İçeriğe atla

Lili Elbe

Lili Elbe
Lili Elbe, 1926
DoğumEinar Magnus Andreas Wegener
28 Aralık 1882(1882-12-28)
Vejle, Danimarka
Ölüm13 Eylül 1931 (48 yaşında)
Dresden, Almanya
Diğer ad(lar)ıLili Ilse Elvenes

Lili Ilse Elvenes (28 Aralık 1882 - 13 Eylül 1931), bilinen adıyla Lili Elbe, Danimarkalı transseksüel kadın ve cinsiyet değiştirme ameliyatı olduğu bilinen ilk kişilerden biri.[1][2] Einar Magnus Andreas Wegener[3] adıyla doğan Elbe, tanınan bir ressamdı. 1930'da dönüşüm sürecini tamamladı, yasal adını Lili Ilse Elvenes[4] olarak değiştirdi ve resim yapmayı bıraktı. Lili Elbe adı, kendisine Kopenhaglı gazeteci Louise Lassen tarafından verildi.[5] Elbe, rahim nakli sonrası oluşan komplikasyonlar nedeniyle 1931'de hayatını kaybetti.[6] Fra mand til kvinde adlı otobiyografisi, ölümünden sonra 1933'te yayımlandı.[7]

Erken dönemleri

Genel olarak Elbe'nin Vejle, Danimarka'da 1882'de doğduğu düşünülmektedir. Elbe hakkında yazılan ve bahsi geçen kişileri korumak adına bazı detayları değiştirilmiş bir kitapta 1886 olarak da geçmektedir. Ancak hayatına ve karısına dair bilinen detaylar 1882'yi desteklemektedir.

Tartışmalı olmasına rağmen Elbe'nin interseks olduğu tahmin ediliyor. Bazı raporlar, karnında zaten ilkel yumurtalıkları olduğunu ve Klinefelter sendromu olabileceğini gösteriyor.

Evlilik hayatı ve modellik

Elbe, Gerda Gottlieb ile Kopenhag'daki Danimarka Kraliyet Güzel Sanatlar Akademisi'nde öğrenciyken tanıştı ve 1904'te Gottlieb 19 ve Elbe 22 yaşındayken evlendiler. İllüstratör olarak çalıştılar, Elbe manzara resimlerinde uzmanlaştı, Gottlieb ise kitaplar ve moda dergileri çizdi.

1912'de Paris'e yerleşmeden önce İtalya ve Fransa'yı gezdiler, Elbe burada Gottlieb'in yengesi olarak poz vererek daha açık bir kadın olarak yaşayabildi. Elbe, 1907'de Neuhausens ödülünü aldı ve Kunstnernes Efterårsudstilling'de (Sanatçıların Sonbahar Sergisi) sergilendi.

Elbe, bir keresinde Gottlieb'in resmine modellik için geç kalan aktris Anna Larssen'ın yerine giydiği çorap ve topuklu ayakkabılardan hoşlandığını gördükten sonra kadın kıyafetleri giymeye başladı. Larssen, onun için Lili adını önerdi ve 1920'lerde Elbe, bu isimle düzenli olarak bir kadın olarak takdim edildi, çeşitli festivallere katıldı ve evinde misafir ağırladı.

Gottlieb, şık kıyafetler giymiş, badem şeklindeki gözleri unutulmaz güzel kadın resimleri ile ünlendi. Petites femmes fatales'in bu tasvirlerinin modeli Elbe idi.

Ameliyatlar ve evliliğin sona ermesi

1930'da Elbe, o zamanlar oldukça deneysel olan cinsiyet değiştirme ameliyatı için Almanya'ya gitti. İki yıllık bir süre içinde dört operasyon gerçekleştirildi. İlk ameliyat olan testislerin çıkarılması, Berlin'de seksolog Magnus Hirschfeld'in gözetiminde Dr. Erwin Gohrbandt tarafından gerçekleştirildi. Ameliyatlarının geri kalanı Dresden Kadın Kliniğinde doktor olan Kurt Warnekros tarafından gerçekleştirildi. İkinci ameliyat, karın kas sistemine bir yumurtalık yerleştirmek, üçüncüsü ise penisi ve skrotumu çıkarmaktı.

Bu süreçte durumu Danimarka ve Alman gazetelerinde sansasyon yarattı. Bir Danimarka mahkemesi, çiftin evliliğini Ekim 1930'da iptal etti ve Elbe, Lili Ilse Elvenes adıyla pasaport almak da dahil olmak üzere cinsiyetini ve adını yasal olarak değiştirebildi. Dresden'e döndü ve şehrin içinden akan Elbe Nehri'ne ithafen Elbe soyadını aldı. Evlenmek ve çocuk sahibi olmak istediği Fransız sanat tüccarı Claude Lejeune ile ilişki yaşamaya başladı.

1931'de rahim nakli ve vajinal kanal oluşturulması için dördüncü ameliyatını oldu. Böylece, Dr. Erwin Gorbandt'ın Dora Richter üzerinde deneysel prosedürü gerçekleştirmesinden birkaç hafta sonra, vajinoplasti ameliyatı geçiren ikinci trans kadın oldu.

Ölümü

Elbe'nin bağışıklık sistemi nakledilen uterusu reddetti. Ameliyat ve devamındaki cerrahi revizyon enfeksiyona neden oldu, bu da ameliyattan üç ay sonra 13 Eylül 1931'de kalp durması ile ölümüne yol açtı.

Elbe, Dresden'deki Trinitatisfriedhof'a (Trinity Mezarlığı) gömüldü. Mezar 1960'larda düzeltildi. Nisan 2016'da, The Danish Girl'ün prodüksiyon şirketi Focus Features tarafından finanse edilen yeni bir mezar taşı açıldı. Mezar taşında Elbe'nin doğum tarihi geçmiyor, sadece adı, doğum ve ölüm yerlerine yer verilmiş.

Popüler kültürde

LGBT film festivali MIX Copenhagen'da, dört farklı "Lili" ödülü verilmektedir.[8]

2000'de David Ebershoff, Elbe hakkında Danimarkalı Kız adlı bir kitap yazdı.[9] Kitap, 2015'te aynı adla sinemaya uyarlandı ve Elbe'yi Eddie Redmayne canlandırdı.

Kaynakça

  1. ^ Hirschfeld, Magnus. Chirurgische Eingriffe bei Anomalien des Sexuallebens: Therapie der Gegenwart, s. 67, 451-455
  2. ^ Lili Elbe. andrejkoymasky.com. 17 Mayıs 2003
  3. ^ Meyer, Sabine (2015), »Wie Lili zu einem richtigen Mädchen wurde« – Lili Elbe: Zur Konstruktion von Geschlecht und Identität zwischen Medialisierung, Regulierung und Subjektivierung, s. 15, 312-313.
  4. ^ Meyer 2015, ss. 311–314
  5. ^ "A Trans Timeline – Trans Media Watch". Trans Media Watch. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2016. 
  6. ^ "The Danish Girl (2015)". HistoryVSHollywood.com. History vs Hollywood. 11 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2016. 
  7. ^ Worthen, Meredith. "Lili Elbe – Painter". Biography.com. 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2016. 
  8. ^ "In Competition". MIX Copenhagen. 2 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2015. 
  9. ^ "BOOKS OF THE TIMES; Radical Change and Enduring Love". The New York Times. 14 Şubat 2000. 3 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2015. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Lili Elbe ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

4 Ocak, Miladi takvime göre yılın 4. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 361 gün vardır.

23 Mart, Miladi takvime göre yılın 82. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 283 gün vardır.

25 Mayıs, Miladi takvime göre yılın 145. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 220 gün vardır.

13 Eylül, Miladi takvime göre yılın 256. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 109 gün vardır.

14 Ekim, Miladi takvime göre yılın 287. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 78 gün vardır.

28 Aralık, Miladi takvime göre yılın 362. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 3 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka</span> Kuzey Avrupada bir ülke

Danimarka veya resmî adıyla Danimarka Krallığı, Kuzey Avrupa'da bir İskandinav ülkesidir. İskandinav ülkelerinin en güneyinde yer alan Danimarka'nın büyük bir bölümü Jylland yarımadası üzerindedir. Başkent, Danimarka adalarının en büyüğü olan Sjælland'ın üzerinde kurulmuştur. Sjælland, dar bir boğaz olan Øresund ile İsveç'ten ayrılır. Ayrıca, Fyn, Lolland, Falster, Langeland ve Baltık Denizi'ndeki Bornholm adaları da Danimarka'ya aittir.

<span class="mw-page-title-main">Transseksüellik</span> kişinin kendisini farklı bir cinsiyet kimliğinde hissetmesi veya cinsiyet değiştirmesi

Transseksüellik, kişinin, kendisini atanmış cinsiyetine ait hissetmeyerek farklı bir cinsiyet kimliğini benimsemesi durumudur. Transseksüellik, kişinin cinsiyet kimliğini belirtir, bu sebeple cinsel yönelim ile karıştırılmamalıdır. Transseksüel bir kişi heteroseksüel, homoseksüel, aseksüel ya da biseksüel gibi cinsel yönelimlere sahip olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hans Christian Andersen</span> Danimarkalı yazar ve şair

Hans Christian Andersen, Danimarkalı yazar, şair.

<span class="mw-page-title-main">Lars von Trier</span> Danimarkalı yönetmen ve senarist

Lars von Trier, Danimarkalı film yönetmeni ve senarist. Yaklaşık kırk yıldan fazla süren üretken ve tartışmalı bir kariyere sahiptir. Eserlerinde, türe ve teknik yenilikçiliğe; varoluşsal, sosyal ve siyasi konuların çatışmacı incelenmesine ve merhamet, fedakârlık ve zihinsel sağlık gibi konuların tedavisine yer verir. Siyasi ve insani yardım çalışmaları, 2004 yılında Barış İçin Sinema bilinçlendirme ödülüyle onurlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">2014 Eurovision Şarkı Yarışması</span>

2014 Eurovision Şarkı Yarışması, 59. defa gerçekleştirilen Eurovision Şarkı Yarışması'dır. Danimarka adına yarışan Emmelie de Forest'ın "Only Teardrops" şarkısıyla 2013 yarışmasını kazanması üzerine yarışma Kopenhag, Danimarka'ya taşındı. Böylece Danimarka, en sonuncusu 2001 yılında olmak üzere yarışmaya üçüncü kez ev sahipliği yapmış oldu. Yarışmanın yarı finalleri 6 ve 8 Mayıs 2014 tarihlerinde, finali 10 Mayıs 2014'te gerçekleştirildi. Yarışma, yayın kuruluşu DR tarafından çeşitli adaylar arasından seçilen B&W Hallerne'de yapıldı. Sunuculuğunu Lise Rønne, Nikolaj Koppel ve Pilou Asbæk üstlendi.

Danimarka, 2013 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Danimarka'yı "Only Teardrops" adlı şarkıyla temsil eden Emmelie de Forest kazandığı için bu yıl ev sahipliği yapmıştır. Yarışma, başkent Kopenhag'da gerçekleştirilmiştir. Danimarka'nın şarkısı Danimarka kanalı Danmarks Radio (DR) tarafından düzenlenen Dansk Melodi Grand Prix 2014 adlı yarışmayla seçilmiştir. Ulusal Final'in kazananı "Cliché Love Song" adlı şarkısıyla Basim olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İslam'da eşcinsellik</span> İslamın eşcinselliğe bakışı

İslam'da eşcinsellik, eşcinsel ilişkiye giren kişilerden İslam inancı esas alan yazılı kaynaklarda ve Kur'an'da bahsedilir. Kur'an'da, toplumca eşcinsel ilişkilere girmek başta olmak üzere, çeşitli günahlar işleyen ve bu nedenle Allah'ın gazabıyla helâk edilen Lut Kavminden bahsedilir. Sünnilik mezhebine göre ve İmam Malik ile İmam Şafii gibi alimlere göre eşcinsel ilişki, recm, idam, kırbaç veya hapis ile cezalandırılması gereken günahlar olarak değerlendirimiştir. Ebu Hanife'ye göre ise idam gerekli değildir; devlet hangi cezayı öngörürse o uygulanmalıdır.

<i>Danimarkalı Kız</i> (film) 2015 yapımı film

Danimarkalı Kız, Tom Hooper'ın yönettiği ve senaryosu David Ebershoff'un ressam Lili Elbe ve Gerda Wegener'ın hayatından esinlenerek yazdığı aynı adlı kitabından uyarlanan 2015 yapımı İngiliz-Amerikan biyografi filmi. Filmde Eddie Redmayne bilinen ilk cinsiyet değiştirme ameliyatı geçiren Lili Elbe'yi oynarken, Gerda Wegener rolünde Alicia Vikander, Hans Axgil rolünde Matthias Schoenaerts ve Henrik rolünde Ben Whishaw yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Danimarka ekonomisi</span>

Danimarka ekonomisi, rahat yaşam ölçünlerine, yüksek düzeyde devlet hizmetleri ve aktarımları ve dış ticarete yüksek bağımlılığa sahip çağdaş bir piyasa ekonomisidir. Ekonomiye, tüm işlerin %80'ini sağlayan hizmetler işkolu hakimdir; oysa tüm çalışanların yaklaşık %11'i üretim ve %2'si ise tarımda çalışmaktadır. Kişi başına düşen nominal gayri safi millî gelir, 2017 yılında 55,220 dolarla dünyanın en yüksek onuncu nominal GSMG'si idi. Satın alma gücünde kişi başına düşen millî gelir, $52.390 ABD doları veya dünya çapında en yüksek 16. ekonomi olarak düzelmeye uğradı. Gelir dağılımı göreceli olarak eşittir, ancak hem brüt gelirlerde daha büyük bir dağılım hem de çeşitli ekonomik politika önlemleri nedeniyle ancak son on yılda eşitsizlik biraz artmıştır. 2017'de Danimarka, 28 Avrupa Birliği ülkesi içinde yedinci en düşük Gini katsayısına sahipti. 5,789,957 kişilik nüfusu ile Danimarka, nominal gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) ile ölçülendirildiğinde dünyanın 39. en büyük ulusal ekonomisine ve satın alma gücü paritesi ile ölçülendirildiğinde dünyanın 60. en büyük ulusal ekonomisine sahiptir.

Cinsiyet tarafsızlığı, politikaların, dilin ve diğer sosyal kurumların rolleri insanların cinsiyetine göre ayırt etmekten kaçınması gerektiği fikridir. Bu, bir cinsiyetin diğerinden daha uygun olduğu sosyal roller olduğu izleniminden kaynaklanan ayrımcılığı önlemek içindir. Tarih boyunca cinsiyet eşitliğindeki eşitsizlik, pazarlama, oyuncak, eğitim ve ebeveynlik teknikleri dahil olmak üzere toplumun birçok yönü üzerinde önemli bir etkiye sahip olmuştur. Son yıllarda toplumsal cinsiyet tarafsızlığını artırmak için kapsayıcı dili kullanmaya ve eşitliği savunmaya toplumsal bir vurgu yapılmıştır.

Kuir Anarşizm ya da anarko-queer, gey kurtuluş ve homofobi, lezbofobi, transmisojini, bifobi, transfobi, heteronormavite, ataerkillik ve ikili cinsiyet sistemi gibi hiyerarşilerin kaldırılmasının aracı olarak anarşizmi ve toplumsal devrimi savunan anarşist düşünce okuludur. Anarşist ve LGBT hareketlerin hem dışında hem içinde LGBT hakları için mücadele eden insanlara: John Henry Mackay, Adolf Brand ve Daniel Guérin dahildir. Bireyci anarşist Adolf Brand Berlin’de 1896’den 1932’ye kadar, gey sorunlarına adanmış ilk sürekli dergi olan Der Eigene’yi yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gerda Wegener</span> Danimarkalı ressam (1885-1940)

Gerda Marie Fredrikke Wegener Danimarkalı bir illüstratör ve ressamdı. Wegener, moda illüstrasyonları ile tanınır ve daha sonra yaptığı zamanının cinsiyet ve aşk sınırlarını zorlayan resimleri ile ünlüdür. Bu eserler zaman zaman Lezbiyen erotik olarak sınıflandırıldı ve birçoğu partneri transseksüel kadın Lili Elbe'den ilham aldı. Wegener bu eserleri Art Nouveau ve daha sonra Art Deco tarzlarında kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Travesti (toplumsal cinsiyet kimliği)</span>

Travesti terimi (çev. '"transvestite"'Latin Amerika'da doğumda erkek olarak atanan, ancak farklı kadınlık ifadelerine göre bir cinsiyet kimliği geliştiren kişileri belirtmek için kullanılır. Güney Amerika'da karşı cinsin kıyafetlerini giyme, drag veya patolojik çağrışımlardan ayırt etme amacıyla farklı terimler icat edilmiş ve kullanılmaktadır. İspanya'da, terim Franco döneminde benzer bir şekilde kullanıldı, ancak olumsuz klişeleri ortadan kaldırmak için 1980'lerin sonlarında ve 1990'ların başlarında tıbbi transseksüellik modelinin ortaya çıkmasıyla değiştirildi. Bu kavramların ortaya çıkışı Latin Amerika'da Avrupa'dan daha geç gerçekleşti, bu nedenle travesti kavramı zaman içinde farklı çağrışımlarla varlığını sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Saxo Grammaticus</span> Danimarkalı tarihçi

Saxo Grammaticus Saxo cognomine Longus olarak da bilinen, Danimarkalı bir tarihçi, ilahiyatçı ve yazardır. Danimarka Kralı I. Valdemar'ın baş danışmanı olan Lund Başpiskoposu Absalon'un katibi veya sekreteri olduğu düşünülüyor. Latince: Gesta Danorum kitabının yazarıdır. Amleth efsanesinin William Shakespeare'in Hamlet hikâyesine ilham kaynağı olacağı Danimarka'nın ilk tam tarihidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.