İçeriğe atla

Limnia (Ortaçağ)

Grekçe: τα Λιμνία
Limnia
Trabzon İmparatorluğu Theması
←
1204–1386 →
MerkezTekkeköy
TarihOrta Çağ
 - Kuruluş 1204
 - Kaldırılış 1386
Bugün parçasıTürkiye

Limnia (Yunanca: τα Λιμνία), Karadeniz'in güney kıyı şeridi ve Yeşilırmak Deltasını çevreleyen, Orta Çağ'daki Trabzon İmparatorluğunun en batıdaki Theması (bölgesi) idi. Bölgenin merkezi günümüzde Samsun'un ilçesi Tekkeköy olarak tahmin edilmektedir.

Anthony Bryer, bölgenin kökenlerini Bizans İmparatoru II. İoannis Komninos tarafından 1140 yılı kış gündönümünde kullanılan Kinte adlı bir Bizans tedarik üssüne kadar takip eder. 13. yüzyılda Limnia, bir episkopos makamı ve on üç imparatorluk kalesini içeren Trabzon İmparatorluğu'nun bir kalesi haline gelmiştir. 16. yüzyıla kadar Portolan haritalarında yer almıştır."[1] Themada kasabalar, kale ve Piskoposluk bulunuyordu. 1297'de İmparator II. İoannis burada ölmüştür.[2] Bryer'e göre; 1317'de "Amaseia'nın suffragan psikoposlarının [en] sonuncusu ve en alçakçası olmasına rağmen, piskoposları iç şehrin metropolitik haklarını üstelenmiştir."[1] Trabzon İmparatorluğunun İç işlerinde önemli rol oynayan Hadım İoannis burada yaşamıştır. Öte yandan Speros Vryonis [en], 1315'te uzun süredir devam eden bir boşluğu doldurmak üzere atanan Amaseia metropoliti Callistus'un makamına giremediğini ve 1317'de bir sinodal kararnamenin onu "koşullar düzelene ve Türkler Amaseia'ya girmesine izin verene kadar" Limnia'da ikamet etmeye yönlendirdiğini açıklar.[3]

1384'te bir Limnia piskoposuna yapılan son referanstır: hayatta kalan bir belge, metropolitin bölgeye girememesi nedeniyle piskoposun Amaseia'nın yönetimini devralmaya yönlendirildiğini kaydeder.[4]

İç savaş sırasında İmparatoriçe İrini'ye karşı gelen Sevastos Canihites tutuklanıp, sürüldükden sonra Limnia'da İnfaz edilmiştir (Haziran 1341). 1386 yılanda Limnia emiri, Taceddin Çelebi'nin yerine oğlu Altamur geçmiştir. İki tarih arasında, Limnia kalıcı olarak Trapezuntine kontrolünden çıkmış ve bölgedeki Türkmen beylerinin eline geçmiştir.[1] En son 1580'de Ortelius'un haritasında [en] bahsedilmiştir.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c Bryer, Anthony (1975). "Greeks and Türkmens: The Pontic Exception". Dumbarton Oaks Papers. 29: 113-148. doi:10.2307/1291371. ISSN 0070-7546. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2024. 
  2. ^ Panaretos, Chronicle, ch. 4. Greek text in Original-Fragmente, Chroniken, Inschiften und anderes Materiale zur Geschichte des Kaiserthums Trapezunt, part 2; in Abhandlungen der historischen Classe der königlich bayerischen Akademie 4 (1844), abth. 1, pp. 12f; German translation, s. 43
  3. ^ Vryonis, The Decline of Medieval Hellenism in Asia Minor and the Process of Islamization from the Eleventh through the Fifteenth Century (Berkeley: University of California, 1971), pp. 324f
  4. ^ Vryonis, Decline of Medieval Hellenism, s. 291
  5. ^ Anthony Bryer, "The littoral of the empire of Trebizond in two fourteenth-century portolano maps", Archeion Pontou, 24 (1961), s. 101

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. İoannis</span> Bizans imparatoru (1118-1143)

II. İoannis Komninos ya da Comnenus 1118 ile 1143 yılları arasında Bizans imparatoru. Ayrıca "İyi İoannis" veya "Güzel İoannis" (Kaloïōannēs) olarak da bilinir, imparator I. Aleksios ile İrini Dukena'nın en büyük erkek çocuğu ve Komninos Restorasyonu boyunca hüküm süren ikinci imparatordur. İoannis, yarım yüzyıl önce Malazgirt Meydan Muharebesi'nden sonra imparatorluğunun uğradığı zararı telafi etmeye kararlı, dindar ve kendini adamış bir hükümdardı.

<span class="mw-page-title-main">Basileios (Trabzon imparatoru)</span>

Basileios Megas Komninos, Ağustos 1332 tarihinden öldüğü 1340 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. II. Aleksios ile Ciacak Cakeli'nin en küçük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">İrini (Trabzon imparatoriçesi)</span>

İrini Paleologina, 6 Nisan 1340 tarihinden 17 Temmuz 1341 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoriçesi. Bizans imparatoru III. Andronikos'un gayrı meşru kızıdır.

III. Aleksios Megas Komninos veya Aleksios III, Aralık 1349 tarihinden ölümüne kadar kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. İmparator Basileios ile ikinci eşi Trabzonlu İrini'nin küçük oğludur. Doğum adı İoannis olmasına rağmen 12 yaşında ölen ağabeyinin ya da Büyük büyük dedesi II. Aleksios hatırasına Aleksios ismi ile tahta geçmiştir.

IV. Aleksios Megas Komninos veya IV. Alexius, 5 Mart 1417–26 Ekim 1429 arasında Trabzon İmparatorluğu'nun hükümdarıdır. Trabzon imparatoru III. Manuil ile Gürcistan prensesi Gulkhan-Eudokia'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">IV. İoannis (Trabzon imparatoru)</span>

IV. İoannis Megas Komninos, , 1429 yılından 1459 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. Trabzon imparatoru IV. Aleksios ile karısı Theodora Kantakuzini'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksios (Trabzon imparatoru)</span> İlk Trabzon İmparatoru

I. Aleksios Megas Komninos, 1204 yılından 1222 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun ilk imparatorudur. Manuil Komninos ile III. Giorgi'nin kızı Rusudan'ın en büyük oğludur. Böylece Bizans İmparatoru I. Andronikos'un torunudur. Andronikos tahtan indirilip, 1185 yılında öldürüldü. Manuil aynı zamanda kör edildi ve sonrasında tarihi kayıtlarda ismi geçmemesine istinaden muhtemelen öldürüldü. Geride iki çocuk bıraktı: Aleksios ve David. Anneleri Rusudan onları Gürcistan ya da Karadeniz'in güney sahillerine kaçırdı.

III. İoannis Megas Komninos, 4 Eylül 1342 tarihinden 3 Mayıs 1344 tarihine kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. İmparator Mihail ile Soylu Konstantin Akropolites'in kızı Akropolitissa'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Despina Hatun</span> Despina Hatun

Despina Hatun, veya Theodora Megali Komnini,, Trabzon İmparatoru IV. İoannis'in kızı, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın eşi, Safevî Devleti hükümdarı Şah İsmail'in annesi Alemşah Halime Begüm'ün annesi.

Eudokia Megali Komnini, Trabzon İmparatoru III. Aleksios ile Theodora Kantakuzini'n kızıdır. Dolayısıyla güçlü Bizans Komninos Hanedanı'nın bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Haldia</span>

Haldia Karadeniz ve kuzeydoğu Anadolu'nun dağlık iç kesimlerinde yer alan tarihi bir bölge. İsim, antik çağlarda bölgede oturan Chaldoi olarak adlandırılan halktan türemiştir. Haldia, Bizans döneminde kullanılmış, 840 yılından itibaren Haldia Theması olarak bilinir. Bölge, 1461 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilene kadar, Orta Çağın son döneminde, Trabzon İmparatorluğu'nun çekirdeğini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon'un Fethi</span> Osmanlı kuşatması ile Trabzonun fethi

Trabzon'un Fethi veya Trabzon Kuşatması, Osmanlı İmparatorluğu'nun, Trabzon İmparatorluğu başkenti Trabzon'u 15 Ağustos 1461 günü başarı ile sonuçlanan kuşatmasıdır. Kuşatma, eş güdümlü ama bağımsız manevralar yapan büyük bir Osmanlı ordusu ve donanmasının uzun bir seferinin doruk noktasıydı. Trabzonlu savunucular, Osmanlılar kuşatmaya başladıklarında onlara destek ve insan gücü sağlayacak bir ittifaklar ağına bel bağlamışlardı, ancak İmparator David Megas Komnenos'un en çok ihtiyaç duyduğu anda başarısız oldular.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

bu, 1204'te Trabzon İmparatorluğu'nun kuruluşundan 1461'de Osmanlı İmparatorluğu tarafından Trabzon'un Fethi'ne kadar uzanan Trabzon hükümdarları listesi'dir. Trabzon imparatorları Trabzon'u yönetmişlerdir. Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Latinlerin 1204 yılında Konstantinopolis'e gelip şehri talan etmesi ve şehirde Katolik Hıristiyanlar idaresinde bir Latin İmparatorluğu'nun kurulmasının ardından Bizans İmparatorluğu'nun devamı olduğunu iddia eden üç Bizans Yunan devletinden biridir. Bu üç devletten, İznik İmparatorluğu 1261 yılında Konstantinopolis'i geri alıp Bizans İmparatorluğu'nu Paleologos Hanedanı altında yeniden kurmayı başarmıştır. Trabzon İmparatorluğu, Konstantinopolis'te yeniden kurulan imparatorluktan daha uzun yaşayacak ve imparatorluk unvanını sona erene kadar biraz değişmiş olsa da kullanmaya devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon İç Savaşı</span> Orta çağda bir iç savaş

Trabzon İç Savaşı, Trabzon İmparatorluğu'nun tahtının devamı için 1340'larda gerçekleşen bir dizi çatışmadır.

Mihail Attaleiates ya da Attaliates (Yunanca: Grekçe: Μιχαήλ Ἀτταλειάτης) (c. 1022–1080) Konstantinopolis'te ve imparatorluğun eyaletlerinde on birinci yüzyılın ikinci yarısında aktif olan bir Bizans devlet memuru ve tarihçisi. Çalışmaları günümüze ulaşan onikinci yüzyılın diğer Bizanslı tarihçileri olan Mihail Psellos'un daha genç bir çağdaşı (muhtemelen öğrenciydi) ve büyük ihtimalle İoannis Skilicis'in daha yaşlı bir meslektaşıydı.

Gabras ya da Kavraz Haldia'nın yarı bağımsız ve yarı veraset hükümdarları olarak özellikle 11. yüzyılın sonlarında ve 12. yüzyılların başlarında öne çıkan Bizanslı önemli bir soylu ailenin soyadıdır.

Mamia Gurieli Dadiani hanedanından bir eristavi idi. 15. yüzyılın sonlarında Guria Prensliği'nin düklüğünü yapmıştır. Onun soyundan gelenler Rus İmparatorluğu'nun Guria Prensliği'ni işgal ettiği 1829 yıla kadar Guria Prensliği'ni yönetmiştir.

Niketas Scholares Trabzon soylusu ve Trabzon İmparatorluğunun önde gelenlerindendi. 14. yüzyılın ortalarındaki iç savaşlar sırasında Trabzon'daki Scholarioi fraksiyonunun lideriydi. 1344'te megas doux oldu. Trabzon İç Savaşı'nın en önemli katılımcılarındandı, iç savaşa yön vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu'nun gerilemesi</span>

Bizans İmparatorluğu, 7. yüzyılın İslam'ın yayılışı sırasında büyük kayıplar da dahil olmak üzere, yaklaşık bin yıl boyunca birkaç büyüme ve bozulma döngüsü yaşadı.

İoannis Lazaropulos, 1364'ten Kasım 1367'ye kadar Trabzon Metropoliti ve dini bir yazardı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.