İçeriğe atla

Libya Arap Sosyalist Baas Partisi

Libya Arap Sosyalist Baas Partisi
حزب البعث العربي الاشتراكي الليبي
Partito Baath Arabo Socialista Libico
Slogan(lar)"Birlik, hürriyet, sosyalizm"
Kuruluş tarihi1950'ler (1950'ler)
Kapanış tarihi1980'ler (1980'ler)
ArdılıLibya Ulusal Hareketi
İdeolojiBaasçılık
Uluslararası üyelikArap Sosyalist Baas Partisi (1950'ler-1966)
Irak liderliğindeki Baas Partisi (1966-1980'ler)
Resmî renklerSiyah, Kırmızı, Beyaz ve Yeşil (Pan-Arap renkleri)
Parti bayrağı
Libya
Şu madde dizisinin bir parçasıdır:
Baasçılık
Flag of the Baath Party
Organizasyonlar
Arap Baası 1940-1947
Arap Baas Hareketi 1940-1947
Baas Partisi 1947-1966
Baas Partisi (Irak) 1968-2003
Baas Partisi (Suriye) 1966-günümüz
Kişiler
Zeki el-Arsuzi
Edebiyat
Diriliş Yolunda
Tek Kader için Savaş
Tarih
Baas döneminde Irak
Ramazan Devrimi
Kasım 1963 Darbesi
17 Temmuz Devrimi
İran-Irak Savaşı
Körfez Savaşı
BM yaptırımları
Irak Savaşı
Debaasifikasyon
Baas döneminde Suriye
Suriye Irak'a Yardım Komitesi
1963 / 1966 Darbeleri
Düzeltici Hareket
İç Savaş
Bölgesel organizasyonlar
Cezayir (
)
Bahreyn (
)
Mısır (
)
Irak (
)
Ürdün (
)
Kuveyt (
)
Lübnan (
)
Libya (
)
Moritanya (
)
Filistin (
)
Sudan (
)
Suriye (
)
Tunus (
)
Yemen (
)
Ayrılan gruplar
Arap Sosyalist Devrimci Baas Partisi (1960-1962/63)
Sosyalist Lübnan (1965-1970)
Arap Devrimci İşçi Partisi (1966-günümüz)
Arap Demokratik Sosyalist Baas Partisi (1970-günümüz)
Sudan Baas Partisi (2002-günümüz)
İlgili konular

Libya Arap Sosyalist Baas Partisi (Arapça : حزب البعث العربي الاشتراكي الليبي Hizb Al-Ba'ath Al-'Arabi Al-Ishtiraki Al-Libiy; İtalyanca: Partito Baath Arabo Socialista Libico), Libya'da kurulan siyasi partiydi. 1950'lerde[1] Emir Tahir Deghayes tarafından kuruldu.[2] Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Libya bölgesel şubesiydi. 1966'daki bölünmenin ardından Irak liderliğindeki Baas Partisi'ne bağlandı.

Tarih

Baasçılık , Birleşik Arap Cumhuriyeti'nin kurulmasının ardından Libya'da önemli bir siyasi güçtü. Libya Krallığı'nın sonraki yıllarında birçok aydın Baas ideolojisine ilgi duydu. Bununla birlikte, Nasırcı propagandanın yardımıyla, birkaç Baasçı üyeliğini değiştirdi ve bunun yerine Nasırcı oldu.[2] Pan-Arap ideolojilerinin büyümesi, altmışlı yılların başlarında birkaç Nasırcı ve Baasçı subayın hapsedilmesine yol açtı.[2] Baasçılar, krallığın "siyasi, ekonomik ve sosyal sistemini" yıkmaya çalışmakla suçlandılar; cezalar sekiz aydan iki yıla kadar değişiyordu.[1]

1964'e gelindiğinde Libya Bölgesel Şubesi, Bölge Komutanlığının altında sadece bir şube seviyesi kurmayı başarmıştı.[3] Suriyeli uzman John Devlin, Libya Bölgesel Şubesinin 1964'te 50 ile 150 arasında üyeye sahip olduğunu tahmin ediyor.[3]

1969'da Kral İdris'e karşı yapılan darbenin ardından Muammer Kaddafi liderliğinde yeni bir devrimci hükûmet kuruldu. Hükûmet Nasırcı olarak tanındı çünkü yeni yönetim hedefini "birlik, hürriyet, sosyalizm" (Baas Partisi'nin sloganı) yerine "hürriyet, sosyalizm ve birlik" olarak ilan etti. Bu düzen değişikliği, Baasçılar ve Nasırcılar arasındaki ideolojik bölünme nedeniyle önemliydi.[4] Kaddafi devriminin ardından birkaç Halk Komitesi kuruldu. Bu komiteler (başlangıçta halk tarafından yönetildi) birkaç Baasçıyı tutukladı.[5]

Libya Baas şubesinin kurucusu Emir Tahir Deghayes, daha sonra Kaddafi'nin güvenlik güçleri tarafından tutuklandı ve üç gün hapiste kaldıktan sonra öldü.[6] Deghayes'in ölümünün büyük bir hükûmet karşıtı gösteriyi ateşlediği iddia edildi (ki bu gösteri bastırıldı), ardından birkaç önde gelen Baasçının hapse atıldı.[7] 1982'de 25 Libyalı Baasçının yasadışı örgüt üyeliğiyle suçlandığı ve işkenceden sonra serbest bırakıldığı bir süreç başladı. Ertesi yıl, aynı suçlamayla yeniden yargılandılar: üçü ölüme, diğerleri müebbet hapis cezasına çarptırıldı.[8] 1980'lerdeki tutuklamalar ve davalar, Libya bölgesel Baas örgütünün dağılmasına yol açtı.[9]

Miras

Arap milliyetçisi bir örgüt olan Libya Ulusal Hareketi (LUH), Baasçı avukat Ümran Burveys tarafından kuruldu.[10] LUH (hala mevcut) başlangıçta Iraklı Baasçılar[11] tarafından finanse edildi ve nispeten yüksek kaliteli propaganda materyalleri üretti. Örneğin, 1980'lerde Sawt at-Talia ile birlikte Libya'ya kaçırılan ses kasetlerini yayınladı. Örgüt ayrıca Bağdat Radyosu için de yayınlar yaptı.[12]

Kaynakça

  1. ^ a b Simmons 1993.
  2. ^ a b c Wright 1981.
  3. ^ a b Devlin 1972.
  4. ^ Libya: a Modern History. Taylor & Francis. 1981. s. 123. ISBN 0-7099-2727-4. 
  5. ^ Libya: a Modern History. Taylor & Francis. 1981. s. 180. ISBN 0-7099-2727-4. 
  6. ^ Libya: a Modern History. Taylor & Francis. 1981. s. 277. ISBN 0-7099-2727-4. 
  7. ^ Libya: a Modern History. Taylor & Francis. 1981. s. 281. ISBN 0-7099-2727-4. 
  8. ^ Libya: a Country Study. Kessinger Publishing. 2004. s. 296. ISBN 1-4191-3012-9. 
  9. ^ Libya: The Struggle for Survival. Palgrave Macmillan. 1993. s. 166. ISBN 0-312-08997-X. 
  10. ^ Political Parties of the Middle East and North Africa. Westport, Conn: Greenwood Press. 1994. 
  11. ^ The Middle East. 111–12. Londra: IC Magazines. 1984. s. 20. 
  12. ^ Middle East Contemporary Survey. 8. Moshe Dayan Center for Middle Eastern and African Studies. 1983–84. s. 583. 

Bibliyografya

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi</span> milliyetçi-sosyalist öğretiye dayalı Arap siyasi partisi

Arap Sosyalist Baas Partisi Zeki el-Arsuzi'nin ortakları, Mişel Eflak ve Selahaddin el-Bitar tarafından Suriye'de kurulmuş bir siyasi partiydi. Parti, Arap milliyetçiliği, pan-Arabizm, Arap sosyalizmi ve anti-emperyalist çıkarları karıştıran bir ideoloji olan Baasçılığı benimsedi. Baasçılık, Arap dünyasının tek bir devlette birleştirilmesi çağrısında bulunur. "Birlik, Özgürlük, Sosyalizm" sloganı ile Arap birliğine ve Arap olmayandan gelen kontrole ve müdahaleye karşı özgürlüğe atıfta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Baasçılık</span> Pan-Arabist ve milliyetçi ideoloji

Baasçılık, ilerici bir devrimci hükûmet üzerinde öncü bir partinin liderliği aracılığıyla birleşik bir Arap devletinin gelişmesini ve yaratılmasını destekleyen bir Arap milliyetçiliği ideolojisidir. İdeoloji resmi olarak Suriyeli entelektüeller Mişel Eflak, Zeki el-Arsuzi ve Selahaddin el-Bitar'ın teorilerine dayanmaktadır. Modern çağın Baasçı liderleri arasında Irak'ın eski lideri Saddam Hüseyin ve Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Zeki el-Arsuzi</span> Suriyeli filozof (1899-1968)

Zeki el-Arsuzi Suriyeli bir filozof, filolog, sosyolog, tarihçi ve Arap milliyetçisiydi. Fikirleri Baasçılığın ve siyasi hareketinin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Yaşamı boyunca başta Arapçanın Kendi Dilindeki Dehası (1943) olmak üzere birçok kitap yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mişel Eflak</span> Suriyeli filozof, sosyolog ve Arap milliyetçisi (1910-1989)

Mişel Eflak, Suriyeli düşünür, sosyolog, Arap milliyetçisi politikacı. Düşünceleri Baasçılık fikrinin ortaya çıkmasında ve bu fikir etrafında gelişen siyasal hareketin oluşmasında çok önemli rol oynamıştır. Bu siyasi düşünceye gönül verenlerin bazıları tarafından, Baasçılığın fikir babası olarak anılmaktadır. Yaşamı boyunca en önemlileri Tek Kader için Savaş (1958) ve Arap Devrimi Hareketinin Çarpıtılmasına Karşı Mücadele (1975) olmak üzere çeşitli kitaplar yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1963 Suriye askerî darbesi</span> Baas Partisini Suriyede iktidara getiren askeri darbe

1963 Suriye askeri darbesi ya da Suriye hükûmetinin adlandırmasıyla 8 Mart Devrimi, Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Suriye Bölgesel Şubesi Askerî Komitesi tarafından 8 Mart 1963'te gerçekleştirilen askerî bir darbeydi. Planlamada ve bu planın uygulanmasında, partinin Irak Bölgesel Şubesinin Şubat 1963'te gerçekleştirdiği askerî darbeden esinlenilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi</span> Suriyede bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi, resmi olarak Suriye Bölgesel Şubesi, 7 Nisan 1947'de Mişel Eflak, Selahaddin el-Bitar ve Zeki el-Arsuzi'nin takipçileri tarafından kurulmuş neo-Baasçı bir örgüttür. Parti, 1966'daki orijinal Baas Partisi'ndeki bölünmenin ardından Suriye'nin hâkim olduğu Baas hareketine bağlılığını bildirmeden önce orijinal Baas Partisinin (1947-1966) bölgesel şubesiydi. Parti, Baasçıları iktidara getiren 1963 Suriye darbesinden bu yana Suriye'yi kesintisiz olarak yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Selahaddin el-Bitar</span> Suriyeli siyasetçi (1912-1980)

Selahaddin el-Bitar, 1940'ların başında Mişel Eflak ile birlikte Arap Baas Partisini kuran Suriyeli politikacı. 1930'ların başında Paris'te Eflak ile birlikte öğrenci olarak, ikisi milliyetçilik ve sosyalizmin yönlerini birleştiren bir doktrin formüle etti. Bitar daha sonra Suriye'deki birkaç Baasçı hükûmette başbakan olarak görev yaptı, ancak parti daha radikal hale geldikçe partiden yabancılaştı. 1966'da ülkeden kaçtı, çoğunlukla Avrupa'da yaşadı ve 1980'de suikaste uğrayana kadar siyasi olarak aktif kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi Ulusal Komutanlığı</span> Baas Partisinin yönetim organı

Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlığı, Ulusal Kongre oturumları arasında partinin yönetici organıydı ve bir genel sekreter tarafından yönetilirdi. Ulusal Kongreler arasında Ulusal Komutanlık, Ulusal Danışma Konseyi tarafından sorumlu tutuldu. Ulusal Danışma Konseyi, partinin bölgesel şubelerinden temsilcilerden oluşan bir forumdu. Ancak, Ulusal Danışma Konseyi üye sayısı bölgesel şubenin büyüklüğüne göre kararlaştırılırdı. Ulusal Kongre, partinin disiplin organı olan Ulusal Komutanlığı, Ulusal Mahkemeyi ve parti lideri olan genel sekreteri seçerdi. Kongre delegeleri partinin politika ve prosedürlerini belirlerdi.

<span class="mw-page-title-main">1966 Suriye askerî darbesi</span> Suriyede neo-Baasçıları iktidara getiren askeri darbe

1966 Suriye askerî darbesi, 21-23 Şubat tarihleri arasında Suriye Arap Cumhuriyeti hükûmetinin devrildiği ve değiştirildiği olaylara atıfta bulunur. Arap Sosyalist Baas Partisi'nin iktidardaki Ulusal Komutanlığı, partinin Salah Cedid liderliğindeki Askeri Komite ve Bölge Komutanlığı birliği tarafından iktidardan uzaklaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Baasçı hareketler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Arap Sosyalist Baas Partisi Arap milliyetçisi ve Arap sosyalist çıkarlarını birleştiren, Batı emperyalizmine karşı çıkan ve Arap dünyasının tek bir devlette yeniden doğuşunu veya dirilişini ve birleşmesini isteyen bir siyasi partiydi. Baas, "yeniden doğuş", "diriliş", "restorasyon" veya "rönesans" (reddyah) anlamlarına gelir. Sloganı - "Birlik, Özgürlük, Sosyalizm" - Arap olmayandan gelen kontrol ile müdahaleye karşıtlığa ve Arap birliğine atıfta bulunur. Arap sosyalizmi ideolojisi, köken ve uygulama bakımından klasik Marksizm'den oldukça farklıdır ve görünüm olarak üçüncü dünyacılığa benzer.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi (Irak ağırlıklı hizip)</span> Irak siyasi partisi (1963-2003)

Arap Sosyalist Baas Partisi, Irak yanlısı Baas hareketi olarak da anılan merkezi 2003 yılına kadar Irak'ın Bağdat kentinde bulunan Baasçı bir siyasi partidir. Orijinal Baas Partisi'nin 1966'daki bölünmesinden sonra ortaya çıkan iki partiden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Fuad er-Rikabi</span> Iraklı siyasetçi (1932-1971)

Fuad er-Rikabi Iraklı bir politikacıdır. Arap Sosyalist Baas Partisinin Irak Bölgesel Şubesinin kurucusudur. Rikabi 1954'te Baas Partisi Irak Bölge Komutanlığı Sekreteri oldu ve 1959'a kadar bu görevde kaldı. Irak Bölgesel Şubesi'ndeki liderliği boyunca partinin üyeliğini genişletti ve Irak'ın siyasi manzarasında lider bir parti haline geldi. Monarşiyi deviren 14 Temmuz 1958 Devrimi'nin ardından Rikabi, Abdülkerim Kasım'ın birlik hükûmetine Kalkınma Bakanı olarak atandı.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Mısır Bölgesi</span> Mısırda bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Mısır Bölgesi, Mısır'da Neo-Baasçı bir siyasi partidir. Irak liderliğindeki Baas Partisi'nin Mısır'daki bölgesel şubesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ürdün Arap Sosyalist Baas Partisi</span> Ürdünde bir siyasi parti

Daha önce Arap Sosyalist Baas Partisi - Ürdün Bölgesi olarak bilinen Ürdün Arap Sosyalist Baas Partisi (ÜASBP) Ürdün'de bir siyasi partidir. Irak liderliğindeki Baas Partisi'nin Ürdün bölgesel şubesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Lübnan Bölgesi</span> Lübnanda bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Lübnan Bölgesi, yaygın adıyla Lübnan Arap Sosyalist Baas Partisi veya resmi adıyla Lübnan Bölgesel Şubesi, Lübnan'da bir siyasi partidir. Şam merkezli Arap Sosyalist Baas Partisi'nin bölgesel şubesidir. Liderlik 2015'ten beri tartışmalı; ancak Fayiz Şükrü, Asım Kanso'nun yerine geçen Seyfeddin Gazi'nin yerine geçtiği 2006'dan 2015'e kadar parti lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Tunus Baas Hareketi</span> Tunusta bir siyasi parti

Tunus Baas Hareketi Tunus'ta bir siyasi partidir. Irak liderliğindeki Baas Partisi'nin Tunus'taki bölgesel şubesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Öncü Parti</span> Moritanyada bir siyasi parti

Ulusal Öncü Parti, Moritanya'da yasadışı bir siyasi partidir. Irak liderliğindeki Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Moritanya bölgesel şubesidir.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisinin tarihi</span>

Bu makale, Arap Sosyalist Baas Partisinin 1947'de kuruluşundan 1960'larda dağılmasına kadar olan tarihini detaylandırmaktadır.

Muhammed el-Sufi, Suriye Ordusunda feldmareşaldi. 1963 Suriye Darbesi'nde rol oynadı ve aynı yılın Mart ve Mayıs ayları arasında kısa bir süre savunma bakanı olarak görev yaptı. Siyasi olarak bir Nasırcıydı, ordudaki Baasçı rakipleri tarafından kenara itildi ve 1990'larda Suriye'ye dönmeden önce siyaset sahnesinden ayrıldı.

<span class="mw-page-title-main">Casim Elvan</span> Suriyeli asker (1928-2018)

Casim Elvan, özellikle Şam yakınlarındaki Katana Üssü'nün komutanlığını yaptığı Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) döneminde (1958-1961) Suriye Ordusunun önde gelen yarbaylardan biriydi. BAC Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ın sadık bir destekçisi olan Elvan, Suriye'nin 1961'de birlikten ayrılmasına karşı çıktı ve 1962'de ayrılıkçı hükûmeti devirmek için iki başarısız darbe girişimine liderlik etti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.