İçeriğe atla

Lidiya Litvyak

Lidya Litvyak
Lydia Litvyak
LakabıStalingrad'ın Beyaz Gülü
(Белая лилия Сталинграда)
Doğum18 Ağustos 1921(1921-08-18)
Moskova, Rusya SFSC
Ölüm1 Ağustos 1943 (21 yaşında)
Dmitriyevka, Şahtar Rayonu, Donetsk Oblastı, Ukrayna SSC
Bağlılığı Sovyetler Birliği
Branşı Sovyet Hava Kuvvetleri
Hizmet yılları1941-1943
RütbesiTeğmen
Birimi586. Avcı Uçak Alayı
437. Avcı Uçak Alayı
9. Muhafız Avcı Uçak Alayı
296. Avcı Uçak Alayı
Çatışma/savaşlarıII. Dünya Savaşı
ÖdülleriSovyetler Birliği Kahramanı
Lenin Nişanı Kızıl Yıldız Nişanı Vatanseverlik Savaşı Madalyası (1. sınıf)

Lidya Litvyak (Лидия Владимировна Литвяк / Lidya Vladimirovna Litvyak, 18 Ağustos 1921 – 1 Ağustos 1943), Lily Litvak olarak da bilinen Sovyet, kadın, savaş uçağı pilotu. II. Dünya Savaşı sırasında 12 Alman uçağını düşürdü. Düşman bir uçağı düşürmeyi başaran ilk kadın pilot. As ünvanını kazanan ve bir kadın savaş pilotu tarafından en fazla öldürme rekoruna sahip olan iki kadın savaş pilotundan ilki. Kursk Muharebesi sırasında bir Alman uçağı oluşumuna saldırırken Oryol yakınlarında vurularak öldürüldü.

Biyografisi

Moskova'da Rus bir ailede dünyaya geldi. Annesi Anna Vasilievna Litvyak bir tezgâhtar, babası Vladimir Leontievich Litvyak (1892–1937) demir yolu görevlisi, şoför ve tezgâhtardı. Büyük Temizlik sırasında babası "halk düşmanı" olarak tutuklandı ve ortadan kayboldu. Lydia, küçük yaşlarda havacılığa ilgi duymaya başladı. 14 yaşında bir uçuş kulübüne kaydoldu. İlk solo uçuşunu 15 yaşında gerçekleştirdi ve daha sonra Herson askerî uçuş okulundan mezun oldu. Kalinin Airclub'da uçuş öğretmeni oldu ve Alman-Sovyet savaşı patlak verdiğinde çoktan 45 pilot yetiştirmişti.

Alman saldırısının ardından Haziran 1941'de gönüllü olarak orduya katılmak ister ancak gerekli uçuş tecrübesi olmadığı için kabul edilmedi. Uçuş saatini 100'e çıkararak Marina Raskova'nın kurduğu 586. Alaya katıldı. Burada Yakovlev Yak-1 uçakları ile kendini geliştirdi.

1942 yılında Saratov'da ilk kez bir savaş uçağı ile Saratov semalarında uçtu. Eylül'de Katya Budanova'nın da içinde olduğu diğer pilot kadınlarla Stalingrad'daki savaşa dâhil oldu. Lovoçkin La-5 uçağı kullandı. 13 Eylül 1942'de ilk Alman uçağını, bir Ju 88 bombardıman uçağını ve avcı uçağını düşürdü. İleriki aylarda başarılarını devam ettirdi.

23 Şubat 1943'te Kızıl Yıldız Nişanı ile ödüllendirildi. 2 kere çatışma sırasında yere inmek zorunda kaldı. 22 Mart ve 16 Temmuz 1943'te olmak üzere iki kere yaralanır. 1943'ün başlarında teğmen olur. 21 Mayıs 1943 tarihinde 23 yaşındaki sevgilisi Aleksey Solomatin eğitim uçuşunda keskin dönüş yaparken irtifa kaybederek yere çarptı ve hayatını kaybetti.

1 Ağustos 1943'te girdiği bir çatışmadan yenik ayrıldı. Öldüğünde henüz 21 yaşındaydı. Önce tutsak düştüğünden şüphelenildi. 1979'da uçağının Dmitriyevka yakınlarında düştüğü ve burada öldüğü anlaşıldı.

1990 yılında Mihail Gorbaçov tarafından devlet cenaze töreni düzenlendi ve Sovyetler Birliği Kahramanı ünvanı verildi.

Düşürdüğü uçakların sayısı hakkında değişik iddialar bulunmaktadır. Tek 11, Takım olarak 3 bazı kaynaklar ise Tek 8, takım olarak 3 uçak düşürdüğünü söyler. Ayrıca 31 Mayıs 1943 yılında bir de gözcü balonu düşürmüştür. Bir kere Kızıl Bayrak Nişanı, bir kere Kızıl Yıldız Nişanı ve 2 kere Vatanseverlik Savaşı Nişanı ile ödüllendirilmiştir.

Ayrıca Stalingrad'ın beyaz gülü olarak da bilinir. Kendisi ile ilgili bir tiyatro oyunu Belgrad Stüdyo Tiyatrosu'nda gösterilmiştir.

Kariyer listesi

Dönem Birim Zafer
1942 586. Avcı Uçak Alayı
(Kadın Avcı Uçak Alayı)
3
Ağustos 1942 586. Avcı Uçak Alayı
Eylül 1942 437. Avcı Uçak Alayı
201. Avcı Uçak Tümeni
Eylül 1942 287. Avcı Uçak Tümeni
1942 9. Muhafız Avcı Uçak Alayı 3
1942 - Ağustos 1943 296. Avcı Uçak Alayı (73. Muhafız Avcı Uçak Alayı) 5
1 Ağustos 1943 73. Muhafız Avcı Uçak Alayı  (ölü)
Toplam uçuş: 168
Toplam zafer: 11 (takım olarak + 3)

Çatışmalara göre zaferler

Tarih Düşürdüğü uçak Yer Kullandığı uçak
13 Eylül 1942 Ju 88Yak-1
11 Şubat 1943 Ju 87
11 Şubat 1943 Fw 190 (takım olarak)
22 Mart 1943 Ju 88 Rostov-na-Donu
22 Mart 1943 Bf 109
5 Mayıs 1943 Bf 109
7 Mayıs 1943 Bf 109
31 Mayıs 1943 Balon
16 Temmuz 1943 Ju 88
16 Temmuz 1943 Bf 109 (takım olarak)
19 Temmuz 1943 Bf 109
21 Temmuz 1943 Bf 109
1 Ağustos 1943 Bf 109 (takım olarak)
1 Ağustos 1943 Bf 109

Dış bağlantılar

Kaynakça


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Stalingrad Muharebesi</span> II. Dünya Savaşının dönüm noktası kabul edilen muharebe

Stalingrad Muharebesi, Stalingrad Meydan Muharebesi ya da Stalingrad Savaşı, II. Dünya Savaşı’nın Doğu Cephesi'nde, Mihver ordularıyla Kızıl Ordu arasında, Stalingrad kenti için yapılan savaştır. Hemen hemen tüm tarihçiler tarafından II. Dünya Savaşı’nın kesin dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. Bu savaş, tarafların tüm güç ve azimlerini ortaya koydukları, kıran kırana süren ve sonuçta, toplam kayıpların neredeyse iki milyona ulaşmasıyla askeri tarihin en kanlı savaşları arasında yer almaktadır. Savaşın sonu Almanya açısından bir yıkım oldu. Mihver güçlerin savaşı kendi lehlerine döndürmeleri çabasında bir dönüm noktasıydı. ve Doğu Cephesi'nde Alman zaferini olanaksız kıldı. Doğu Cephesi'ndeki Mihver kuvvetleri toplamının neredeyse dörtte biri bu muharebe sırasında kaybedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Erich Hartmann</span>

Erich Alfred 'Bubi' Hartmann, II. Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası Hava Kuvvetleri'nde Luftwaffe avcı savaş uçağı pilotu ve Batı Almanya'da Luftwaffe'nin hava subayı (albay). Sadece Alman savaş tarihinin değil, dünya savaş tarihinin de en çok uçak düşüren pilotu ünvanına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Hans-Joachim Marseille</span>

Hans Joachim Marseille, II. Dünya Savaşı'nda bir Alman avcı pilotu. 17. yüzyılda Fransa'daki dinî baskılardan kaçmak üzere Almanya'ya göç eden Protestan ailelerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Hava Kuvvetleri</span> SSCB hava kuvvetleri

Sovyet Hava Kuvvetleri veya VVS, Sovyetler Birliği'nin hava kuvvetlerinden biriydi. Diğeri Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Kahramanı</span>

"Sovyetler Birliği Kahramanı", Sovyetler Birliği'nin en yüksek dereceli onur madalyası.

Yekaterina Vasilyevna Budanova, II. Dünya Savaşı sırasında 11 Nazi uçağı düşüren Sovyet pilotu. Lidya Litvyak ile beraber dünyanın en başarılı iki kadın savaş pilotundan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Zaytsev</span> Sovyet Keskin Nişancı

Vasili Grigoryeviç Zaytsev, Sovyet keskin nişancısı. Sovyetler Birliği Kahramanlık Madalyası sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Han Sultan</span> Sovyetler Birliği Kahramanı

Ahmet-Han Sultan, Kırım Tatarı Sovyet savaş uçağı pilotu. İsmi Amet-Han Soultan, Ahmet-Han Sultan, Amet-Han Sultan ve Sultan Amet-Han biçiminde de söylenir.

<span class="mw-page-title-main">As pilot</span> beşten fazla uçak düşüren pilotlara verilen ünvan

As pilot ya da uçan as, beşten fazla uçağı düşüren pilotlara denir. As iskambil destesindeki en büyük kâğıttır. As pilotlar bugün bir fenomen olarak yerini korumaktadır.

<i>Le Grand Duc</i>

Le Grand Duc, Fransız yayınevi Éditions Paquet'nin yayımladığı "Cockpit" koleksiyonunda yer alan bande dessinée tarzı çizgi roman serisidir. II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'ndeki Nazi Almanyası ile Kızıl Ordu arasındaki hava çatışmalarını konu alan hayalî öyküdür. Gece Cadıları, Yoldaş Lilya, Wulf ve Lilya olmak üzere toplam üç ciltte yayımlandı. Türkçesi Çizgi Düşler Yayınevi tarafından yayımlandı. Grand Duc kartal baykuşu'nun Fransızcası olmakla birlikte, öykünün baş kahramanlarından Adolf Wulf'un kullandığı Heinkel He 219 gece avcı uçağının lakabı Uhu da bunun Almancasıdır.

<span class="mw-page-title-main">İvan Kojedub</span> As pilotu, 3 kez Sovyetler Birliği Kahramanı madalyası alan kişi

İvan Mikitoviç Kojedub Ukrayna asıllı Sovyet asker, II. Dünya Savaşı as pilotu ve sonrasında Sovyet Hava Kuvvetleri mareşali. Gösterdiği başarılar sebebiyle üç kez Sovyetler Birliği Kahramanı madalyasıyla onurlandırılmıştır. Kore Savaşı sırasında da 324. Avcı Filosu komutanlığı görevinde bulunan Kojedub, çoğunlukla görev yaptığı Lavoçkin La-5 avcı uçağıyla olmak üzere 64 + 2 düşman uçağı düşürmüştür. Kendisi jet kullanmadan jet motoruna sahip olan Messerschmitt Me 262 düşürmüş nadir savaş pilotlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Vatanseverlik Savaşı Nişanı</span>

Vatanseverlik Savaşı Nişanı, II. Dünya Savaşı sırasında başarı göstermiş tüm Kızıl Ordu mensubu asker ve Sovyet partizanlarına verilmiş Sovyetler Birliği nişanı. 1985 yılında 9 Mayıs zaferinin 40. yıl kutlamaları sırasında tüm gazilere verilmesine karar verilmiştir. Toplamda 9 344 283 adet verilmiştir: 1. sınıf 2 627 899 adet, 2. sınıf 6 716 384 adet.

<span class="mw-page-title-main">Şeref Nişanı (Sovyetler Birliği)</span>

Şeref Nişanı Yüksek Sovyet Prezidyumu'nun 8 Kasım 1943 tarihli kararıyla ihdas olunan, SSCB tarafından verilen askeri madalya. Kızıl Ordu astsabuyları ve Havacı teğmenlerine, düşman karşısında gösterdikleri cesaret sebebiyle verilmekteydi. SSCB'nin dağılmasıyla, madalya artık verilmemektedir. Bu nişan yerine, 1992 yılından bu yana, astsubaylara ve diğer ordu mensuplarına verilmek üzere Aziz Yorgi Haçı ihdas olundu.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Maresyev</span>

Aleksey Petroviç Maresyev, II. Dünya Savaşı sırasında savaşmış olan Sovyet as pilot, Sovyetler Birliği Kahramanı.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Vlasov</span> Sovyet savaş pilotu, yarbay ve Sovyetler Birliği Kahramanı

Nikolay İvanoviç Vlasov, Sovyet savaş pilotu, yarbay ve Sovyetler Birliği Kahramanı. 2. Dünya Savaşı sırasında 29 Temmuz 1943'te Yak-1 ile uçuşunu sürdürürken Leningrad'da uçaksavar ateşi ile vuruldu ve Nazilerce esir alındı. Gönderildiği pek çok toplama kampında direniş örgütledi ve birçok kez kaçış girişimi gerçekleştirdi. Bu girişimleri nedeniyle Mauthausen-Gusen toplama kampına gönderildi. Yine bir kaçma girişimi organize ettiği sırada bir esirin ihanetine uğradı ve SS tarafından Müttefik birliklerin bölgeye yaklaşmasına yakın dönemde SS tarafından işkence gördü ve 26 Ocak 1945'te bir krematoryum fırınında canlı canlı yakıldı. Diğer mahkûmlar Vlasov'un ölümünden sonra ayaklanmaya devam etti ve 3 Şubat 1945'te yaklaşık 500 esir kamptan kaçmayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">Maguba Sırtlanova</span>

Maguba Hüseynovna Sırtlanova, ; 15 Temmuz [E.U. 2 Temmuz] 1912 – 1 Ekim 1971) II. Dünya Savaşı sırasında, Taman Muhafızları 46. Gece Bombardıman Kadın Hava Alayı'nda üsteğmen rütbesiyle komutan yardımcılığı görevinde bulunmuş, kadın savaş pilotu. 15 Mayıs 1946 tarihinde, savaş sırasında gerçekleştirdiği 780 uçuş (sorti) sebebiyle, Sovyetler Birliği Kahramanı nişanıyla taltif edlmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Olga Sanfirova</span>

Olga Aleksandrovna Sanfirova, II. Dünya Savaşı sırasında 46. Taman Muhafızları Gece Bombardıman Uçak Hava Alayında kaptan ve filo komutanı. Ölümünden sonra Sovyetler Birliği Kahramanı unvanı verildi. Bu unvanı alan ilk Tatar kadın oldu.

Emir Üsein Çalbaş, Kırım Tatarı uçan ası, filo komutanı, test pilotu ve Ahmet Han Sultan'ın arkadaşıydı. İki kez Sovyetler Birliği Kahramanı nişanını almaya aday gösterildi, ancak alamadı.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Batz</span> Alman II. Dünya Savaşı pilotu

Wilhelm Batz, İkinci Dünya Savaşı sırasında bir Alman Luftwaffe Pilotu idi. As veya avcı ası, hava muharebesi sırasında beş veya daha fazla düşman uçağını düşürmesiyle tanınan bir askeri havacıdır. Batz 445 muharebe görevi uçtu ve 237 düşman uçağının düşürüldüğünü iddia etti. Bu zaferlerin 234'ü, en az 46 Ilyushin Il-2 kara saldırı uçağı da dahil olmak üzere Doğu Cephesi üzerinde elde edildi, ancak Ploieşti'ye karşı Birleşik Devletler Ordusu Hava Kuvvetleri'ne (USAAF) karşı dört motorlu bir bombardıman uçağı da dahil olmak üzere üç zafer talep etti. petrol yatakları. Batz, Meşe Yapraklı ve Kılıçlı Şövalye Demir Haç Nişanı'nın sahibiydi.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Gulayev</span>

Nikolay Dmitriyeviç Gulayev Sovyet as pilot, komutan ve Sovyetler Birliği Kahramanı. II. Dünya Savaşı sırasında kazandığı 50'nin üzerinde hava muharebesiyle en etkili 4. Sovyet savaş pilotuydu.