Liga ABA
 | |
| Kuruluş | 2001-02 |
|---|---|
| Ülke |  Birleşik Arap Emirlikleri  Bosna-Hersek Hırvatistan Sırbistan Karadağ Slovenya Makedonya |
| Konfederasyon |  FIBA Avrupa |
| Takım sayısı | 12 |
| Son şampiyon | Crvena zvezda (4. Kez) |
| En başarılı takım | Partizan Belgrad (8 Kez) |
| Resmî site | abaliga.com (İngilizce) |
Liga ABA ya da Adriyatik Ligi, (sponsorluk anlaşmalarından dolayı 2001'den 2006'ya kadar ABA Goodyear Ligi, 2006'dan 2011'e kadar ABA NLB (Nova Ljubljanska banka) Ligi olarak bilinir.) Birleşik Arap Emirlikleri, Bosna-Hersek, Hırvatistan, Sırbistan, Karadağ, Slovenya, Makedonya ve Macaristan takımlarını kapsayan en üst düzey proesyonel basketbol bölgesel ligi.
Liga ABA, katılan her ülkenin kendi basketbol liglerinin yanında ayrıca organize edilen bir ligdir. Katılan kulüpler bahar aylarının sonlarına doğru Adriyatik Ligi 'ni tamamladıktan sonra kendi liglerindeki mücadelelerine devam ederler.
Adriyatik Ligi, 2001'de yapılan girişimlerle kuruldu ve Sidro adı verilen Sloven limited şirketi tarafından işletildi. Adriatic Basketball Association, ligi organize etmektedir, üyelerinin tamamı ULEB'in de üyesidir ve EuroLeague yönetiminde oy hakkına sahiptir. Turnuva, EuroLeague'de mücadele eden birkaç kulübün de yer aldığı, Avrupa çapında organize edilen EuroLeague'in bölgesel olarak küçültülmüş şekli olarak da düşünülebilir. Ayrıca 2024'te yapılan düzenlemeler ile Birleşik Arap Emirlik'lerinin Dubai şehrinden de bir takım 2024-2025 sezonundan itibaren lige katılım sağlayacak.
Adriyatik Ligi, bölgedeki diğer liglere; Baltık Basketbol Ligi (2004'te başladı.), Orta Avrupa Basketbol Ligi (2007), Balkan Uluslararası Basketbol Ligi (2008) ve VTB Birleşik Ligi (2008) ilham verdi.
Tarihi
SFR Yugoslavia'nın dağılması, ardından yaşanan Yugoslavya Savaşlarının ardından 1990'ların ortalarına doğru, yeni bağımsızlıklarını kazanan Balkan ülkeleri, daha önceden organize edilen, son sezonu 1991-92 olan YUBA Liga'nın alternatifi olabilecek, bölge ülkeler arasında düzenlenen, yeni bir basketbol ligi oluşturmak için ortaya çeşitli fikirler arttılar.
3 Temmuz 2001'de Ljubljana'da KK Bosna, KK Budućnost, KK Cibona ve Olimpija'dan oluşan dört takımın katılımıyla bu şekilde düzenlenecek bir organizasyon için prensipte anlaşıldı ve 3 Temmuz 2001 tarihi ligin kuruluşu olarak kabul edildi. Toplantıya kuüpleri temsil eden dört ülkeden temsilci katıldı, bu girişimin altı ana karakteri Slovenler ve Hırvatlardı. Bu isimler; Roman Lisac, Zmago Sagadin, Radovan Lorbek, Josip Bilić, Danko Radić ve Bože Miličević'ti. Yeni kurulan ligin adı Adriyatik Ligi kabul edildi. Bu isim organizasyonda yer alan ülkelerin Adriyatik Denizi kıyısında yer alması açısından ortak bir noktaydı. Bölgede yaygın olarak kullanılan Balkanlar ve Yugoslavya isimleri, daha önceden bölgede yaşanan olumsuzlukların sonucunda sempatiyle karşılanmadığı için gündeme gelmedi. Özel bir girişim olarak kurulan lig, daha sonra Slovenya'da 14 Eylül 2001'de tescillenen Sidro d.o.o. şirketinin şemsiyesi altında toplandı. Şirket gerçekte tüzel kişiliğe sahip olan ve ligin bütün oganizasyonlarını düzenleyen Adriatic Basketball Association (ABA) 'yı kontrol etmekteydi.
Avrupa basketbolunun FIBA ve ULEB çatısı altında bölündüğü zamanlarda yaşanan hengamede, Adriyatik Ligi kurucuları Avrupa'nın en büyük basketbol organizasyonu olan EuroLeague'i FIBA'nın ellerinden kendi bünyesine alacak gibi görünen ULEB'i destekleyerek, basketbol pastasından kendilerine bir dilim alabilmenin hesabını yapıyorlardı. 2001'de Balkanlar çapında kurulan Adriyatik Ligi, Slovenya, Hırvatistan ve Bosna-Hersek liglerinin ana organizasyonu olarak, bu ligleri kendi bünyesine aldı. Bu ülkelerin saygıdeğer köklü kulüpleri kendi yerel liglerinden ayrılarak Adriyatik Ligi 'nde mücadele ediyorlardı. Yine de ulusal ligler tamamıyla ortadan kaldırılmamıştı, ancak liglerinin en iyi takımlarının ilkbaharın sonunda, liglerin bitmesine yakın, kendi liglerine katılmalarıyla, ulusal ligleri geniş ölçüde marjinalleştirmişti. Yukarıdaki duruma istisna olarak, Budućnost kendi ülkesinin ligi olan YUBA Liga'ya Adriyatik Ligi 'yle paralel olarak, tam fikstür katılmaya devam etti.
Halkın nezdinde, Adriyatik Ligi çok değişik ve güçlü tepkilerle karşılaştı. Bazısı Balkan bölgesindeki basketbolun gelişimine katkı sağladığı için olumlu yaklaştı, bazısı yeni bir kalite getirmediğini söyleyerek bunun için üç tane ulusal ligin bozulasına değmeyeceğini belirtti. Politik çevreden çok sayıda olumsuz tepki aldı, özellikle Hırvatistan'da ulusal yayın yapan Hırvatistan Devlet Televizyonu'nda, televizyon panellerinde bu konu çokça tartışıldı. Ülkede kabul edilen yaygın görüşe göre, bu girişim eski Yugoslavya'yı tekrar bir araya getirme çabasıydı.[1] Lig organizaörleri kendi adlarına Hırvat halkını yatıştırmak için ellerinden geleni yaptı, Radovan Lorbek 'in Eylül 2001'de Slobodna Dalmacija 'da yaptığı açıklamada:
| “ | Bu Yugoslav Ligi değildir ve asla Yugoslav Ligi olmayacktır. Adriyatik Ligi'nde Sırbistan ve Makedonya'dan kulüpler yoktur. Bu demektir ki Adriyatik Ligi'yle Yugoslav Ligi aynı şey değildir.[2][3] | „ |
10 yıl sonra, 2011'de bir Sırp gazetesindeki röportajda, Roman Lisac ligin arkasında yer alan stratejiyi açıkladı ve bu stratejinin daha önce söylenenlerden oldukça farklı olduğu görüldü:
| “ | Sırp kulüpleri olmadan ligin kabul göremeyeceğinden emindim. Crvena zvezda ve Partizan'ın lige katılmasını sağlamak ilk günden beri üzerinde çalıştığımız bir şeydi. Fakat, 10 yıl önceki durumda bu o kadar da basit bir şey değildi. Çevremizde aşırı derecede uzlaşmaz savaş sonrası politikası yapılıyordu ve bu bizim işimizi daha da zorlaştırıyordu. Eski Yugoslavya'yı hatırlatan her şey hem Hırvatistan'da hem de Sırbistan'da çok sayıda direnişle karşılaşıyordu. Tekrar belirtiyorum ki; Crvena zvezda ve Partizan'ı lige almak en başından beri düşündüğümüz bir şeydi, ancak siyasi nedenlerden dolayı bu konuyu halkın huzurunda konuşmaktan kaçındık.[4] | „ |
28 Eylül 2001'de, lig Kranj'dan Sloven şirketi Sava Tires 'ın iştiraki olan Goodyear Tire and Rubber Company ile 5 yıllık sponsorluk anlaşması imzaladığını duyurdu. Anlaşma aynı zamanda 2001'den 2006'ya kadar olan isim haklarını da kapsıyordu ve böylece ligin yeni adı Goodyear Ligi olmuştu.
Tüm zamanların Adriyatik Ligi kulüpleri (2001-2013)
Toplamda 9 ülkeden 29 takım şimdiye kadar Adriyatik Ligi 'nde mücadele etti.
| Kulüp | 2001-02 | 2002-03 | 2003-04 | 2004-05 | 2005-06 | 2006-07 | 2007-08 | 2008-09 | 2009-10 | 2010-11 | 2011-12 | 2012-13 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Borac Banja Luka | ||||||||||||
| Bosna Sarajevo | ||||||||||||
| Igokea Aleksandrovac | ||||||||||||
| Sloboda Tuzla | ||||||||||||
| Široki | ||||||||||||
| Cedevita Zagreb | ||||||||||||
| Cibona Zagreb | ||||||||||||
| Split | ||||||||||||
| Šibenka Dalmare | ||||||||||||
| Triglav osiguranje | ||||||||||||
| Zadar | ||||||||||||
| Zagreb | ||||||||||||
 Nymburk | ||||||||||||
 Szolnoki Olaj | ||||||||||||
 Maccabi Tel Aviv | ||||||||||||
| MZT Skopje | ||||||||||||
| Budućnost Podgorica | ||||||||||||
| Lovćen Cetinje | ||||||||||||
| Crvena zvezda Beograd | ||||||||||||
| FMP Železnik | ||||||||||||
| Hemofarm Vršac | ||||||||||||
| Partizan Beograd | ||||||||||||
| Radnički Kragujevac | ||||||||||||
| Vojvodina Novi Sad | ||||||||||||
| Helios Domžale | ||||||||||||
| Slovan Ljubljana | ||||||||||||
| Krka Novo Mesto | ||||||||||||
| Olimpija Ljubljana | ||||||||||||
| Zlatorog Laško |
Güncel sezon takımları (2012-13)
| Ülke | Takımlar | Derece | Takım | Şehir | Salon (kapasite) |
|---|---|---|---|---|---|
| Hırvatistan | 4 | ||||
| A-1 Liga'da 1. | KK Cibona | Zagreb | Dražen Petrović Basketball Hall (5,400) | ||
| A-1 Liga'da 2. | Cedevita Junior | Zagreb | Sutinska vrela (2,000) | ||
| A-1 Liga'da 3. | KK Split | Split | Arena Gripe (6,000) | ||
| Wild card | KK Zadar | Zadar | Krešimir Ćosić Hall (10,000) | ||
| Sırbistan | 3 | ||||
| Sırbistan Basketbol Ligi'nde 1. | KK Partizan mt:s | Belgrad | Pionir Hall (8,150) | ||
| Sırbistan Basketbol Ligi'nde 2. | KK Radnički | Kragujevac | Hala Jezero (3,570) | ||
| Sırbistan Basketbol Ligi'nde 3. | KK Crvena zvezda DIVA | Belgrad | Pionir Hall (8,150) | ||
| Bosna-Hersek | 2 | ||||
| BIH Ligi Şampiyonu | HKK Široki | Široki Brijeg | Pecara (capacity: 4,500) | ||
| Wild card | KK Igokea | Aleksandrovac | Laktaši Sports Hall (3,000) | ||
| Slovenya | 2 | ||||
| 1.A SKL Şampiyonu | KK Krka | Novo mesto | Leon Štukelj Hall (3,000) | ||
| 1.A SKL Finalisti | Olimpija | Ljubljana | Arena Stožice (12,480) | ||
| Macaristan | 1 | Wild card | Szolnoki Olaj KK | Szolnok | Tiszaligeti Sportcsarnok (3,000) |
| Makedonya | 1 | Wild card | KK MZT Skopje | Üsküp | Boris Trajkovski Sports Center (8,000) |
| Karadağ | 1 | Wild card | KK Budućnost | Podgorica | Morača Sports Center (5,000) |
Finaller
| Sezon | Şampiyon | Maç Sonucu | Finalist | Salon | Yer | MVP |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 2001-02 | Union Olimpija | 73-59 | Krka | Tivoli Hall | Ljubljana, Slovenya | Jurij Zdovc |
| 2002-03 | Zadar | 91-88 | Maccabi Tel Aviv | Tivoli Hall | Ljubljana, Slovenya | Marko Popović |
| 2003-04 |  Reflex | 71-70 | Cibona | Dražen Petrović Basketball Hall | Zagreb, Hırvatistan | Ognjen Aškrabić |
| 2004-05 | Hemofarm | 89-76 | Partizan | Pionir Hall | Belgrad, Sırbistan-Karadağ | Nebojša Bogavac |
| 2005-06 | FMP | 73-72 | Partizan | Dvorana Mirza Delibašić | Saraybosna, Bosna-Hersek |  Vonteego Cummings |
| 2006-07 | Partizan | 85-83, 94-82 | FMP | Ev sahibi ve deplasmanlı 3 maçlık seri oynandı. | Vonteego Cummings (Oyun 1) Zoran Erceg (Oyun 2) | |
| 2007-08 | Partizan | 69-51 | Hemofarm | Tivoli Hall | Ljubljana, Slovenya | Nikola Peković |
| 2008-09 | Partizan | 63-49 | Cibona | Belgrade Arena | Belgrad, Sırbistan | Novica Veličković |
| 2009-10 | Partizan | 75-74 | Cibona | Arena Zagreb | Zagreb, Hırvatistan | Jamont Gordon |
| 2010-11 | Partizan | 77-74 | Union Olimpija | Arena Stožice | Ljubljana, Slovenya |  Nathan Jawai |
| 2011-12 | Maccabi Tel Aviv | 87-77 | Cedevita | Yad Eliyahu Arena | Tel Aviv, İsrail | Keith Langford |
| 2012-13 | - | |||||
- KK FMP, 2003-04 sezonunda Reflex ismiyle mücadele etti.
Şampiyonluklar
Kulüplere göre
| Takım | Şampiyon | Finalist | Şampiyonluk Yılları | Finalist Yılları |
|---|---|---|---|---|
| Partizan | 2007, 2008, 2009, 2010, 2011 | 2005, 2006 | ||
| FMP | 2004, 2006 | 2007 | ||
| Maccabi Tel Aviv | 2012 | 2003 | ||
| Hemofarm | 2005 | 2008 | ||
| Union Olimpija | 2002 | 2011 | ||
| Zadar | 2003 | - | ||
| Cibona | - | 2004, 2009, 2010 | ||
| Cedevita | - | 2012 | ||
| Krka | - | 2002 |
| Normal Sezon Şampiyonlukları | Şampiyonluklar | Yıllar |
|---|---|---|
| Partizan | 2006, 2008, 2009, 2011 | |
| Cibona | 2004, 2010 | |
| Maccabi Tel Aviv | 2012 | |
| FMP | 2007 | |
| Hemofarm | 2005 | |
| Crvena zvezda | 2003 | |
| Union Olimpija | 2002 |
Ülkelere göre
| Ülke | Şampiyonlar | Finalistler | Şampiyonluk Yılları | Finalist Yıllar |
|---|---|---|---|---|
| Sırbistan | 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011 | 2005, 2006, 2007, 2008 | ||
| Hırvatistan | 2003 | 2004, 2009, 2010, 2012 | ||
| Slovenya | 2002 | 2002, 2011 | ||
| İsrail | 2012 | 2003 |
| Normal Sezon Şampiyonları | Şampiyonluklar | Şampiyonluk Yılları |
|---|---|---|
| Sırbistan | 2003, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2011 | |
| Hırvatistan | 2004, 2010 | |
| İsrail | 2012 | |
| Slovenya | 2002 |
Kaynakça
- ^ Jadranska liga ili samoubistvo pod obručima 20 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.;NSPM, 31 Aralık 2008
- ^ Deset godina NLB lige: Kako je Partizan gurnut u Jadran 16 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.;Basın, 15 Temmuz 2011
- ^ Jadranska liga donosi košarkašku REVOLUCIJU! 21 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.;Slobodna Dalmacija, 28 Eylül 2001
- ^ Lisac: Jadranska liga bi propala bez Srba 19 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.;Basın, 23 Temmuz 2011
Dış bağlantılar
- Resmî site (İngilizce)
- Eurobasket.com Lig Sayfası11 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Fantaziranje.com Fantezi Adriyatik Ligi 11 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
