçte birlik kısmını kaplar. Güneydoğusunda İngiltere ile 154 km uzunluğunda bir sınırı vardır. Kuzeyi ve batısı Atlas Okyanusu ile, kuzeydoğusu Kuzey Denizi ile ve güneyi İrlanda Denizi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Liverpool</span> İngilterede bir şehir

Liverpool, Birleşik Krallık'ta, İngiltere ülkesinde Mersey Nehri Halici'nin doğusunda bulunan şehir yerleşkesidir. Yerel idare bakımdan törensel Merseyside Metropoliten Kontluğu'nda bulunan bir tek-seviyeli metropoliten yerel bölge olan Liverpool Şehri yerel idaresi altındadır.

<span class="mw-page-title-main">İngilizler</span> İngiltere ile ilişkili bir halk

İngilizler, İngilizce dilini konuşan ve ortak tarih ve kültürü paylaşan bir topluluk olarak İngiltere'de ortaya çıkmış etnik grup ve millettir. Tarih boyunca İngiltere'de ikamet etmiş olan farklı grupların karışımıyla yeni bir kimlik oluşturmuşlardır; Anglo-Saksonlar, Vikingler, Bretonlar ve Normanlar İngiliz kimliğini oluşturan etnik gruplardır.

Dünyanın en yüksek yapıları belirlenirken genellikle doğrudan tanım yapmak mümkünse de, dünyanın en yüksek binasını ya da kulesini belirlemek o kadar kolay olmamaktadır. Bunun nedenleri ya bina ve kule dendiği zaman tam olarak ne kastedildiğinin ya da bunların ölçümlerinin nasıl yapıldığının tartışmalı olmasıdır. Ulusal ve yerel prestij sorunları farklı insanların farklı cevapları kabul etmesine neden olmaktadır. Yani nesnel bir yaklaşım belirlemek oldukça zordur.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık bayrağı</span> Ulusal bayrak

Birleşik Krallık bayrağı veya Birliğin Bayrağı Birleşik Krallık devletinin resmî bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">ITV</span> Britanya ticari televizyonlarının kamu hizmeti ağı

ITV Bağımsız Televizyon İdaresi bünyesinde BBC ile rekabet oluşturmak için kurulmuş, Britanya ticari televizyonlarının kamu hizmeti ağı. 1955'te yayına başlayan ITV, Birleşik Krallık'taki en eski ticari televizyon ağıdır. 1990 Broadcasting Act ile birlikte Channel 3 ismini almıştır; buradaki 3 rakamı özel bir anlam ifade etmeyip, sadece BBC One, BBC Two ve Channel 4 gibi emsallerinden ayırt edici bir unsur olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Pontcysyllte Su kemeri</span>

Pontcysyllte Su kemeri, Galler'in kuzey doğu kesiminde bulunan Wrexham vilayetindeki Dee Nehri'nin üzerinden Llangollen Canal'ını taşıyan gezilebilir bir kemerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ayasofya (Selanik)</span> Yunanistanın Selanik şehrinde bir kilise

Ayasofya veya Kutsal Bilgelik Kilisesi, Selanik'te bulunan dinî yapılardan biridir. Kilise olarak kurulup sonradan camiye dönüştürülen bu yapı, şehrin en eski yapılarından biridir ve UNESCO listesindedir. Üçüncü asırdan beri bu yerde bir kilise bulunmaktadır fakat şimdiki yapı 7. asırda inşa edilmiştir. İstanbul’daki Ayasofya örnek alınmıştır. Kilisenin içine ikonlar çizilmiştir. Binanın planı Yunan haçı şeklindedir ve orta Bizans devri mimarisinin en iyi örneklerinden biridir.

Üç Krallık Savaşları 1639 - 1651 yılları arasında İngiltere, İrlanda ve İskoçya'yı da içine alacak şekilde gerçekleşen çok sayıda olayı kapsar. Bu olaylardan en önemlisi İngiliz İç Savaşıdır ve savaşın sonunda 1649 yılında Parlamento tarafından alınan kararla kral I. Charles idam edilmiştir. Üç Krallık Savaşları dönemi 1660 yılında II. Charles'ın tahta çıkmasıyla başlayan Restorasyon dönemine kadar uzatılır. Savaşlar toplumsal hayatta dini ve sosyal meselelere dair biriken sorunların patlaması olarak da değerlendirilebilir. Din alanında halk, monarşisinin müdahalesi olmaksızın özgürce ibadet etme arzusunu dile getirmiştir. Sosyal alanda da monarşinin yetkilerinin parlamento tarafından düzenlenmesi arzusu bulunuyordu. İngiltere, İrlanda ve İskoçya topraklarında yaşanan bu toplumsal olayların bir de ulusal boyutu olmuştur. İrlanda ve İskoçya birleşik krallık altında İngiliz hakimiyetine de başkaldırmıştır. Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlılarının monarşi, İrlanda ve İskoçya'ya galip gelmesi günümüzdeki meşruti monarşiyle yönetilen Londra merkezli Büyük Britanya'nın da temellerini atmıştır. Aynı dönemde meydana gelen ve İspanyol İmparatorluğuna karşı yaşanan Portekiz ve Hollanda bağımsızlık savaşları da bu dönemde yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Mirası</span> kültürel veya fiziksel önemi nedeniyle UNESCO tarafından listelenen yer

Dünya Mirası, UNESCO tarafından listelenen, özel kültürel veya fiziksel öneme sahip yerlerden her birine verilen addır. Genel Kurul tarafından seçilen 21 UNESCO üyesi ülkenin oluşturduğu Dünya Miras Komitesi tarafından yönetilen uluslararası Dünya Mirası Programı bu listeyi güncellemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Harrow School</span>

Harrow School,, Londra'nın kuzeybatısındaki Harrow kasabasında yer alan bir İngiliz bağımsız özel okuludur. Okulun 1243 yılında kurulduğuna ilişkin bazı kanıtlar varsa da kraliyet kayıtlarına göre 1572 yılında John Lyon tarafından kurulduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Kyoto'nun Tarihî Anıtları</span>

Antik Kyoto'nun Tarihî Anıtları, Japonya'nın Kyoto, Uji ve Ōtsu şehirlerinde yer alan 17 tarihi yapıyı kapsayan bir UNESCO Dünya Mirası Alanı'dır. Bu yapılardan 13'ü Budist tapınağı, üçü Şinto tapınağı ve biri kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Nara'nın Tarihî Anıtları</span>

Antik Nara'nın Tarihî Anıtları, Japonya'nın Nara kentinde bulunan sekiz tarihî yapıdır. Bunlardan beşi Budist tapınağı, biri Şinto tapınağı, biri saray ve biri de bakir ormandır. Antik Nara'nın Tarihî Anıtları 1998'de UNESCO Dünya Mirası listesine dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Hiraizumi'nin Tarihî Anıtları ve Alanları</span>

Hiraizumi'nin Tarihî Anıtları ve Alanları, Japonya'nın Iwate prefektörlüğüne bağlı Hiraizumi kasabasında 11. ve 12. yüzyıldan kalma beş bölgeden oluşan bir gruptur. 2011 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine dahil edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">National Conservation Centre</span> Liverpooldaki merkez

National Conservation Centre, daha önceden Midland Railway Goods Warehouse, Liverpool, Merseyside, İngiltere'de bulunmaktadır. Victoria Caddesi, Crosshall Caddesi, Whitechapel ve Peter Caddesi ile çevrili bir blokta durmaktadır. Bir depo olarak kapatıldıktan sonra, 1990'lı yıllarda "National Museums Liverpool" için konservasyon merkezine dönüştürüldü. Başlangıçta fuar alanı halka açıktı, ancak bu 2010'da kapandı. Merkez, "İngiltere Ulusal Miras Listesi"'nde II. derece olarak listelenen bir bina olarak kaydedilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gadao's Mağarası</span>

Gadao's Mağarası, Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı Guam adasında yer alan bir kaya sanatı alanıdır. Inarajan köyü yakınlarında yer alan mağarada mercan kireci ve ağaç özü karışımı ile boyanmış yaklaşık 50 piktograf bulunmaktadır. Bu çizimler arasında en sıra dışı olanlar bir şeyler taşıyan iki insan figürüdür. Bu çizimleri kimlerin ve ne zaman yaptığı ve çizimlerin önemi bilinmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Chor Minor</span>

Chor Minor, alternatif olarak Halife Niyaz-kul Medresesi olarak bilinir, Özbekistan'ın Buhara şehrinde yer alan ve günümüzde mevcut bulunmayan yıkılmış bir medrese için inşa edilmiş tarihi bir binadır. Lyab-i Hauz Külliyesi'nin kuzeydoğusunda bir kesimde yer almaktadır. Kültürel miras anıtı olarak korunmaktadır ve aynı zamanda Dünya Miras Alanı Buhara Tarihi Merkezi'nin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tarihî mekân</span>

Tarihî mekan, bir şehirin tarihî kısmıdır. Kültürel miras değerleri nedeniyle siyasi, askerî, kültürel veya sosyal tarihin parçaları korunmuştur. Tarihî yerler genellikle yasalarla korunmaktadır ve çoğu resmî ulusal tarihî site statüsü ile tanınmıştır. Tarihî bir yer, yerel, bölgesel veya ulusal önemi olan herhangi bir bina, peyzaj, site veya yapı olabilir. Tarihî yerler, ülkenin turizm sektörünün gelişmesinde ve turistlerin artmasında önemli rol oynarlar. Ayrıca ülke ekonomisine katkı sağlarlar.

Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları Gürcistan'da Kültür Bakanlığı tarafından geliştirilen özel kriterleri karşılayarak ulusal kültürel öneme sahip olduğu belirlenen ve devlet tarafından korumaya tabi olan binalar, yapılar, alanlar veya yerlerdir.