İçeriğe atla

Levon Ekmekçiyan

Levon Ekmekçiyan
Doğum1958
Burç Hamud, Lübnan
Ölüm29 Ocak 1983 (25 yaşında)
Ulucanlar, Altındağ, Ankara, Türkiye
Ölüm sebebiİdam
Defin yeriCebeci Asri Mezarlığı, Ankara (Fransa'ya nakledilene dek, 1983-2013 yılları arasında)
Fransa
MilliyetErmeni
Diğer ad(lar)ıEbu Reşid
VatandaşlıkLübnan
OrganizasyonASALA
Tanınma nedeniEsenboğa Havalimanı saldırısı

Levon Ekmekçiyan (Arapça: ليفون اكمكجيان, Ermenice: Լևոն Էքմէքճեան; 1958, Burç Hamud - 29 Ocak 1983, Ankara), 7 Ağustos 1982 tarihinde dokuz kişinin yaşamını yitirdiği, yetmiş iki kişinin ise yaralandığı Esenboğa Havalimanı'nın bombalanması olayının faillerinden olan ASALA'ya mensup militan.[1][2] 12 Eylül Askerî İdaresi tarafından idam edilen 48 mahkûmdan biridir.

Güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu saldırıyı gerçekleştiren diğer militan Zohrab Sarkisyan adlı örgüt üyesi ölü, kendisi ise yaralı olarak ele geçirildi. Polisin kendisine dokuz kişinin öldüğünü ve yetmiş iki kişinin yaralandığını söylemesi üzerine, "Az bile!" diye bağırdı.[3] Tedavisinin ardından Mamak Askerî Cezaevi'ne gönderildi.[4] Yargılamanın ardından Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 3 Numaralı Askerî Mahkemesi tarafından 7 Eylül 1982'de idam cezasına çarptırıldı. Karar son olarak 28 Ocak 1983 günü Cumhurbaşkanı Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyinin 129. Birleşiminde kabul edildi. Ekmekçiyan 29 Ocak 1983'te Ankara Merkez Kapalı Cezaevi'nde asılarak idam edildi.[1] Cenazesi Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedildi.[5][6]

Ölümünün ardından

Ermeni-Sovyet şair Silva Kaputikyan,1987 yılında Ekmekçiyan'a dair "Gece Duası (Ermenice: Գիշերային ռեքվիեմ)" isimli şiir yayımladı.[7]

2013 yılında Ekmekçiyan'ın erkek kardeşi Hampartsum Ekmekçiyan'ın, ailesi adına avukatı Eren Keskin aracılığıyla Türk yetkili mercilerine yaptığı başvuruda naaşın Fransa'ya nakledilmesine yönelik talep kabul edilmiştir.[8] Ekmekçiyan'ın cenazesi idamından 32 yıl sonra ailesine verilmiştir.[9] Dro Ekmekçıyan, talep üzerine 2016 senesinde Türkiye tarafından kendilerine iade edilen naaşın, kardeşi Levon Ekmekçiyan'a ait olmadığını açıkladı. Fransa'ya gönderilen kemikler üzerinde yaptırdıkları incelemeler sonucu bunların köpek kemikleri ile farklı insanlara ait kemikler olduğunu duyurdu.[10]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "MİLLİ GÜVENLİK KONSEYİ TUTANAK DERGİSİ" (PDF). tbmm.gov.tr. 28 Ocak 1983. ss. 154, 155. 25 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Temmuz 2012. 
  2. ^ "Turkey: A Cry for Bloody Vengeance" (İngilizce). Time. 23 Ağustos 1982. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2012. 
  3. ^ "9 Ağustos 1982, Cumhuriyet: Yaralı terörist: "Az bile oldu!"". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Levon ve Ali Bülent". BirGün. 23 Mayıs 2005. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2012. []
  5. ^ Öz, Reha (1989). Ben Devletim Asarım. BDS Yayınları. s. 362. 3 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2012. 
  6. ^ "Hukuk bir gün herkese lazım". Akşam. 1 Ocak 2012. 30 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2012. 
  7. ^ «Գարուն» ամսագիր, 1987 թ. N11։
  8. ^ "Ekmekçiyan'ın mezarına 30 yıl sonra 'taşıma' izni". Sabah. 2 Nisan 2013. 15 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2013. 
  9. ^ "İHD: 32 yıl önce oğlu idam edilen bir annenin dileği yerine geldi". Agos gazetesi. 8 Ocak 2016. 20 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2019. 
  10. ^ "Levon Ekmekçıyan'ın naaşı diye ailesine köpek kemikleri gönderildi". Demokrat Haber - Özgür, Alternatif, Bağımsız Haberler. 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">12 Eylül Darbesi</span> Türkiyede siyasal şiddet ve istikrarsızlığa karşı yapılan askerî darbe

12 Eylül Darbesi veya 1980 İhtilali, resmî isimlendirmeleriyle 12 Eylül 1980 Harekâtı veya Bayrak Harekâtı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin 12 Eylül 1980 günü emir komuta zinciri içinde gerçekleştirdiği askerî darbe. 27 Mayıs Darbesi ve 12 Mart Muhtırası'nın ardından Türkiye Cumhuriyeti tarihinde Silahlı Kuvvetlerin yönetime karşı gerçekleştirdiği üçüncü ve son başarılı açık müdahaledir.

<span class="mw-page-title-main">Erdal Eren</span> Türkiye Devrimci Komünist Partisi militanı

Erdal Eren, Halkın Kurtuluşu ve Türkiye Devrimci Komünist Partisi mensubu militan. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980-1984 arasında idam edilen 50 mahkûmdan biridir. 2 Şubat 1980 günü Piyade Er Zekeriya Önge'yi öldürdüğü iddiası ile yargılanıp 19 Mart 1980'de ölüm cezasına çarptırılmış, darbe sonrasında idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ulucanlar Cezaevi Müzesi</span> Müze olarak yeniden düzenlenmiş eski bir cezaevi

Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi veya Ulucanlar Cezaevi, 1925 ve 2006 yılları arasında Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulucanlar semtinde faaliyet göstermiş olan bir cezaevidir. Türk siyasi ve edebî hayatında da önemli bir yere sahip olan Ulucanlar Cezaevi'nin restore edilerek müze ve kültür sanat merkezine dönüştürülmesi projesi Altındağ Belediyesine verildi. 2009 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları 2010 yılında tamamlandı.

Mustafa Pehlivanoğlu, Türk Ülkücü militan. 10 Ağustos 1978'de dört kahvehaneyi otomatik silahla tarayıp 5 kişiyi öldürdüğü, 12 kişiyi yaraladığı iddia edilerek yargılandı ve 18 Ekim 1979'da idama mahkûm edildi. 12 Eylül Darbesi'nden sonra cezası infaz edildi. 1980-1984 arasında idam edilen 8'i sağ görüşlü 50 mahkûmdan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Veysel Güney</span>

Veysel Güney, Devrimci Yol'un İskenderun sorumlusu militan. Üsteğmen Şahin Akkaya'yı öldürme suçundan mahkûm olmuştur. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980-1984 arasında idam edilen 17'si sol görüşlü 50 mahkûmdan biridir.

Türkiye Cumhuriyeti'nde ölüm cezası, 1984'ten bu yana uygulanmamaktadır ve 2004'te kaldırılmıştır. Ölüm cezası önce 2001'de savaş tehdidi ve terör suçları hâlleri dışındaki suçlar için kaldırılmış, 3 Ağustos 2002'de "savaş ve çok yakın savaş tehdidi hâllerinde işlenmiş suçlar hariç" şartı ile kaldırılmıştır. 7 Mayıs 2004 tarihli 5170 sayılı Kanun ile Anayasa'dan ölüm cezaları ile ilgili maddeler çıkarılmış, 14 Temmuz 2004 tarihli 5218 sayılı Kanun ile Türk Ceza Kanunu'ndan ölüm cezaları ile ilgili maddeler çıkarılmış, böylece ölüm cezası Türk Hukuku'ndan tamamen kaldırılmıştır.

Piyangotepe Katliamı, 16 Mayıs 1979'da Ankara'nın İncirli Mahallesi'nde genellikle solcuların gittiği bir kahvehanenin sağ görüşlü militanlar tarafından basılarak 7 kişinin ölümü ve 2 kişinin yaralanmasıyla sonuçlanan katliam. Sanıklardan Ali Bülent Orkan, 12 Eylül Darbesi'nden sonra idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Esenboğa Havalimanı saldırısı</span>

Esenboğa Havalimanı saldırısı, ASALA tarafından 7 Ağustos 1982 tarihinde Ankara Esenboğa Havalimanı'nda yapılan bombalı saldırıdır. ASALA tarafından Türkiye'de yapılan ilk ölümlü eylem olan Esenboğa Havalimanı saldırısında dokuz kişi ölmüş, 72 kişi de yaralanmıştır.

1983 Türkiye'nin Lizbon Büyükelçiliği saldırısı, 27 Temmuz 1983 tarihinde, Türkiye'nin Lizbon Büyükelçiliği'ne yapılan saldırı.

Kemal Arıkan suikastı, 28 Ocak 1982 tarihinde Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan'ın Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları üyesi Hampig Sasunyan ve Krikor Saliba tarafından uğradığı suikast sonucu öldürülmesi.

Levon aşağıdaki anlamlara gelebilir:

Balgat Katliamı, 10 Ağustos 1978'de Ankara'nın Balgat semtinde genellikle sol görüşlü kişilerin gittiği dört kahvehaneye Mustafa Pehlivanoğlu ve diğer Ülkücüler tarafından bir otomobilden otomatik silahlarla yaylım ateşi açılması sonucu 5 kişinin öldüğü saldırı. Katliamın faillerinden Mustafa Pehlivanoğlu, 12 Eylül Darbesi'nden sonra idam edildi.

Ramazan Yukarıgöz, Türkiye Halk Kurtuluş Partisi Cephesi 3. Yol örgütüne mensup Türk Marksist militan. 17 Ocak 1981'de kuyumcu soygununa teşebbüs etti. 18 Ocak gecesi polis memuru Mustafa Kılıç'ı öldürdü. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980-1984 arasında idam edilen 17'si sol görüşlü 50 mahkûmdan biridir.

Ali Aktaş (Ağtaş), Türk Marksist militan. 9 Haziran 1980 gecesi sağ görüşlü Sulhi Adsoy'u öldürme suçundan mahkûm olmuştur. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980-1984 arasında idam edilen 17'si sol görüşlü 50 mahkûmdan biridir.

Seyit Konuk Türkiye Komünist Emek Partisi (TKEP) kurucularından Türk militan. Arkadaşları İbrahim Ethem Coşkun ve Necati Vardar ile birlikte 25 Nisan 1980'de İzmir'de müteahhit Nuri Yapıcı'yı, 29 Nisan 1980'de MHP İzmir il yöneticisi eczacı Turan İbrahim'i öldürdü. Yargılandı ve idam cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 17'si sol görüşlü 50 mahkûmdan biridir.

Fikri Arkan Türk Ülkücü militan. 14-15 Ekim 1978 gecesi arkadaşı Kemal Özdemir ile birlikte sol görüşlü Veli Güneş ve Halim Kaplan'ı öldürdü. Yargılandı ve idama mahkûm oldu. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 8'i sağ görüşlü 50 mahkûmdan biridir.

Cengiz Baktemur, Türk ülkücü militan. 20 Şubat 1980'de Malatya Doğanşehir Cumhuriyet Halk Partisi Gençlik Kolları Başkanı Hasan Doğan'ı öldürdü. Yargılandı ve idam cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 8'i sağ görüşlü 50 mahkûmdan biridir.

Halil Esendağ, Türk Ülkücü militan. 7 Eylül 1979'da arkadaşları Selçuk Duracık ve Ali Aksakal ile birlikte fırın basıp sol görüşlü 4 fırıncıyı öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 8'i sağ görüşlü 50 mahkûmdan biridir.

Ali Bülent Orkan, Piyangotepe Katliamı faillerinden Türk Ülkücü militan. 16 Mayıs 1979'da kahvehane basıp sol görüşlü 7 kişiyi öldürdü. Yargılandı ve ölüm cezasına çarptırıldı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1980–1984 arasında idam edilen 8'i sağ görüşlü 50 mahkûmdan biridir.

Bu sayfada 1982 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.