İçeriğe atla

Link 16

Uçuş halindeki bir E-3A Havadan Uyarı ve Kontrol Sistemi uçağının önden görünümü

Link 16, NATO ve MIDS Uluslararası Program Ofisi (IPO) tarafından izin verilen ülkeler tarafından kullanılan bir askeri taktik veri bağlantı ağıdır. Teknik standardı, Taktik Veri Bağlantıları ailesinin bir parçasıdır.

Link 16 ile askeri uçakların yanı sıra gemiler ve kara kuvvetleri taktiksel durumlarını neredeyse gerçek zamanlı olarak değiş tokuş edebilir. Link 16 ayrıca metin mesajları ve görüntü verileri alışverişini destekler ve iki kanallı dijital ses sağlar (2.4 kbit/sn veya herhangi bir kombinasyonda 16 kbit/sn). Link 16, NATO'nun Standardizasyon Anlaşması STANAG 5516'da JTIDS/MIDS'in dijital hizmetlerinden biri olarak tanımlanmaktadır. MIL-STD-6016, ilgili Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı Bağlantısı 16 MIL-STD'dir.

Teknik özellikler

Link 16, Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) radyo yönetmeliklerine uygun olarak havacılık radyonavigasyon hizmetine ve radyonavigasyon uydu servisine tahsis edilmiş, 960–1.215 MHz radyo frekansı bandında çalışan, TDMA tabanlı güvenli, sıkışmaya dayanıklı, yüksek hızlı bir dijital veri bağlantısıdır. Bu frekans aralığı, birbirlerinin görüş alanı içindeki kullanıcılarla bilgi alışverişini sınırlar, ancak uydu yetenekleri ve adhoc protokolleri ile günümüzde MIL-STD 3011 (JREAP) veya STANAG 5602 (SIMPLE) kullanarak TCP/IP gibi uzun mesafeli protokoller üzerinden Link 16 verilerini iletmek mümkündür. MIL-STD 6016 ve STANAG 5516 (eski adıyla JTIDS teknik arayüz tasarım planı) tarafından tanımlanan iletim özelliklerini ve protokollerini, sabit uzunlukta veya değişken uzunlukta mesaj formatlarını kullanır. Bilgi tipik olarak üç veri hızından birinde iletilir: saniyede 31,6, 57,6 veya 115,2 kilobit (kbit/s), ancak radyolar ve frekans atlamalı geniş spektrum (FHSS) dalga formunun kendisi 1 Mbit/s'nin çok üzerinde verim değerlerini destekleyebilir.[1]

Link 16 bilgisi, birincil olarak, iyi tanımlanmış anlamlara sahip ikili veri sözcükleri olan J-serisi mesajlarda kodlanır. Bu veri sözcükleri işlevsel alanlarda gruplandırılır ve ağ katılım gruplarına (NPG) (sanal ağlar) tahsis edilir, en önemlileri şunlardır:

  • PPLI veya Kesin Katılımcı Konumu ve Kimliği (ağ katılım grupları 5 ve 6),
  • Gözetim (ağ katılım grubu 7),
  • Komuta (Görev Yönetimi/Silah Koordinasyonu) (ağ katılım grubu 8),
  • (Uçak) Kontrol (ağ katılım grubu 9),
  • Elektronik Harp ve Koordinasyon (ağ katılım grubu 10).

Gelişim

Link 16, taktik veri bağlarını (TDL'ler) veri bağlantısı bilgi alışverişi için NATO standardı olarak ilerletmeyi amaçlamaktadır. Link 16 ekipmanı, karada, havada ve denizde bulunan hava savunma platformlarında ve seçilmiş savaş uçaklarında bulunur. ABD endüstrisi şu anda Link 16 da dahil olmak üzere dokuz farklı taktik dalga formunu uygulaması öngörülen yeni bir Link 16 SCA uyumlu radyo MIDS-JTRS geliştiriyor.[]

Link 16 için iletişim bileşeninin gelişimini yöneten MIDS programı, San Diego, Kaliforniya'da bulunan Uluslararası Program Ofisi tarafından yönetilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri'nde MIL-STD-6016 standardı, planları ve gereksinimleri için önde gelen Hava Kuvvetleri komutanlığı, JTIDS programının yürütülmesi Hanscom Hava Kuvvetleri Üssü'ndeki 653d Elektronik Sistemler Kanadı tarafından yönetilmek üzere Langley Hava Kuuvetler Üssü'ndeki Hava Kuvvetleri Küresel Siber Uzay Entegrasyon Merkezi'dir. MIL-STD-6016 Standardı konfigürasyon yönetimi sorumlusu, Savunma Bilgi Sistemleri Ajansı'dır.

Platformlar

Halihazırda Link 16 özelliğini kullanan bazı platform örnekleri şunlardır:

Hava araçları

Gemiler

Kara araçları

  • VESTA (Verifiëren, Evalueren, Simuleren, Trainen en Analyseren); eğitim amaçlı kullanılan radyo kulesi olan bir minivan[3]

Füze savunma sistemleri

Ağa bağlı silahlar

Komuta ve kontrol

  • Ortak Veri Ağı

ABD Ordusu, Link 16'yı UH-60 Black Hawk filosunun seçkin komuta ve kontrol unsurlarına entegre ediyor[] ve AH-64 Apache ve diğer havacılık varlıklarına da eklemeyi yapmayı planlıyor.

ABD Hava Kuvvetleri, Ortak Bağlantı Entegrasyon İşleme sistemi ile Rockwell B-1 Lancer ve Boeing B-52 Stratofortress bombardıman uçaklarına Link 16 ekleyecek.[4] Önemli bir istisna, yalnızca Link 16 verilerini alabilen ancak iletemeyen Lockheed Martin F-22 Raptor'dur.[5] Hava Kuvvetleri'ne göre, veri iletmek yerini ortaya çıkarırdı.[6] O zamandan beri F-22'ye yapılan yükseltmeler, ona Link 16'yı da iletme yeteneği verdi.

Ayrıca bakınız

  • Askeri telsizlerin ve taktik veri bağlantılarının simülasyonu için ağ simülatörü
  • Hava Kuvvetleri Komuta ve Kontrol Entegrasyon Merkezi, MIL-STD-6016 standardı ve planları/programları için Hava Kuvvetleri komutanlığına liderlik ediyor
  • 653d Elektronik Sistemler Kanadı JTIDS program yürütülmesi
  • JREAP, Ortak Menzil Uzatma Uygulamaları Protokolü

Kaynakça

Notlar

  1. ^ "MIDS-LVT Link 16 Tactical Airborne Terminal". viasat.com. 17 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "MilSOFT - Products/Projects - Data Links and Messaging Systems". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2016. 
  3. ^ "Vesta", Link 16 testwagen scheelt vlieguren en vaardagen (Felemenkçe), Netherlands: Defensie, 13 Mayıs 2011 
  4. ^ Northrop Grumman Awarded Air Force Contract to Integrate CLIP on B-1B and B-52 Aircraft 8 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Northrop Grumman press release, 21 October 2010
  5. ^ "Inside The Cockpit: Flying The F-22 Against Islamic State In Syria". Aviation Week. 23 Mayıs 2017. 1 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2017. At the same time, the company is working on enabling the Raptor to transmit Link 16 signals—currently the aircraft can only receive Link 16 — and fielding Increment 3.2B, a new software load that will allow the F-22 to take full advantage of the AIM-9X and AIM-120D Amraam missiles.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  6. ^ "F22 Raptor absent from Libya ops", Air force times, March 2011, 19 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Ocak 2023 

Genel kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">TUSAŞ</span> Türk havacılık ve uzay sanayii şirketi

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) (TAI - Turkish Aerospace Industries, Inc.), Türkiye’de hava platformlarının tasarımı, geliştirilmesi, üretimi, tamamlanması, yenilenmesi ve satış sonrası hizmetleri alanlarındaki teknoloji merkezidir. Şirket dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A380'e ve askerî nakliye uçağı Airbus A400M'ye parça üretmektedir. Ayrıca şirket 2013 yılında ilk uçuşunu gerçekleştiren Airbus A350'ye kanatçık üretmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">General Dynamics F-16 Fighting Falcon</span> Amerikan Üretimi Tek Motorlu 4.Nesil Savaş Jeti

F-16 Fighting Falcon, çok amaçlı, tek jet motorlu, 4. nesil savaş uçağı. General Dynamics şirketi tarafından, ABD Hava Kuvvetleri için geliştirilmiştir. Hafif avcı uçağı olarak tasarlanmış olmasına rağmen birçok başka amaç için de kullanılmakta olan avcı uçağıdır. Geniş kullanım alanı ve yüksek manevra kabiliyeti sayesinde birçok ülkeye ihraç edilmiştir. Faal olarak çeşitli ülkeler tarafından kullanılmaktadır. II. Dünya Savaşı sonrası üretilen uçaklar içinde, MiG-21'den (10,000+) ve F-4 Phantom-II'den (5.195) sonra en çok üretilen 3'üncü savaş uçağıdır. Temmuz 2016 itibarıyla 4.573 adet üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Gabya sınıfı fırkateyn</span> Türk Donanmasında hizmette olan fırkateyn sınıfı

Gabya sınıfı fırkateyn veya G sınıfı fırkateyn, Türk Deniz Kuvvetleri'ne ait fırkateyn sınıfıdır. ABD Deniz Kuvvetleri'nden devredilen Oliver Hazard Perry sınıfı fırkateynlerden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Uçak gemisi</span> açık denizlerdeki bir çeşit donanma-hava üssü

Uçak gemisi, tam uzunlukta bir uçuş güvertesi ve uçakları taşıma, silahlandırma, konuşlandırma ve kurtarma tesisleri gibi olanaklarla donatılmış, açık deniz hava üssü olarak hizmet veren bir savaş gemisidir.

<span class="mw-page-title-main">Transall C-160</span> Hafif sınıf bir taktik nakliye uçağı

Transall C-160, Fransız Aérospatiale ve Alman MBB (Messerschmitt-Bölkow-Blohm) firmaları tarafından geliştirilen hafif sınıf bir taktik nakliye uçağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Askerî uçak</span> askeri amaçlar için yapılmış hava taşıtları

Askerî uçak ve helikopterler, savaşlarda kara ve su üstündeki hedefleri bombalamak, diğer uçakları tahrip etmek, keşif yapmak, personel ve mühimmat taşımak gibi amaçlarla silahlı kuvvetler tarafından kullanılan hava taşıtları. Özellikle av ve bombardıman görevlerinde kullanılanlar savaş uçağı ve saldırı helikopteri olarak adlandırılırlar. Askerî uçaklar av, bombardıman, av-bombardıman ve nakliye gibi kategorilere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed Martin F-22 Raptor</span> ABD yapımı beşinci kuşak savaş uçağı

Lockheed Martin F-22 Raptor, Lockheed Martin kuruluşu tarafından, hava üstünlüğü odaklı, düşük radar izi ile yüksek görünmezlik sağlamaya yönelik üretilen, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri (USAF) için geliştirilmiş tek koltuklu, çift motorlu, her türlü hava koşuluna uygun taktik savaş uçağıdır. USAF'ın Gelişmiş Taktik Avcı programının bir sonucu olarak, uçak bir hava üstünlüğü savaşçısı olarak tasarlanmış, ancak aynı zamanda kara saldırısı, elektronik harp ve sinyal istihbarat yeteneklerine de sahiptir. Ana yüklenici Lockheed Martin, F-22'nin gövde ve silah sistemlerinin çoğunu üretip son montajı gerçekleştirirken, Boeing kanatları, arka gövdeyi, aviyonik entegrasyonunu ve eğitim sistemlerini sağlamıştır. Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'ne (USAF) bağlı F-22 uçakları, Birleşik Devletler Küresel Saldırı Görev Gücü'nün (US-GSTF) önemli bileşenlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Hava Kuvvetleri</span> SSCB hava kuvvetleri

Sovyet Hava Kuvvetleri veya VVS, Sovyetler Birliği'nin hava kuvvetlerinden biriydi. Diğeri Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri'dir.

<span class="mw-page-title-main">Kruvazör</span> ağır savaş gemisi

Kruvazör büyük savaş gemilerinin sınıfıdır. Muhrip sınıfı gibi dışarıda destek ihtiyacı olan bir sınıftı fakat modern zamanda bu fark ortadan kalkmıştır. Geçmişte bağımsız operasyonlar için en küçük gemi olarak düşünülürdü. Modern savaşta kruvazörün eski işlevi ortadan kalkmış, yerlerini muhriplere terk etmiştir. Askeri işlev nedeniyle kruvazör adı en büyük gemiler için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mitsuo Fuchida</span> Japon İmparatorluk Donanması Hava Hizmetlerinde yüzbaşı

Mitsuo Fuchida , Japon İmparatorluk Donanması hava Hizmetlerinde yüzbaşıydı ve II. Dünya Savaşı sırasında ve öncesinde pilottu.

<span class="mw-page-title-main">Elektronik savaş</span> Savaş türü

Elektronik savaş veya elektronik harp, askerî terminolojiye radyo dalgalarının kullanımı ve bir ordunun taktik teknolojik üstünlüğünün savaşın sonucunda belirleyici rol oynamaya başlaması ile girmiş bir harp terimidir. Genel olarak, çeşitli tekniklerin kullanımı ile elektromanyetik tayfın düşman güçlerince kullanımını tamamen engellerken bir taraftan dost güçlerce kullanımını askerî amaçlara en uygun şekilde, azami yararı sağlayacak hale getirmeyi hedefler. Elektronik savaş kendi içinde üç ana bölümde incelenebilir; elektronik destek, elektronik saldırı ve elektronik savunma.

<span class="mw-page-title-main">Türk Hava Kuvvetleri</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin hava gücü

Türk Hava Kuvvetleri, Türkiye'yi havadan gelebilecek her türlü saldırıya karşı korumakla görevlidir. Türk Silahlı Kuvvetleri komutası altındaki en büyük 3. kuvvettir. Türk Hava Kuvvetleri, barışta hava sahasını korumak ve gözetlemek, savaşta ise kara ve deniz kuvvetlerine destek olmak amacıyla kurulmuştur. Türk Hava Kuvvetleri'nin karargâhı Ankara'da bulunmaktadır. 2024 sayımlarına göre envanterinde 537 uçak ve 78 helikopter ile birlikte çok sayıda insansız hava aracı bulundurmaktadır. Avrupa ülkeleri arasında en kalabalık insansız hava aracı filosuna sahiptir. Göktürk-1 ve Göktürk-2 isimli uydular da hava kuvvetleri tarafından kullanılmaktadır. Göktürk-3 ise geliştirme aşamasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Beşinci nesil jet avcı uçağı</span>

Beşinci nesil jet avcı uçağı, 21. yüzyılın ilk yarısında geliştirilen ve gelişmiş aviyonik özelliklere sahip olan jet avcı uçağıdır. 2024 itibarıyla bunlar hizmetteki en gelişmiş savaş uçaklarıdır. Beşinci nesil jet avcı uçaklarının karakteristik özellikleri net olarak belirlenmemiştir ve her beşinci nesil türünün hepsine sahip olması beklenmese de, genellikle düşük radar iz düşümü, tüm silahlarının gizlenebilir olması, yüksek performanslı ve yüksek manevra kabiliyetine ve gelişmiş teknolojik altyapıya sahip olmaları gibi başlıca özellikler mevcuttur.

Bir Taktik Veri Bağı (TDL) ABD silahlı kuvvetleri ve NATO ülkelerinin kullandığı radyo dalgaları veya kablo ile iletişimi sağlamak amacıyla bir veri bağlantı standartıdır. Tüm askeri C3 sistemleri, iletilebilir röle ve taktik verileri almak için standardize TDL kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Pratt & Whitney F119</span>

Pratt & Whitney F119, şirket içi adı PW5000, Pratt & Whitney tarafından Lockheed Martin F-22 Raptor gelişmiş taktik avcı uçağı için geliştirilmiş bir artyakıcılı turbofan jet motorudur.

<span class="mw-page-title-main">Gelişmiş Taktik Avcı</span>

Gelişmiş Taktik Avcı, 1980'lerde Sovyet Suhoy Su-27 ve Mikoyan MiG-29 avcı uçakları da dahil olmak üzere dünya çapında ortaya çıkan tehditlere karşı gelecek nesil bir hava üstünlüğü avcısını geliştirmek için Amerika Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri (USAF) tarafından gerçekleştirilen bir teknoloji gösterisi ve doğrulama programıdır. 1986 yılında Lockheed ve Northrop, YF-22 ve YF-23 teknoloji gösterisi uçaklarını geliştirmek için seçildi. Bu uçaklar 1991 yılında değerlendirildi ve kazanan Lockheed YF-22, daha sonra F-22 Raptor avcı uçağına temel oldu.

<span class="mw-page-title-main">Lockheed YF-22</span> ABD Hava Kuvvetleri için tasarlanmış tek kişilik, çift motorlu avcı uçağı ve teknoloji göstericisi

Lockheed/Boeing/General Dynamics YF-22, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri için tasarlanmış tek kişilik, çift motorlu avcı uçağı ve teknoloji göstericisidir. Hava kuvvetlerinin düzenlediği Gelişmiş Taktik Avcı yarışmasının gösterim/doğrulama aşaması için iki prototipi üretilen tasarım, yarışmada finalist oldu. YF-22, Northrop YF-23'e karşı yarışmayı kazanarak Lockheed Martin F-22 Raptor adıyla üretime girdi. YF-22, üretim modeli olan F-22 ile benzer aerodinamik tasarıma ve düzene sahip olsa da; kokpit, dikey stabilizeleri, kanatların konumu ve tasarımı ile gövde iç yapısında birtakım farklılıklara sahipti.

Kooperatif Katılım Yeteneği, CEC donanımlı birimlerdeki birden fazla muharebe kuvveti hava arama sensöründen gelen verileri tek bir gerçek zamanlı olarak birleştirerek muharebe kuvveti hava ve füze savunma yeteneklerini önemli ölçüde geliştirmeyi amaçlayan entegre atış kontrol kabiliyetine sahip bir sensör ağıdır. Bu, elektronik karıştırmayı daha zor hale getirerek ve savaş grubu bazında savunma füzeleri tahsis ederek filo hava savunmasını büyük ölçüde artıracaktır.

Amerika Birleşik Devletleri askeri standartları, "MIL-STD", "MIL-SPEC" ve ya "MilSpecs" olarak adlandırılan ve ABD Savunma Bakanlığı tarafından standardizasyon hedeflerine ulaşılmasına yardımcı olmak için kullanılan standartlardır.