Leonid Nikolayev
Leonid Nikolayev, Komünist Partinin Leningrad şubesinin birinci sekreteri Sergey Kirov'un suikastçisi.
İlk Yılları
Nikolayev, Leningrad'da yaşayan sorunlu genç bir Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesiydi. Yaklaşık 152 santimetre boyunda, küçük, zayıf bir adamdı. Bir yetişkin olduğunda bile çocuklukta yetersiz beslenmenin etkileri ileri yaşamında etkilerini gösterdi. Bir işte çalışmakta zorluk çekiyordu ve hoşuna gitmeyen görevleri reddettiği için Parti tarafından sürekli olarak azarlanmaktaydı. Sonunda Parti onu üyelikten ihraç etti. İşsiz olduğundan çok geçmeden parası tükendi ve sorunlarından Partiyi sorumlu tuttu. Eşi Milda Draule, bölgesel bir parti komitesinin üyesiydi ve onun, Leningrad bölgesinin Parti yöneticisi Sergey Kirov ile aşk ilişkisi yaşadığına dair güçlü bir şüphesi vardı.[1][2]
Kirov Suikasti
Nikolayev'in daha önce Kirov başkanlığındaki Leningrad şubesiyle ilişkileri olup olmadığı bilinmiyor ancak Nikolayev'in sorunları büyüdükçe, "darbe vurma" fikrine giderek daha fazla takıntılı hale geldiği açıktır. 15 Ekim 1934'te, Kirov'un ofislerinin bulunduğu Smolny Enstitüsü çevresinde dolaştığı iddiasıyla NKVD tarafından tutuklandı. Muhafızlar Nikolayev'in evrak çantasında dolu bir tabanca bulmuştu. Bazı Sovyet kaynakları daha sonra Nikolayev'in dolu bir tabanca taşıma iznine sahip olduğunu savundu. Nikolayev'in ziyaretinden sonra NKVD, Kirov'un güvenliğini artırmada herhangi bir hamle atmadığı halde; bunun yerine Kirov'un Smolny'ye giden polis eskortu ve ofislerinin girişindeki güvenlik noktası dışında tüm polis korumasını kaldırdı.[1][2][3]
1 Aralık 1934 öğleden sonra Nikolayev, Smolny Enstitüsü ofislerine son bir ziyarette bulundu. NKVD, Stalin'in sözde onayıyla, Smolny'deki güvenlik masasında görev yapan muhafızları daha önce geri çekmişti. Karşı çıkılmayan Nikolayev üçüncü kata çıktı ve Kirov'u ensesinden vurdu.[1][3]
Sovyetler Birliği’nde gizli servislerin en moderni olan NKVD’nin himayesinde olan bu üst düzey devrimcilerin bu şekilde basit bir suikaste uğraması, cinayetin üst düzey yöneticilerin bilgisi ve hatta parmağı dahilinde gerçekleştirildiğinin şüphesini uyandırmaktadır.[3]
Cinayetten Sonra
Kirov'un ölümünden sonra Stalin, hainlerin ve Kirov'un ölümünde ihmalkar bulunanların derhal cezalandırılması çağrısında bulundu. Olay yerine ilk gelenlerden biri olan Borisov hemen tutuklandı ancak Kirov suikastının ertesi günü henüz olayla ilgili ifade dahi veremeden, iddiaya göre NKVD tarafından nakledildiği bir kamyondan düşmesi sonucu öldü.[3] 28-29 Aralık 1934'te Nikolayev ve "karşı-devrimci grubun" üyesi olan 13 kişi, Vasili Ulrikh'in başkanlığında SSCB Yüksek Mahkemesi tarafından yargılandı. 29 Aralık sabah 05.45'te hepsi ölüm cezasına çarptırıldı ve bir saat sonra kurşuna dizilerek idam edildi.[2][3] Leningrad şubesinden birkaç NKVD memuru ise Kirov'u yeterince korumadıkları için ihmalden suçlu bulundu ve on yıla kadar hapis cezasına çarptırıldı. Ancak bu kişilerin hapis cezalarını asla çekmedikleri iddia edildi. Bunun yerine, bir süreliğine Stalin'in çalışma kamplarındaki idari görevlere transfer edildiler.
Nikolayev’in ilk sorguları sırasında Parti tarafından basına yapılan duyurularda faşistlerden destek alarak bu cinayeti işlediğini gösteren bulgular elde edildiği iddia edilmektedir. Ancak daha sonrasında Nikolayev’in, Stalin tarafından şahsen sorguya çekilmesinin ardından Parti kongresinde genel sekreter, Nikolayev’in eline silahı muhalefetin verdiğini coşkulu bir şekilde iddia etmiştir. Bunun üzerine Diğer konuşmacılar muhalefeti kınamak için ayağa kalkarak, "Merkez Komite acımasız olmalı - Parti tasfiye edilmeli... her üyenin sicili incelenmeli..." Tüm bunlarla birlikte daha sonrasında toplantıda hiç kimse faşist ajanların teorisinden bahsetmedi. Daha sonra Stalin, Kirov suikastını kendisine karşı muhalefet liderliğinin geri kalanını ortadan kaldırmak için kullandı ve Grigory Zinoviev, Lev Kamenev ve Abram Prigozhin’i Nikolayev ile bağlantıları ve suikaste ilişkin olarak suçladı.[1][2][3]
Kirov'un ölümü, Stalin'in Büyük Tasfiyesinin başlangıcı anlamına geliyordu. Yazar ve Menşevik akademisyen Boris Nikolayevski'nin işaret ettiği gibi: ‘’Kesin olan bir şey var: Kirov suikastından çıkar sağlayan tek kişi Stalin'di.’’
