İçeriğe atla

Leo Brauner

Leo Brauner (16. Mayıs 1898'de Viyana;[1]1. Ocak 1974, Münih) Avusturyalı-Alman bir botanikçidir.

Yaşamı

Mühendis ve Viyanalı motor imalatçısı Alexander Brauner'in oğludur. Leo Brauner, ilk olarak Viyana'da okula başladı ve ailesi 1913'te Berlin'e taşındıktan sonra, Berlin-Charlottenburg'daki Kaiserin Augusta gramer okuluna gitti .

Mezun olduktan sonra Haziran 1916 yılında Avusturya ordusuna katıldı. Birinci Dünya Savaşı'ndaki askerliği sırasında Rusya Polonyası, Karst ve İtalya'da görevlerde bulundu. 1918'de topçu teğmeni olarak ordudan terhis oldu. 1918/1919'da Viyana'da, 1919'da Greifswald'da ve 1920'de Jena'da okudu.

1920'de Leo Brauner Prusya vatandaşlığı aldı.

1922'de Otto Renner ile ışık eğriliği ve ışık büyümesi tepkisi konulu doktora tezi konusunda çalıştı. Daha sonra Berlin'de Gottlieb Haberlandt'ın asistanı oldu. 1924'te Würzburg'daki Botanik Enstitüsü'nde ve 1925'ten itibaren Jena'da Otto Renner'ın ilk asistanı olarak çalıştı.

1926'da uyaran miktarı ile irritabl uyarı sonrası habilitasyon konusunda çalışma yaptı.

1929/1930 Trinity College Dublin'de Henry Horatio Dixon ile Rockefeller Vakfı bursu ile çalıştı.

1932'de Leo Brauner Jena'da profesör oldu.

13 Temmuz 1933'te Jena'daki Botanik Enstitüsü'ndeki görevinden yetkililer tarafından “Aryan olmayan köken” nedeniyle alındı. Göç etmek zorunda kaldı. Ağustos 1933'te Oxford'daki Magdalen Koleji Botanik Enstitüsü'ne kabul edildi. Ekim 1933'te İstanbul Üniversitesi'ne genel botanik profesörü olarak atandı.

İstanbul'da Botanik Enstitüsü'nün (Sistematik ve Fizyolojik Botanik Enstitüsü) müdürlüğünü yaptı ve 1955 yılına kadar İstanbul Üniversitesi'nde profesör olarak ders verdi. Annesiyle babası İstanbul'da öldüler. Çalışma izni olmayan karısı Marianne, ilk başlarda parasız olarak kocasının araştırmalarına katıldı. 1954'te İstanbul Alman Lisesi'nde fen bilimleri öğretmeni oldu.[2]

Prof. Dr. Alfred Heilbronn ve Prof. Dr. Leo Brauner, 1935 yılında İstanbul Üniversitesi Botanik Bahçesi’ni kurdu. Alfred Heilbronn'un adı verilen Botanik Bahçesi, 2015 yılında dönemin hükümeti tarafından müftülük hizmetlerinde kullanılması amacıyla Diyanet İşleri Başkanlığı’na devredildi. Bu devrin ardından yaklaşık 5 bin tür bitkinin bulunduğu botanik bahçesi bakımsızlıktan kurudu ve metruk bir yer haline geldi.[3]

Kasım 1941 Leo Brauner, “her zamanki ikametgahı yurtdışında olan bir Yahudi olarak” Almanya vatandaşlığından çıkarıldı. Savaşın bitiminden altı yıl sonra, 1951'de Alman vatandaşlığına geri verildi.

1955'te Otto Renner'in halefi olarak Münih Üniversitesi'nde profesörlüğü devraldı ve emekli olana kadar Botanik Enstitüsü ve Botanik Bahçesi'nin başkanlığını yaptı.

Bilimsel etkinliğinin odak noktası, bitkilerin hareketlerinin incelenmesiydi . Çim fidelerinin ve yaprak eklemlerinin ışık kontrollü hareketlerinde ilk kez su geçirgenliğinin önemini ve bu hareketler meydana geldiğindeki değişimini fark etmiştir. Merkezi araştırma alanı, bitki organlarındaki jeotropik uyaranın algılanması ve uyaran algısı ile eğriliğin oluşumu arasındaki nedensel zincir sorunuydu. Jena'da geçirdiği süre boyunca, jeoelektrik etkiyi, yani alt ve üst arasındaki birkaç milivoltluk bir potansiyel farkının, mikroelektrotlar aracılığıyla yatay olarak yerleştirilmiş ortotropik olarak jeotropik olarak reaksiyona giren organlardan türetilebileceği olgusunu keşfetti. Leo Brauner, analizi uzun yıllar boyunca fiziksel modellerin çalışmasına kadar sistematik olarak ilerletti ve İstanbul ve Münih'te çok sayıda öğrenciyle bitki hareketi fizyolojisi üzerine çalışmalarını sürdürdü.

1959'da Leo Brauner Bavyera Bilimler Akademisi'ne[4] ve 1960'ta Leopoldina'ya üye seçildi.

Karısı Marianne doktoralı bir botanikçiydi.

Makale

  • Lichtkrümmung und Lichtwachstumsreaktion. In: Zeitschrift für Botanik. 14, 1922, 497–547 Digitalisat 12 Ekim 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  • Über den Einfluß der Koleoptilspitze auf die geotropische Reaktion der Avenakeimlinge. In: Berichte der Deutschen Botanischen Gesellschaft. 41, 1923, S. 208–211 (Şablon:Archive.org).
  • Über die Beziehungen zwischen Reizmenge und Reizerfolg. In: Jahrbücher für wissenschaftliche Botanik. 64, 1925, S. 770–821.

Okuma

  • Hubert Ziegler: Leo Brauner 16.5.1898–1.1.1974. In: Jahrbuch der Bayerischen Akademie der Wissenschaften. 1975 (badw.de 30 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. PDF).
  • H. D. Zinsmeister: Prof. Dr. Leo Brauner 16. Mai 1898 bis 1. Januar 1974. In: Berichte der Deutschen Botanischen Gesellschaft. Band 93, 1980, S. 459–466.

İnternet linkleri

Ayrıca bakınız

1933-1945 senelerinde Türkiye'ye sürgün

Kaynakça

  1. ^ "Österreich, Niederösterreich, Wien, Matriken der Israelitischen Kultusgemeinde, 1784-1911," database with images, FamilySearch (https://familysearch.org/ark:/61903/3:1:33S7-LB29-2Q2?cc=2028320&wc=4692-DNN%3A344266801%2C344618001%2C345049001 : 6 August 2020), Wien (alle Bezirke) > Geburtsanzeigen > Geburtsanzeigen 1898 Nr. 0965-1449 (Apr.-Juni) > image 539 of 1165; Israelitischen Kultusgemeinde Wien (Jewish Community of Vienna) Municipal and Provinical Archives of Vienna, Austria.
  2. ^ İstanbul’a Sığınanlar Almanya’ya Renk katanlar, Prof. Dr. Faruk Şen. 
  3. ^ "Atatürk'ün talimatıyla kurulan botanik bahçesi kurudu!". 24 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Mitgliedseintrag von Prof. Dr. Leo Brauner 10 Kasım 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, abgerufen am 22. Oktober 2017

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Vardar</span>

Prof. Dr. Yusuf Vardar Türk botanikçi.

Hikmet Ahmet Birand,, Türk akademisyen, üniversite idarecisi, botanik bilgini ve yazar.

Nasyonal sosyalizm döneminde tehdit altındaki yüzlerce kişi Nazi Almanyası'ndan Türkiye'ye sığınmacı olarak geldi. Naziler tarafından yurttaşlıktan atılanlar veya başka nedenlerle vatansız olanların pasaportlarına kısmen "heimatlos" damgası vuruldu. Bu da sığınmacı statüsüyle eş anlamlıydı ve Türkçeye "haymatlos" terimi olarak girdi.

<span class="mw-page-title-main">Asuman Baytop</span> Türk bitkibilimci

Asuman Baytop, Türk botanikçi, bitki toplayıcısı ve eczacı. Türk bilim tarihinin önemli isimlerinden biridir. Türkiye florasına katkılarından dolayı 9 bitki türüne adı verildi. Bunlardan biri 1979 yılında Akseki'de kendi topladığı Crocus asumaniae’dir. Türkiye florası üzerine uzmanlaşıp bu alanda akademik çalışmalar yürüttü. 150'den fazla arazi gezisinde 23.000 bitki örneği topladı ve inceledi. Türkiye florasına bilim için yeni 8 tür ve 3 alttür kazandırdı. İstanbul Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Herbayumu (ISTE) ve Farmasötik Botanik Anabilim Dalı'nın kurucusudur. 1989 yılından itibaren Türkiye'de botanik eğitiminin ve araştırmalarının tarihini inceledi. Akademik çalışmaları ile birçok ödüle layık görüldü. Kendisi Turhan Baytop'un eşi, bilim tarihçisi Feza Günergun'un annesidir. Ulusal ve uluslararası 260 kadar bilimsel yayını vardır. Başlıca yapıtları : Bitkisel Drogların Anatomik Yapısı (1959), Tıbbi Bitkiler Atlası (1978), Farmasötik Botanik (1967), Farmasötik Botanik Uygulamaları (1993), Bitkilerin Bilimsel Adlarındaki Niteleyiciler ve Anlamları (1995), İngilizce-Türkçe Botanik Kılavuzu (1998) ve Türkiye’de Botanik Tarihi Araştırmaları'dır (2003).

Alfred Heilbronn, Alman-Türk botanikçi. Türkiye’de modern botaniğin kurucusudur. Nazi Almanyası'ndan kaçarak Türkiye'ye sığındı. İstanbul Üniversitesi'nde akademisyen olarak çalıştı. Asuman Baytop onun üniversitedeki asistanıydı. Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi de Türkiye'deki faaliyetlerinin önemli bir parçasıydı. Türkçeye çevrilen başlıca eserleri Nebat Biyolojisi (1940), Botanik ve Genetiğe Giriş (1943), Kalıtım Biliminin Temel Anlamları ve Temel Vakıaları'dır (1947).

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Üniversitesi Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi</span>

İstanbul Üniversitesi Alfred Heilbronn Botanik Bahçesi, 1935'te Alman-Türk botanikçi Alfred Heilbronn ve Leo Brauner tarafından İstanbul Üniversitesi'ne bağlı olarak kurulan botanik bahçesi. Türkiye'nin en eski botanik bahçesidir. Heilbronn Nazi Almanyası'ndan kaçıp Türkiye'ye geldikten sonra üniversite bünyesinde bir botanik bahçesinin kurulmasını arzuluyordu. Bunun için yaptığı çalışmaları 1934'te hızlandı. İstanbul Üniversitesi Botanik Bahçesi Heilbronn'a destek veren Leo Brauner, Alman bahçe uzmanı W. Stephan ve beraberindeki uzmanların da katkısıyla faaliyete geçti (1935). Bu kişiler bahçenin Avrupa'daki örnekler gibi olması için yoğun bir çaba gösterdi. Bu süreçte Türkiye florasının zenginliği kullanılmak istendi ve bunun için Anadolu'ya birçok bilimsel gezi düzenlendi. Bahçenin kuruluşunda emeği geçen üç bilim insanı aynı yıl İstanbul Üniversitesi Nebatat Bahçesinin Tohum Kataloğunu da yayımladılar.

Kurt Krause, Alman botanikçi. Ziraat Vekaleti'ne bağlı olan Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü'nde 1933-1939 yılları arasında botanik profesörü olarak görev aldı ve Botanik Enstitüsü direktörlüğünü üstlendi. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi bünyesinde bir herbaryum kurulmasına öncülük etti. Türkiye'de bulunduğu süreçte ağırlıkla Orta, Batı, Güney ve Kuzeydoğu Anadolu'da birçok botanik gezisinde bulundu ve Türkiye florası üzerine çalışmalar yürüttü. Flora of Turkey'de adını taşıyan 5 örnek bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karl Heinrich Koch</span> Alman botanikçi

Karl Heinrich Emil Koch Alman botanikçi. Türkiye'nin kuzeydoğusu başta olmak üzere Kafkasya bölgesindeki botanik keşifleriyle bilinmektedir. Ayrıca, Almanya'daki ilk profesyonel bahçıvan olarak tanınmaktadır.

Johannes (Hans) Gottfried Hallier Jena'da doğmuş Alman bir botanikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Hugo Braun</span>

Ord. Prof. Dr. Hugo Braun, İstanbul'da 16 yıl çalışmış olan ve Türkiye'de modern hijyenin kurucusu olarak kabul edilen Alman doktor. Hijyenist ve mikrobiyologdur.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Marchionini</span>

Alfred Marchionini Alman dermatologdur.

<span class="mw-page-title-main">Julius Hirsch</span>

Julius Hirsch (1894-1955); Alman Hijyen uzmanı.

Hans Winterstein, Alman fizyologdur. 1941'den itibaren de Türk vatandaşı olmuştur. 1911'den 1927'ye kadar Rostock'ta, 1927'den 1933'e kadar Breslau'da ve 1934'ten 1953'e kadar Türkiye'de İstanbul Üniversitesi'nde çalıştı. 1956'dan itibaren Münih Üniversitesi'nde misafir profesör olarak bulundu.

Bu liste, İstanbul Üniversitesi'nden mezun olmuş veya görev yapmış önemli kişilere genel bir bakış sunar. Birçok önemli politikacı, sanatçı ve bilim insanı üniversiteden mezun olmuş, üniversitede araştırma yapmış ve profesör olarak ders vermiştir. Profesörler arasında 1933'ten sonra Türkiye'ye sürgüne giden ve İstanbul Üniversitesi'nde görev yapabilen Almanya'dan çok sayıda bilim insanı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Siegfried Oberndorfer</span>

Siegfried Oberndorfer Alman doktor, patolog ve kanser araştırmacısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Reimann (doktor)</span>

Friedrich "Fritz" Reimann Alman hematologdur.

Eduard Otto Melchior,. Alman genel cerrah.

Türkiye'de doğa tarihi müzeciliği, 1830'lu yıllarda başlamış olup, Osmanlı döneminden günümüze birçok müze girişimi yapılmış, bu girişimlerin büyük bir kısmı kısa ömürlü olmuştur. Buna karşın günümüzde farklı büyüklüklerde koleksiyonların sergilendiği doğa tarihi müzeleri aktif durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Engler</span> Alman bitkibilimci (1844-1930)

Heinrich Gustav Adolf Engler, Alman botanikçidir. Karl AE von Prantl ile birlikte düzenlediği Die natürlichen Pflanzenfamilien gibi bitki taksonomisi ve fitocoğrafyası üzerine yaptığı çalışmalarla dikkat çekti.

<span class="mw-page-title-main">Richard Wettstein</span>

Richard Wettstein Avusturyalı botanikçi. Oluşturduğu taksonomik sistemi Wettstein sistemi, filetik ilkelere dayanan en eski sistemlerden biriydi.