İçeriğe atla

Lezgi gazet

Lezgi gazet
TürHaftalık
FormatA3
İmtiyaz sahibiHacıbey Hacıbeyov
Baş editörAğarıza Seyidov
Yardımcı editörŞıhmurat Şıhmuratov
Kuruluş tarihi21 Temmuz 1928 (1928-07-21)
DilLezgice
Genel merkezMahaçkala
Tiraj~10.000 (2010)
Resmî sitelezgigazet.ru

Lezgi gazet (Lezgice: Лезги газет, Rusça: Лезгинская газета), 1928-1991 yılları arasında Sovyetler Birliği'nde, şimdiyse Rusya'da yayımlanan sosyo-politik gazete.

Tarihi

Gazete "Yeni Dünya" (ЦIийи дуьнья) ismiyle Hacıbey Hacıbeyov tarafından 1928'de kurulmuştur. Hacıbeyov aynı yıl ilk Lezgi alfabesini de kurmuştur. "Yeni Dünya" kendi alfabesinin kullanıldığı ilk Lezgice gazetedir.[1]

Gazete birkaç kez isim değiştirdi. Gazete 1931'de yayını durdurdu, ancak 1943'te "Sosyalizm Afişi" (Социализмдин пайдах) adı altında geri döndü.[2][3]

1951'de, Sovyetler Birliği, Rusça olmayan tüm gazetelerin içerikleri Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin resmî gazetesi olan Pravda'ya dayanmalıydı. Lezgi gazetesi "Dağıstan Gerçeği" (Дагъустандин гьакъикъат) olarak yeniden adlandırıldı ve içeriğinin neredeyse tamamı Rusça olan "Dağıstan Gerçeği" gazetesinde yayımlanmış çevirilerden oluşuyordu.[4]

1994'ten beri Lezgi Gazetesi'nin editörü olan Ağarıza Seyidov, "Bu karar, anadillerde kültür, dil ve edebiyatın gelişmesini engellediği için yanlış düşünülmüş ve hatalıydı" dedi. 1957'de Komünist Partisi kararını geri aldı ve gazete "Kommunist" (Коммунист) adı altında kendi içeriğini yayınlanmasına devam etti.[4]

Gazete 1973'te haftada üç kez basılıyordu ve tirajı 20.000'di.[5]

1978'de, gazete Sovyet hükûmetinden Onur Rozeti Nişanı layık görüldü.[4]

Gazete, yıllarca, Aleksandr Puşkin gibi Rus şairlerinin eserlerini Lezgin diline çeviren Şahıs Muradov'un eserlerini yayınladı.[6]

Sovyetler Birliği'nin 1991'de dağılmasının ardından gazete adını "Lezgi Gazet" olarak değiştirdi. 1994'te tirajı yaklaşık 4.000 idi.[7]

Günümüz

Gazete raporlarında politika, ekonomi, toplum, kültür ve spora odaklanılıyor. Ayrıca düzenli olarak Lezgi kültürü ve tarihi ile ilgili röportajlar ve profiller sunuyor.[7]

"Lezgi Gazet" halen Dağıstan'da yaşayan Lezgilere hizmet sunan birkaç Lezgice yayınından biri.[7] Gazetenin 2010'de 36 çalışanı ve yaklaşık 10.000 tirajı vardı.[4]

Kaynakça

  1. ^ Ahmedov, Chonrid. "Гаджибек Гаджибеков" (Rusça). Lezgi Kim. 1 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2019. 
  2. ^ "Лезгинские издания" (Rusça). Lezgi Yar. 1 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2019. 
  3. ^ "Халкьдин милли газет" (Lezgice). Suleyman-Stalsky District. 10 Ocak 2010. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2019. 
  4. ^ a b c d Seyidov, Ağarıza. "История "Лезги газет"". Lezgi Gazet (Rusça). 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2019. 
  5. ^ «Коммунист» (газета Дагестанской АССР) (Rusça). Büyük Sovyet Ansiklopedisi:. 16 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Eylül 2019. 
  6. ^ "Шах-Эмир Мурадов" (Rusça). Lezgi Yar. 1 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2019. 
  7. ^ a b c "Республиканская газета "Лезги газет" на лезгинском языке" (Rusça). Republic of Dagestan Ministry of Press and Information. 16 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Türkiye, Enver Ören tarafından 22 Nisan 1970 tarihinde Hakikat adıyla yayımlanmaya başlanan günlük gazete. İhlas Holding'in bir parçasıdır ve holdingin ilk kurumudur. 30 Mart 1972 günü Türkiye ismiyle yayın hayatına devam etti.

<i>Bugün</i> (gazete, 2003) Türkiyede bir dönem yayın yapan gazete

Bugün, Türkiye'de bir dönem yayın yapan ulusal gazeteydi. Koza İpek Holding bünyesinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lezgiler</span> Dağıstan ve Azerbaycanda yaşayan etnik grup

Lezgiler, Kuzeydoğu Kafkasya'da Azerbaycan'ın kuzey ve Dağıstan'ın güney kesimlerinde yerleşik halk. Kafkasya'nın yerli halklarından biridir. Konuştukları dil Lezgice olarak adlandırılır. Samurçay civarında yaşamaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Lezgice</span> Bir Kafkas dili.

Lezgice veya Lezgince, Dağıstan'ın güneyinde ve Azerbaycan'ın kuzeyinde Lezgilerin konuştuğu bir Kuzeydoğu Kafkas dili.

<span class="mw-page-title-main">Nogayca</span>

Nogayca, Türk dillerinin Kıpçak öbeğine bağlı, Nogaylar tarafından konuşulan dildir. Ağırlıklı olarak Rusya'nın güney kesiminde konuşulur. Günümüzde Kiril alfabesiyle yazılmaktadır.

<i>Tan</i> (gazete, 1935) 1935-1945 arasında İstanbulda yayımlanan günlük gazete

Tan, 1926-1935 yılları arasında Milliyet ve 1935-1945 yılları arasında Tan adıyla Türkiye'nin İstanbul ilinde yayımlanan, sloganı "Günlük Siyasi Halk Gazetesi" olan sol eğilimli günlük gazete.

Dargince, bir Kafkas halkı olan Dargiler tarafından kullanılan ve Kuzeydoğu Kafkas dil ailesine mensup bir dil. Dil, Lakça, Avarca, Andi, Dido, Lezgice ve Tabasaranca gibi diğer Dağıstan dilleriyle aynı köke dayanmaktadır.

Pravda, Eski Sovyetler Birliği'nde ve Rusya'da yayınlanan günlük gazete.

<i>Sözcü</i> (gazete) günlük gazete

Sözcü, 27 Haziran 2007 tarihinde merkezi İstanbul olmak üzere kurulmuş Atatürkçü günlük gazete. Genel yayın yönetmenliğini Metin Yılmaz yapmaktadır.

<i>Vedomosti</i>

Sankt-Peterburg Vedomosti, Çarlık Rusya'sının I. Petro tarafından 16 Aralık 1702'de kurulup, 3 Ocak 1703'te ilk kez basılan, ilk gazetesidir.

Pionerskaya Pravda, çocuklar için çıkan bir Sovyet ve Rus gazetesi. Sovyetler Birliği döneminde Komsomol Merkez Komitesi ve Tüm-Birlik Pioner Teşkilatı Merkez Komitesi'nin basın organı olarak 1925 yılında yayınlanmaya başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Celalettin Korkmazov</span>

Celalettin Asildaroğlu Korkmazov veya Celalettin Asildaroviç Korkmazov, Kumuk asıllı Sovyet politikacı. Vladimir Lenin'in yakın çalışma arkadaşlarındandır.

Huimin bao, Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te yayınlanan sosyo-politik bir gazetedir. Hui halkından sonra, dünyanın Dunganca dilindeki tek gazetesidir.

Leninen Kiyava" gazetesi, Mordovya Bölge Komitesi ve Tüm Birlik Leninist Komünist Gençlik Birliği'nin Saransk Kent Komitesi'nin resmî yayın organı olarak hizmet vermeye başladı. Gazete Mordovya'da Temmuz 1931'den Temmuz 1941'e kadar yayınlandı. Tüm Birlik Komünist Parti Bürosu'nun kararı ile gazete her beş günde bir Erzyanca yayınlandı. Gazetenin amacı nazik, zeki, yetenekli ve dillerini ve kültürlerini seven gençler yetiştirmekti. Gazetenin yazı işleri ofisi Saransk'taki 34 Volodarsk Caddesi'ndeydi. İlk yıllarda gazete ekipman ve personel açısından büyük zorluklar yaşadı. İşçiler, köylüler ve gençler gazetenin aboneleri arasında azınlıktaydılar. Gazetenin toplam tirajı 2.500 kadardı. Yaşadığı zorluklara rağmen, gazete Mordovya gençleri arasında her zaman büyük destek gördü. "Leninen Kiyava" gazetesi, son yıllarında Saransk İşçi Fakültesi öğrencileri arasında gözde bir gazete haline geldi. Gazetenin 300 sabit abonesi vardı. Leninwn Kiyava resmî dairelerde, okullarda, köylerde vb. yerlerde büyük ilgi gördü. Mordovya Etnografya Müzesi'nin sergileri arasında 1935, 1937, 1940, 1941'de "Leninen Kiyava" gazetesinin kopyaları bulunmaktadır. Zamanın etkisiyle sararmış gazeteler müzede sergilenmektedir. Bu kopyalar Mordovya halkının tarihini belgelemektedir. Farklı zamanlarda gazeteye Erzyan kökenli en iyi gazeteciler başkanlık etti: V.M. Kuzmin, İ.S. Tyurkin, A.S. Sheglov, Editör Yardımcısı A.O. Brijinski, T.A. Raptanov. Bütün bu isimlerin ortak noktaları vardı: köylü ailelerde doğdular, yerel ilkokullarından mezun olduktan sonra Saransk'ta eğitimlerine devam ettiler ve Büyük Vatanseverlik Savaşı'na katıldılar. Anavatanlarına yaptıkları hizmet için ödül ve madalya aldılar. Hepsi etkin ve yorulmak bilmeyen işçilerdi, yetenekli organizatörlerdi. Cumhuriyetteki olaylara hızlı ve kararlı bir şekilde tepki verdiler. Her liderin bireyselliği mesleklerine yansıdı, ancak yayının ana çizgisi değişmedi - Erzyan dilinin yüksek mesleki gereksinimleri ve saflığı.

<i>Komsomolskaya Pravda</i> SSCBde günlük tabloid gazete

Komsomolskaya Pravda, günlük olan tabloid gazete. Gazete Sovyetler Birliği döneminde 13 Mart 1925 tarihinde kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kurah</span>

Kurah, kırsal bir yerleşim yeridir ve Dağıstan Cumhuriyeti, Rusya'nın Kurakhsky Bölgesi'nin idari merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Magaramkent</span>

Magaramkent, kırsal bir yerleşim yeridir ve Dağıstan Cumhuriyeti, Rusya'nın Magaramkentsky Rayonu'nun idari merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Etim Emin</span>

Etim Emin veya gerçek adıyla Magomed-Emin, Lezgi şair. Lezgi yazılı edebiyatının kurucusudur. Eserlerini Lezgice, Azerice ve Arapça yazmıştır.

Sahur, Kuzey Azerbaycan ve güneybatı Dağıstan'da (Rusya) Sahurlar tarafından konuşulan bir dildir. Azerbaycan'da yaklaşık 13.000, Dağıstan'da yaklaşık 9.770 kişi tarafından konuşulmaktadır. Sahur kelimesi, bu dili konuşanların çoğunlukta olduğu bir Dağıstan köyünün adından gelmektedir.

Kazakişi Gazeti, Megrelce yayımlanmış ilk gazete olmasıyla bilinen, Gürcistan Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin resmi yayın organıdır.