İçeriğe atla

Licario

Yaklaşık 1265 yılında Bizans İmparatorluğu ve Doğu Latin devletleri haritası.

Licario, Ikarios (Yunanca: GrekçeἸκάριος), Bizanslı vakainüvisler tarafından kaydedilmiş, 13. yüzyıl İtalyan asıllı Bizans donanması amirali. Eğriboz Adası'nın yerel Latin Baronlarının aksine, Bizans İmparatoru VIII. Mihail'in (h. 1259-1282) hizmetine girmiştir, 1270'lerde onunla Ege Adaları'nın çoğunu geri almıştır. Bu seferler sonucu, Eğriboz Adası ona yurtluk olarak verilmiş ve megas konostaulos ve megas doux rütbelerine yükseltilen ilk yabancı olmuştur.

Biyografi

Kökeni ve ilk yılları

Latin-bağlı Eğriboz Adası'da (Negroponte) bulunan Karystos'ta doğdu. Babası Vicenzalı, annesi yerel halktandı. Mütevazı kökleri vardı ama yetenekli ve hırslıydı. Latin triarch II. Giberto da Verona yönetiminde bir şövalyeye hizmet ederken, Giberto'nun kızkardeşi ve diğer triarch Narzotto dalle Carceri'nin dul eşi Felisa'nın gönlünü kapmayı başardı. Felisa'nın ailesi çifti onaylamadı. Gizlice evlendiler fakat evlilik gelinini akrabaları tarafından iptal edildi. Onların öfkelerinden kaçarak, Kafireas burnunda bulunan bir kaleye sığındılar. Bu güçlü kaleyi tamir etti ve takipçilerinden küçük bir grup kurdu ve adadaki soylulara ait etraftaki mülkleri talan etmeye başladı.[1]

Bizans hizmetine girmesi

İmparator VIII. Mihail'in hizmetinde Licario, Eğriboz Adası ve birçok Ege Adaları'nı ele geçirmiştir.

O zamanlar VIII. Mihail liderliğinde yeniden kurulan Bizans İmparatorluğu, Ege denizi'nde ana Latin adası ve kendisine karşı yönelen korsanlık faaliyetlerinin üssü Eğriboz'u geri almanın yollarını arıyordu. Ayrıca burası Achaea Prensliği ile birlikte, Bizans Yunanistanını geri almasında büyük engellerden biriydi. Zaten 1269/1270 yılında, Aleksios Dukas Filantropenos komutasında Bizans filosu saldırıp, adanın büyük Latin mülklerinden Oreos'u ele geçirmişti.[2]

Ada baronlarının onu sürekli reddetmeleri karşısında oluşan intikam arzusu ve zafer ve servet kazanma arzusu ile Licario kendisini Filantropenos'a tanıtıp, hizmetine girmeyi teklif etti. Dönüşte onu, mümkün olan tüm yetenekli batılıların hizmetinden yararlanmak isteyen ve bu nedenle birçok Latin korsanı hizmetine almış İmparator'a götürdü.[3] Licario, Batı feodal kurallarına göre imparatorun vasalı oldu ve dönüşte imparatorluk birlikleri ile güçlendirildi. Licario'nun liderliği altında, taraf değiştirmiş Yunan nüfus ile güçlendirilmiş, Bizanslılar birleşip adayı fethetmek için ciddi bir teşebbüste bulundular.[4]

Licario'nun komutasında Bizans güçleri 1272/1273 yılında Larmena, La Cuppa, Clisura ve Manducho kalelerinin ele geçirmek için bir sefer düzenlediler. Lombard triarch, Vassal- Lord Prens Achaea'lı II. William ve Angevin Sicilya Krallığı mareşali Dreux de Beaumont'a başvurdular. William, La Cuppa'yı alabilecek durumdaydı fakat Beaumont meydan muharebesinde yenildi ve bilahare Charles d'Anjou tarafından geri çağrıldı.[5] Bu tarihle 1275 arasında, Venedikli vakainüvis Yaşlı Marino Sanudo'ya göre, Licario Bizans ordusu'na Türklere karşı zafer kazandığı Küçük Asya'da hizmet etti.[6]

Eğriboz Adası'nın fethi ve Ege'de seferler

1276 yılında, Demetrias muharebesinde, Lombard triarch karşısında kazandığı büyük zafer sonrası, Bizanslılar Eğriboz'da üstünlüklerini yenilediler. Licario, Güney triarch bölgesinde doğduğu yer olan Karystos'a saldırdı, aynı yıl uzun bir kuşatmanın ardından ele geçirdi. Bu başarısı, VIII. Mihail tarafından adanın tamamının kendisine yurtluk verilmesi ve zengin bir çeyiz sahibi asil bir Yunanın eş verilmesi ile ödüllendirildi. O da İmparatora 200 şövalye sağlama sözü verdi. Nihayetinde Licario ada da bulunan Latin mülklerinin azalttı, 1278 yılında başkent Negroponte şehri (Halkis) hariç tüm adayı ele geçirmişti.[7]

Bu başarıları nedeniyle, megas konostaulos, Latin paralı askerlerin başı, göreviyle ödüllendirildi en sonunda ise yaklaşık 1296 yılında Filantropenos'un ölümünden sonra megas doux olarak atandı, bu görevle onurlandırılan ilk yabancı oldu.[8] Latinlerin ellerinde bulunana Ege Adalarına karşı yapılan bir dizi seferde Bizans donanmasını komuta etti. Kalesi zaptedilemez olduğuna inanılan Skopelos, ilk düşen oldu. Fakat Licario orada su tedarikinin sıkıntı olduğunu biliyordu. Böylece 1277 yılının sıcak ve kuru yazı boyunca saldırdı ve teslim olmaya zorladı. Lordu, Filippo Ghisi, ele geçirildi ve Konstantinopolis'e gönderildi; diğer mülkleri İskiri, Skiathos ve Amorgos adaları da kısa süre sonra ele geçirildi.[9] Ondan sonra Licario Mora'nın güney kıyılarının açıklarında bulunan Çuha Adası ile Antikythera adasını sonra Kiklad Adaları'nda Kea, İstanbulya ve Santorini adalarını ele geçirdi. Lordu, Paolo Navigajoso, üç yıl kuşatmaya direnmesine rağmen, Limni büyük adası da ele geçirildi.[10]

Sonunda, 1279 sonu ya da 1280 başında, Eğriboz adasına döndü, kuzeyde bulunan Oreos kasabasında karaya çıktı ve güneye Negroponte'ye doğru ilerledi. Bu sırada kuvvetleri içerisinde İspanyol ve Katalan (Bu olay Yunanistan'da onların ilk defa zikredilmesidir) paralı askerleri ve hatta Charles d'Anjou'ya yenilip onun ellerinde can veren Sicilyalı Manfred'in eski taraftarları bile vardı.[11] Negroponte'ye yaklaşırken şehirde bulunan triarch II. Giberto da Verona, Felisa'nın kardeşi ve Atina Dükü I. John de la Roche kuvvtleriyle onu karşılamaya gittiler. İki kuvvet Negroponte'nin kuzeyinde Vatondas köyünde karşı karşıya geldi. Muharebe, Licario'nun büyük zaferi ile sonuçladı: John de la Roche atı olmadan esir alınırken, Giberto ya öldürüldü (Sanudo'ya göre) ya da esir alındı ve tutsak olarak Konstantinopolis'e gönderildi, orada, Nikiforos Grigoras'a göre, muzaffer bir şekilde sarayın huzuruna gelmesi, öldürülmesine neden oldu.[11]

Vatondas'tan sonra, Negroponte Licario'nun ellerine düşmeye çok yakındı. Fakat şehir Argos ve Nauplia Lordu Jacques de la Roche ile zinde Venedikli bailo, Niccolo Morosini Rosso tarafından çabucak güçlendirildi. Azimli savunma ile karşılaşması ve muhtemelen Teselya hükümdarı I. İoannis Dukas'ın müdahalesinden korkması nedeniyle, Licario kuşatmayı kaldırdı.[12] Licario, Negroponte şehri hariç adanın efendisi olmak için adadaki Latinlerin elinde bulunan toprakları azaltmaya koyuldu ve Fillia kalesinden hükmetti. Filosu başka deniz seferlerinde bulundu: Sifnos ve Serifos adaları ele geçirildi, Mora Yarımadası'na akınlar düzenlendi.[13]

Licario'nun kendisi Konstantinopolis'e yelken açtı, İmparator VIII. Mihail'un ele geçirdiği esirleri sundu. Sonra şöhretinin ve başarısının zirvesindeyken yaklaşık 1280 yılında kaynaklarda ortadan kayboldu, sonraki kaderi bilinmemektedir. Büyük ihtimalle Konstantinopolis'te yaşayıp, orada öldü.[14]

Değerlendirme

Fetihleri geçici başarılar kaldı çünkü Bizanslılar, Venedikliler ve diğer Latin lordlar tarafından tarafından çıkarıldılar. Hatta Licario'nun ana kazanımı ve yurtluğu Eğriboz Adası, Lombard baronlarının tüm adayı yeniden fethi ile 1296 yılında kaybedildi.[15] Buna rağmen Licario, VIII. Mihail'in en başarılı askerî liderlerinden biti olduğunu kanıtlamıştır ve onun zaferleri Latinler karşısında duruşunu ve prestijini büyük miktarda güçlendirmiştir. Tarihçi Deno John Geanakoplos, onu Mihail'in kardeşi İoannis Paleologos ile bir tutup, Yunanistan'ın Latin hükümdarlarına en büyük zararı vermiş iki kişi olarak değerlendirir.[16]

Kaynakça

Özel
  1. ^ Setton 1976, s. 425; Fine 1994, s. 190; Geanakoplos 1959, s. 236.
  2. ^ Geanakoplos 1959, ss. 235–237.
  3. ^ Fine 1994, s. 190; Geanakoplos 1959, ss. 209–211, 235.
  4. ^ Fine 1994, s. 190; Geanakoplos 1959, s. 236.
  5. ^ Geanakoplos 1959, s. 237.
  6. ^ Setton 1976, s. 425.
  7. ^ Fine 1994, s. 190; Geanakoplos 1959, s. 295; Setton 1976, s. 426.
  8. ^ Geanakoplos 1959, ss. 211, 297; Bartusis 1997, s. 60.
  9. ^ Setton 1976, s. 426; Geanakoplos 1959, ss. 295–296.
  10. ^ Geanakoplos 1959, s. 296.
  11. ^ a b Geanakoplos 1959, s. 296; Setton 1976, ss. 426–427.
  12. ^ Setton 1976, s. 427; Geanakoplos 1959, ss. 296–297.
  13. ^ Fine 1994, ss. 190–191; Setton 1976, ss. 427–428.
  14. ^ Fine 1994, s. 191; Setton 1976, s. 428; Geanakoplos 1959, ss. 298–299.
  15. ^ Fine 1994, ss. 243–244; Nicol 1993, ss. 59–60.
  16. ^ Bartusis 1997, s. 60; Geanakoplos 1959, s. 299; Nicol 1993, s. 59.
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">III. Andronikos</span> Doğu Roma İmparatoru

III. Andronikos Paleologos (Yunanca: Ανδρόνικος Γ' Παλαιολόγος, Bizans imparatoru. 1321'den itibaren rakip imparator olduktan sonra 1328-1341. III. Andronikos, IX. Mihail ile Kilikya Ermeni Krallığı Kralı II. Levon ve Kraliçe Keran çiftinin kızı Rita oğludur.

<span class="mw-page-title-main">VIII. Mihail</span>

VIII. Mihail Paleologos, 1259-1282 arasında Bizans İmparatorluğu'nu yönetmiştir. VIII. Mihail, 1453'te Osmanlı Devleti tarafından İstanbul'un Fethi'ne kadar, Bizans İmparatorluğu'nda hükmünü sürdüren, Paleologos Hanedanı'nın kurucusu olmuştur. 1261'de Konstantinopolis şehrini Dördüncü Haçlı Seferi sonucu kurulan Latin İmparatorluğu elinden almış ve İznik İmparatorluğu'nu değiştirerek Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">II. Andronikos</span> 1282 - 1328 yılları arası Bizans İmparatoru

II. Andronikos Paleologos, 1282–1328 arasında hüküm sürmüş Bizans imparatoru. II. Andronikos, VIII. Mihail ve Theodora Palaiologina'in en büyük yaşayan oğludur ve III. İoannis'in büyük yeğenidir. 1261'de Konstantinopolis Latinlerden tekrar geri alındıktan sonra Bizans İmparatoru olan babası VIII. Mihail'in taç giyme töreninde ortak imparator olarak ilan edilmiş; 1272'de taç giyme töreni yapılmış ve ancak 1282'de babasının ölümü üzerine tek imparator olabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Paleologos Hanedanı</span> Aristokrat aile

Paleologos veya Palologoz Hanedanı, 1259-1453 arasında hüküm sürmüş Bizans hanedanı.

Aleksios Komninos Strategopulos, Bizans İmparatoru VIII. Mihail döneminde Megas Domestikos ve Sezar rütbelerine yükselmiş bir generaldir. Aristokrat kökenlidir, 1250'li yılların başlarında zaten ileri yaşlarda olduğu kaynaklarda görülür, Epir'e karşı İznik İmparatorluğu'nun ordularına liderlik etmiştir. Gözden düştükten ve II. Theodoros tarafından hapsedildikten sonra Strategopulos, Mihail Paleologos'un etrafındaki aristokratların tarafını tutmuştur. 1258'de II. Theodoros'un ölümünden sonra Mihail Paleologos'un tahta geçmesini desteklemiştir. Pelagonia seferine 1259 yılında katılmıştır, Epir'i ele geçirmeye devam etmiş, ancak kazanımları ertesi yıl kaybedilmiş ve Epirliler tarafından esir alınmıştır. Birkaç ay sonra serbest bırakılmış, Konstantinopolis'in Latinlerden Temmuz 1261 tarihinde beklenmedik şekilde yeniden alınmasında liderlik etmiş böylece Bizans İmparatorluğu yeniden kurulmuştur. Ertesi yıl Epirliler tarafından tekrar esir alınmış ve serbest kalmadan önce İtalya'da birkaç yıl esir kalmıştır. Kamu hizmetlerinden emekli olmuş ve 1270'li yılların başında ölmüştür.

Georgios Mouzalon, II. Theodoros döneminde İznik İmparatorluğu'nun yüksek kademeli yöneticisi. Theodoros'un çocukluk arkadaşı olarak, Teodor'un iktidara gelmesi ile yüksek mevkilere gelmiştir. Bu, Theodoros'un politikalarına kızarak yeksenat bir muhalefete dönüşmüş aristokrakların büyük tepkisine neden oldu. 1258 yılında, Theodoros'un oğlu IV. İoannis'in, Patrik I. Arsenius ile taht naibi oldu. Ancak Theodoros'un ölümünden birkaç gün sonra, ileride imparator olacak VIII. Mihail'un liderliğinde aristokratların kurduğu bir komplo ile askerler tarafından suikast sonucu öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Frankokrasi</span>

FrankokrasiLatinokrasi olarak da bilinir ve Venedik'teki etki alanı için Venetokrasi denir, Yunanistan tarihindeki Dördüncü Haçlı Seferi'nden (1204) sonraki dönemdir. Bir dizi Fransız ve İtalyan Haçlı devletleri dağılmış Bizans İmparatorluğu topraklarında kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Bizans donanması</span>

Bizans donanması ya da Doğu Roma donanması, Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu donanma kuvvetidir. Öncülü olan Roma İmparatorluk donanmasının doğrudan devamıdır fakat devletin savunulmasında ve ayakta kalmasında, öncülünden çok daha fazla hayati rol oynamıştır. Birleşik Roma İmparatorluğu'nda deniz filoları daha az tehditle karşılaşmış, lejyonlar prestij sağlayan daha ikincil bir güç olmalarına rağmen Doğu'da bazı tarihçilerin "denizci imparatorluk" olarak adlandıracakları kadar imparatorluğun varlığının çok hayati bir parçası olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Megadük</span> Yüksek Bizans Askeri makamı

Megadük, geç Bizans İmparatorluğu dönemi hiyerarşisinin en yüksek pozisyonu, Bizans donanması komutanının unvanı. Bazen bu unvan yerine yarı Latinleştirilmiş megaduke ya da megaduks ifadeleri de kullanılırdı. Yunanca kelime δούξ, Latince terim dux kelimesinin helenleştirilmiş halidir, lider ya da komutan anlamına gelir.

Giovanni de lo Cavo ya da de Capite, Ceneviz korsan kaptanıdır, Bizans imparatorlaru VIII. Mihail'un hizmetine girmiş ve Anafi ve Rodos Lordu ve Bizans donanması başkomutanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Haçlı Seferi</span>

İzmir Haçlı Seferi 1343–1351 yılları arası Papa VI. Clemens tarafından İzmir şehrini elinde bulunduran Aydınoğulları beyliğine karşı düzenlenen iki büyük Haçlı seferidir. Bizans imparatoru III. Andronikos’un ölümünden (1341) sonraki devirde Umur Bey idaresindeki Aydınoğulları, Türk beyliklerinin en güçlülerinden biri olmuştu. Eğriboz, Mora, Girit, Rodos ve bütün Trakya sahilleri Umur Bey’den çekinmekteydi. Umur Bey'in Bizans'a yardım için Rumeliye geçtiği sırada Latinler Papaya başvurarak bir Haçlı seferi düzenlenmesini istediler. Bu seferin nedeni ticariydi. Umur Bey ticari anlaşmaları bozarak gümrük vergisini yükseltmiş, hububat ihracını azaltmıştı. Seferin diğer sebebi de Bizans imparatoriçesi Anna'nın Katolik ve Ortodoks kiliselerinin birleşeceğini vadetmesiydi.

Syrgiannes Paleologos Philanthropenos, Kuman ve Yunan karışımı kökenli Bizans aristokrat ve general. İmparator II. Andronikos ve torunu III. Andronikos arasına gerçekleşen Bizans İç Savaşı'na müdahil olmuştur. Sadece kendisine ve hırslarına sadık kalmış, taraflar arasında defalarca yer değiştirmiştir, en sonunda Bizanslılar tarafından suikasta uğramadan önce Sırp hükümdarı Stefan Dušan adına Makedonya'nın çoğunu fethetmiştir.

Gasmouloi ya da Vasmouloi Bizans İmparatorluğu'nun son yüzyıllarında Yunan - Latin karışımı birlikler. Gasmouloi'ları Bizans donanmasına deniz piyadesi olarak askere Bizans İmparatoru VIII. Mihail almıştır, ancak terim zaman içinde etnik anlamını kaybetmiş ve erken 14. yüzyıldan itibaren askeri hizmet yükümlülüğü olan için kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantinopolis Kuşatması (1260)</span>

Konstantinopolis Kuşatması 1260'ta parçalanmış Bizans İmparatorluğu'nun en büyük kalıntısı olan İznik İmparatorluğu'nun Konstantinopolis'i Latin İmparatorluğu'ndan geri alma ve şehri yeniden canlanan bir Bizans İmparatorluğunun siyasi, kültürel ve manevi başkenti olarak yeniden kurma girişimiydi.

<span class="mw-page-title-main">Nymphaeum Antlaşması (1261)</span>

Nymphaeum Antlaşması, 1261'de Nymphaion'da İznik İmparatorluğu ile Ceneviz Cumhuriyeti arasında imzalanan bir ticaret ve savunma paktıdır. Bu antlaşmanın, hem daha sonra restore edilecek Bizans İmparatorluğu hem de Ceneviz Cumhuriyeti üzerinde ertesi yüzyıllarda büyük bir etkisi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Negroponte Triarşisi</span> Eski devlet

Negroponte Triarşisi, Dördüncü Haçlı Seferi ardından Bizans İmparatorluğu'nun parçalanmasından sonra Eğriboz Adası'na kurulmuş bir Haçlı devletidir. Birbiri ile ilişkili birkaç Lombard aile tarafından yönetilen Üç baronluğa (terzieri) bölünmüştür, ada kısa süre sonra Venedik Cumhuriyeti etkisine girmiştir. Yaklaşık 1390'dan itibaren, ada, Negroponte Krallığı olarak düzenli Venedik kolonisi oldu.

Gelibolu Antlaşması, Ocak 1403'te veya Şubat başında akdetilmiştir, Balkanlar'daki Osmanlı topraklarının hükümdarı Süleyman Çelebi ile başlıca Hristiyan bölgesel güçleri Bizans İmparatorluğu, Ceneviz Cumhuriyeti, Venedik Cumhuriyeti, Hospitalier Şövalyeleri ve Nakşa Dükalığı arasında bir barış antlaşmasıdır. Ankara Muharebesi sonrasında akdetilen bu antlaşma ile Süleyman, kardeşleriyle veraset mücadelesinde kendi konumunu güçlendirmeye çalışırken, Hristiyan devletlere büyük tavizler getirdi, özellikle kaybettiği toprakları geri alan Bizanslılar Osmanlı hükümdarı üzerinde nominal bir üstünlük elde etti. Hükümleri Süleyman'ın yanı sıra Osmanlı veraset mücadelesinin galibi olan I. Mehmed tarafından onurlandırıldı, ancak Mehmed'in 1421'deki ölümünden sonra çöktü.

Selymbria Antlaşması, 3 Eylül 1411'de Venedik Cumhuriyeti ile Osmanlı İmparatorluğu'nun Avrupa kısmının (Rumeli) hükümdarı olan Osmanlı prensi Musa Çelebi arasında Selymbria'da imzalanan bir anlaşmadır. Antlaşma, Venedik ve Osmanlı hükümdarları arasındaki önceki anlaşmaları büyük ölçüde tekrarladı aynı zamanda Yunanistan ve Arnavutluk'ta Cumhuriyetin mallarını tanıdı.

<span class="mw-page-title-main">I. Antonio Acciaioli</span>

I. Antonio Acciaioli, I. Anthony Acciaioli ya da I. Antonio Acciajuoli, 1402 ile 1435 yılları arasında Atina Dükü olarak görev yapan İtalyan soylusudur.

<span class="mw-page-title-main">Ahaya Prensliği</span> Eski ülke

Mora ya da Achaea Prensliği, Dördüncü Haçlı Seferi'nde Konstantinopolis'in ele geçirilmesi ile Bizans İmparatorluğu'nun yerini alan Latin İmparatorluğu'nun üç vasal devletinden biridir. Epir Despotu Theodoros 1224 yılında Selanik'i ele geçirene kadar Atina Dükalığı ile beraber Selanik Krallığı'nın vasalı oldu. Bundan sonra, Achaea, Yunanistan'ın baskın gücü oldu.