Libia
 Libia | |
| Tarihçe | |
|---|---|
 Osmanlı İmparatorluğu | |
| Adı | Drama |
| Adının geldiği yer/kişi | Drama |
| Sipariş | 1907 |
| İnşa eden | Ansaldo, Armstrong & Cie, Sestri Ponente |
| Akıbet | Eylül 1911'de İtalya Krallığı tarafından el konuldu |
| Tarihçe | |
 İtalya | |
| Adı | Libia |
| Adının geldiği yer/kişi | İtalyan Libyası |
| Kızağa konuluşu | 1907 |
| Denize indirilişi | 11 Kasım 1912 |
| Görevlendirme | 25 Mart 1913 |
| Liste dışı | 11 Mart 1937 |
| Akıbet | 1937'de sökülmek üzere satıldı |
| Genel karakteristik | |
| Deplasman |
|
| Uzunluk | |
| Genişlik | 14,5 m (48 ft) |
| Su çekimi | 5,5 m (18 ft) |
| Kurulu güç |
|
| İtme gücü | |
| Hız | 22,9 knot (42,4 km/sa; 26,4 mph) |
| Menzil | 10 knot (19 km/sa; 12 mph) hızda 3.150 nmi (5.830 km; 3.620 mi) |
| Kişi kapasitesi |
|
| Silah donanımı | |
| Zırh | |
Libia (Türkçe: Libya), 1900'lerde İtalya'da inşa edilmiş bir korumalı kruvazördür. Tasarımı, Osmanlı kruvazörü Hamidiye'ye dayanan gemi, aslen 1907 yılında Osmanlı donanması için inşa edilmişti ve Drama olarak adlandırılacaktı. 1911'de, İtalya'nın Osmanlı İmparatorluğu'na karşı mücadele ettiği Trablusgarp Savaşı patlak verdiğinde geminin inşası henüz tamamlanmamıştı. Savaşın çıkmasıyla birlikte Regia Marina gemiye el koydu. 1913'te tamamlanan gemi, iki tane 152 mm'lik, sekiz tane 120 mm'lik top taşıyordu ve 22 knot (41 km/sa; 25 mph) üzerinde azami hıza ulaşabiliyordu.
Libia, görece olaysız bir kariyere sahipti. İtalya I. Dünya Savaşı'na girmeden önce Arnavutluk Prensi Wilhelm'in 1914 yılı sonlarında Dıraç'tan tahliyesinde yer aldı. İtalya'nın Mayıs 1915'te savaşa dahil olmasıyla birlikte Libia, Otranto Ablukası'ndaki devriye görevi esnasında herhangi bir çatışmada yer almadı. 1921-1922 yıllarında, Frank Capra'nın yaptığı bir kısa belgeselde de yer aldığı bir dünya turuna çıktı. 1925'te, yaklaşık on yıl kalacağı Çin'e gönderildi. 1937'de donanma envanterinden çıkarıldı ve hurda olarak satıldı.
Tasarım
Drama adıyla Osmanlı İmparatorluğu tarafından sipariş edilen kruvazörün tasarımı, Birleşik Krallık yapımı Osmanlı kruvazörü Hamidiye'ye dayanıyordu. Su hattında 103,6 m, toplam 111,8 m uzunluğunda, 14,5 m genişliğinde olan geminin su çekimi 5,5 metreydi. Deplasmanı, standart yükte 3.760 emperyal ton (3.820 t) ve tam yükte 4.466 emperyal ton (4.538 t) seviyesindeydi. Gemide iki direk vardı. Mürettebat 14 subay ve 300 denizciden oluşuyordu. Gemi, 100 mm kalınlığında bir zırhlı güverte ile korunuyordu ve kumanda kulesi de zırh ile aynı kalınlığa sahipti. Ana silahlar, 76 mm kalınlığında silah kalkanları tarafından korunuyordu.[1]
Libia, gücünü her biri bir vida pervaneyi çeviren iki dikey üçlü genleşmeli buhar motorundan alıyordu. Motorlar için buhar kömürle çalışan on altı adet Niclausse su borulu kazan tarafından sağlanıyordu. Kazanlar geminin orta hattında, üç bacasının altında gruplanmıştı. Motorlar 12.500 nominal beygirgücü (9.300 kW) olarak sınıflanmışsa da, gemi hizmetteyken yalnızca 11.530 nominal beygirgücü (8.600 kW) üretebilmişti. Bu güç, gemiyi 22,9 knot (42,4 km/sa; 26,4 mph) azami hıza ulaştırabiliyordu. Libia'nın menzili 10 knot (19 km/sa; 12 mph) hızda 3.150 deniz mili (5.830 km; 3.620 mi) idi.[1]
Gemi, iki tane 152 milimetre (6,0 in) L/50 seri ateşli toptan oluşan bir ana bataryaya sahipti. Toplardan biri başta, diğeri kıçtaydı.[1] Muhtemelen Pattern FF Armstrong topları olan bu silahlar, 20 kilogramlık mermiler kullanmaktaydı ve 780 m/s namlu çıkış hızına sahipti.[2] Ana batarya, sekiz tane 120 milimetre (4,7 in) L/45 toptan oluşan bir ikincil batarya ile destekleniyordu. Bu toplar her bir bordaya dörder tane olarak tekli kundaklarda ayrı ayrı monte edilmişti. Torpido botlarına karşı yakın menzilli savunma sekiz tane 47 milimetre (1,9 in) L/50 top ve altı tane 37 milimetre (1,5 in) L/20 top ile sağlanıyordu. Kruvazör ayrıca dört tane 450 mm (17,7 in) torpido tüpü ile donatılmıştı.[1]
Hizmet geçmişi
Kruvazörün inşasına, Osmanlı İmparatorluğu'nun siparişi üzerine 1907 yılında Ansaldo tarafından Cenova'daki Sestri Ponente'de Drama adı altında başlandı.[1] Ancak, Osmanlı İmparatorluğu'nda Jön Türkler'in yükselişini takiben, Osmanlı Hükûmeti'nin dış borçlarını ödemeye isteksiz hâle gelmesi, Ansaldo'nun inşaat çalışmalarını durdurmasına yol açtı. 1911 sonlarında İtalya'nın Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Trablusgarp Savaşı'na başlamasının ardından gemiye İtalya tarafından el konuldu ve inşa çalışmaları yeniden başladı.[3] Tamamlanan gövde 11 Kasım 1912'de suya indirildi, donatım çalışmalarının tamamlanmasının ardından yeni gemi 25 Mart 1913'te hizmete alındı. 3 Eylül 1914'te Arnavutluk Prensi Wilhelm, I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle birlikte ülkedeki ayaklanmanın neden olduğu kargaşanın ardından ülkeden ayrıldığında Libia, Arnavutluk'un Dıraç limanındaydı. Libia, isyancılardan kaçan yaklaşık 2.000 mültecinin İtalya'ya giden yolcu gemilerine binmeye çalıştığı şehre düzeni sağlamak için bir deniz piyadesi birliği çıkartmıştı. Mülteciler tahliye edildikten sonra Libia, denizcilerini geri çağırdı ve oradan ayrıldı.[4]
İtalya, I. Dünya Savaşı'nın başında tarafsızlığını ilan etmişse de, Temmuz 1915'te Üçlü İtilaf tarafından İttifak Devletleri'ne karşı savaşa girmeye ikna edildi.[5] İtalyan Donanma Kurmay Başkanı Amiral Paolo Thaon di Revel, Adriyatik Denizi'nin sığ sularındaki Avusturya-Macaristan denizaltıları ve deniz mayınlarından kaynaklanan tehdidin, filonun aktif şekilde kullanılmasını engelleyecek kadar ciddi olduğuna inanıyordu.[6] Bunun yerine Revel, Adriyatik'in nispeten daha güvenli olan güney ucunda ana filo ile bir abluka uygulamaya karar verdi; ayrıca Avusturya-Macaristan gemilerine ve tesislerine MAS tekneleri gibi daha küçük gemilerle baskınlar düzenledi.[7] Libia savaşın çoğunu, Piemonte ve Agordat kruvazörleri ve birkaç İtalyan ve Fransız muhribi ile birlikte Otranto Ablukası'nda devriye gezerek geçirdi.[8] Savaş sırasında gemiye üç tane 76 mm L/40 uçaksavar topu eklendi.[1]
1921'de gemi Kaptan (daha sonra Amiral) Ernesto Burzagli komutasında bir dünya turuna çıktı. Kasım ayında Amerika Birleşik Devletleri'nin San Francisco kentinde bir ay kadar kaldı. Oradayken 6 ve 7 Kasım'da, yönetmen Frank Capra tarafından kısa bir belgeseli çekildi. Film, Capra'nın halka gösterilen ilk filmiydi. Gemi, 4 Aralık'ta San Francisco'dan ayrıldı.[9] 1922'de Avustralya'yı ziyaret etti.[10] 1925'te 150 mm'lik topları kaldırıldı.[1] Aynı yıl Çin'e gönderilerek San Marco ve San Giorgio zırhlı kruvazörleri ile Caboto ve Carlotto nehir gambotlarına katıldı. Bu gemiler, Çin'deki İtalyan Taburu'nun oluşturulmasına katkıda bulundu. Libia'dan birlikler Pekin ve Shanhaiguan'daki konsoloslukları korumak için görevlendirildi.[11]
28 Mart 1929'da Libia, Çin kıyı vapuru SS Kangtai ile Woosung açıklarında çarpıştı. Çarpışma sonucunda Kangtai battı ve Kangtai'nin 30 mürettebatı öldü.[12] Libia, Çin sularında neredeyse on yıl kaldı; 1930'ların başında Libia'nın yerini korumalı kruvazör Quarto aldı.[11] Eylül 1935'te sökülmeye hazırlanmak üzere kuru havuza alındı.[13] 11 Mart 1937'de donanma envanterinden çıkartıldı ve gemi sökücülerine satıldı.[1]
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c d e f g h Gardiner & Gray 1985, s. 262.
- ^ Friedman 2011, s. 96.
- ^ "Italian Cruiser Libia". The Marine Review. New York: Penton Pub. Co. 43 (2): 67. Şubat 1913. OCLC 9709414.
- ^ "Exit Albania? Departure of Prince William of Wied—After the Revolution of July, 1914". The New York Times Current History: The European War. New York: The New York Times Company. 2: 1063. 1917. OCLC 29070938.
- ^ Halpern 1995, s. 140.
- ^ Halpern 1995, s. 150.
- ^ Halpern 1995, ss. 141-142.
- ^ Cavallaro 2009, s. 624.
- ^ McBride 1992, s. 133.
- ^ Cresciani 2003, s. 93.
- ^ a b Marinelli & Andornino 2013, s. 54.
- ^ "Casualty reports" (45164). Londra: The Times. 30 Mart 1929. s. 22.
- ^ Willmott 2009, s. 60.
- Genel
- Cavallaro, Gaetano (2009). The Beginning of Futility: Diplomatic, Political, Military and Naval Events on the Austro-Italian Front in the First World War, 1914–1917. Bloomington: Xlibris. ISBN 9781462827435.
- Cresciani, Gianfranco (2003). The Italians in Australia. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0521537789.
- Friedman, Norman (2011). Naval Weapons of World War One. Annapolis: Naval Institute Press. ISBN 978-1-84832-100-7.
- Gardiner, Robert; Gray, Randal, (Ed.) (1985). Conway's All the World's Fighting Ships: 1906–1921. Annapolis: Naval Institute Press. ISBN 0-87021-907-3.
- Halpern, Paul G. (1995). A Naval History of World War I. Annapolis: Naval Institute Press. ISBN 1-55750-352-4.
- Marinelli, Maurizio; Andornino, Giovanni (2013). Italy’s Encounters with Modern China: Imperial Dreams, Strategic Ambitions. New York: Palgrave Macmillan. ISBN 9781137290939.
- McBride, Joseph (1992). Frank Capra: The Catastrophe of Success. Jackson: University Press of Mississippi. ISBN 1604738391.
- Willmott, H. P. (2009). The Last Century of Sea Power (Volume 2, From Washington to Tokyo, 1922–1945). Bloomington: Indiana University Press. ISBN 9780253004093.
