İçeriğe atla

Lisdeksamfetamin

Lisdeksamfetamine, yetişkinlerde orta-şiddetli tıkanırcasına yeme bozukluğunun yanı sıra beş yaşın üzerindeki kişilerde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunu (DEHB) tedavi etmek için kullanılan uyarıcı bir ilaçtır.[1] Lisdeksamfetamin ağızdan alınır. Etkileri genellikle 2 saat içinde başlar ve 14 saate kadar sürer.[1][2] Birleşik Krallık'ta, çocukların tedavisi için genellikle metilfenidattan daha az tercih edilir.[3]

Lisdeksamfetaminin yaygın yan etkileri arasında iştah kaybı, kaygı, ishal, uyku sorunları, sinirlilik ve mide bulantısı yer alır.[1] Nadir fakat ciddi yan etkiler arasında mani, altta yatan kalp sorunları olanlarda ani kardiyak ölüm ve psikoz yer alır.[1] DEA'ya göre madde kötüye kullanımı için yüksek bir potansiyele sahiptir.[1][2] Bazı diğer ilaçlarla birlikte kullanıldığında serotonin sendromu oluşabilir.[1] Hamilelik sırasında kullanımı bebeğe zarar verebilir ve emzirme döneminde kullanılması üretici tarafından önerilmez.[1][4][2]

Lisdeksamfetamin, vücut tarafından bir merkezi sinir sistemi (CNS) uyarıcısı olan dekstroamfetamine dönüştürüldükten sonra çalışan aktif olmayan bir ön ilaçtır.[1][5]

Lisdeksamfetamin, 2007 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde tıbbi kullanım için onaylanmıştır.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i "Lisdexamfetamine Dimesylate Monograph for Professionals". Drugs.com (İngilizce). American Society of Health-System Pharmacists. 28 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2019. 
  2. ^ a b c "Lisdexamfetamine (Vyvanse) Use During Pregnancy". Drugs.com (İngilizce). 7 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2019.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "DailyMed2019" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  3. ^ "Recommendations | Attention deficit hyperactivity disorder: diagnosis and management | Guidance | NICE". www.nice.org.uk. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022. 
  4. ^ British national formulary: BNF 76. 76. Pharmaceutical Press. 2018. ss. 348-349. ISBN 9780857113382. 
  5. ^ "Amphetamine, past and present--a pharmacological and clinical perspective". Journal of Psychopharmacology. 27 (6): 479-496. June 2013. doi:10.1177/0269881113482532. PMC 3666194 $2. PMID 23539642. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karvedilol</span> stereoizomerler grubu

Karvedilol, yüksek tansiyon, konjestif kalp yetmezliği (CHF) ve aksi takdirde stabil olan kişilerde sol ventrikül disfonksiyonu tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Yüksek tansiyon için genellikle ikinci basamak bir tedavidir. Ağızdan alınır.

Amiodaron, çeşitli kardiyak ritim bozukluklarını tedavi etmek ve önlemek için kullanılan bir antiaritmik ilaçtır. Buna ventriküler taşikardi (VT), ventriküler fibrilasyon (VF) ve geniş kompleks taşikardinin yanı sıra atriyal fibrilasyon ve paroksismal supraventriküler taşikardi dahildir. Bununla birlikte, kalp durmasıyla ilgili kanıtlar zayıftır. Ağız yoluyla, damardan veya kemik içinden verilebilir. Ağız yoluyla kullanıldığında, etkilerin başlaması birkaç hafta sürebilir.

Klonidin, yüksek tansiyon, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, ilaç yoksunluğu, menopozal kızarma, ishal ve diğer hastalıkların tedavisinde kullanılan bir α2-adrenerjik agonist ilaçtır. Ağız yoluyla, enjeksiyonla veya cilt bandı olarak kullanılır. Etki başlangıcı tipik olarak bir saat içindedir ve kan basıncı üzerindeki etkileri sekiz saate kadar sürer.

Vortioksetin, majör depresif bozukluğu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Etkinlik, diğer antidepresanlarınkine benzer olarak görülmektedir. Ağızdan alınır. Türkiye'de Brintellix markası altında satılmaktadır.

Dihidromorfinon olarak da bilinen hidromorfon, orta ila şiddetli ağrıyı tedavi etmek için kullanılan bir opioiddir. Tipik olarak, uzun süreli kullanım sadece kansere bağlı ağrı için önerilir. Ağız yoluyla veya damar, kas veya deri altına enjeksiyon yoluyla kullanılabilir. Etkiler genellikle yarım saat içinde başlar ve beş saate kadar sürer.

Nortriptilin, depresyon, nöropatik ağrı, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), sigarayı bırakma ve anksiyete tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Birçok antidepresanda olduğu gibi, tedaviye başlayan 18-24 yaşındaki kişilerde artan intihar eğilimi nedeniyle depresyon ve diğer psikiyatrik bozuklukları olan gençler için kullanımı sınırlı olabilir. Nortriptilin, DEHB ve sigarayı bırakmak için daha az tercih edilen bir tedavi yöntemidir. Ağızdan alınır.

Flekainid, taşikardiyi önlemek ve tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Buna ventriküler ve supraventriküler taşikardiler dahildir. Kullanımı yalnızca tehlikeli aritmileri olan veya diğer tedavilerle önemli semptomların kontrol altına alınamadığı durumlarda önerilir. Kullanımı kişinin ölüm riskini azaltmaz. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Topiramat</span> ilaç çeşidi

Topamax markası altında satılan Topiramat, epilepsiyi tedavi etmek ve migreni önlemek için kullanılan bir karbonik anhidraz inhibitörü ilaçtır. Alkol bağımlılığında da kullanılmıştır. Epilepsi için, jeneralize veya fokal nöbetlerin tedavisinde kullanılır. Ağızdan alınır.

Olmesartan, yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ve diyabetik böbrek hastalığını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Yüksek tansiyon için makul bir başlangıç tedavisidir. Ağızdan alınır. Olmesartan/hidroklorotiyazid ve olmesartan/amlodipin kombinasyonu şeklinde versiyonlar mevcuttur.

Lioresal markası altında satılan baklofen, omurilik yaralanması veya multipl skleroz gibi kas spastisitesini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Yaşamın sonuna yakın hıçkırık ve kas spazmları için de kullanılabilir. Ağız yoluyla veya omurilik kanalına pompa ile alınır.

Donepezil, Alzheimer tipi demansı tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Zihinsel işlevde ve işlev görme yeteneğinde küçük bir fayda sağlıyor gibi görünmektedir. Bununla birlikte, kullanımın hastalığın ilerlemesini değiştirdiği gösterilmemiştir. Herhangi bir fayda görülmezse tedavi durdurulmalıdır. Ağız yoluyla veya transdermal bir yama yoluyla alınır.

Proklorperazin, mide bulantısı, migren ve anksiyeteyi tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Anksiyete için daha az tercih edilen bir ilaçtır. Ağız yoluyla, makattan, damara enjeksiyonla veya kas içine enjeksiyon yoluyla alınabilir.

Mesalamin veya 5-aminosalisilik asit (5-ASA) olarak da bilinen mesalazin, ülseratif kolit ve Crohn hastalığı dahil olmak üzere inflamatuar bağırsak hastalığını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Genellikle hafif ila orta şiddetli hastalık için kullanılır. Ağızdan veya makattan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Buspiron</span>

Buspiron, öncelikle anksiyete bozukluklarını, özellikle yaygın anksiyete bozukluğunu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ağızdan alınır ve etki göstermesi dört hafta kadar sürebilir.

<span class="mw-page-title-main">Desvenlafaksin</span>

Desvenlafaksin, depresyon tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörü (SNRI) sınıfının bir antidepresanıdır ve ağızdan alınır.

Ezetimibe, yüksek kan kolesterolünü ve diğer bazı lipid anormalliklerini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Genellikle diyet değişiklikleri ve bir statin ile birlikte kullanılır. Tek başına bir statinden daha az tercih edilir. Ağızdan alınır. Ayrıca ezetimib/simvastatin, ezetimib/atorvastatin, ezetimib/rosuvastatin, ve ezetimib/bempedoik asit sabit kombinasyonlarında da mevcuttur.

Valsartan, yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ve diyabetik böbrek hastalığını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Anjiotensin II reseptör blokerleri (ARB'ler) olarak adlandırılan bir ilaç sınıfına aittir. Yüksek tansiyon için makul bir başlangıç tedavisidir. Ağızdan alınır. Versiyonlar valsartan/hidroklorotiyazid, valsartan/amlodipin, valsartan/amlodipin/hidroklorotiyazid veya valsartan/sacubitril kombinasyonu olarak mevcuttur.

Lurasidon, şizofreni ve bipolar bozukluğu tedavi etmek için kullanılan antipsikotik bir ilaçtır. Ağız yoluyla alınır.

Gemfibrozil, anormal kan lipit düzeylerini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Genellikle statinlere göre daha az tercih edilir. Diyet değişiklikleri ve egzersizle birlikte kullanılması tavsiye edilir. Kalp hastalığı riskini değiştirip değiştirmediği belli değildir. Ağız yoluyla alınır.

Telmisartan, yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ve diyabetik böbrek hastalığını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Yüksek tansiyon için makul bir başlangıç tedavisidir. Ağız yoluyla alınır. Versiyonları telmisartan/hidroklorotiazid, telmisartan/silnidipin ve telmisartan/amlodipin kombinasyonu olarak mevcuttur.