Li Tobler

Li Tobler (1948 – 19 Mayıs 1975), İsviçreli fotomodel ve tiyatro oyuncusu. H.R. Giger'ın "Li" adlı eserine ilham kaynağı olmuştur.^[1]

Li Tobler'in geçmişine ait çok fazla bilgi bulunmamaktadır. 1948 yılında İsviçre'de doğmuştur. Zürih kentinde K. Rellstab tiyatro stüdyosu oyunculuk eğitimine devam ederken 1966 yılında, Sürrealist sanatçı H.R. Giger ile tanışmıştır. Giger onun hakkında "İçi inanılmaz bir yaşama gücüyle doluydu. Hayatının kısa ama dolu olmasını diliyordu..." demiştir.
Li Tobler eski sevgilisi aktör Paul Weibel'le birlikte küçük bir apartman dairesinde yaşıyordu. Paul Weibel ve H.R. Giger çok yakın dostlardı. Giger öğrenim gördüğü sanat okulundan mezun olduktan sonra ekonomik nedenlerden dolayı Li Tobler ve Paul Weibel'in evini onlarla beraber paylaşmak zorunda kaldı. Paul Weibel iş seyahati için yurtdışına gittiği bir dönemde Li Tobler ve Giger duygusal anlamda birbirlerine yakınlaştılar. 1967 yılında Li Tobler ve Giger oturdukları evin yakınlarında eski bir binanın çatı katına taşındılar. Bina 1968 yılında yıkıldıktan sonra başka bir eve taşındılar.
Li, K. Rellstab tiyatro okulundan mezun olduktan hemen sonra Neumarkt'ta çalışmaya başlamıştır. 1969 yılında Zürih'e 50 kilometre uzaklıkta bulunan Gallen şehrinde Stadtheater Tiyatrosuna seçilmiştir. Li Tobler ve Giger artık sadece haftasonları görüşmektedirler. Li Tobler iki sene boyunca Stadtheater Tiyatronunda çalıştı ve sonra Zürih'e geri döndü. Giger'dan ayrılan Li Tobler mali sorunlar yaşamaktaydı. Eski sevgilisi H.R. Giger ile dost olarak görüşmeye devam ettiler fakat Giger hala Li Tobler'e aşıktı.
H.R. Giger artık tanınan bir sanatçı olmuştu ve Li Tobler ile tekrar bir arada olmak istiyordu. Kendine aldığı evi onunla paylaşmak istediğini Li Tobler'e söyler ve çift tekrar aynı evde yaşamaya başlar. Fakat bu süreç fazla uzun sürmez ve Li Tobler, Kellertheater Tiyatrosu ile anlaşarak Almanya'nın Baden-Württemberg eyâletine gider. Çiftin ilişkisi iniş ve çıkışlarla dolu düzensiz şekilde devam ederken onlar hakkında aşırı uyuşturucu kullandıklarına dair bilgilerde verilmektedir. Li Tobler o dönemlerde sıkça evden kaçmaktaydı. Giger sürekli sokaklarda, parklarda hatta otobanlar da Li Tobler'i aramaktaydı. Bu durum Giger'ı çılgına çeviriyordu. Li Tobler bir gün evden kaçtı ve üç gün sonra Giger'ı arayarak " Çok acil bir durum yüzünden gitmeliydim..." dedi. Net bir bilgi olmamasına rağmen Li Tobler'in yeni bir sevgilisi olduğuna dair söylentiler bulunmaktadır. Buna rağmen Giger Li Tobler'i sevmekten asla vaz geçmez.^[2]

1971 yılında Li Tobler ve Giger yönetmen Fredi M. Murer Londra'da ziyaret ederler. Murer, 1972 yılında Giger'ın çalışmaları hakkında kısa bir belgesel çeker. 1972 ve 1973 yıllarında Li Tobler "My Woman, My Leader" adlı oyunda rol alarak tüm İsviçre genelinde seyahat etmek zorunda kalır. 130 gösterimden sonra Li Tobler pisikolojik ve fiziksel olarak bitkin düşer. Bu süreç onu çok etkilemiştir. Giger ile olan ilişkisinede bu zaman içinde ara vermiştir.
1974 yılında Li Tobler Amerikalı bir sevgili bularak San Francisco'ya taşınır. Yaklaşık 30 gün sonra tekrar Zürih'e döner. Amerika Birleşik Devletleri hakkında hayal kırıklığına uğradığını söylemiştir. Bu arada Giger ile yarım kalan ilişkisini toparlamak istemektedir.
Bu zaman diliminde Li Tobler ağır depresyona girer. H.R. Giger ise sanatsal ve mesleki anlamda hayatının en parlak dönemini yaşamaktadır. Li Tobler kendisini bir türlü toparlayamaz ve daha da kötüleşir hatta intihar etmeyi düşünmektedir. Onun düzelmesi için Giger ve birçok arkadaşı yardım etmektedir. Jörg Stummer adında bir arkadaşı ona kendi sanat galerisini açması fikrini verir. Bunun üzerine 1974 yılında Li Tobler kendi sanat galerisini açar ve birçok modern sanatçının eserlerini sergiler. Li'nin sanat galerisine Manon, Walter Pfeiffer ve Jürgen Klauke gibi sanatçılarda katılmıştır. Onun son sergisi "Schuhwerke" adında bir ayakkabı kreasyon sergisi olmuştur.
Tüm bu sergi ve diğer heyecanlar Li Tobler'in kendisini toparlamasına yardımcı olamamış ve 27 yaşında depresyondan kurtulamayarak bir Pazartesi günü tabancayla intihar etmiştir.^[3]
Onun ölümünden sonra Giger, Li Tobler'i olumsuz olarak etkileyen insan olarak suçlanmıştır. Giger'ın sanat tarzı bu olaydan sonra daha koyu bir karanlığa bürünmüştür. Li Tobler, Giger'ın birçok önemli çalışmasınında ilham kaynağı olmuştur.^[4]

H.R Giger'ın erken eserlerinde bulunan kadın yüzlerinin birçoğu Li Tobler'in dir.^[5] 1974 yılında Giger Li I ve Li II adını verdiği iki eser yaratmıştır. Sanatçının profesyonel eserlerinin çoğunda bir sembol ve yansıması olarak Tobler'i kullanması hakkında makaleler de yazılmıştır.

• http://hrgiger.canalblog.com 4 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• http://www.shadowplayzine.com20 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• http://www.bbc.co.uk 2 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.