İçeriğe atla

Lincoln Ellsworth

Lincoln Ellsworth
Lincoln Ellsworth
Doğum12 Mayıs 1880
Chicago, Illinois
Ölüm26 Mayıs 1951 (71 yaşında)
New York City, New York
MilliyetAmerikalı
MeslekKaşif
Ebeveyn(ler)James Ellsworth
Eva Frances Butler

Lincoln Ellsworth (12 Mayıs 1880 - 26 Mayıs 1951), Amerika Birleşik Devletleri'nden bir kutup kaşifi ve Amerikan Doğa Tarihi Müzesi'nin büyük hayırseverlerinden biri.

Biyografi

Lincoln Ellsworth, 12 Mayıs 1880'de James Ellsworth ve Eva Frances Butler'ın çocuğu olarak Chicago, Illinois'de doğdu. Ayrıca çocukluğunda Hudson, Ohio'da yaşadı. Yale Üniversitesi'ndeki Sheffield Bilim Okulu'na girmeden önce The Hill School'a gitti ve mezun olması normalden iki yıl daha uzun sürdü. Akademik performansı zayıftı ve akademik kariyerine son vermeden önce Columbia Üniversitesi ve McGill'e kaydoldu.[1]

Lincoln Ellsworth'un Amerika Birleşik Devletleri'nden zengin bir kömür üreticisi olan babası James, Roald Amundsen'in 1925'te Svalbard'dan Kuzey Kutbu'na uçma girişimini finanse etmek için 100.000 ABD Doları (2023'te 1,74 milyon ABD Doları) harcadı. Amundsen; Lincoln Ellsworth, pilot Hjalmar Riiser-Larsen, uçuş teknisyeni Karl Feucht ve diğer iki ekip üyesiyle birlikte, 21 Mayıs'ta Kuzey Kutbu'na ulaşmak amacıyla N24 ve N25 adlı iki Dornier Wal uçan botuyla yola çıktı. Bir uçak güç kaybettiğinde ikisi de zorunlu iniş yaptı ve sonuç olarak ayrıldılar. Mürettebatın yeniden toplanması 3 gün sürdü ve 28 gün sonra N25'i tekrar havaya döndürmek için 7 kalkış denemesi yapıldı. Baba Ellsworth, 2 Haziran 1925'te İtalya'da kayıp oğlunun haberini beklerken öldü.

Mart 1926'nın başlarında The New York Times, "Across the Pole by Dirigible" başlığı altında Amundsen-Ellsworth Keşif Gezisini duyurdu.[2] Aynı baskıdaki uzun bir makale (Byrd'ün donanma meslektaşlarından biri olan Fitzhugh Green tarafından yazılmıştır) başlığı "Massed Attack On Polar Region Begins Soon" başlığını taşıyordu.[2] Ellsworth, Amundsen'e, İtalyan mühendis Umberto Nobile tarafından tasarlanan ve kullanılan Norge zepliniyle Svalbard'dan Alaska'ya yapılan ikinci Kutup üzeri uçuş denemesinde eşlik etti. 12 Mayıs'ta Coğrafi Kuzey Kutbu görüldü.

Ellsworth, 1933 ile 1939 yılları arasında, kahramanı Wyatt Earp'ün adını verdiği eski bir Norveç ringa balığı teknesini uçak taşıyıcısı ve üssü olarak kullanarak Antarktika'ya dört keşif gezisi yaptı.[3] Polar Star adlı uçak, kayaklarla donatılmış bir Northrop Gamma uçağıydı.

23 Kasım 1935'te Ellsworth, Dundee Adası'ndan Ross Buz Sahanlığına trans-Antarktika uçuşu yaptığında Antarktika'daki Ellsworth Dağları'nı keşfetti. Daha sonra Ellsworth Dağları'nın kuzey yarısına verilen tanımlayıcı Sentinel Range adını verdi. Uçuş sırasında uçağının yakıtı bitince Richard Byrd tarafından kurulan Küçük Amerika kampının yakınına iniş yapmak zorunda kaldı. Arızalı bir telsiz nedeniyle kendisi ve pilotu Herbert Hollick-Kenyon, iniş hakkında yetkililere bildirimde bulunamadı. İki adamın kayıp olduğu ilan edildi ve İngiliz araştırma gemisi Discovery onları aramak için Avustralya'nın Melbourne kentinden yola çıktı.[4] İki adam, Küçük Amerika'da neredeyse iki ay yalnız kaldıktan sonra 16 Ocak 1936'da bulundu.[5] 6 Nisan'da New York'a döndüler ve destek gemileri MS Wyatt Earp iki hafta sonra ayrı olarak geldi.[6]

Hepsi Antarktika'da yer alan Ellsworth Toprakları, Ellsworth Dağı ve Ellsworth Gölü, adını Lincoln Ellsworth'ten almıştır.

Başarılar

1927'de Amerika İzcileri, Lincoln Ellsworth'u aynı yıl oluşturulan yeni bir İzci kategorisi olan Onursal İzci yaptı. Bu ayrıcalık, "Açık hava etkinlikleri, keşifler ve değerli maceralardaki başarıları, erkek çocukların hayal gücünü harekete geçirecek kadar olağanüstü karaktere sahip olan Amerikan vatandaşlarına" verildi. Bu unvanı alan diğer on sekiz kişi şunlardı: Roy Chapman Andrews, Robert Bartlett, Frederick Russell Burnham, Richard E. Byrd, George Kruck Cherrie, James L. Clark, Merian C. Cooper, Louis Agassiz Fuertes, George Bird Grinnell, Charles A. Lindbergh, Donald Baxter MacMillan, Clifford H. Pope, George Palmer Putnam, Kermit Roosevelt, Carl Rungius, Stewart Edward White, Orville Wright.[7]The Boy Scout's Book of True Adventure, Fourteen Honorary Scouts, Lincoln Ellsworth'un "The First Crossing of the Polar Sea" başlıklı bir makalesini içerir.[8] Amerika Birleşik Devletleri Posta Servisi bir keresinde onun resminin bulunduğu bir pul bastırmıştı. Bugüne kadar Hudson, Ohio'daki lise atletik takımlarına Ellsworth'e ithafen "The Explorers" adı veriliyor.

1928'de Ellsworth, hem 1925 hem de 1926'daki kutup uçuşlarını onurlandıran Kongre Altın Madalyası ile ödüllendirildi. Sekiz yıl sonra 1936'da, "Amerika Birleşik Devletleri adına Antarktika'da yaklaşık 350.000 mil kare hak iddia etmesi ve Antarktika'nın kalbinde 2.500 mil havadan araştırma yapması nedeniyle" ikinci bir madalyayla ödüllendirildi.[9] Böylece iki Kongre Altın Madalyası alan dört kişiden biri oldu. Eski Antarktika üssü Ellsworth İstasyonu onun adını almıştır. 1937'de kutup havacılığı tekniğindeki ilerlemelerinden dolayı Kraliyet Coğrafya Derneği'nin Patron Madalyası ile ödüllendirildi.[10]

Amerikan Doğa Tarihi Müzesi'ndeki Lincoln Ellsworth Salonu, onun Arktika ve Antarktika yolculuklarına adanmıştır.[11]

Kaynakça

  1. ^ http://pabook2.libraries.psu.edu/palitmap/bios/Ellsworth__Lincoln.html[]
  2. ^ a b Pool, Beekman H. (2002). Polar Extremes: The World of Lincoln Ellsworth. University of Alaska Press. 
  3. ^ "HMAS Wyatt Earp". Sea Power Centre Australia. 4 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2008. 
  4. ^ F.D. Ommanney devotes a chapter to these preparations in South Latitude publ. 1938
  5. ^ "Ellsworth and Kenyon Found Safe: Missing Men Located At Byrd's Camp", Fairbanks (Alaska) Daily News-Miner. January 17, 1936. Page A1.
  6. ^ "Ellsworth party greeted on return" 15 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The New York Times. April 20, 1936. Page 13.
  7. ^ "Around the World". Time. 29 Ağustos 1927. 20 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2007. 
  8. ^ Ellsworth, Lincoln (1931). "The First Crossing of the Polar Sea". West, James E. (Ed.). The Boy Scout's Book of True Adventure, Fourteen Honorary Scouts. G. P. Putnam's Sons. 
  9. ^ "Congressional Gold Medals, 1776-2012, see pages 7-8". senate.gov. 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2012. 
  10. ^ "List of Past Gold Medal Winners" (PDF). Royal Geographical Society. 27 Eylül 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2015. 
  11. ^ "Lincoln Ellsworth: The Museum's Polar Star". 15 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antarktika</span> kutup kıtası

Antarktika, Güney Yarımküre'nin en güneyinde bulunan ve Güney Kutbu'nu içeren kıta. Afrika ve Okyanusya'nın güneyinde olan ve içinde ülke bulunmayan tek kıta. Dünyanın en kurak yeridir, kıtanın bazı yerlerine 2 milyon sene yağmur yağmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uçak gemisi</span> açık denizlerdeki bir çeşit donanma-hava üssü

Uçak gemisi, tam uzunlukta bir uçuş güvertesi ve uçakları taşıma, silahlandırma, konuşlandırma ve kurtarma tesisleri gibi olanaklarla donatılmış, açık deniz hava üssü olarak hizmet veren bir savaş gemisidir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Okyanusu</span> okyanus

Güney Okyanusu ya da Antarktika Okyanusu, bazı coğrafya ve çoğu hidrografi kaynaklarına göre Antarktika kıtasını çevreleyen su kütlesidir. Bu okyanus, dünyanın dördüncü büyük ve en son tanımlanmış okyanusudur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Buz Denizi</span> Kuzey Kutbu bölgesinde bir okyanus

Kuzey Buz Denizi ya da Arktik Okyanusu, Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'nın kuzeylerinde yer alan, Kuzey Kutbu'nu kapsayan, buzlarla kaplı bir okyanustur. Uluslararası Hidrografi Örgütü (IHO) tarafından okyanus olarak kabul edilmektedir (Arctic Ocean). Yüzölçümü 14.090.000 km² olan devasa bir alandır. Diğer okyanuslara göre sığ olup, en derin noktası 5.449 m, ortalama derinlik 1.038 m'dir. Rusya, ABD, Kanada, Danimarka (Grönland), Norveç ile kıyıları vardır. Bunlara ek olarak soğuk ve elverişsiz iklimine rağmen çok önemli hayvan çeşitliliğine sahip olan Arktik Okyanus'ta birçok balık ve kuş türü yanında kompleks habitatlar oluşturan memeliler de yer alır. Özellikle kutup bölgesinin ikon hayvanları kutup ayıları, foklar, morslar, belugalar ve narvaller bu iklim ve çevre koşullarına milyonlarca yıllık bir evrimle adapte olmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Kutup ayısı</span> Kuzey kutup dairesinde yaşayan ayı türü

Kutup ayısı aynı zamanda beyaz ayı ya da deniz ayısı, ayıgiller (Ursidae) familyasından soğuk kuzey kutup bölgesinin karlı sahillerinde ve buzullar üzerinde yaşayan ayı türüdür. Yaşamakta olan en büyük kara etoburudur ve bulunduğu ortamdaki süper yırtıcıdır. Yaşadığı çevreye çok iyi uyum sağlamıştır. Kalın kürkü onu soğuktan korur, beyaz görünümü avlarından saklar. Kutup ayısı hem karada, hem denizde, hem buzda, hem de su içinde zorlanmadan avlanır.

<span class="mw-page-title-main">Pangea</span> Paleozoik zaman sonları ile Mezozoik zaman başlarında var olmuş dördüncü ve son süperkıta

Pangea, Paleozoyik sonları ile Mezozoyik başlarında var olmuş dördüncü ve son süperkıtadır. Yaklaşık 335 milyon yıl önce daha önceki erken kıta parçalarından toplanarak bir araya geldi ve yaklaşık 200 milyon yıl önce ayrılmaya başladı. Günümüzdeki yeryüzünün aksine, bu süperkıtanın daha fazla bir kısmı güney yarımkürede bulunuyordu ve etrafı süper okyanus Panthalassa ile çevriliydi. Pangea magma tabakasındaki konveksiyonel hareketler sonucunda güneyde Gondvana ve kuzeyde Laurasia (Lavrasya) olarak ikiye bölünmüştür. İlerleyen evrelerde bu 2 kıta daha fazla parçaya ayrılarak günümüzdeki kıtalara dönüşmüştür. Pangea, günümüze kadar var olan süperkıtaların sonuncusu ve jeologlarca biçimi ortaya çıkarılanların ilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Fram</span>

Fram, özellikle Kuzey Kutbu ve Antarktika keşiflerinde Norveçli gezgin ve araştırmacılar tarafından kullanılmış bir çeşit gemi. Fram'ın dünyada ahşaptan yapılmış en sağlam gemi olduğu sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Marie Byrd Toprakları</span>

Marie Byrd Toprakları, Antarktika'nın batısındaki topraklardır. Coğrafi olarak, batısında Ross Buz Sahanlığı ve Ross Denizi, doğusunda Ellsworth Toprakları ve Ronne Buz Sahanlığı, kuzeyinde Amundsen Denizi ve Pasifik Okyanusu bulunmaktadır. 158 ° batı ve 103 ° 24' batı boylamları arasında uzanır. Rockefeller Yaylası ve Eights Sahili arasındaki alanı da içeren bölge, 1928-1941 yılları arasında Amiral Richard E. Byrd liderliğinde düzenlenen seferlerde keşfedilmiştir. Amiral Byrd'ın 1929 yılında bölgenin kuzeybatısında kalan kısma eşinin adını vermiş olmasından dolayı bölgeye Marie Byrd Toprakları denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Jeofizik Yılı</span>

Uluslararası Jeofizik Yılı, 1 Temmuz 1957 tarihinde başlayıp 31 Aralık 1958'ye kadar süren uluslararası bilimsel proje. Batı Bloku ve Doğu Bloku'nun oluştuğu ve bilimsel değişimin ciddi kesintiye uğradığı Soğuk Savaş döneminde, 1953 yılında Sovyetler Birliği lideri Joseph Stalin'in ölümünden meydana gelen ve Barış içinde bir arada yaşama olarak isimlendirilen yumuşama döneminde işbirliği için yeni bir dönem açıldı. Çin'in Çin Cumhuriyeti (Tayvan)'ın katılımını protesto için katılmadığı proje, 67 ülkenin katılımıyla gerçekleşti. Doğu ve Batı ilgili uluslararası örgütün genel sekreteri olarak Belçikalı Marcel Nicolet'i seçtiler.

<span class="mw-page-title-main">Eights Sahili</span>

Eights Sahili, Cape Burnu ve Pfrogner Point arasındaki Batı Antarktika kıyılarının Ellsworth Toprakları'nda kalan kısmıdır. Batısında Marie Byrd Toprakları'nda Walgreen Sahili, doğusunda Bryan Sahili bulunmaktadır. Bu sahil Thurston Adası, Abbot Buz Sahanlığı ve içindeki Sherman, Carpenter, Dustin, Johnson, McNamara, Farwell ve Dendtler adaları ile sınırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vilhjalmur Stefansson</span> Kuzey Kutup Bölgesinin Kanada sınırları içinde kalan kesiminde beş yıl boyunca araştırmalar yapan kâşif ve etnolog.

Vilhjalmur Stefansson, Kuzey Kutup Bölgesi'nin Kanada sınırları içinde kalan kesiminde beş yıl boyunca araştırmalar yapan kâşif ve etnolog.

<span class="mw-page-title-main">Elisabeth Isaksson</span>

Elisabeth Isaksson, buz çekirdekleri üzerindeki çalışmalarına dayanarak kutup iklimi tarihini araştırmış olan İsveçli bir buzulbilimci ve yerbilimcidir. Ayrıca Norveç'in Svalbard adasında kar ve buz kirliliği hakkında çalışmış ve Antarktika iklim değişikliği ile ilgili ödüllü Avrupa projelerine katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Burcu Özsoy</span> Türk bilim insanı

Burcu Özsoy, Türk bilim insanı. Antarktika'da deniz buzu gözlemleri konusunda çalışmış olup Türkiye'nin ilk kutup araştırma merkezi olan İstanbul Teknik Üniversitesi Kutup Araştırmaları Uyg-Ar Merkezi'nin müdiresi olarak görev yapmaktadır.

Kongre Altın Madalyası, Amerika Birleşik Devletleri Kongresi tarafından verilen bir ödüldür. Kongre'nin; bireyler veya kurumlar tarafından elde edilen seçkin başarılar ve katkılar için ulusal takdirin en yüksek ifadesidir. Ordudan zaman zaman alıcıları onurlandırmak için altın madalya verilmesine ilişkin kongre uygulaması Amerikan Devrimi sırasında başlamıştır. Daha sonra uygulama, hayatın her kesiminden bireylere ve 20. yüzyılın sonlarında gruplara yayıldı. Kongre Altın Madalyası ve Başkanlık Özgürlük Madalyası, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en yüksek sivil ödüllerdir. Kongre madalyası, bireysel veya grup olarak "Amerikan tarihi ve kültürü üzerinde etkisi olan ve bu başarıdan çok sonra alıcının alanında büyük bir başarı olarak kabul edilmesi muhtemel olan bir başarıyı gerçekleştirenleri" onurlandırmayı amaçlamaktadır. Ancak, "Özellikle Kongre Altın Madalyalarının oluşturulmasıyla ilgili kalıcı yasal hükümler yoktur. Bir Kongre Altın Madalyası uygun görüldüğünde Kongre; yasama eylemiyle, özel olarak bir madalya oluşturulmasını sağlamıştır.". Bu nedenle, genellikle başkanlık madalyalarından daha az altın madalya vardır. ABD vatandaşlığı bir gereklilik değildir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Antarktika Buz Örtüsü</span>

Doğu Antarktika Buz Örtüsü, Antarktika'daki iki büyük buz tabakasından biridir ve tüm gezegendeki en büyüğüdür. Bu coğrafi oluşum, uzunlamasına olarak 45° batı ve 168° doğu boylamları arasında uzanır.

24 Ocak 2022'de, Güney Çin Denizi'ndeki tatbikat sırasında USS Carl Vinson (CVN-35) uçak gemisinin güvertesine iniş yaparken Amerika Birleşik Devletleri Donanması'na ait F-35C düştü ve pilotun dışında gemide görevli 6 mürettebat yaralandı. Pilot kokpitten fırlatma koltuğu sayesinde güvenle çıktı ve kısa bir süre sonra denizden kurtarıldı. Uçağın enkazı kısa bir süre sonra suya gömüldü.

<span class="mw-page-title-main">Antarktika'nın kolonileştirilmesi</span>

Antarktika'nın kolonileştirilmesi, Antarktika kıtasında aileler de dahil olmak üzere insanların yaşadığı Antarktika'da sivil yerleşimlerin kurulması anlamına gelir. Şu anda kıta yalnızca iki sivil koloniye ev sahipliği yapıyor; Arjantin tarafından yönetilen Esperanza Üssü ve Şili tarafından yönetilen Villa Las Estrellas'ın yanı sıra geçici bir bilim insanı ve destek personeli popülasyonuna sahip yaklaşık 70 bilimsel ve askeri üs. Antarktika, Antarktika Yarımadası'ndaki Arjantin ve Şili'ye yakınlığına rağmen Dünya üzerinde yerli halkın bulunmadığı tek kıtadır.

<span class="mw-page-title-main">Douglas Mawson</span>

Sir Douglas Mawson OBE FRS FAA Avustralyalı jeolog, Antarktika kaşifi ve akademisyendi. Roald Amundsen, Robert Falcon Scott ve Sir Ernest Shackleton'la birlikte, Antarktik Keşiflerin Kahramanlık Çağı'nda önemli bir keşif lideri olarak rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Norveç'in bağımlı bölgeleri</span>

Avrupa ülkesi Norveç'in üç bağımlı bölgesi vardır ve bunların hepsi ıssız olup, Güney Yarımküre'de bulunmakta. Bouvet Adası (Bouvetøya), Atlas Okyanusu'nun güneyindeki bir Subantarktik adasıdır. Kraliçe Maud Toprakları, Antarktika'nın 20. meridyen batı ile 45. meridyen doğu arasındaki bölgesini kapsamaktadır. I. Peter Adası, Antarktika'nın Ellsworth Toprakları kıyılarının 450 kilometre (280 mi) açıklarında bulunan volkanik bir adadır. Tüzel kişiliği olmayan alanlar olmasına rağmen, ne Svalbard ne de Jan Mayen resmî olarak bağımlı bölgeler olarak kabul edilmemektedir. Svalbard Antlaşması, Arktik bölgenin bazı yönlerini düzenlerken, adaların Norveç'in bir parçası olduğunu kabul ediyor. Benzer şekilde Jan Mayen de Norveç'in ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">George Kruck Cherrie</span> Amerikalı zoolog

George Kruck Cherrie Amerikalı doğa bilimci ve kaşif. Müzeler için katıldığı kırka yakın gezide çok sayıda örnek toplamış ve pek çok türe onun adı verilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.