İçeriğe atla

Li Siyuan

Li Siyuan
Hou Tang imparatoru
Hüküm süresi3 Haziran MS 926-15 Aralık MS 933
Önce gelenLi Cunxu
Sonra gelenLi Conghou
Doğum10 Ekim MS 867
Yingzhou, Tang Hanedanı
Ölüm15 Aralık MS 933
Luoyang, Hou Tang
HanedanHou Tang

Li Siyuan (Çince: 李嗣源; pinyin: Lǐ Sìyuán; 10 Ekim MS 867 - 15 Aralık MS 933) veya Miaojilie (邈佶烈), Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Tang'ın ikinci imparatorudur. Saltanatı MS 926'dan MS 933 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Önceki Jin Hanedanı'nın etnik Şatuo hükümdarı Li Keyong tarafından kabul edilen Li Siyuan, hem Li Keyong hem de Li Keyong'un halefi, Hou Tang'ın kurucusu Li Cunxu altında güvenilir bir general oldu. MS 926'da Xingjiao Kapısı Olayı adı verilen bir isyan Li Cunxu'yu öldürdüğünde bir darbeyle iktidarı ele geçirdi ve sonraki yedi yıl boyunca hem disiplin hem de şefkatle hüküm sürdü. Çok sayıda doğal afete rağmen, saltanatı, ondan önceki yarım yüzyıla göre belirgin şekilde daha barışçıldı.

Kaynakça

  • Mote, F. W. (1999). Imperial China: 900–1800. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 0-674-44515-5. 
  • Wang, Pu (961). 《五代會要》 (Çince). 
  • Xue, Juzheng, (Ed.) (974). zh:《五代史》 (Çince). 
  • Ouyang, Xiu (1073). 《五代史記》 (Çince). 
  • Sima, Guang (1086). 《資治通鑑》 (Çince). 
  • Davis, Richard L., From Warhorses to Ploughshares: The Later Tang Reign of Emperor Mingzong. (Hong Kong, China: Hong Kong University Press, 2014)
Li Siyuan
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Li Cunxu
Hou Tang imparatoru
MS 926-933
Sonra gelen:
Li Conghou

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tang Hanedanı</span> 618-907 yılları arasında Çinde hüküm sürmüş bir hanedanlık

Tang Hanedanı, Sui Hanedanı'nın ardından Çin'e hüküm sürmüş hanedandır. 618'de Li Shimin, Sui Hanedanı'nı devirerek Tang Hanedanı'nı kurdu. Li Shimin daha çok Tang Hanedanı'nın kurucusu İmparator Taizong olarak bilinir. Çin imparatorlarının en ünlülerinden biridir. Tang Hanedanı döneminde Çin'in komşularının üzerinde çok büyük etkisi vardı ve birçok komşu krallıkları vergiye bağlamıştı. Bununla birlikte Göktürk Kağanlığı 659 yılında, İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı ise 744 yılında Tang Hanedanı'nın egemenliği altına girmiştir. Yaklaşık 300 yıl yönetimde kalan Tang Hanedanı zamanında Han Hanedanı'ndan bile daha parlak bir dönem yaşandı. Bu dönemde imparatorluk toprakları genişletildi; değişik ırk, kültür ve dinlerden halklarla ilişkiler kuruldu ve sonradan Batılı toplumları şaşkınlığa uğratacak bir yönetim sistemi kuruldu. Bazı kaynaklarda Tang Hanedanı'nın Çinleşmiş Türk-Tabgaç kökenli olduğu geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hou Tang (5 Hanedan)</span> Sha-to Türk Devleti

Hou Tang, Çin’de Beş Hanedan On Krallık döneminde Batı Göktürk'ün İşbara Kağan 'nun sülalesinden Şatuolar dan olup Tang Hanedanı'nın son döneminde meydana gelen Huang Chao (Çince:黄巢)'nın isyanını Ya Jun adlı seçkin atlılar ile bastırıp ün ve güç kazanan Li Keyong 'un oğlu Li Cunxu tarafından kurulmuş bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Hou Jin (5 Hanedan)</span>

Hou Jin, Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Tang'dan sonra Şatuolar 'ın devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Şatuo</span> Batı Göktürk Kağanlığı’nın İşbara Kağanının sülalesinden bir kol

Şatuo veya Şatuo Türkleri dokuzuncu yüzyılın sonlarından onuncu yüzyıla kadar Kuzey Çin siyasetini büyük ölçüde etkileyen bir Türk kabilesiydi. Beş Hanedan ve On Krallık döneminde beş hanedandan üçü, Hou Tang, Hou Jin ve Hou Han'ı ve on krallıktan biri olan Kuzey Han'ı kurdukları belirtiliyor. Şatuo Türklerinin kurduğu kısa ömürlü krallıklar daha sonra Song hanedanı tarafından fethedildi ve yoğun Çinli nüfusu nedeniyle tamamen asimile oldular.

Tang'ın Karahoca seferi ya da Çin kaynaklarında bilinen adıyla Gaochang, 640'ta Tang Hanedanlığı imparatoru Li Şimin'in emriyle Tarım Havzası'ndaki Karahoca vaha devletçiğine düzenlenen askerî harekâttır. Sincan bölgesindeki Turfan üzerinde kurulu bir vaha devletçiği olan Karahoca, Batı Göktürk Kağanlığı ile kurduğu ittifak uyarınca Göktürk askerleri tarafından korunmaktaydı. Ancak, Tang güçlerinin devletçiğe ulaşmasıyla Göktürk askerleri geri çekildi ve Karahoca'nın kralı Tang'a teslim oldu. Böylece, Karahoca Tang Hanedanlığı'nın himayesi altına girdi.

Yirmi Dört Tarih, MÖ 3000'den 17. yüzyılda Ming Hanedanı'na kadar uzanan bir dönemi kapsayan Çin resmi tarih kitaplarıdır. İlk olarak Han Hanedanı yetkilisi Sima Qian tarafından oluşturulmuş olup daha sonra Tang Hanedanı'ndan başlayarak her hanedan resmi kayıtları kullanarak selefinin tarihini yazmak için resmi bir büro kurmuştur. Tüm seri Qing Hanedanı döneminde sabitlenmiş ve düzenlenmiş olarak 3213 cilt ve yaklaşık 40 milyon kelime içerir ve Çin tarihinin ve kültürünün en önemli kaynaklarından biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Wen (Sui)</span>

İmparator Wen veya asıl adıyla Yang Jian (楊堅), Çin'in Sui Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 581'den 604 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Yang (Sui)</span>

İmparator Yang veya asıl adıyla Yang Guang (楊廣), Çin'in Sui Hanedanı'nın ikinci imparatorudur. Saltanatı MS 604'ten 618 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Gaozu (Tang)</span> Tang Hanedanı kurucusu ve ilk imparatoru

İmparator Gaozu veya asıl adıyla Li Yuan, Tang Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 618'den 626 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Xuanzong (Tang)</span> Çinin Tang Hanedanının yedinci imparatoru

İmparator Xuanzong veya asıl adıyla Li Longji (李隆基), Çin'in Tang Hanedanı'nın yedinci imparatorudur. Saltanatı MS 712 yılından 756 yılına ölümüne kadar sürmüştür.

Cao Mao, Çin'de Wei Hanedanı'nın dördüncü imparatorudur. Saltanatı MS 254'ten MS 260 yılında ölümüne kadar kadar sürmüştür.

Cao Huan, Çin'de Wei Hanedanı'nın beşinci ve son imparatorudur. Saltanatı MS 260'tan MS 266 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Suzong (Tang)</span>

Suzong veya asıl adıyla Li Heng (李亨), Çin'de Tang Hanedanı'nın sekizinci imparatorudur. Saltanatı MS 756'dan MS 762 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Ai veya asıl adıyla Li Zuo (李祚), Çin'de Tang Hanedanı'nın 21. ve son imparatorudur. Saltanatı MS 904'ten MS 907 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Li Cunxu</span>

Li Cunxu, Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Tang'ın kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 923'ten MS 926 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Güney Tang</span>

Güney Tang, 937-976 yılları arasında Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde var olan bir devletti. Devlet, günümüz Çin'in güneyinde hüküm sürmekteydi ve kendisini Tang Hanedanı'nın halefi olarak nitelendirmekteydi.

Li Conghou, Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Tang'ın üçüncü imparatorudur. Saltanatı MS 933'ten MS 934 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Li Congke, Çin'de Beş Hanedan On Krallık döneminde Hou Tang'ın dördüncü ve son imparatorudur. Saltanatı 934'ten 937 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Taizong veya asıl adıyla Yaogu (堯骨), Çin'in Liao Hanedanı'nın ikinci imparatorudur. Saltanatı MS 927'den 947 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

Shengzong veya asıl adıyla Wenshunu (文殊奴), Çin'in Liao Hanedanı'nın altıncı imparatorudur. Saltanatı MS 982'den 1031 yılında ölümüne kadar sürmüştür.