Leunclavius

Johannes Leunclavius^[1] (ya da Johannes Löwenklau)(y. 1533/1541 – 1594) Alman tarihçi ve oryantalisttir. Osmanlı kaynaklarını yeniden yayınlayan ve açıklama yapan Türk tarihi konusunda uzmandı. Ayrıca Ksenofon, Cassius Dio ve diğer klasik yazarların editörlüğünü yapmıştır.

Ayrıca Historiae Musulmanae Turcorum, de monumentis ipsorum exscriptae, libri XVIII. yayınlamıştır.

Leunclavius, asil Heinrich von Lichtenstein'a İstanbul'a diplomatik bir görevinde eşlik etti ve Ekim 1584'ten Nisan 1585'e kadar orada kaldı.^[2]

Zosimus'un tercümesini yayınlayan Friedrich Sylburg'un arkaşıdır.^[3]

Hayatı

Löwenklau 1555' de Wittenberg Üniversitesi’nde Philipp Melanchton’ un yanında okumaya başladı. 1562'de Heidelberg Üniversitesi’ne geçiş yaptı ve burada 1563 yılından itibaren hukuk bilimi eğitimini sürdürdü. 1566’ da güz yarıyılında hukuk eğitimi için Basel Üniversitesi’ne gitti. Löwenklau daha o zamanlarda Helenist Wilhelm Xylander’ in vârisi olarak görülüyordu. Löwenklau'nun klasik dillerde Profesör olan ve oldukça saygı duyulan hocası Wilhelm Xylander'in ölümünden sonra onun ünvanını alma isteği devletin değişen din politikası yüzünden suya düştü. Kilise politikasındaki bu değişimlerin ana nedeni kalvinist olan 3. Fredirik'in ölümüydü. Bu olaydan sonra Kripto-Kalvinist olarak adlandırılan Löwnklau'nun üniversitede böyle bir konuma atanma ihtimali kalmamıştı. Löwenklau her ne kadar öyle görünse de ne doğuştan zengindi ne de soylu bir aileden geliyordu. Löwenklau' nun ekonomik şartları kendisine zengin velinimetler aramaya zorluyordu. Löwenklau eserlerinin büyük kısmını kendisine faydalı olan bu zengin kimselere adamıştır. Ara sıra kalvinist beyler ve bazen de imparatorluk görevlileri için pek çok gezi yaptı. Bu gezilerini büyükelçi refakatçisi ya da acente unvanlarıyla yaptı. Gezileri onu pek çok defa Almanya’dan uzaklara; Macaristan’a, iki defa Kuzey İtalya’ya sürükledi. Son olarak 1565 yılından itibaren, doğuya, kendisine o zamanlar Türk tarihi konusunda “bilgin” ünvanını getiren İstanbul' a uzun seyahatlere çıkmaya başladı. O bütün bu imkanlardan bilimsel ça-lışmaları için yararlanmayı bildi.

Onun çok yönlülüğü ve bilgileri günümüzde büyük ölçüde takdir görmektedir. Löwenklau' nun en önemli filolojik eserleri yunan kilise babalarından Gregor von Nazianz ve Gregor von Nyssa’nın yanı sıra tarihçi Xenophon ve Zosimus’ un yazılarının latince çevirileridir. Zosimus gibi hristiyan karşıtı bir yazarın yazılarını çevirdiğinden dolayı Löwenklau Papalık tarafından birinci sınıf kafir ilan edilmiş ve yazıları papalık tarafından yasaklanmıştır. Löwenklau birçok bizans yazarını çevirmiştir, bunlar arasında çok okunan Michael Glykas’ın rüya tabirleri sözlüğü ve Vakayinamesi’ne ek olarak Konstantin Manasse’ nin Vakayinamesi bulunmaktadır. Kendisinin bastırdığı "die Basilliken"(Bizans kanunlarını içeren kitap) ve kendi ölümünden sonra yayımlanan "Juris Graeco-Romani tomi II" ile bizantoloji’ in kurucularından biri olarak sayılmaktadır. Son olarak Osmanlı tarihinin kronolojisini, vakayinamesini ve Osmanlı kanunnamelerini hem Almanca hem de Çekce olarak yayınlamıştır.

Osmanlı İmparatorluğu’ na karşı duyulan nefretin alışılmışın dışında kalan bir objektiflikle döneminden ayrılmıştır. Löwenklau Zierotin’e eşlik ettiği sırada Viyana’da Türk kalesi Gran’ ın önünde yakalandığı bir hastalık sonucunda ölmüştür.^[4]^[5]

Eserleri^[4]

Annales Svltanorvm Othmanidarvm, A Tvrcis Sva Lingva Scripti… (nach einer Übersetzung von Hans Caudir von Spiegel), Frankfurt/M. 1588, 1596.(kaynak: https://www.digitale-sammlungen.de/de/view/bsb10169102?page=3 1 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
Historiae Musulmanae Turcorum, De Monumentis Ipsorum Exscriptae, Libri XVIII, Frankfurt/M. 1591(kaynak:https://daten.digitale-sammlungen.de//~db/0007/bsb00078510/images/index.html?id=00078510&fip=qrssdaseayafsdryztseayasdasewqeayaxsen&no=1&seite=1)(Almanca isimi Neuwe Chronica türckischer Nation, Andreas Wechels Erben, Frankfurt am Main 1590)
Xenophons, Basel 1594 (Ölümünden sonra yayınlanmıştır)
Plutarch, Basel 1565 (çeviri)
Apologia, 1576, Frankfurt/M 1588
Ecloga sive Synopsis Basilicorum, Basel 1575
Paratitela, Frankfurt/M 1593
Iuris Greco-Romani tam canonici quam civlis tomi duo, Frankfurt/M (1596 ölümünden sonra M. Freher tarafından basılmıştır)
Traumbuch Apomasaris(Muḥammad Ibn-Sīrīn den çeviri)(1611,Helwig Verlag,Wittenberg)
Ξενοφώντος ἅπαντα τα σωζόμενα βιβλία / Xenophontis et imperatoris & philosophi clarissimi omnia, quae extant, opera, Basel: Thomas Guarin 1569

Notlar

Leunclavius'in "Türk Milletinin Tarihi" kitabı, Türkis Noyan tarafından çevirilmiştir. Yeditepe yayınları tarafından 2 cilt olarak yayınlanmıştır.

Kaynakça

^ Other name variants: Hans Lewenklaw, Löwenklau, Joannes Leunclavius, John Leunclavius
^ Nina Berman (11 Şubat 2011). German Literature on the Middle East: Discourses and Practices, 1000-1989 (İngilizce). University of Michigan Press. s. 87. ISBN 978-0-472-11751-2. Erişim tarihi: 2 Mart 2013.
^ Philologia Orientalis (İngilizce). Brill Archive. 1976. s. 48. GGKEY:GCEL4PZ88LS. Erişim tarihi: 2 Mart 2013.
^ ^a ^b "Johannes Löwenklau". 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
^ "Löwenklau (Leunclavius, Leonclajus, Lewenklaw), Johannes". 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022.