İçeriğe atla

Limoniidae

Limoniidae
Limonia nubeculosa
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Alt âlem: Eumetazoa
Şube: Arthropoda
Alt şube: Hexapoda
Sınıf: Insecta
Takım: Diptera
(Çift kanatlılar)
Alt takım: Nematocera
(Sivrisinekler)
İnfra takım: Tipulomorpha
Üst familya: Tipuloidea
Familya: Limoniidae
Alt familyalar

Chioneinae
Dactylolabinae
Limnophilinae
Limoniinae

Limoniinae (Dicranomyia & Dicranoptycha)
Limnophilinae (Chilelimnophila & Paradelphomyia)
Limnophilinae (Paradelphomyia) & Chioneinae (Eugnophomyia)
Limnophilinae (Epiphragma) & Chioneinae (Neocladura)
Dactylolabidinae

Limoniidae, çift kanatlılar (Diptera) takımından böcek familyası.

Yakın akraba olduğu Tipulidae ve Cylindrotomidae türleri gibi uzun bacaklı, ince ve narin yapılı vücutlu sivrisinekleri içerir. Görünüşçe (habitus) de benzediği bunlardan kanat damarlanması ve duyargalarının yapısıyla ayrılırlar. Sokucu iğneleri olmadığından kesinlikle sokamaz ve kan ememezler. Dünya genelinde 11.000 türü bulunur. Palearktik bölgede 4 altfamilyada toplanan 88 cins ve 1700'ü aşkın tür vardır. Avrupa'da 650 kadar türü biliniyor. Türkiye'de 52 türü bulunur. Daha önceleri altfamilya (Pediciinae) olarak bağlanan türleri şimdi Pediciidae adıyla kendi familyasında ele alınır.

Morfoloji

Birkaç cinsinde (Elephantomyia, Helius ve Geranomyia) uzun olsa da çoğunda rostrum kısadır. Nasus ve ocelli (nokta gözler) yoktur. Maksillar palplerin son segmentleri çoğunlukla kısa, yaklaşık önde bulunan iki segmentle aynı uzunluktadır. Duyargalar genellikle 14-16 segmentlidir. Ancak bazen az (Hexatoma), bazen de fazla (Ludicia) olabilir. Duyarganın kamçı segmentleri çoğunlukla basit yapılı oval, yuvarlağımsı veya silindirik olabilir. Bazen vücudun tamamı kadardır veya daha da uzundur (Hexatoma ve Rhabdomastix). Rhipidia 'da pektinat tip duyarga görülür. Toraksın mesonotal suturlarda 'V' biçimli ve çapraz şekildedir. Kanatlar uzamıştır ve 2 anal damara sahiptir. Bu anal damarlar kanat kenarına kadar ulaşır. Kanatlar bazen indirgenmiş (Niphadobata ve Chionea) olabilir. Bacaklar genellikle çok uzun ve narindir. Eklem yerlerinden kolayca kırılabilir özelliktedir. Tibialar 1 veya iki apikal mahmuza sahiptir ya da hiç bulunmayabilir. Abdomen genellikle uzun ve narindir.

Erkek terminali (hypopygium) çoğunlukla türlerin ayrımında kullanılabilen çok çeşitli karakteristik yapılara sahiptir. Genellikle gonostylusların iki parçası mevcuttur; iç ve dış gonostylus, ama bazen bir veya üç parça halinde bulunabilir. Dişi terminali (ovipositor) çok çeşitli şekillerde modifiye olmuştur, ama genelde iki parçalı valve'den oluşur. Cercuslar genellikle uzamış ve sivridir.

Biyolojisi

Yaşam döngüsü kısa bir yumurta (6-14 gün), 4 larva evresi ile kısa bir pupa evresinden (5-12 gün) oluşur. Ergin evresi de genellikle kısa sürer. Döngü, çevre faktörlerine, bilhassa sıcaklık ve neme bağlı olmak üzere 6 haftadan kısa olabildiği gibi 4 yıldan da fazla olabilmektedir. Özellikle uzun döngüler arktik türlerde görülür. Birçok tür sıcaklık ve yüksekliğe bağlı olarak yılda 1 veya 2 nesil verebilir.

Yumurtalar suya, bataklığa benzer topraklara, bitki orijinli ayrışmış çeşitli organik çökeltilere (çürümüş odunlar, orman altı bölgeleri vb.) rutubetli yosunlara ve Hymenomycetes mantarlarına bırakılır.

Larvalar, uzun silindirik yapılıdır. Baş kapsülü belli, ön tarafta iyi sertleşmiş, ventralde ve bazen dorsalde derince oyulmuştur. Larvalar genellikle yaşamlarının büyük bir kısmını sucul ve yarı sucul çevrelerde geçirirler. Pupasyon için kenarlara ya da daha kuru ortamlara hareket ederler. Genellikle az çok ıslak, organik toprak ve çürümekte olan vejetasyon içinde veya çaylar, göller, bataklıklar boyunca ya da kütük yüzeylerinde bulunurlar.

Pupalar obtecta tipte olup uzun yapılıdır. Gözler çıkıntılıdır.

Habitat

Nemli ve sıcak ortamlara uyum göstermiştir. Erginler genellikle akarsu, dere kenarlarında bulunan tek yıllık otsu bitkilerin çalılıklarla karıştığı yerler ya da ormanlık alanlarda otsu bitkilerin ve eğreltilerin bol bulunduğu alanlarda, göl ve akarsu kenarındaki alt vejetasyon arasında bulunur. Ancak birkaç tür açık alanlarda, çayırlarda, kuru habitatlarda, hatta çöllerde yaşayabilirler.

Yararı ve Zararı

Hem larvaları hem de erginleri diğer hayvanlara besin teşkil etmeleri bakımından önemlidir. Çoğu kuş türlerinin yanı sıra balıklar, kurbağalar ve çeşitli omurgasız hayvanların besin kaynağını teşkil ederler. Çoğu tatlı su habitatlarında özellikle gölcük, dere ve selin oluşturduğu ovalarda Limonidae larvaları yaprak döküntülerini parçalayarak diğer türlerin beslenmesi için daha küçük organik partiküller oluştururlar.

Tarımsal ürün zararlısı olarak bilinen larvaları özellikle zirai bitkilere (buğday, şeker kamışı, şeker pancarı, yonca, pamuk), ormanlardaki ağaçların kök ve genç sürgünlerine zarar verirler. Bitkilerin ya da fidanların sürgünlerini toprak üzerinden ya da altından keserek koparırlar.

Türkiye'deki türleri

Ilisia maculata
Phylidorea ferruginea
Metalimnobia quadrimaculata
Dactylolabis sexmaculata

Türkiye'deki Limonidae türleri üzerine ilk kayıt 1940 yılında Lackschewitz tarafından verilmiştir. Bugün 51 tür bulunmaktadır.

  • Alt familya: Chioneinae
    • Arctoconopa melampodia (Loew, 1873)
    • Baeoura schachti Mendl, 1986
    • Cheilotrichia (Empeda) cinerascens (Meigen, 1804)
    • Ellipteroides (Ellipteroides) bifastigatus Mendl, 1987
    • Ellipteroides (Ellipteroides) friesei (Mannheims, 1967)
    • Ellipteroides (Protogonomyia) limbatus (von Roser, 1840)
    • Ellipteroides (Protogonomyia) quadridens loehmeri Mendl, 1987
    • Erioptera (Erioptera) fusculenta Edwards, 1838
    • Erioptera (Erioptera) lutea Meigen, 1804
    • Erioptera (Mesocyphona) bivittata (Loew, 1873)
    • Gonomyia (Gonomyia) copulata (Becker, 1908)
    • Idiocera (Idiocera) laterospina (Alexander, 1975)
    • Ilisia maculata (Meigen, 1804)
    • Molophilus (Molophilus) aduncus Stary, 1978
    • Molophilus (Molophilus) kallemuelleri Mendl, 1984
    • Molophilus (Molophilus) obscurus (Meigen, 1818)
    • Molophilus (Molophilus) ochraceus (Meigen, 1818)
    • Neolimnomyia (Brachylimnophila) adjuncta (Walker, 1848)
    • Ormosia (Ormosia) hederae (Curtis, 1835)
    • Symplecta (Psiloconopa) stictica (Meigen, 1818)
  • Alt familya: Dactylolabidinae
  • Alt familya: Limnophilinae
    • Epiphragma ocellare (Linnaeus, 1761)
    • Euphylidorea lineola (Meigen, 1804)
    • Hexatoma (Eriocera) chirothecata (Scopoli, 1763)
    • Hexatoma (Hexatoma) fuscipennis (Curtis, 1836)
    • Phylidorea (Phylidorea) ferruginea (Meigen, 1818)
    • Pilaria fuscipennis (Meigen, 1818)
  • Alt familya: Limoniinae
    • Antocha (Orimargula) alpigena (Mik, 1883)
    • Dicranomyia (Dicranomyia) livornica Lackschewitz, 1928
    • Dicranomyia (Dicranomyia) ornata Meigen, 1818
    • Dicranomyia (Dicranomyia) sera (Walker, 1848)
    • Dicranomyia (Dicranomyia) ventralis (Schummel, 1829)
    • Dicranomyia (Idiopyga) lackschewitzi Edwards, 1928
    • Dicranomyia (Melanolimania) morio (Fabricius, 1787)
    • Dicranomyia (Melanolimonia) hamata Becker, 1908
    • Geronomyia caloptera Mik, 1867
    • Limonia nubeculosa Meigen, 1804
    • Limonia pannonica (Kowarz, 1868)
    • Metalimnobia bifasciata (Schrank, 1781)
    • Metalimnobia quadrimaculata (Linnaeus, 1761)
    • Orimarga (Orimarga) virgo (Zetterstedt, 1851)

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Böcek</span> eklembacaklılar sınıfı

Böcekler eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin sınıfı ve tür ve takson bakımından en kalabalık hayvan sınıfıdır. 1.000.000'dan fazla olan tür sayılarıyla Dünya'daki en fazla türe sahip canlılardır. Dünya'nın hemen hemen her yerinde bulunur ve bazen çok yoğun popülasyonlarda görülebilirler. Her yıl birkaç bin böcek türü tanımlanmaktadır. Toplam tür sayısının 2.000.000 ila 30.000.000 kadar olduğu tahmin edilmektedir. Tür, cins, familya gibi taksonomik kategoriler bakımından 6-10.000.000 sayıya ulaşırlar ve Dünya'daki hayvanların %90 kadarını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Sivrisinek</span> Kan Emici Bir Böcek Türü

Sivrisinek, Latince: Culiseta longiareolata çift kanatlılar (Diptera) takımının Culicidae familyasından kan emici zararlı böceklerin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Patates güvesi</span>

Patates güvesi, Gelechiidae familyasından larvası pembesi beyaz veya yeşilimsi renklerde olan zararlı bir böcek türü.

<span class="mw-page-title-main">Duyarga</span>

Duyarga ya da anten, eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin altı bacaklılar (Hexapoda), çok bacaklılar (Myriapoda), kabuklular (Crustacea) ve soyu tükenmiş trilobitler (Trilobitomorpha) alt şubelerinde görülen duyu organı olarak gelişmiş hareketli baş uzantısıdır. Eklembacaklıların diğer alt şubesi olan ve akrep, kene ve örümceklerin yer aldığı keliserliler (Chelicerata) alt şubesinde duyarga bulunmaz.

<span class="mw-page-title-main">Sinek</span> Böcek takımı

Diptera veya Sinek, Holometabola üsttakımına bağlı bir hayvan takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük semender</span>

Küçük semender, Salamandridae familyasından bir semender türü.

<span class="mw-page-title-main">Fındık yeşil kokarcası</span>

Fındık yeşil kokarcası Pentatomidae familyasından zararlı böcek türü.

<span class="mw-page-title-main">Adli entomoloji</span>

Adli entomoloji veya adli böcek bilimi ya da biyokriminal entomoloji, adli tıbba yardımcı olan ya da onun yetersiz kaldığı durumlarda, ceset üzerinde bulunan böcek ve diğer eklembacaklıların ergin ve larvalarından, maktulün ("cesedin") ölüm zamanını doğruya yakınlıkta ya da yaklaşık olarak tahmin etmeye çalışan bir bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Phyllocnistis citrella</span> böcek türü

Phyllocnistis citrella, Gracillariidae familyasından pul kanatlı zararlı böcek türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Trips</span>

Trips, saçak kanatlılar (Thysanoptera) denen böcek takımından eklembacaklıların ortak adıdır.

<i>Thrips tabaci</i>

Thrips tabaci, tripsler (Thysanoptera) takımından kozmopolit zararlı böcek türü.

<span class="mw-page-title-main">Agromyzidae</span>

Agromyzidae, Stratiomyomorpha infratakımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Bitkilerin yapraklarında ve diğer kısımlarında yaşayan, açık yeşilimsi, beyaz ve farklı şekillerde olan larvaları vardır. Bitki oyan sineklerin yarısı bu familyaya aittir.

<span class="mw-page-title-main">Sığır sineği</span>

Sığır sineği, Tabanomorpha infratakımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Diptera takımının en büyük familyalarından biridir. 3500'den fazla türü vardır. 2006 rakamlarına göre Türkiye'de 164 türü bulunur. Bütün dünyaya yayılmış olan türleri memelilerin ektoparazitleridir. İnsanları acıtarak soktuklarından herkes tarafından kolayca tanınırlar. İnsan derisine hiç ses çıkarmadan ve çok yumuşak bir şekilde konduklarından, onlardan korunmak oldukça zordur. Ancak sokma işlemi ilerledikten sonra refleksif olarak korunma eylemi ortaya çıkar. Ayrıca, hastalık yapıcı organizmaların taşıyıcılığını yaparlar.

<span class="mw-page-title-main">Çayır sineği</span>

Tipulidae, çayırsineğigiller, tipulagiller, tipulasineğigiller çift kanatlılar (Diptera) takımından böcek familyası.

<span class="mw-page-title-main">Pediciidae</span>

Pedicidae, çift kanatlılar (Diptera) takımından böcek familyası.

<span class="mw-page-title-main">Bibionidae</span>

Bibionidae, Bibionomorpha infratakımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Genellikle siyah renkli, güçlü bir vücuda sahip olan, 2–16 mm uzunluğunda sivrisineklerdir. Erginlerinin ömürleri 1 hafta bile sürmez. İlkbaharda 3–12 mm boyunda, oldukça hantal vücutlu, sivrisinek (Culicidae) benzeri, alçalıp yükselerek dans eden sinekler bu familyaya aittir. Eşeyler arasındaki dimorfizm tipiktir. Bütün dünyada yaklaşık 700 kadar türü bulunur. Eski familyadır ve fosillerine Oligosen ve Miyosen'den beri rastlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Blephariceridae</span>

Blephariceridae, Blephariceromorpha infratakımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Türkiye'de tek türü vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ptychopteridae</span>

Ptychopteridae, çift kanatlılar (Diptera) takımından böcek familyası.

<span class="mw-page-title-main">Psychodidae</span>

Psychodidae, Psychodomorpha infratakımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Palearktik bölgede bulunurlar. 1,5 – 5 mm boyunda olabilen küçük sineklerdir. Kelebeklere ("güvelere") benzer şekilde, kanatları abdomen üzerinde çatılı duran ve onlar gibi pul benzeri kıllanmalarıyla diğer sinek türlerinden ayrılan güve sineği (Psychodinae) ya da kelebeksi görünmeyen, onlar gibi kanatları çatı gibi durmayan ve fazla kıllı olmayan tatarcık (Phlebotominae) adlarıyla bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">Tatarcık</span> böcek cinsi

Tatarcık (Phlebotomus) veya yakarca, çift kanatlılar (Diptera) takımının Psychodidae familyasından zararlı böcek cinsi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.