İçeriğe atla

Levi Baskını

Levi Baskını, 4 Mayıs 1924 tarihinde Hakkâri'den göçen Süryani askerler tarafından Kerkük'te Irak Türkmenlerinin basıldığı ve 200'den fazla Türkmenin Levi birlikleri tarafından katledildiği olay.[1][2]

4 Mayıs 1924 sabahı, Büyük Britanya kuvvetleri ile lejyoner Tiyari Levi askerleri, Kerkük'ün büyük çarşısında bir kavga çıkararak olayları başlattı.[3] Olaylarda Türkmen kaynaklarına göre yaklaşık 200 kişi öldü.[4]

Olayların ardından olaydan etkilenen Türkmen ailelerine yaptırım ödenirken Levi birlikleri Süleymaniye civarına sevk edildi.[5] Olayların Musul Sorunu sırasında gerçekleşmesi, olayların bölgedeki Türkmenlerin Türkiye yanında saf tutmasını engellemek amacıyla gerçekleştirildiği iddialarını beraberinde getirmiştir.[6] İngiliz yarbay Ronald Sempill Stafford, Levi birliklerinin olaya dahil olması hakkında, "Disiplinli birliklerin bu denli hareketi, provokasyon ne kadar büyük olursa olsun, Süryanilerin namlarına ciddi bir leke oldu." dedi.[7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Hurmuzī, Arshad (2003). The Turkmen and Iraqi homeland. 1st ed. İstanbul: Kerkük Vakfı. ISBN 975-6849-07-X. OCLC 53893501. 
  2. ^ Anderson, Liam; Stansfield, Gareth (31 Aralık 2009). "Crisis in Kirkuk": 63. doi:10.9783/9780812206043. 
  3. ^ Kayılı, Ali Gökhan (Ağustos 2005). "The Iraqi Turkmen (1921-2005)" (PDF). Bilkent Üniversitesi: 25. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Temmuz 2021. 
  4. ^ Liam Anderson, Gareth Stansfield. Crisis in Kirkuk: The Ethnopolitics of Conflict and Compromise. University of Pennsylvania Press. 2011. Sayfa 63.
  5. ^ Küzeci, Şemsettin (2004). Kerkük Soykırımları. Teknoed Yayınları. s. 39. ISBN 975-98921-0-3. OCLC 254689073. 
  6. ^ Kerkük, İzzettin (2004). Haşim Nahit Erbil ve Irak Türkleri. Kerkük Vakfı. s. 134. ISBN 975-6849-09-6. OCLC 70884836. 
  7. ^ Stafford, Ronald Sempill (1934). Iraq and the problem of the Assyrians. ss. 158-184. OCLC 642669011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Irak</span> Batı Asyada bir ülke

Irak, resmî adıyla Irak Cumhuriyeti, Batı Asya'da bir ülkedir. Kuzeyde Türkiye, doğuda İran, güneydoğuda Kuveyt, güneyde Suudi Arabistan, güneybatıda Ürdün, batıda ise Suriye ile sınır komşusudur. Başkenti ve en büyük şehri Bağdat olan federal parlamenter cumhuriyet ile yönetilen bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Ronald Reagan</span> 40. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1981–1989)

Ronald Wilson Reagan, 1981-1989 yılları arasında 40. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olarak görev yapan ve Amerikalı siyasetçi ve aktör. Cumhuriyetçi Parti üyesi olan Reagan, Amerikan tarihinin en önde gelen muhafazakâr figürlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kerkük</span> Irakta bir şehir

Kerkük, Irak'taki Kerkük ilinin başkenti olan şehirdir. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin anayasal başkentidir. Irak merkezi yönetimine bağlıdır. Irak'ın başkenti Bağdat'ın 236 km kuzeyinde, Erbil'in 83 km güneyinde, Musul'un 149 km güneydoğusunda, Süleymaniye'nin 97 km batısında, Tikrit'in 116 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Günümüzde şehrin büyük çoğunluğu Türkmenler, Araplar ve Kürtlerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi</span> Iraka bağlı özerk bölge

Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kürdistan Bölgesi veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak'a bağlı, anayasal düzeyde varlığı olan özerk bir bölgedir. Yaklaşık 40.000 km2'den oluşan idari birim; batıda Suriye, doğuda İran, kuzeyde ise Türkiye ile komşudur. Bölgesel yönetimin başkenti Erbil'dir. Kürdistan Parlamentosu Erbil'de yer almaktadır, ancak Kürdistan Bölgesi anayasası tartışmalı Kerkük kentini Kürdistan Bölgesi'nin başkenti olarak tanımaktadır. Bölgenin nüfusu, 2023 itibarıyla 6.556.752'dir. Resmî dilleri Kürtçe ve Arapça'dır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Savaşı</span> ABD öncülüğündeki koalisyon güçlerinin, Irakı işgaliyle başlayan savaş (2003-2011)

Irak Savaşı, 20 Mart 2003'te Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık önderliğinde oluşturulmuş Çokuluslu Koalisyon Kuvvetleri'nin bir askerî harekâtla Irak'a girmesiyle başlayan ve devam eden savaş. Ayrıca İkinci Körfez Savaşı, Irak'ın İşgali ve koalisyon ülkelerince Irak'ı Özgürleştirme Operasyonu olarak da adlandırılır. 21 Ekim 2011 tarihinde ABD Başkanı Barack Obama yaptığı açıklamada, ülkedeki ABD askerlerinin 31 Aralık 2011'e kadar geri çekileceğini açıkladı. 15 Aralık 2011 tarihinde Bağdat'ta bulunan Amerikan Üssü'nden son Amerikan Bayrağı'nın indirilmesiyle savaş resmen sona ermiştir. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry savaşın vahim bir hata olduğunu belirtmiştir.

Musul Sorunu, Osmanlı Devleti'ne bağlı Musul Vilayeti'nin toprak sorunudur.

<span class="mw-page-title-main">Altınköprü Katliamı</span> Irakta Türkmenlere yönelik bir katliam

Altınköprü Katliamı veya Altunköprü Katliamı, 28 Mart 1991 tarihinde, Kerkük ile Erbil arasında kalan Altınköprü kasabasında Irak ordusunun 135 Türkmeni öldürdüğü olay. Katliam, çoğu erkek, hem çocuk hem de yetişkin Türkmenleri hedef aldı, ancak kadınlar da öldürüldü. Saddam Hüseyin'in Baas rejimi, insanların toplum içinde Türkçe konuşmasını ve toplum içinde her türlü Türkmen geleneğini kutlamasını yasakladı.

<span class="mw-page-title-main">Süryaniler</span> Sami kökenli etnik grup

Süryaniler, Mezopotamyalı Sâmî kökenli bir etnik gruptur. Baskın bir diaspora nüfusuna sahip olan halk, ikamet ettikleri ülkelerdeki birincil dillerin yanı sıra Neo-Aramice veya Süryanice konuşur. Bazen kendilerini ''Asurlu", "Arami" veya "Keldânî" olarak isimlendirirler ve tarihleri Dünya'nın en eski medeniyetlerinden biri olarak görülen Asur İmparatorluğu'na ve Kuzey Levant'daki Aramilere dayanır. Süryaniler, İngilizcede de Asurlular ile aynı anlamı taşıyan kelimeyle ifade edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Irak Türkmenleri</span> Iraktaki üçüncü büyük etnik grup

Irak Türkmenleri ya da Irak Türkleri Irak'ın üçüncü büyük etnik grubudur. Türk kökenlidirler ve çoğunlukla Türk mirasına ve kimliğine bağlıdırlar. Irak'a Türk göçü 7. yüzyılda, ardından 1055 yılında Büyük Selçuklu'nun bölgedeki fethiyle başlarken, bugün Irak Türkmenlerinin çoğu, 1535-1919 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetimi sırasında Anadolu'dan Irak'a getirilen Osmanlı askerlerinin, tüccarlarının ve memurlarının torunlarıdır. Irak Türkmenleri, Bulgaristan, Kıbrıs, Yunanistan ve Suriye de dahil olmak üzere Osmanlı sonrası diğer modern ulus devletlerdeki Türk topluluklarının yanı sıra Türkiye'deki Türk halkıyla yakın kültürel, tarihi, dilsel ve dini bağları paylaşmakta; bu nedenle kendilerini Türkmenistan ve Orta Asya Türkmenleriyle özdeşleştirmemektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Kırımı</span> Osmanlı İmparatorluğunda ikamet eden Ermenilerin savaş boyunca göçe zorlanması ve sistematik katli

Ermeni Kırımı, 1915 Olayları/Ermeni Tehciri veya Ermeni Soykırımı, Osmanlı hükûmetinin Ermenilere karşı gerçekleştirdiği sürgün ve katliamlardır. Etnik temizliğin sonucunda ölen Ermenilerin sayısı tartışmalıdır; sayı, çeşitli araştırmacılara göre 600.000 ile 1,5 milyon arasında değişiklik gösterir. 1914 yılında Osmanlı topraklarında yaşayan Ermeni nüfusu yapılan farklı tahminler mevcuttur. Osmanlı resmî kayıtlarına göre 1.2 milyon ile Ermeni Patrikhanesi'ne göre 1 milyon 914 bin 620 Ermeni yaşamaktaydı. 1922 sayımlarına göre ise 817 bin Ermeni 'mülteci' olarak Osmanlı topraklarını terk etmiş, 95 bin Ermeni ise din değiştirerek Türkiye topraklarında yaşamaya devam etmiştir. Bu tahminlere göre Osmanlı topraklarında bulunan 900 bin hayatta kalmışken, 300 bin ile 1 milyon arasında Ermeni hayatını kaybetmiştir. Olayların başlangıç tarihi çoğunlukla 250 Ermeni aydının ve komite liderinin Osmanlı yöneticileri tarafından İstanbul'dan Ankara'ya sürüldüğü ve birçoğunun öldürüldüğü 24 Nisan 1915 ile ilişkilendirilmektedir. Ermeni Kırımı, sağlıklı erkek nüfusun toptan öldürülmesi ya da askere alınarak zorla çalıştırılması ve sonrasında kadın, çocuk ve yaşlılarla birlikte ölüm yürüyüşü koşullarında Suriye Çölü'ne sürülmesi gibi olaylarla birlikte I. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında iki aşamada gerçekleşti. Osmanlı askerlerinin koruması eşliğinde yaşadıkları yerlerden sürülen Ermeniler; sürgün sırasında yiyecek ve su sıkıntısı yaşadı; ayrıca çeşitli raporlara göre zaman zaman soygun ve katliamlara maruz kaldı. Ülke genelindeki Ermeni diasporası, genel anlamda Ermenilerin Doğu Anadolu'dan sürülme işleminin doğrudan bir sonucu olarak ortaya çıktı.

Pınarcık Katliamı, 20 Haziran 1987 tarihinde, Mardin'in Ömerli ilçesine bağlı Pınarcık köyüne ARGK militanlarının saldırısı sonucu 16'sı çocuk, 6'sı kadın 30 Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı sivilin yaşamını yitirdiği bir katliamdır. Saldırıyı PKK'nın silahlı kanadı ARGK üstlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kürtleştirme</span> Kürt kültürünün veya dilinin benimsenmesi

Kürtleştirme veya Kürtleşme, Kürt olmayan bir kişi veya topluluğa Kürt kimliği kazandırma. Saddam Hüseyin döneminde yürütülen Araplaştırmaya karşı ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Irak Taarruzu (Haziran 2014)</span> Irak Şam İslam Devletinin Irak ve Suriye saldırıları

Kuzey Irak Taarruzu , IŞİD ve onları destekleyen Sünni aşiretler ve eski Baas partisi mensuplarının Musul'a yaptıkları taarruzla başlayan çatışmalardır. Kuzey Irak'taki IŞİD ilerlemesi, IŞİD'in güneye doğru ilerlemeye başladığı ve Tikrit'e saldırdığı 26 Haziran'a kadar devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Irak İç Savaşı (2013-2017)</span>

Irak İç Savaşı (2013-2017), IŞİD'in Musul'a saldırmasıyla başlayan iç çatışmaları kapsamaktadır. IŞİD ve IŞİD'e destek veren eski Baas partisi mensupları, Sünni Arap aşiretleri ve diğer radikal örgütler ile Irak Ordusu, Peşmerge, İran destekli Şii milisler, Süryani/Asuri/Yezidi azınlık savaşçıları ve merkezi hükûmete destek veren Sünni ve Şii Arap, Kürt ve Türkmen aşiretleri arasındaki çatışmalar günümüzde de devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2017 Kürdistan Bölgesel Yönetimi bağımsızlık referandumu</span>

Kürdistan Bölgesel Yönetimi bağımsızlık referandumu, 25 Eylül 2017'de Irak'ın özerk bölgesi Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde yapılan referandum. Referandumda seçmenlere "Kürdistan Bölgesi ve Kürdistan Bölgesi dışında kalan Kürt yerleşimlerinin bağımsız bir devlet olmasını istiyor musunuz?" sorusu sorulmuş ve seçmenlerin %92.73'ü referanduma "Evet" oyu vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'de din</span> Suriyedeki dinî inançlar

Suriye'de din, Suriye vatandaşları tarafından uygulanan çeşitli dinleri ifade etmektedir. Tarihsel olarak bölge, bu dini toplulukların her biri içinde bir dizi farklı mezhebin bulunduğu çeşitli inançların bir mozaiği olmuştur. Suriyelilerin çoğunluğunu Müslümanlar oluşturmaktadır; bunların arasında en kalabalık grubu Sünniler oluştururken, onları Şii gruplar ve Dürziler takip etmektedir. Ayrıca, çeşitli Hristiyan azınlıklar bulunmaktadır. Ayrıca küçük bir Yahudi ve Yezidi topluluğu da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arap coğrafyasındaki Türkler</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Arap dünyasındaki Türkler, Arap dünyasında yaşayan etnik Türk halkını ifade eder. Kuzey Afrika, Levant ve Arap Yarımadası'na dağılmış önemli Türk nüfusu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Bafel Talabani</span>

Bafel Celal Talabani, bilinen adıyla Bafel Talabani, Kürt siyasetçi ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'nin başkanı. Eski Irak cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin büyük oğludur.

Paulos Faraj Rahho, 2001'den 2008'de teröristlerin elindeki ölümüne kadar Irak'ın kuzeyinde Musul Başpiskoposluğu olarak görev yapan Keldani Katolik bir rahipti.

<span class="mw-page-title-main">Irak Türkmen Soykırımı</span> IŞİDin Türkmenlere uyguladığı zulüm

Irak Türkmen Soykırımı, Irak Türkmenlerinin Irak ve Şam İslam Devleti tarafından bir dizi katliam, tecavüz, infaz, sürgün ve zorla cinsel köle haline getirilmesini içermektedir. IŞİD'in 2014 yılında Iraklı Türkmenlerin topraklarını ele geçirmesiyle başladı ve IŞİD Irak'taki tüm topraklarını kaybedene kadar devam etti. 2017 yılında IŞİD'in Iraklı Türkmenlere uyguladığı zulüm Irak Parlamentosu tarafından resmen soykırım olarak tanındı. 2018 yılında ise Iraklı Türkmen kızların ve kadınların cinsel köleliğe maruz kalması Birleşmiş Milletler tarafından resmen tanındı.