İçeriğe atla

Leylak

Leylak
Hakiki leylak (Syringa vulgaris)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Bölüm: Magnoliophyta
(Kapalı tohumlular)
Sınıf: Magnoliopsida
(İki çenekliler)
Takım: Lamiales
Familya: Oleaceae (Zeytingiller)
Cins: Syringa
Mill.
Tür

21 türü vardır.

Vincent van Gogh tarafından 1889'da yapılmış Leylaklar tablosu

Leylak, zeytingiller (Oleaceae) familyasından, 20'ye yakın türü bulunan, bahçe ve parkların süslenmesinde çok kullanılan soğuklara oldukça dayanıklı ağaççıkların ortak adı.

3-4 metre boylanabilir. Avrupa ve Asya'da yetişen salkım biçiminde güzel kokulu çiçekler açan leylak cinsi üyeleri, bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilirler. Yaprakları parlak yeşil renkte, kenarları düz ve kalp şeklindedir. Bir yıllık dalları üzerinde bulunan çiçekleri bahçe süslemesinde kullanıldığı gibi kesme çiçekçiliktede kullanılır. Çeşitli melezlemelerle yalınkat veya katmerli, beyaz, pembe, kırmızı, açık ve koyu mor, eflâtun, ebruli, krem renginde çiçekler açan pek çok türü elde edilmiştir.

Açıklama

Syringa vulgaris büyük yaprak döken çalı veya çok gövdeli küçük bir ağaç olup 6– 7 m yüksekliğe kadar büyür. Kök çapları20 20 cm (8 in) 'e kadar olan dipten veya köklerden ikincil sürgünler (fışkınlar) üretir ve bunlar on yıllar içinde küçük bir klonal çalılık üretir.[1]Kabuk griden gri-kahverengiye döner, genç gövdelerde pürüzsüz, uzunlamasına çatlaklıdır ve daha yaşlı gövdelerde dökülür. Yapraklar basittir 4– 12 cm ve 3–8 cm genişliğiklerinde, açık yeşilden glokoza, ovalden kordata, iğneli yaprak damarlı, mukronat apex ve bütün bir marj.lıdır. Yapraklar karşılıklı çiftler halinde veya bazen üçten halka dizilişli yapraklar(whorls) şeklinde düzenlenirler. Çiçeklerin 6–10 mm uzunluğundaki taçyaprağa boru şeklinde tabanı vardır, açık dört loblu tepe noktası 5–8 mm, genellikle leylak - leylak, bazen beyaz. 8– 18 cm uzunluğunda mor salkımları vardır. Meyvesi kuru, pürüzsüz, 1–2 cm uzunluğunda, iki kanatlı tohumları serbest bırakmak için kahverengi kapsülü ikiye bölünür.

Türler

  • Syringa afghanica
  • Himalaya leylağı (Syringa emodi)
  • Macar leylağı (Syringa josikaea)
  • Syringa komarowii
  • Syringa mairei
  • Syringa meyeri
  • Syringa oblata
  • Syringa pinetorum
  • Syringa pinnatifolia
  • Syringa protolaciniata
  • Syringa pubescens
  • Ağaç leylağı (Syringa reticulata)
  • Syringa spontanea
  • Syringa sweginzowii
  • Syringa tibetica
  • Syringa tomentella
  • Japon leylağı (Syringa villosa)
  • Hakiki leylak (Syringa vulgaris)
  • Syringa wardii
  • Syringa wolfii
  • Yunnan leylağı (Syringa yunnanensis)

Melezler

  • Çin leylağı (Syringa × chinensis)
  • Syringa × correlata (S. × chinensis + S. vulgaris)
  • Syringa × diversifolia (S. oblata × S. pinnatifolia)
  • Syringa × henryi (S. josikaea × S. villosa)
  • Syringa × hyacinthiflora (S. oblata × S. vulgaris)
  • Syringa × josiflexa (S. josikaea × S. reflexa)
  • Syringa × laciniata (S. protolaciniata × S. vulgaris)
  • Syringa × nanceiana (S. henryi × S. sweginzowii)
  • İran leylağı (Syringa × persica) (S. protolaciniata × bilinmiyor)
  • Syringa × prestoniae (S. komarowii × S. villosa)
  • Syringa × swegiflexa (S. komarowii × S. sweginzowii)

Resimler

  • Leylak yaprağı
    Leylak yaprağı
  • İran leylağı
    İran leylağı
  • Beyaz leylak
    Beyaz leylak
  • Beyaz leylak çiçeği
    Beyaz leylak çiçeği
  • Sergey Prokudin-Gorski tarafından çekilmiş renkli leylak fotorafı
    Sergey Prokudin-Gorski tarafından çekilmiş renkli leylak fotorafı

Kaynakça

  1. ^ In second-growth woodlands of New England, a thicket of lilac may be the first indication of the cellar-hole of a vanished 19th-century timber-framed farmhouse.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Monteri çamı</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Monteri çamı, çamgiller (Pinaceae) familyasından anavatanı ABD ve Kanada olan 15–30 m boy, 30–90 cm çap yapabilen çam türü.

<span class="mw-page-title-main">Dere otu</span> bitki

Dere otu, maydanozgiller (Apiaceae) familyasından anavatanı Asya olan tek yıllık bir bitki türüdür. Bitkinin botanikteki adı ise Anethum Graveolens'tir ve bu cinsteki tek türdür. Anavatanı Avrupa'nın güneyi ve Asya'nın batısıdır. Türkiye'de de yabani olarak bulunduğu gibi, kültür bitkisi olarak bahçelerde de yetiştirilir. Dereotu, yaprakları ve tohumlarının yemeklere tat vermek için ot veya baharat olarak kullanıldığı Avrasya'da yaygın olarak yetiştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sekoya</span> Servigiller familyasından bir bitki türü

"Sahil Sekoyası", servigiller (Cupressaceae) familyasının Sequoia cinsinden tek bir türle temsil edilen (monotipik) 120 m boy, 7 m çap yapabilen ana vatanı Kuzey Amerika olan büyük bir ağaç türü. Dünyanın en uzun ağacı bu türe aittir ve boyu 115 metredir. 2000 yıl veya daha fazla yaşayan, herdem yeşil, uzun ömürlü bir ağaçtır. En yaşlı örneği 2300 yaşındadır. Genellikle okyanustan gelen nemden kaynaklanan yağışın daha fazla olduğu dağlarda büyürler. En uzun ve en yaşlı ağaçlar, yıl boyunca akarsuların akabildiği ve sisin düzenli olarak düştüğü derin vadilerde ve oyuklarda bulunur. Sahil sekoyası kerestecilik sektöründeki en değerli kereste türlerinden biridir. Sahil sekoyası kerestesi, güzelliği, hafifliği ve çürümeye karşı direnci nedeniyle oldukça değerlidir. Reçine içermemesi suyu emmesini ve yangına dayanıklı olmasını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Boz kavak</span>

Boz kavak, söğütgiller (Salicaceae) familyasından 20 m'ye kadar boylanan ak kavak ve titrek kavak doğal melezidir.

<span class="mw-page-title-main">Dişbudak yapraklı akçaağaç</span> Akçaağaçgiller familyasından bir bitki türü

Dişbudak yapraklı akçaağaç, akçaağaçgiller (Aceraceae) familyasından anavatanı Kuzey Amerika olan iki evcikli bir akçaağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Maydanoz</span> Yenilebilen bir bitki

Maydanoz, yeşil renkli, damarlı bir bitki türüdür. Yaprakları baharat olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Fasulye</span> bitki

Fasulye, baklagiller (Fabaceae) familyasının Phaseolus cinsinden Orta Amerika menşeli, bir yılda yetişen otsu bir bitki türü. Günümüzde fasulyenin; Orta Amerika (Mesoamerica) ve Güney Amerika (Andean) bölgeleri olmak üzere iki gen havuzuna sahip olduğu çeşitli araştırıcılar tarafından rapor edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kiraz eriği</span>

Kiraz eriği, gülgiller (Rosaceae) familyasından Doğu Avrupa, Güneybatı ve Orta Asya'ya özgü bir ağaç türü.

<span class="mw-page-title-main">Kara kavak</span> Söğütgiller familyasından bir bitki türü

Karakavak, söğütgiller (Salicaceae) familyasından ana vatanı Avrupa, güneybatı ve Orta Asya olan ve Türkiye'de doğal olarak bulunan bir kavak türü.

<span class="mw-page-title-main">Kore göknarı</span> Çamgiller familyasından bir bitki türü

Kore göknarı, çamgiller (Pinaceae) familyasından Güney Kore'nin yüksek dağlarında yetişen bir göknar türü. Yüksek yağış alan, yazları serin ve nemli, kışları bol kar yağışlı geçen bir iklimde 1.000-1.900 m. yükseltide yetişir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu mazısı</span> Bitki türü

Doğu mazısı, servigiller (Cupressaceae) familyasından Platycladus cinsinden süs bitkisi olarak yetiştirilen her dem yeşil bir ağaç türü. En yaşlı örneği Çin'de bulunan 3000 yıllık ağaçtır.

<span class="mw-page-title-main">Katırtırnağı</span> bitki türü

Katırtırnağı, baklagiller (Fabaceae) familyasından Akdeniz'e özgü bir çalı türü. Akdeniz dışında Kuzeybatı Afrika ve Güneybatı Asya'da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hakiki leylak</span> Zeytingiller familyasından bir bitki türü

Hakiki leylak, zeytingiller (Oleaceae) familyasından dik çalı veya 5–6 m boyunda ufak bir ağaç görünümündeki leylak türü.

Mtevandidi, Gürcistan ülkesindeki Guria bölgesinde yetişen, özellikle sofra şarabı üretiminde kullanılan yerli bir kırmızı üzüm çeşidi. Aynı zamanda Akido, Achido, Didd Mtevana, Didmtevana ve Didtevano eşanlamlılarıyla da bilinir. Mtevandidi'nin kökeni hakkında yazılı kaynak bulunmamaktadır. Botanik ve tarımsal özellikler, bu çeşidin Gürcistan'a özgü olduğunu göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Toros akçaağacı</span> sapindaceae familyasından bir akçaağaç türü

Toros akçaağacı, Sapindaceae familyasından bir akçaağaç türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan göknarı</span>

Tayvan göknarı, çamgiller familyasından bir göknar türüdür.

<i>Rosenverbene</i>

Gül Mine Çiçeği, Glandularia cinsinden bir bitki türüdür, eskiden Verbenaceae familyasından Verbena cinsine ait bir türdür. Doğu ve güney-orta ABD'ye özgüdür.

<i>Tilia dasystyla</i> bitki türü

Tilia dasystyla, ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından bir ıhlamur türü.

<span class="mw-page-title-main">Saxifraga stolonifera</span>

Saxifraga stolonifera, gelin teli çiçeği, taşkıran, harun sakalı, denizci fitili ve çilek begonyası veya çilekli sardunya.

<i>Melilotus albus</i>

Melilotus albus, Beyaz çiçekli taş yoncası olarak bilinen, Fabaceae familyasından bir baklagiller bitkisidir. Azot sabitleyici özelliğe sahip olan Melilotus albus, değerli bir bal bitkisi olarak kabul edilir, nektar kaynağıdır ve genellikle yem bitkisi olarak yetiştirilir. Kurutulduğunda yoğunlaşan karakteristik tatlı kokusu, kumarinden kaynaklanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.