İçeriğe atla

Liliales

Liliales
 
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Liliopsida
(Bir çenekliler)
Takım: Liliales
Familyalar

Metne bakınız

Liliales, bir çenekliler sınıfından bir çiçekli bitkiler takımı. Bu takım Zambakgiller (Liliaceae) familyasını içerir ancak tarih boyunca taksonomistler arasında çeşitli anlaşmazlıklara yol açmıştır. Bu takımın en bilinen üyesi zambaklardır.

APG II sistemi (2003) ve APG III sistemi'ne (2009) göre bu takım bir çenekliler sınıfına konulur ve aşağıdaki şekilde familyalara ayrılır:

APG III sistemi'ne Familyaları

İşaretler: * = Yeni familya yerleştirmeleri § = metinde belirtilen yeni familyalar; tercih edilmiştir.

    • §Alstroemeriaceae Dumort. (Luzuriagaceae Lotsy'yi içine alır.)
    • Campynemataceae Dumort.
    • Colchicaceae DC.
    • Corsiaceae Becc.
    • Liliaceae Juss. (Zambakgiller)
    • Melanthiaceae Batsch ex Borkh.
    • *Petermanniaceae Hutch.
    • Philesiaceae Dumort.
    • Ripogonaceae Conran & Clifford
    • Smilacaceae Vent.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kapalı tohumlular</span> bitkiler aleminin çoğunluğunu kapsayan bir şube

Kapalı tohumlular, çiçekli bitkiler, anjiyospermler veya bilimsel ismiyle Angiospermae ya da Magnoliophyta; 64 takım, 416 familya ve bilinen yaklaşık 13,000 cins ve 300,000 tür ile kara bitkilerinin en çeşitli grubunu oluştururlar. Açık tohumlu bitkiler gibi kapalı tohumlu bitkiler de tohum üreten bitkilerdir. Çiçeklerinin, tohumlarındaki endospermlerinin ve tohumlarını içeren meyvelerinin özellikleri ile açık tohumlulardan ayrılırlar. Etimolojik olarak anjiyosperm, bir kılıf içinde tohum üreten bir bitki, başka bir deyişle meyve veren bir bitki anlamına gelir. Terim, Yunanca angeion ve sperma ("tohum") kelimelerinden gelir.

Cronquist sistemi, bitkiler (Plantae) âlemine ait olan ve kara bitkileri içindeki en önemli topluluğu oluşturan kapalı tohumlular (Angiospermae) bölümü için kullanılan bir sınıflandırma cetvelidir.

<span class="mw-page-title-main">Papatyagiller</span> iki çenekliler sınıfından bir bitki familyası

Papatyagiller, iki çenekliler sınıfından bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Soğangiller</span>

Soğangiller (Alliaceae), otsu ve çok yıllık bir bitkileri kapsayan bir çiçekli bitkiler familyasıdır; bir çenekliler sınıfındaki Asparagales takımının içinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Tek çenekliler</span>

Tek çenekliler (Liliopsida), monokotiller, çoğunlukla tek yıllık, palmiyeler haricindeki otsu bitkileri kapsayan çiçekli bitkiler sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sümbül</span> Soğanlı bir bitki türü

Sümbül, Hyacinthus cinsine ait soğanlı bitkilerden olup daha önce zambakgiller (Liliaceae) familyasının üyesi olarak kabul edilmekte iken şimdi yeni bir familya olan Hyacinthaceae altında incelenmektedir. Sümbüllerin anayurdunu doğuda İran ve Türkmenistan'a kadar dağılım gösteren doğu Akdeniz bölgesi oluşturmaktadır. Hyacinthus, Yunan mitolojisinde Sparta Kralı'nın genç oğlu olup yeniden doğuşu simgelemektedir.

<i>Paris quadrifolia</i>

Paris quadrifolia, otörlerin önceden zambakgiller (Liliaceae) familyasının bir üyesi olarak kabul etmesine rağmen artık Melanthiaceae familyasına ait Paris cinsinin bir türü olarak sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Liliaceae</span>

Zambakgiller (Liliaceae), Liliales takımına ait bir bitki familyası.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs lalesi</span> bitki türü

Kıbrıs lalesi, zambakgiller (Liliaceae) familyasından Kıbrıs adasına özgü endemik bir lale türü. Kıbrıs Türk halkı arasında Medoş Lalesi olarak bilinir. Adanın kuzeyinde Tepebaşı köyü ve Avtepe köyü civarında, güneyinde ise Akama yöresinde yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Lilium candidum</span>

Ak zambak, zambakgiller (Liliaceae) familyasından soğanlı çok yıllık uzun boylu ve gösterişli bir otsu bitki türü. Boyu yaklaşık 1 m olan bitkinin çiçek açma dönemi Mayıs-Haziran aylarıdır. Yaşam alanı çalılıklar, taşlık ve kurak alanlar olan ak zambağın çiçekleri 8–12 cm büyüklükte; beyaz ya da krem renktedir. 3-6 çiçek salkım şeklinde bir aradadır, hoş kokuludur.

<span class="mw-page-title-main">Ericales</span> Bir bitki takımı

Ericales, çay, Trabzon hurması, yaban mersini, Brezilya fındığı gibi türleri içine alan bir bitki takımı. Bu takım klorofil yoksunu Sarcodes sanguinea ve Sarracenia cinsi etçil bitkileri de içine alır. Bu takımdaki pek çok tür çoğunlukla bir arada büyüyen 5 taç yaprakları ile ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Ranunculales</span>

Ranunculales, çeşitli çiçekli bitkileri içine alan bitki takımı.

APG sistemi, 1983 yılındaki Cronquist sistemine karşı Evrimsel Kapalı Tohumlu Gelişimi Topluluğu tarafından oluşturulan kapalı tohumlu bitkileri sınıflandıran bir bitki sınıflandırmasıdır, moleküler filogenetiki baz alarak hazırlanan bu ilk sınıflandırma 1998 yılında APG I sistemi ile başlamış sonrasında 2003 yılında yapılan revizyon ile APG II Sistemi bunun ardından en son 2009 yılında APG III sistemi yayınlanmıştır. Orijinal APG sistemi alışılmadık bir temel kullanır kladistik 3 genin, 2 kloroplast geni ve ribozomlara ait çözülmüş bir genin DNA dizilimi esas alınarak sıralama yapılmıştır. Moleküler biyoloji her ne kadar temel alınsa da bu sistemi kuran gruplar diğer delillerle bu sistemi desteklemişlerdir örneğin polen mofolojisi ödikotlar ile diğer bilinen dikletonlar arasındaki ayrımı desteklemektedir.

Türkiye florasında, Oxalis cinsine bağlı toplam 4 takson bulunmaktadır. Bunlar 3 türe, 0 alt türe ve 0 varyeteye ayrılmaktadır. Endemik takson sayısı 0 kadardır.

APG II sistemi, uzun adıyla "bitkilerde " bu topluluğun APG Sistemi sonrası bulunan yenilikler neticesi 2003'te ortaya çıkardığı bu sistemin modifiye edilmiş ikinci bir versiyonudur. Bu sistem bu sefer modern teknik ve çoğunlukla moleküler filogenetik moleküler biyoloji den yararlanılarak ortaya çıkarılmış bir sınıflandırmadır. Nisan 2003'te toplulukça yayınlanmış ve APG Sistemi'nin yerini almıştır. Ancak revizyonlar bununla da bitmemiştir. Topluluk bunun ardından 2009 yılında bu taksonomisinin de yerini alacak APG III sistemi'ni çıkaracaktır.

<span class="mw-page-title-main">APG III sistemi</span>

APG III sistemi, uzun adıyla "bitkilerde " bu topluluğun APG II sistemi sonrası bulunan yenilikler neticesi 2009'da ortaya çıkardığı, bu sistemin modifiye edilmiş üçüncü ve halen günümüz için geçerli bir versiyonudur. Bu sistem bu sefer modern teknik ve çoğunlukla moleküler filogenetik moleküler biyolojiden yararlanılarak ortaya çıkarılmış bir sınıflandırmadır. APG II siteminden 6,5 ve hepsinin atası APG Sistemi'nden 11 yıl sonra yapılan güncellemelerle sistem bugün geçerli 3. halini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Poales</span> bitki takımı

Poales, Liliopsida bölümüne bağlı bir bitki takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Asparagales</span> bitki takımı

Asparagales, Angiosperm Phylogeny Group (APG) ve Angiosperm Phylogeny Web gibi modern sınıflandırma sistemlerine göre bir bitki takımıdır. Takım, adını Asparagaceae familyasından alır ve Angiosperms ile Monocots kladlarına bağlıdır. Takım, yakın bir tarihte sınıflandırma sistemlerine dahil edilmiştir. İlk olarak 1977'de Herbert Huber tarafından ortaya atılmış ve daha sonra 1985'te Dahlgren sistemine, ardından 1998, 2003 ve 2009'da APG'ye alınmıştır. Bu düzenlemeden önce bu takıma bağlı familyalar Liliales takımına bağlıydı. Günümüzde Liliales takımı Lilales, Asparagales ve Dioscoreales olmak üzere üç takıma bölünmüştür. APG'ye göre, Asparagales takımına bağlı 14 familya, 1.122 cins ve yaklaşık 36.000 tür bulunmakta olup, bu bakımdan en kalabalık monokot takımıdır.

APG IV çiçekli bitki sınıflandırma sistemi; Angiosperm Phylogeny Group (APG) tarafından geliştirilen, çiçekli bitkiler için modern, çoğunlukla moleküler tabanlı bir bitki taksonomisi sisteminin dördüncü versiyonudur. 2016 yılında, selefi APG III sisteminin 2009'da yayınlanmasından 7 yıl sonra ve 1998'de ilk APG sisteminin yayınlanmasından 18 yıl sonra yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cyclanthaceae</span>

Cyclanthaceae, Pandanales takımına bağlı bir çiçekli bitki familyasıdır.