İçeriğe atla

Lew Sapieha

Lew Sapieha (4 Nisan 1557 - 7 Temmuz 1633), Polonya-Litvanya Topluluğu'nun bir asilzadesi ve devlet adamıydı. 1580'de Litvanya Büyük Dükalığı'nın Büyük Sekreteri, 1581'de Büyük Dükalığı'nın Büyük Katibi, 1585'te Kraliyet Şansölyesi, 1589'dan 1623'e kadar Büyük Şansölye, 1621'de Vilnius Voyvodası, 1623'te Büyük Litvanya Yöneticisi (Hetmanı) oldu

Sapieha, Birliğin büyük bir siyasi figürü olarak kabul edilir. Zengin ve güçlü bir patron, bir devlet adamı, avukat ve askeri komutan olarak bilgeliği ile biliniyordu. Dükalığın en yüksek kültürel gelişimi zamanlarında Litvanya Büyük Dükalığı'nın en büyük liderlerinden biriydi. Ruthenian etnik kökenliydi.[1][2] Modern Belarus kaynakları onun Ruthenian geçmişini Belaruslu olmasıyla yorumlar, ancak modern Belarus kaynaklarının Litvanya Büyük Dükalığı hakkında sunduğu birçok gerçek genellikle çarpıtılır ve Litvanyalı ve Polonyalı tarihçiler arasında bu konuda görüş birliği yoktur.[3][4][5][6][7][8][9]

Biyografi

Vitebsk yakınındaki Astroŭna'da doğdu.[10] Leipzig'de eğitim gördü ve Jan Zamoyski'nin yönetiminde Polonya Kralının Şansölyeliğinde ve Litvanya Büyük Dükü Stephen Báthory'nin yönetiminde çalıştı. Doğu Ortodoks'u olarak yetiştirildi, gençliğinde Kalvinizm'e geçti ve eski mülklerinde bir dizi Kalvinist kilisesi kurdu. 1570'lerde Üniteryanizm'e döndü. Protestan kampındaki sürtüşmelerden hayal kırıklığına uğrayarak 1586'da ilk karısıyla birlikte gayretli bir savunucusu haline geldiği Roma Katolikliğine geçti. Brest Birliği'nden sonra isteksiz Doğu Ortodokslarını birliğe uyum sağlamaya zorladı.

Kariyer ve siyaset

1584-1600'de Muscovy ile siyasi bir birliği destekleyen Lew Sapieha, teklifi reddeden Çar Boris Godunov'a bu birliği öneren Moskova'daki diplomatik misyonunun 1600 yılındaki yöneticisydi. Ayrıca Stephen Bathory ve Polonya Kralı ve Litvanya Büyük Dükü Sigismund III Vasa'nın yönetimi altındaki Muscovy ile savaşlara katıldı. Sigismund III'ün danışmanı oldu ve onun Moskova tahtını ele geçirme ve Smolensk'i zorla geri alma yönündeki radikal planlarını destekledi.[11]

Kaynakça

  1. ^ "Archived copy" (PDF). 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2012. 
  2. ^ "Archived copy" (PDF). 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2012. 
  3. ^ Саверчанка І.В. Канцлер Вялікага княства. Леў Сапега, Мн., Навука і тэхніка, 1992, с.63.
  4. ^ Чаропка В. Бацька Айчыны. Леў Сапега. ў кнізе «Уладары вялікага княства», Мн., Беларусь, 1-е издание 1996, 2-ое издание 2002, с.327-408.
  5. ^ Редактор: Тарас А. Е, Вялікі беларус Леў Сапега: Зборнік артыкулаў, 2012, Издательство: Інстытут беларускай гісторыі i культуры 978-9984-897-03-5
  6. ^ "Лев Сапега (БЕЛАРУСЬ)". Library.by. 2010. 18 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2022. 
  7. ^ "Прокопчук Артур Андреевич. Беларусь - 1000 Лет Истории В Женских Образах". 5 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Прафесар Крыштаповіч: Радзівілы, Сапегі, Агінскія не маюць нічога супольнага з беларускай ментальнасцю — відэа". 23 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Ar perrašinėjamos istorijos pasakų įkvėpta Baltarusija gali kėsintis į Rytų Lietuvą?". 15min.lt (Litvanca). 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2014. 
  10. ^ "Jivebelarus.net". 14 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ "Leonas Sapiega: liūtas ar lapinas?". ldkistorija.lt. 7 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belarus</span> Doğu Avrupada bir ülke

Belarus, resmî adıyla Belarus Cumhuriyeti (Belarusça:

<span class="mw-page-title-main">Belarus bayrağı</span> Doğu Avrupa ülkesi Belarusun ulusal bayrağı

Belarus bayrağı veya tam adıyla Belarus Cumhuriyeti Devlet Bayrağı, Belarus tarafından resmî olarak kullanılan devlet bayrağıdır. Göndere çekilen taraftaki beyaz zemin üzerine kırmızı süsleme deseni ile birlikte kırmızı ve yeşil renkten oluşan bayrak, Belarus devlet sembolleri arasında yer alır. Tasarımının temelini 1951 yılında kabul edilen Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Belarus arması</span> Doğu Avrupa ülkesi Belarusun ulusal arması

Belarus arması, 1995 Belarus referandumu 1991-1995 yılları arasında kullanılan Pahonya armasının yerine kullanılmak üzere halk tarafından seçilen, Belarus'un resmî devlet armasıdır. Belarus'un ulusal sembollerinden biri olan armada Belarus haritasının yeşil renkteki ana hatları altın güneş ışınlarının üzerine yerleştirilmiş, güneşin bir kısmı da Avrasya topraklarının gösterildiği dünya haritasıyla kapatılmıştır. Armanın sağ ve sol taraflarında Belarus bayrağındaki renkler olan kırmızı ve yeşil renkte kurdelenin sarılı olduğu buğday sapı figürleri mevcuttur. Sol buğday saplarında yonca, sağ buğday saplarında ise keten resmedilmiştir. En üstte tam ortada kızıl yıldız sembolü bulunur. Armanın en altında ortada Beyaz Rusça "Belarus Cumhuriyeti" yazar.

Pahonya, Litvanya Büyük Dükalığı'nın devlet armasıdır. Aynı zamanda 1918-1919 yılları arasında Belarus Halk Cumhuriyeti'nin ve 1991-1995 yılları arasında Belarus Cumhuriyeti de devlet arması olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Vera Harujaya</span> Sovyet casus

Vera Harujaya, İki Savaş Arası Dönem sırasında Polonya'da Sovyetler Birliği için casusluk görevi yapan Beyaz Rus komünist yazar, öğretmen, gazeteci, eylemci, partizan, direniş hareketi üyesi, ulusal kahraman. Barbarossa Harekâtı sonrası Naziler tarafından idam edildi. Kendisine Lenin Nişanı, Kızıl Bayrak Nişanı ve Sovyetler Birliği Kahramanı unvanı verildi.

<span class="mw-page-title-main">III. Zygmunt Waza</span> İsveç kralı (hd. 1592-1599), Litvanya ve Polonya Büyük Dükü (hd. 1587-1632)

III. Sigismund Vasa 1587'den 1632'ye kadar Polonya-Litvanya Birliği ve Litvanya Büyük Dükalığı hükümdarı, 1592'den 1599'da kadar İsveç kralı ve Finlandiya Büyük Dükü.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Demokratik Cumhuriyeti Radası</span>

Belarus Demokratik Cumhuriyeti Radası, Belarus Halk Cumhuriyeti'nin en yüksek yönetim organı. 1919'da kurulan yapı, yıkılışının ardından Belarus diasporasının siyasi bir örgütü haline geldi. Antikomünist görüşleri ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kültür Bakanlığı (Belarus)</span> Belarusta kültür işlerinden sorumlu devlet politikaları yürüten bakanlık

Belarus Kültür Bakanlığı, Belarus'ta kültür işlerinden sorumlu devlet politikaları yürüten bakanlık. 28 Eylül 2017'de Yuri Pavloviç Bondar göreve getirildi.

Aşağıda, tarihi Litvanya toprakları üzerindeki otorite başkanları olan yöneticilerin bir listesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aukštaitija</span> Litvanyanın beş etnografik bölgesinden biri

Aukštaitija Litvanya'nın beş etnografik bölgesinden birinin adıdır. Adı, özellikle doğu kısımları olmak üzere bölgenin nispeten yüksek rakımından geliyor.

<i>Babka</i>

Babka Belarusça: Бабка) veya Polonya'daki adıyla babka ziemniaczana, Belarus'ta ve Polonya'da popüler olarak tüketilen tuzlu bir yemektir. Rendelenmiş patates, yumurta, soğan ve tütsülenmiş, haşlanmış veya kızarmış domuz pastırması ve sosislerden yapılır. Fırında çömlekte pişirilir ve genellikle ekşi krema ile servis edilir. Tarif ve pişirme yöntemine bağlı olarak, lapa turtası veya ağır patates pudingi de olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus coğrafyası</span>

Belarus, Karayla çevrili, genellikle düz bir ülke olan, doğal sınırları olmayan, 207.600 kilometrekarelik bir alanı kaplar veya yüzölçümü bakımında Birleşik Krallık veya Kansas eyaletinden biraz daha küçüktür. Komşuları doğuda ve kuzeydoğuda Rusya, kuzeyde Letonya, kuzeybatıda Litvanya, batıda Polonya ve güneyde Ukrayna'dır. Kuzeyden güneye uzantısı 560 km, batıdan doğuya 650 km 'dir.

<span class="mw-page-title-main">Vilnius Darphanesi</span>

Vilnius Darphanesi, Litvanya Büyük Dükalığı'nın ana darphanesi idi ve Vilnius'ta 1387'den 1666'ya kadar (kesintilerle) madeni paraların üretiminin gerçekleştiği yerdi. Vilnius Darphanesi'nde basılan madeni paraların çoğunda Litvanya Büyük Haznedarının özel işaretleri bulunmaktaydı.

Litvin Litvanya Büyük Dükalığı sakinleri için 12. yüzyılda Büyük Litvanya'da kullanılmaya başlanan Slavca bir kelimedir.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Litvanya ilişkileri</span>

Belarus-Litvanya ilişkileri, Belarus ve Litvanya arasındaki dış ilişkilerdir. Ülkeler, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından kısa bir süre sonra, 24 Ekim 1991'de diplomatik ilişkiler kurdu. İki ülke 680 kilometre ortak sınırı paylaşıyor. Vilnius, Avrupa Beşeri Bilimler Üniversitesi, Svyatlana Tsihanouskaya gibi Belaruslu mülteciler gibi çok sayıda Belarus sivil toplum kuruluşuna ev sahipliği yapıyor. İki ülkenin Konstanti Kalinovski gibi paylaştığı ulusal kahramanların izlerinin yanı sıra Litvanya, Belarus edebiyatının doğum yeri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mihai Viteazul</span> Eflak hükümdarı (1558–1601)

Mihai Viteazul, bilinen adıyla Cesur Mihai, Yiğit Mihail (1558-1601), Eflak Prensi, Moldavya Prensi (1600) ve Transilvanya'nın de facto hükümdarıydı. Romanya'nın en büyük ulusal kahramanlarından biri olarak kabul edilir. Osmanlı ile yaptığı savaşlarda edindiği başarı ileride doğacak Rumen milliyetçiliğine de esin kaynağı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mansur Hanlığı</span>

Mansur Hanlığı 1380 tarihinde günümüz Ukrayna'nın kuzey doğusundaki Sumı Oblastı, Poltava Oblastı'nda Tatar ve Kuman boylarıi tarafından kurulan bir devletir. Hanlığın kurucusu Kuman'ların Kiyat boyundan olan Altın Orda komutanı Mamay'ın oğlu Mansur Han'dır. Glinski Hanedanı'nı kurmuş hanedanın adı ise hanlığın başkenti Glinski köyünden almıştır. Litvanya'daki Lipka Tatarları Mansur Hanlığının mirascısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'taki Yahudilerin tarihi</span>

Belarus'taki Yahudilerin tarihi, 8. yüzyılın başlarından itibaren başlar. Yahudiler, modern Belarus topraklarının her yerinde yaşadılar. Yahudiler, 20. yüzyılın ilk yarısında ülkedeki üçüncü en büyük etnik gruptu. 1897'de Belarus'un Yahudi nüfusu 910.900 kişiydi ve toplam nüfusun %14.2'sine eşitti. Polonya-Sovyet Savaşı'nın (1919-1920) ardından, Riga Antlaşması hükümlerine göre Belarus, Doğu Belarus ve Batı Belarus olarak ikiye bölündü ve 350.000-450.000 Yahudinin Polonya tarafında kalmasına sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">Symon Budny</span>

Szymon Budny veya Symon Budny Polonyalı - Beyaz Rusyalı hümanist, eğitimci, İncil çevirmeni, Protestan reformcu, filozof, sosyolog ve tarihçi.

Litvanya Büyük Dükalığı'nın arması, aynı zamanda Pogonya olarak da bilinir – Litvanya Büyük Dükalığı ve yöneticilerinin sembolü ve daha sonra Polonya-Litvanya Topluluğu'nun armasının bir bileşeni.