İçeriğe atla

Letonya'daki Ruslar

Letonya Rusları
Toplam nüfus
495,528 (2017) (Toplam nüfusun %25,4'ü)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Riga, Daugavpils, Rēzekne
Din
Ağırlıklı olarak: Doğu Ortodoksluğu (Letonya Ortodoks Kilisesi)
Azınlık: Eski İnananlar

Letonya'daki Ruslar (Letonca: Krievi Latvijā, Rusça: Русские в Латвии), son iki yüzyıldır ülkedeki en büyük etnik azınlık olmuştur. Letonya'daki Rusların sayısı, Letonya'nın Sovyet işgali sonrasında, topluluğun büyüklüğü 1935'teki toplam nüfusun %8,8'inden 1989'da %34,0'a çıkarak dört kattan fazla artmıştır.[1] Letonya'nın 1991'de yeniden bağımsızlığını kazanmasının ardından, Rus nüfusu 2018'in başında %25,2'ye düşerek yeniden küçülmeye başlamıştır.[2]

Bağımsız Letonya'da (1990'dan günümüze)

Dağılım

Letonya ve diğer Baltık ülkelerindeki etnik Rusların yüzdelik dağılımı (2021).

Letonya'daki Ruslar çoğunlukla kentsel alanlarda yaşıyor. 2006'da Ruslar, başkent Riga'da nüfusun %42,3'ünü ve en büyük ikinci şehir olan Daugavpils'te %53,5'ini oluşturuyordu. Sovyetler yönetimi altında gelen Ruslar, fabrika işlerine personel sağlamak için öncelikle sanayi merkezlerine yerleştirilirken, kırsal alanlarda, daha uzun bir Rus-Leton karma köy geçmişine sahip doğu Letonya'daki bazı küçük alanlar dışında, neredeyse tamamen etnik Letonlar yaşıyordu.[3] 2018'in başında etnik Ruslar nüfusun %25,2'sini oluşturuyordu.[2]

Letonya Merkez İstatistik Bürosuna göre, 2011'den 2017'ye kadar 19.932 Rus Letonya'ya göç ederken, 48.851 Rus diğer ülkelere göç etti.[4]

Vatandaşlık

Yerleşik sicil kayıtlarının verilerine göre 1 Ocak 2017'de Letonya'da 159.069 veya 557.618 Rus'un %28.5'i vatandaş değil.[5]

1991'de bağımsızlığını yeniden tesis ettikten sonra Letonya, ataları Haziran 1940'tan sonra gelenlere otomatik olarak vatandaşlık vermedi; bu durum, esas olarak etnik Rusları etkileyen bir politikadır. Letonca dili ve tarihi bilgisi vatandaşlık elde etmek için bir koşul olarak belirlendi; bu başlangıç koşulları daha sonra gevşetildi.[6] Bununla birlikte, Letonya'daki Rusların önemli bir kısmı hala yabancı statüsüne sahiptir. Ocak 2017 itibarıyla, Letonya'daki etnik Rusların büyük çoğunluğu, %71,1 oranıyla 398,549 kişi vatandaşlığa sahiptir.[5]

Rus dili statüsü

Letonya'daki bazı Ruslar ve Rusça konuşanlar (en önemlisi Sosyal Demokrat Parti "Uyum",[7] Letonya Rusya Birliği, Rus Okul Savunma Personeli ve Anadil İçin!) için bir başka tartışma konusu da, Letonca, Devlet Dili Yasası tarafından Letonya'daki tek resmi dil olarak tanımlandığı için Rus dilinin statüsüdür.[6][8]

18 Şubat 2012'de Letonya, Rusçayı ikinci resmi dil olarak kabul edip etmeme konusunda bir anayasa referandumu düzenledi.[9] Merkez Seçim Komisyonu'na göre %74,8 aleyhte oy verirken %24,9 lehte oy verdi ve seçmen katılımı %71,1 idi.[10]

2019'ten başlayarak, Rus Dili ve Edebiyatı dersleri gibi Rus azınlığının kültürü ve tarihi ile ilgili konular hariç, özel kolejlerde ve üniversitelerde Rusça eğitim ve devlet liselerinde genel eğitim[11] kademeli olarak durdurulacaktır.[12]

Siyasi temsil

Letonya'da Rusça konuşan azınlığı temsil ettiğini iddia eden birkaç politikacı ve siyasi parti var. Bunlar arasında, Tatjana Ždanoka tarafından başkanlığı yürütülen, Avrupa Parlamentosu'nda bir sandalyeli sahip olan Letonya Rus Birliği ve Nils Ušakovs ve Andris Ameriks tarafından temsil edilen iki sandalyeli Sosyal Demokrat Parti "Uyum" partisi bulunmaktadır. Bu siyasi partiler, Letonya vatandaşı olmayan tüm kişilere otomatik vatandaşlık verilmesini ve Rus dilinin haklarını destekliyor ve diğer konularda solcu eğilimler gösteriyor. Letonya Refah Bakanı[13] Vladimirs Makarovs ve Çevre Koruma ve Bölgesel Kalkınma Bakanı Vjačeslavs Dombrovskis, Letonya Eğitim ve Bilim Bakanı[14] ve Ekonomi Bakanı[15] olarak görev yapan Vjačeslavs Dombrovskis ve 2009'dan 2019'a kadar Riga Belediye Başkanı olan Nils Ušakovs gibi birçok Rus etnik kökeninden politikacı da Letonya'da üst düzey devlet görevlerinde bulundu.[16][17]

Kaynakça

  1. ^ "Ethnic Composition and the Protection and Promotion of the Cultural Identity of National Minorities". Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Latvia. 15 Ocak 2015. 19 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2015. 
  2. ^ a b "In 2017, usually resident population of Latvia declined by 15.7 thousand". Central Statistical Bureau of Latvia. 28 Mayıs 2018. 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  3. ^ PIRLS 2006 Encyclopedia 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., retrieved December 21, 2007
  4. ^ "IBG041. International long-term migration by ethnicity of migrants". Central Statistical Bureau of Latvia. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. 
  5. ^ a b Distribution of the population of Latvia by ethnicity and nationality 17 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Letonca)
  6. ^ a b "Basic facts about citizenship and language policy of Latvia and some sensitive history-related issues" (İngilizce). Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Latvia. 12 Kasım 2015. 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Concord (Harmony) party programme 20 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

    "Concord" Çerçeve Sözleşmesinin azınlıkların korunmasına ilişkin hükümlerinin tam olarak uygulanmasını ve bu Sözleşmenin onaylanması üzerine konulan çekincelerin (beyannamelerin) kaldırılmasını savunmaktadır. "Concord" azınlıkların geleneksel olarak veya önemli sayıda yaşadığı bölgelerde devlet ve yerel makamlarla iletişimde azınlık dillerinin kullanılmasını savunanlar

  8. ^ "Official Language Law". LIKUMI.LV (İngilizce). 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2018. 
  9. ^ "The Draft Law "Amendments to the Constitution of the Republic of Latvia"". Central Election Commission of Latvia. 2012. 16 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2012. 
  10. ^ "Results of the referendum on the Draft Law 'Amendments to the Constitution of the Republic of Latvia'" (Letonca). Central Election Commission of Latvia. 2012. 20 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2012. 
  11. ^ "Latvian president promulgates bill banning teaching in Russian at private universities". The Baltic Course. 7 Nisan 2018. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  12. ^ "Government okays transition to Latvian as sole language at schools in 2019". Public Broadcasting of Latvia. 23 Ocak 2018. 16 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  13. ^ "New Government Approved by Latvia's Parliament". Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Latvia. 23 Mart 2004. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017. 
  14. ^ "Vjaceslavs Dombrovskis – new education and science minister in Latvia". The Baltic Course. 2 Mayıs 2013. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2018. 
  15. ^ "Harmony party names potential prime ministerial candidate". Public Broadcasting of Latvia. LTV. 4 Haziran 2018. 19 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. 
  16. ^ "Riga mayor marks five years in power". Public Broadcasting of Latvia. 1 Temmuz 2014. 12 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2017. 
  17. ^ "Third term as Riga mayor for Ušakovs". Public Broadcasting of Latvia. 23 Haziran 2017. 13 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Letonya</span> Kuzey Avrupada yer alan bir ülke

Letonya ya da resmî adıyla Letonya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'da yer alan bir ülkedir. Kara sınırlarını kuzeyde Estonya, güneyde Litvanya; doğuda ise Rusya ve Belarus ile paylaşmaktadır. Aynı zamanda Letonya, İsveç ile denizden sınırdaştır. Letonya'nın en büyük şehri ve başkenti Riga'dır. 1 Mayıs 2004'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Eurovision Şarkı Yarışması'nda Letonya</span>

Letonya, Eurovision Şarkı Yarışması'na ilk kez katıldığı 2000 yılından beri 19 kez katılmış, İlk katıldığı yıl "My Star" adlı şarkısıyla Brainstorm müzik grubunun temsil ettiği yarışmada 3. olmuştur. Letonya 2002 yılında "I Wanna" adlı şarkısıyla Marie N ile yarışmayı kazanmıştır. Letonya yarışmayı kazanan ikinci Sovyet ülkesi olmuştur. 2003 yarışması başkent Riga'da yapılmıştır. Ülke üçüncü kez İlk 10'da 2005 yılında Walters & Kazha ikilisiyle 5. olarak yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aminata Savadogo</span>

Aminata Savadogo, Burkina Faso asıllı Leton şarkıcı. 2015 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Letonya'yı "Love Injected" adlı şarkıyla temsil etmiştir. Aminata ayrıca 2014 yılında Letonya'yı temsil etmek için "Dziesma 2014" yarışmasına "I Can Breathe" adlı şarkıyla katılmış, beşinci olmuştur.

Letonya, İsveç'in başkenti Stockholm'da yapılan 2016 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılımını onaylamıştır. Letonya'nın şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu Latvijas Televīzija (LTV) tarafından düzenlenen "Supernova" isimli ulusal final doğrultusunda seçilmiştir. Letonya'yı Aminata Savadogo yazarlığında "Heartbeat" adlı şarkısıyla Justs temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Justs Sirmais</span>

Justs Sirmais, bilinen adıyla Justs, Leton şarkıcı. Just, Supernova yarışmasının ikinci sezonu'na Aminata Savadogo'nun yazdığı "Heartbeat" adlı şarkıyla katılmıştır.

Letonya, 2017 Eurovision Şarkı Yarışması'na Agnese Rakovska, Kristaps Ērglis ve Kristians Rakovskis'in yazdığı "Line" adlı şarkıyla katılmıştır. Letonya'nın şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu Latvijas Televīzija (LTV) tarafından Supernova 2017 adlı Ulusal final yöntemi doğrultusunda Ukrayna'da Letonya'yı temsil eden kişi belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Letonya Bağımsızlık Savaşı</span>

1918-1920 yılları arasında iki yıla yakın sürmüş Letonya bağımsızlık savaşı.

Genç Letonlar , 1850'lerden 1880'lere kadar aktif olan birinci Letonya Ulusal Uyanışı'nın , entelektüelleri için en sık kullanılan terimdir. Hareket, Heinrich Heine liderliğindeki Genç Almanya hareketi üzerinde modellenmiştir. Aslında, bu milliyetçi aydınlara çoğunlukla Baltık Alman rakipleri tarafından uygulanan aşağılayıcı bir sıfat, "Genç Letonya" terimi ilk olarak 1856'da Das Inland gazetesinde Juris Alunāns'ın Dziesmiņas latviešu valodai pārtulkotas'ın bir incelemesinde, Nīca'nın papazı Gustav Wilhelm Sigmund Brasche tarafından kullanılmıştır. Letonya'da böyle bir edebiyatın kimler tarafından beğenilebileceğini soran Brasche, "Genç Letonya" hayalini kuranların Heirin'in "Die Lorelei" adlı şiirindeki trajik kaderi yaşayacağı konusunda uyardı. Yeni Letonlar bazen "tautībnieki" olarak da biliniyordu.

Letonya, 2019 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılmıştır. Leton yayıncı Latvijas Televīzija (LTV) tarafından İsrail'in başkenti Tel Aviv'de yapılan 2019 yarışması'nda Letonya'yı temsil eden katılımcı Supernova 2019 yarışması'nın kazananı "That Night" adlı şarkısıyla Carousel olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Egils Levits</span> Letonyalı avukat, hukukçu ve politkacı; Litvanya Başkanı(2009-günümüz)

Egils Levits, 8 Temmuz 2019'dan bu yana Letonya'nın cumhurbaşkanı olan Letonyalı bir avukat, siyaset bilimci ve yargıç. 2004 yılından beri Avrupa Adalet Divanı Üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Baltık Almanları</span>

Baltık Almanları veya Balt Almanlar günümüzde Estonya ve Letonya'nın bulunduğu Baltık Denizi'nin doğu kıyılarında yaşayan etnik Alman halk. 1939'da yeniden yerleştirilmelerinden bu yana, Baltık Almanlarının sayısı belirgin şekilde azalmıştır. Baltık Almanlarının soyundan gelen kişiler günümüzde en yoğun olarak Almanya ve Kanada'da yaşarlar. Letonya ve Estonya'da hala birkaç bin Balto-Almanın yaşadığı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İlk Letonya Ulusal Uyanışı</span>

İlk Letonya Ulusal Uyanışı veya İlk Uyanış, 1850-1880 yılları arasında Letonya'daki Baltık Alman hakimiyetine karşı çıkan bir grup iyi eğitimli olan Genç Letonyalılar arasında kültürel ve ulusal bir uyanış hareketiydi. Courland Valiliği, modern Letonya ulus devletinin temelini oluşturdu. Bu, Genç Letonyalılar Avrupa romantik milliyetçilik hareketlerinden ve Çek Ulusal Dirilişinden etkilenmiştir. Çabalarının çoğu Letonyalıları eğitmek, Almanları eleştirmek ve damgalamayı Letonca dilinden, geleneklerinden ve kültüründen çıkarmak için harcandı. Hareket, 1850'den sonra Livonya Valiliği'nde en yüksek eğitim yeri olan Tartu Üniversitesi'nde başladı ve yaklaşık 30 etnik Letonyalı öğrenci katıldı. Courland'dan bir öğrenci olan Krišjānis Valdemārs, yurt odasında kendini o zaman duyulmamış bir Letonya olarak tanımlayan bir not yayınladı. Çok geçmeden 10-13 kişilik bir grup onun etrafında büyüdü; Alman baskısı Letonyalıların durumu hakkında tartıştıkları “Letonya akşamları” düzenlediler. Juris Alunāns ve Krišjānis Barons kısa süre sonra lider üye oldular. Mājas Viesis ve Pēterburgas Avīzes gazetelerini kurdular. Hareket başlangıçta onu Alman hakimiyetinin olduğu Baltık eyaletlerine karşı bir araç olarak gören Rus yetkililer tarafından desteklendi. 1868'de Genç Letonyalı Fricis Brīvzemnieks, dainas olarak bilinen Letonya halk şarkılarını toplamaya başladı. Çalışmalarına 1894'te ilk dainas kitabını yayınlayan ve sonunda Dainas'ın Babası (Dainutēvs) olarak bilinen Krišjānis Barons tarafından devam edildi. Bir başka edebi aktivist, 13. yüzyıl Livonya Ryhmend günlüklerinde kırmızı-beyaz-kırmızı bayraktan söz eden öğretmen Atis Kronvalds'dı. Bu renkler sonunda Letonya'nın bayrağı oldu. Kronvalds, Letonyalılar arasında eğitimi teşvik etmek için yorulmadan çalıştı ve birçok yeni kelime oluşturarak Letonca dilini modernize etti. 1868'de, başlangıçta, Estonya mahsulü başarısızlığı mağdurlarına yardım etmek için bir yardım kuruluşu olarak, Riga ve bölgelerinde Letonya kültürel yaşamını organize eden Riga Letonya Derneği kuruldu. Olfdolfs Alunāns liderliğindeki ilk Letonya tiyatro topluluğu burada kuruldu ve Letonya'da oyun yazarlığının doğmasına neden oldu. 1873 yılında, ilk Letonya şarkı festivali Riga'da yapıldı, bu sırada şarkıların çoğu Letonya halk şarkılarıydı. Orada yapılan yeni şarkılardan biri, Baumaņu Kārlis'in bestelediği bir şarkıydı, daha sonra Letonya'nın milli marşı oldu. Milliyetçiliğin büyümesinden korkan orijinal adı “Tanrı, Letonya'yı korusun!” Rus sansürleri tarafından “Tanrı, Baltıkları kutsasın” olarak değiştirildi.1888'de, Andrejs Pumpurs tarafından yazılan ulusal destan Lāčplēsis ilk olarak yayınlandı. lk Uyanış, çoğunlukla iyi eğitimli sınıflar arasında kültürel bir hareketti ve Letonya toplumu daha olgunlaştıkça, yeni siyasi ve bilimsel fikirlerle ilgilendikçe kısa sürede ivme kaybetti. Önde gelen Genç Letonyalıların çoğu evlerinden uzakta erken öldü veya Rusya'da çalıştı. Letonyalılar ayrıca okullarda Letonca kullanımının yasaklandığı bir Ruslaşma dalgası yaşadılar. İlk Uyanışı, çok daha politik olan ve Sosyal Demokrat Parti'nin kurulmasına yol açan Yeni Akım hareketi izledi. İlk Uyanış'ın folkloğa olan ilgisi, 1920'lerde Ernests Brastiņš ve Kārlis Marovskis-Bregžis tarafından yaratılan Baltık neopagan hareketi Dievturība tarafından sürdürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Letonya Şarkı ve Dans Festivali</span>

Letonya Şarkı ve Dans Festivali dünyanın en büyük amatör koro ve dans etkinliklerinden biridir. Letonya kültürü ve sosyal yaşamında önemli bir olaydır.

Letonya Halk Cephesi 1988-1993 yılları arasında, Letonya SSC'i ve daha sonra Letonya'da faaliyet gösteren bağımsız bir siyasi varlıktır. İlk olarak Perestroyka'yı desteklemek için oluşturuldu ve daha sonra Letonya'nın SSCB'den bağımsızlığı için çalıştı.

Letonya'da Müslümanların varlığı ilk olarak 19. yüzyılda görüldü. Bu Müslümanlar çoğunlukla kendi iradeleri dışında Letonya'ya götürülen Tatarlar ve Türklerdir.

Etnokratik demokrasi, baskın bir etnik egemenliği herkes için demokratik, siyasi ve medeni haklarla birleştiren siyasi bir sistemdir. Hem baskın etnik grup hem de azınlık etnik grupların vatandaşlığı vardır ve siyasi sürece tam anlamıyla katılabilirler. Etnik demokrasi, daha demokratik olması bakımından Etnokrasiden ayrılır. Baskın olmayan gruplara, Etnokrasinin sözde sağladığı haklardan daha fazla siyasi katılım, etki ve statü sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Rus karşıtlığı</span>

Rus karşıtlığı veya Rus düşmanlığı, Rusya'ya, Ruslara ve onların kültürlerine karşı ön yargı, korku veya nefreti tanımlar. Rusofili, tersine, Rusya'ya ve Ruslara yönelik olumlu duyguları ifade eder.

Ulusal İttifak resmî adıyla Ulusal İttifak "Hepsi Letonya İçin!" - "Anavatan ve Özgürlük İçin/LNNK", Letonya'da sağcı popülist, millî muhafazakâr bir siyasi partidir. Saeima'da on üç sandalyeyle Ulusal İttifak, ulusal parlamentodaki en büyük dördüncü parti ve hükûmetteki üçüncü en büyük partidir. Parti, muhafazakarların, Letonyalı etno-milliyetçilerin ve ekonomik liberallerin bir koalisyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Letonya-Tayvan ilişkileri</span>

Letonya-Tayvan ilişkileri ya da tarihî olarak Çin Cumhuriyeti-Letonya ilişkileri, Tayvan adasının Japon işgâlinde olduğu dönemde Çin Cumhuriyeti devletinin Letonya'yı de jure olarak tanıdığı 16 Ağustos 1923 tarihine dayanır. 1940 yılında Letonya'nın Sovyet işgâli altına alınmasının ardından Çin Cumhuriyeti, Letonya'nın Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilmesini tanımayan tek devletlerden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Laima Vaikule</span>

Laima Vaikule, Letonyalı aktris, şarkıcı, yönetmen ve koreograftır. Pek çok şarkısının yanı sıra "Vernisage" ve "Charlie" gibi popüler hitleriyle Avrupa'da ve eski SSCB'de tanınmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.