İnsan beyninde beş lob bulunur. Bunlar:
- Frontal lob—Akıl yürütme, problem çözme, karar verme, plan yapma, davranış ketleme, dikkati yönlendirme, kendini izleme, duyguları kontrol etme, motor beceriler; zarar görmesi durumunda ruh hali, hissiyat değişikliği olabilir.
- Parietal lob—Duyuları işleme, şekil ve renkleri algılama, uzaysal algı, görme algısı ve aritmetik yetenekleri kontrol eder.
- Oksipital lob—Görsel bilgiyi işleyen lobdur. Ayrıca okuma da bu lob kontrolü altında gerçekleşir. Hafif zarar görmesi halüsinasyonlara sebep olur.
- Temporal lob—Ses ve kokunun algılanması, aynı zamanda da yüzler, mekanlar gibi karmaşık uyaranların işlenmesi bu lob tarafından sağlanır. Uzun süreli bellek, işitsel öğrenme, müzik farkındalığı, konuşma ve duyma, kelimeleri yeniden düzenleme ve dili anlama burada kontrol edilir.
- Limbik lob—Limbik lob bir dizi karmaşık duygusal tepkide rol oynar. Adrenalin temelli savaş ya da kaç tepkisinin oluşmasında görev aldığı bilinmektedir.
İnsan beyni, insan sinir sisteminin merkezi organıdır ve omurilikle birlikte merkezi sinir sistemini oluşturur.
Prefrontal korteks frontal lobun korteksi ve altında bulunan beyaz cevher en üst düzeydeki davranışların bütün bileşenlerinin bağlantılarını yapan limbik sistemle ve onları bütünleştiren, önemli duyu ve motor sistemlerinin arasındaki geri bildirim döngülerinin ve bağlantılarının yer aldığı alandır. Varsayılan durum şebekesine dahildir.
Temporal lob, memelilerin beynindeki serebral korteksin dört ana lobundan biridir. Temporal lob, memeli beyninin her iki serebral hemisferindeki lateral fissürün altındadır.
Hipotalamus-hipofiz-adrenal aks ya da Limbik-Hipotalamus-hipofiz-adrenal aks (LHPA), kompleks geribildirim mekanizmalarına sahip nöroendokrin bir yolak.
Serebral korteks veya beyin korteksi, insan ve diğer memeli beyinlerindeki serebrumun sinir dokusundan oluşan dış tabakasıdır. Beynin diğer kısımlarının çoğunun beyaz renkte olmasını sağlayan yalıtımın kortekste bulunmamasından dolayı rengi gridir. Korteks serebrum ve serebellumun dış kısımlarını örter ve kalınlığı 1,5-5,0 mm arasında değişir. Korteksin serebrumu örten kısımı serebral korteks olarak adlandırılmaktadır.
BDNF geninden sentezlenen ve nörotrofin ailesinden bir büyüme faktörü olan beyin türevli nörotrofik faktör bir salgı proteini olup beyinde ve periferde bulunmaktadır. Nöron gelişiminde, canlılığında ve işlevlerinin sürdürülmesinde önemli rol oynamaktadır.
Singulat korteks veya Cingulate korteks beyin yanküresinin içyan yüzü üzerinde, corpus callosumun hemen üstünde yer alan beyin bölümü. Singulat korteks, genellikle limbik lobun bir parçası olarak kabul edilir.
İnsular lob, beynin dış yüzeyinde görünen ön lob, paryetal lob, arka lob ve şakak loblarının altında ve içeride konumlanmış ve ancak diğer loblar aralanınca görünebilen lobudur. İnsula lobu anne rahmindeki ceninin ikinci ayında, beyin gelişiminde önemli aşamaların gerçekleştiği süreçte, büyümesi kısmen daha yavaş gerçekleştiği için diğer loblar tarafından sarılmaya başlanır ve böylece daha içeride kalır. Limbik sistem ile ilişkisi olduğunu gösteren birçok bilimsel çalışma yapılmıştır. Limbik sistemin tamamı burada işlenmez fakat limbik sisteme destekleyici bir yapıdır.
Anterograd amnezi, hafıza kaybına sebep olan olaydan sonra yeni anılar yaratma yetisinin kaybedilmesi, yakın zamanda gerçekleşen olayların hatırlanamaması ancak travmadan önceki olayların sağlam kalması rahatsızlığıdır. Bu rahatsızlık retrograd amnezinin tam zıttıdır. İki rahatsızlık da aynı hastada görülebilir. Hafıza kayıtlarının çalışma mekaniği henüz tam olarak anlaşılmamış olsa da beyindeki Temporal Lob, Hipokampus ve Subkortikal Bölgeler gibi özel yerlerde bulundukları bilinmektedir.
Retrograd amnezi (RA), bir hastalık ya da yaralanma öncesi yaşanan olayların ve öğrenilen bilgilerin hafızadan silinmesidir. Retrograd amnezi Ribot Kanunu ile bağlantılı görülmektedir. Buna göre hastaların travmaya yakın olayları hafızadan silmeleri eski anılara oranla daha muhtemeldir.
Limbik sistem, talamusun her iki yanında, serebrum'un sağ altında bulunan beyin yapılarının tümü. Nörologlar arasında 21.yüzyılda bu sistem pek benimsenmemesine rağmen "paleomammalian beyin" olarak da bilinmektedir. Aynı zamanda telensefal (üstbeyin), diensefalon (arabeyin), mezensefalon (ortabeyin) bölümlerinin bütününü oluşturur. Bu bölümler; hipokampus, hipotalamus, amigdala, ön talamik nükleus, forniks, forniks kolonu, mammiller cisim, septum pellusidiyum, habenular komissür, singular girus, parahipokampal girüs, limbik korteks ve limbik orta beyin alanlarını içerir.
Brodmann alanları, insan ve diğer primat beynlerindeki histolojik yapısı ve hücrelerin organizasyonu ile tanımlanan serebral korteksinin bölümleridir.
Beyin kıvrımları, omurgalıların, özellikle de memelilerin serebral kortekslerinde bulunan girintili çıkıntılı yapıya verilen isimdir.
Fasciculus uncinatus, temporal lobda bulunan parahipokampus ve amigdala gibi limbik sistem kısımlarını, orbitofrontal korteks gibi ön lob bölümlerine bağlayan, insan beyninde bulunan, beyaz madde birleştirme traktusudur. Fonksiyonu bilinmese de bazı mental bozukluklarda etkilenmektedir. İnsan beyninde, en son olgunlaşan beyaz madde traktuslarındandır.
Orta beyin atardamarı ya da diğer adıyla orta serebral arter (MCA) beynin dış yüzeyinde sylvian yarık içerinde seyrederek beynin dış yüzeyinin büyük kısmını besler. Bu arter internal karotid arterden çıkar. Direkt olarak Willis poligonunun yapısına katılmaz. Önce anterior serebral arter ve arkada posterior komünikan arter ile posterior serebral arter ile dolaylı bağlantı içerisindedir.
Orta serebral venler yüzeyel orta serebral ven ve derin orta serebral ven olarak ikiye ayrılır
- Yüzeyel orta serebral ven, beynin lateral sulkusu boyunca uzanır. Öne doğru seyrederekkavernöz sinus veya sfenoparyetal sinuse boşalır.
- Derin orta serebral ven, lateral sulkusun derininde, insula ve komşuluğundaki giruslardan venöz drenaj alır ve orta hatta yakın ilerleyerek bazal vene dökülür.
Epitalamus, diensefalonun (dorsal) arka bölümüdür. Diensefalon epitalamus, talamus, hipotalamus ve hipofiz bezini de içeren ön beynin bir parçasıdır. Epitalamus, habenüler çekirdekleri ve bunların birbirine bağlanan liflerini, habenüler komissürü, stria medullarisi ve epifiz bezini içerir.
Nörobilimde, varsayılan durum şebekesi (VDŞ), prefrontal korteks, arka singulat korteks, precuneus ve angular girusu kapsayan beyin şebekesidir. Kişinin dış dünyaya odaklanmadığı ve beynin uyanıkken dinlenir halde olduğu gündüz düşü gibi durumlarda aktif olmasıyla bilinir. Bunun dışında, kişinin başkaları ve kendisi hakkında düşündüğü, geçmişi hatırladığı ve geleceği planladığı durumlarda da çalışır.
Geçmişe dönüş ya da istemsiz tekrar eden bellek, bireylerin eski deneyimleri ya da eski deneyimlerin ögelerini ani ve genellikle güçlü bir şekilde yeniden deneyimlediği psikolojik fenomendir. Bu deneyimler sevindirici, üzgün, heyecan verici veya herhangi başka bir duygu olabilir. Geçmişe dönüş terimi, özellikle, anı istemsiz hatırlandığında ve/veya bu anı insanın tekrar yaşayabileceği kadar yoğun olduğunda, bunun gerçek zamanda yaşanmadığını, sadece bir anı olduğunu fark edemeyeceği durumlarda kullanılır.
