İçeriğe atla

Letonya-Tayvan ilişkileri

Letonya-Tayvan ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Letonya ve Tayvan

Letonya

Tayvan

Letonya-Tayvan ilişkileri ya da tarihî olarak Çin Cumhuriyeti-Letonya ilişkileri, Tayvan adasının Japon işgâlinde olduğu dönemde Çin Cumhuriyeti devletinin Letonya'yı de jure olarak tanıdığı 16 Ağustos 1923 tarihine dayanır. 1940 yılında Letonya'nın Sovyet işgâli altına alınmasının ardından Çin Cumhuriyeti, Letonya'nın Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilmesini tanımayan tek devletlerden biriydi.[1][2][3][4]

Letonya, 1991 yılında bağımsızlığını geri kazandıktan [en] sonra, ilk başta Çin sorununa ilişkin belirsiz bir politika izledi: 12 Eylül 1991 tarihinde Çin Halk Cumhuriyeti ile Letonya arasında diplomatik ilişkilerin kurulmuş[5] olmasına rağmen, Letonya, Ocak 1992'de Çin Cumhuriyeti'nin Letonya'da bir başkonsolosluk açmasına ilişkin bir anlaşma imzaladı.[6] Bu, Çin Halk Cumhuriyeti tarafından "Tek Çin politikası"nın bir ihlâli olarak algılandı; dolayısıyla, Çin Halk Cumhuriyeti, buna tepki olarak Letonya ile ilişkilerini askıya aldı.[6] Letonya'nın Tayvan'dan kalkınma yardımı alma imkânından dolayı bu politikayı izlediği ileri sürülmüştür, ancak bu gerçekleşmedi.[7] Letonya Hükûmeti'nde yer almış değişikler ve diğer etkenlerle birlikte bu, 1994'te Çin Halk Cumhuriyeti ile diplomatik ilişkilerin tamamıyla kurulması ve Çin Cumhuriyeti'nin Riga'daki başkonsolosluğunun kapatılmasına yol verdi.[7][8] Bu zamandan beri Tayvan, Letonya'da orada işlettiği Taipei Temsilciliği [zh] tarafından temsil edilmektedir.

Günümüzde Letonya ile Tayvan arasındaki ikili ilişkiler dâhilinde ekonomik bağlar, karşılıklı bir vizesiz seyahat düzeni ve bazı Letonyalı milletvekillerinin Çin Cumhuriyeti'nin Dünya Sağlık Örgütü gibi uluslararası örgütlere katılmasına destek göstermesi gibi unsurlar yer almaktadır.[9]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Mälksoo, Lauri (2003). Illegal Annexation and State Continuity: The Case of the Incorporation of the Baltic States by the USSR. Leiden – Boston: Brill. ISBN 978-90-411-2177-6. 
  2. ^ Made, Vahur (2012). "ETIS - To Be Anti-Communist or Anti-Soviet? The People's Republic of China as a Dilemma for the Estonian Exiled Diplomats during the Cold War Period". www.etis.ee. Erişim tarihi: 31 Aralık 2019. 
  3. ^ About the Mission - Taipei Mission in the Republic of Latvia 14 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. "The Republic of China never recognized the incorporation of the three Baltic States into the Soviet Union and is very proud of the fact being correctly reflected in exposition at the Museum of the Occupation of Latvia. The National flag of the Republic of China, which is red with a navy blue canton bearing a white sun with twelve triangular rays, is placed amid the flags of other countries that didn't recognize the incorporation into the USSR."
  4. ^ Vitas, Robert A. (1989). "U.S. Nonrecognition of the Soviet Occupation of Lithuania". Loyola University Chicago ECommons: Dissertations. 7 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2022. 
  5. ^ "苏联解体:中国包机出访与独联体国家进行建交谈判" [Sovyetler Birliği'nin dağılması: Çin'in BDT ülkeleriyle müzakere etmek için charter uçuş ziyaretleri]. Zhonghua Wang (中华网) (Çince). 12 Mayıs 2015. 19 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2015. 
  6. ^ a b "Latvia-China–Taiwan: Triangle or Circle?". www.liia.lv (İngilizce). 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2019. 
  7. ^ a b "Despite Beijing's displeasure, Latvia plans to establish ties with Taiwan". www.upi.com. 7 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ Tubilewicz, Czeslaw (7 Ağustos 2007). Taiwan and Post-Communist Europe: Shopping for Allies. Routledge. ss. 76-94. ISBN 978-1-134-10084-2. 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2022. 
  9. ^ China (Taiwan), Ministry of Foreign Affairs, Republic of (2 Mayıs 2019). "MOFA thanks Estonia, Latvia, Lithuania parliamentarians for supporting Taiwan's WHO participation". Taiwan Today (İngilizce). 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tayvan</span> Doğu Asyada bir ülke

Tayvan ya da resmî adıyla Çin Cumhuriyeti, Tayvan Adası ile Penghu, Kinmen, Matsu ve bazı diğer adacıklarda yerleşik bir Doğu Asya ada ülkesi. Tayvan resmî olarak, Çin'i yöneten Çin Komünist Partisi'ni Çin anakarasında işgalci güç olarak kabul eder. 1949 yılından günümüze kadar sık sık Çin Halk Cumhuriyeti ile olan rekabetiyle gündeme gelen Tayvan yönetimi, Çin anakarasında kontrol ve yönetim hakkı iddia ederek kendini gerçek Çin olarak tanımlar.

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

Çin-Tayvan anlaşmazlığı, Asya kıtasına yayılan Çin Halk Cumhuriyeti ve Tayvan adasına yayılan Çin Cumhuriyeti arasındaki hükümranlık sorunudur.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Türkiye ilişkileri</span>

Çin-Türkiye ilişkileri, Çin ile Türkiye arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri içerir. Çin Komünist Partisi'nin Çin İç Savaşı'nı kazanması ve Çin Halk Cumhuriyeti devletinin 1 Ekim 1949 tarihinde kurulmasından sonra bile Türkiye, İç Savaş'ı kaybetmenin sonucu olarak Tayvan adasına çekilmeye zorunda kalmış Çin Cumhuriyeti devletini "Çin" ülkesinin tek meşru temsilcisi olarak tanımaya devam etti, ancak 4 Ağustos 1971 tarihinde Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti'yle diplomatik ilişkiler kurup "Tek Çin politikası"na uyarınca Çin Cumhuriyeti'yle olan resmî ilişkilerini askıya aldı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tayvan dahil tüm Çin toprakları üzerindeki egemenliğini tanıdı. Buna rağmen, Türkiye, Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) yine gayrıresmî, hükümet dışı seviyede ilişkiler sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan'ın siyasi durumu</span>

Tayvan'ın siyasal durumu, Çin İç Savaşı’nın sonucu olarak Çin Halk Cumhuriyeti ile Çin Cumhuriyeti arasında ortaya çıkan çatışma ile ilgilidir. Bu çatışma Tayvan adası, Tayvan’a ait olan adalar ve tarihi olarak Fujian, Guangdong ve Hainan eyaletlerine ait olan adaların statüsü hakkındadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuomintang</span> Çin Cumhuriyetindeki siyasi parti

Kuomintang ya da Çin Milliyetçi Partisi, daha çok Tayvan olarak bilinen Çin Cumhuriyeti’nde kurulu bir siyasi partidir. Çin Cumhuriyeti’nin kurucu partisidir. Merkezi Tayvan adasındaki Taipei’dedir. KMT, Uluslararası Demokrat Birliği üyesidir. Önceki cumhurbaşkanı Ma Ying-jeou bu görevi üstlenen yedinci KMT üyesidir.

Ana Çin topraklarının aksine Yahudilerin Tayvan'daki tarihi yeni sayılır ve nüfusları hiçbir zaman çok olmamıştır. İlk hatırı sayılır büyüklükteki cemaat 1950'lerde oluştu. Dini servisler için ABD Silahlı Kuvvetleri'nin şapeli kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi 22. Kongresi</span> Moskovada 1961de yapılan kongre

Sovyetler Birliği Komünist Partisi 22. Kongresi 17 Ekim ile 31 Ekim 1961 tarihleri arasında Moskova'da toplanmıştır. 4413 Sovyet delegesi ve 83 yabancı Komünist Partisinden gözlemci Nikita Kruşçev ve diğerlerinin politikalar konularında değerlendirmelerini dinlemişlerdir. Çin-Sovyet ayrılığının kesinleştiği kongre olmuştur ve bu nedenle Çin Komünist Partisi'nin katıldığı sonuncu kongre olmuştur. Kongre, 22. Merkez Komitesi'ni seçti.

<span class="mw-page-title-main">Çin Cumhuriyeti-Sovyetler Birliği ilişkileri</span>

Sovyetler Birliği-Çin Cumhuriyeti ilişkileri, Sovyetler Birliği ile Çin Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Cumhuriyeti Özgür Alanı</span>

"Çin Cumhuriyeti Özgür Alanı", Çin Cumhuriyeti Hükümeti'nin kendi fiili yönetimi altında olan toprakları tanımlamak için kullandığı bir terim. Terimin kapsamına giren topraklar şunlardır: Tayvan, Penghu, Kinmen, Matsu ve bazı diğer küçük adalar. Tayvan adası tüm alanın ana bileşenini oluşturduğu için "Çin Cumhuriyeti Tayvan Alanı" veya sadece "Tayvan Alanı" olarak bilinir. "Tai-Peng-Kin-Ma" terimi de esasen aynı anlama gelmektedir, ancak Çin Cumhuriyeti'nin Güney Çin Denizi'ndeki adacıkları kapsamaksızın sadece bölgenin dört ana adasını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin Baltık devletlerini işgali</span>

Sovyetler Birliği'nin Baltık devletlerini işgali, Sovyetler Birliği'nin Molotov-Ribbentrop Paktı'na göre Estonya, Letonya ve Litvanya olmak üzere üç Baltık devletini Haziran 1940'ta askeri işgalidir. İşgalden sonra Ağustos 1940'ta kurucu cumhuriyetler olarak Sovyetler Birliği'ne ilhak edildiler. Bu ilhak, Batılı ülkeler ve çoğu kuruluşlar tarafından asla tanınmadı. 22 Haziran 1941'de Nazi Almanyası Sovyetler Birliği'ne saldırdı ve birkaç hafta içinde Baltık topraklarını işgal etti. Temmuz 1941'de Nazi Almanyası, Baltık bölgesini Reichskommissariat Ostland'a dahil etti. Kızıl Ordu'nun 1944'teki Baltık Taarruzu'nın bir sonucu olarak Sovyetler Birliği, Baltık devletlerinin çoğunu yeniden ele geçirdi ve 1945'te resmi olarak teslim olana kadar geri kalan Alman kuvvetlerini Kurlandiya Kuşatması'nda tuttu. Sovyetler Birliği'nin Baltık ülkelerini "ilhak işgali" veya sui generis işgali Ağustos 1991'de bağımsızlıklarını yeniden kazanmasına kadar sürdü.

<span class="mw-page-title-main">1940 Sovyetler Birliği'nin Letonya'yı işgali</span>

1940 Sovyetler Birliği'nin Letonya'yı işgali, Nazi Almanyası ile Ağustos 1939'da imzalanan Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı ve Gizli Ek Protokol hükümleri uyarınca Letonya Cumhuriyeti'nin Sovyetler Birliği tarafından askeri işgali anlamına gelir. İşgal, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Letonya Hükûmeti, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı ve Avrupa Birliği'ne göre gerçekleşti. 1989'da Sovyetler Birliği ayrıca Nazi Almanyası ile Letonya da dahil olmak üzere üç Baltık ülkesinin istila ve işgaline yol açan 1939 gizli protokolünü kınadı.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Litvanya ilişkileri</span>

Çin-Litvayna ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti devletleri arasındaki ikili ilişkileri kapsar. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 14 Eylül 1991 tarihinde kuruldu. Çin'in Vilnius'ta bir maslahatgüzarı var; Litvanya ise Pekin'deki büyükelçiliğini 2021 yılı Aralık ayında kapattı. Bunun dışında Litvanya'nın Hong Kong'da oturan ve Hong Kong ile Makao özel idari bölgelerindeki temsilcisi olarak çalışan bir fahri konsolosu var.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Çin ilişkileri</span>

Avusturya-Çin ilişkileri, Avusturya ile Çin arasında hem tarihî olarak sürdürülmüş hem de günümüzde sürdürülmeye devam eden ikili ilişkileri içerir. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Avusturya Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) devletleri oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Letonya ilişkileri</span>

Çin-Letonya ilişkileri, Çin ile Letonya arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. Pekin'de Letonya, Riga'da Çin büyükelçilikleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan-Türkiye ilişkileri</span>

Tayvan-Türkiye ilişkileri, Tayvan ile Türkiye arasında sürdürülen uluslararası politikaları içerir. Türkiye, 1971'den beri Tayvan ile hükûmet dışı, çalışma düzeyinde ilişkiler sürdürmektedir.

Taipei Ekonomik ve Kültür Misyonu, Tayvan'ın Türkiye'deki temsilciliğidir. 1993 yılında kurulmuş olup iki ülke arasında resmi diplomatik ilişkilerin olmadığından fiili büyükelçilik görevi görmektedir. Misyon, Ankara'nın Çankaya ilçesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Taipei Türk Ticaret Ofisi</span>

Taipei Türk Ticaret Ofisi, Türkiye'nin Tayvan'daki temsilciliğidir. 1993 yılında kurulmuş olup iki ülke arasında resmi diplomatik ilişkilerin olmadığından fiili büyükelçilik görevi görmektedir. Ofis, Taipei'nin Xinyi semtinde yer almaktadır.

Çin ile Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri Arasında İşbirliği, Çin Dışişleri Bakanlığı'nın Çin ile Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri arasındaki ticarî ve yatırım ilişkilerini geliştirmek maksadıyla kurduğu bir platform. Çin'in dışında bu platforma üye olan 14 farklı Orta ve Doğu Avrupa ülkesi bulunmaktadır; bunlar Arnavutluk, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Hırvatistan, Karadağ, Kuzey Makedonya, Macaristan, Polonya, Romanya, Sırbistan, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan. Platformun eski üye devletlerinden Litvanya 2021 yılında, Estonya ile Letonya ise 2022 yılında platformdan ayrıldı.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan ekonomisi</span>

Tayvan ekonomisi, oldukça gelişmiş bir piyasa ekonomisidir. Satın alma gücü paritesine göre Asya'nın 8., dünyanın 18. büyük ekonomisidir ve bu durum Tayvan'ın Uluslararası Para Fonu tarafından gelişmiş ekonomiler grubuna dahil edilmesini sağlamaktadır. Dünya Bankası tarafından yüksek gelirli ekonomiler grubunda ölçülmektedir. Tayvan, dünyadaki teknolojik olarak en gelişmiş bilgisayar mikroçip üreticisidir.