İçeriğe atla

Leningrad'ın bombalanması

Kuşatma sırasında hava savunmasındaki bir uçaksavar bataryası (9 Ekim 1942)

Leningrad'ın bombalanması, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesinde gerçekleşen Leningrad Kuşatması sırasında 1941-1943 döneminde kente yapılan bombardıman saldırılarını ve özellikle de hava saldırılarını kapsar. Üç yıllık dönemde 193 tanesi gece olmak üzere 272 hava saldırısında 69.613 yangın bombası ve 4.686 yüksek patlayıcı bomba atılmıştır. Kentte 642 kez hava saldırısı yapılmıştır. Saldırılar toplamda 702 saat sürmüştür.[1] Nazi Almanyası hava kuvvetleri Luftwaffe'ye bağlı Messerschmitt Bf 109 ve Junkers Ju 88 savaş uçakları Lyuban, Pskov ve Tosno'daki askeri üslerden kalkıyordu.

Bombardıman ve hava savunması

RUS-2 Radar sisteminin alıcıları
Kent savunmasında kullanılan Mig-3 savaş uçaklarından birisi

Barbarossa Harekâtının başlamasıyla beraber Leningrad'ın hava savunması Kuzey Hava Savunma Cephesine dahil edilmiştir. Leningrad'ın hava savunması da 2. ve 7. Hava Savunma kolordularının yükümlülüğündeydi. Kentin havadan savunulmasında toplamda 305 savaş uçağı ve yaklaşık 850 çeşitli kalibrede uçaksavar top kullanılıyordu. Bu silahların yanı sıra hava savunma balonları ve projektörler kullanılıyordu. Ayrıca kentteki birliklerde ilk Sovyet radarlarından RUS-1 ve RUS-2 bulunuyordu.[2]

İlk Nazi bombardıman uçağı 23 Haziran gecesindeki saldırılarda düşünülmüştür. Junkers Ju 88 uçağı düşen Teğmen Hans Turmeyer esir edilmiştir.[3] Bu dönem boyunca isabetli atışlarından dolayı 192. Hava Savunma Alayının 15. Bataryasının komutanı Aleysey Titoviç Pimçenkov ödüllendirilmiştir.

Finlandiya'nın katkısı

Leningrad Kuşatmasının kuzey kısmı Finlandiya birlikleri tarafından yapılmış olsa da Fin birlikleri kente bombardıman saldırısına katılmamıştır. Sadece 1944 yılı Şubat ve Mart aylarında Fin savaş uçakları Leningrad'ın kuzeyindeki askeri hava alanlarını hedef almıştır.

Kayıplar

Kentte ilk başlarda (Eylül-Ekim 1941) sığınak konusunda sıkıntılar yaşansa da 1942 yılıyla beraber eksikler giderilmiştir. Sivil nüfusun hava saldırısı alarmı verildiğinde sığınaklara inmesi için önlemler alınmıştır.[4]

Bombardıman sonucunda doğrudan 2 bin Leningradlı hayatını kaybetmiş, yaklaşık 10 bin kişi de yaralanmıştır. Alman kayıpları hakkında bir bilgi bulunmamaktadır.

Kronoloji

1941

19 Eylül 1941 günü Suvorov Bulvarındaki bombardıman sırasında hayatını kaybedenlerin anısına ithaf edilen levha
  • 8 Eylül 1941, 23 adet Dornier do 17 bombardıman uçağıyla kente yapılan saldırıları sonucunda kentin önemli tahıl depolarından Badayev depoları vurulur ve buradaki erzak imha edilmiş olur. Aynı gün yapılan ikinci saldırıda kentteki radyo istasyonu ve su tesisatında geniş çaplı zarar meydana gelir.
  • 10 Eylül 1941, 20 Nazi savaş uçağı Kirov Fabrikasını, tersane bölgesini vurur. Badayev depoları yeniden bombardımana maruz kalır.
  • 19 Eylül 1941, aynı gün içinde altı farklı saldırıda toplam 276 Nazi savaş uçağı kente saldırır. Yaklaşık 1.000 kişinin öldüğü saldırı Leningrad'ın en kötü hava saldırısını yaşadığı gündür. Suvorov Bulvarında özellikle büyük kayıp yaşanır.
  • 21-22-23 Eylül 1941, kentin yakınlarındaki Kronstadt askeri üssü sistematik bombardımana maruz kalır. Marat savaş gemisi başta olmak üzere az sayıda da olsa Sovyet savaş gemisi batırılmış, başta eski adı Ganyut olan Ekim Devrimi zırhlısı olmak üzere çok sayıda Sovyet gemisi yara alır.
  • 5 Kasım 1941 tarihinde Leningrad semalarında önemli bir hava muharebesi yaşanır. Sovyet pilotu Aleksey Tihonoviç Sevastyanov Polikarpov İ-153 uçağıyla Heinkel He 111 bombardıman uçağını çarparak düşmesine sebep olmuştur. Kendisi de bu saldırı sırasında hayatını kaybeden Sevastyonov Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edilmiştir. Bombardıman sırasında Finlandiya Garı hasar görmüştür.

1942

  • 4-30 Nisan 1942, Luftwaffe bu dönemde özellikle Baltık Filosundaki gemileri hedef almıştır

1943

  • Mayıs 1943, Focke-Wulf Fw 190 savaş uçağı ilk kez bombardımanda görev alır.
  • 17 Ekim 1943, kente düzenlenen son hava saldırısı.

Kaynakça

  1. ^ 21 Aralık 2013 tarihli Tass haberi 28 Mayıs 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 2 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ Sovyet radarları hakkında makale 24 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 2 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ Nikolay Bazhenov'un Cel Korabli kitabından 31 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 2 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir
  4. ^ Bombardıman dönemine dair anılar 7 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça) 2 Haziran 2020 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Stalingrad Muharebesi</span> II. Dünya Savaşının dönüm noktası kabul edilen muharebe

Stalingrad Muharebesi, Stalingrad Meydan Muharebesi ya da Stalingrad Savaşı, II. Dünya Savaşı’nın Doğu Cephesi'nde, Mihver ordularıyla Kızıl Ordu arasında, Stalingrad kenti için yapılan savaştır. Hemen hemen tüm tarihçiler tarafından II. Dünya Savaşı’nın kesin dönüm noktalarından biri olarak kabul edilir. Bu savaş, tarafların tüm güç ve azimlerini ortaya koydukları, kıran kırana süren ve sonuçta, toplam kayıpların neredeyse iki milyona ulaşmasıyla askeri tarihin en kanlı savaşları arasında yer almaktadır. Savaşın sonu Almanya açısından bir yıkım oldu. Mihver güçlerin savaşı kendi lehlerine döndürmeleri çabasında bir dönüm noktasıydı. ve Doğu Cephesi'nde Alman zaferini olanaksız kıldı. Doğu Cephesi'ndeki Mihver kuvvetleri toplamının neredeyse dörtte biri bu muharebe sırasında kaybedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hans-Ulrich Rudel</span> Uçak pilotu

Hans-Ulrich Rudel, II. Dünya Savaşı'nın Alman bombardıman uçak pilotu.

<span class="mw-page-title-main">Kursk Muharebesi</span> Alman-Sovyet muharebesi

Kursk Muharebesi, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde, Alman kuvvetlerinin Kursk çıkıntısına karşı 1943 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında giriştikleri genel taarruzdur. II. Dünya Savaşı sırasında yapılmış en büyük tank çarpışmalarından biri ve bir günde en fazla kayıp verilmiş hava çatışmaları bu muharebede gerçekleşmiştir. Almanların Doğu Cephesi'nde gerçekleştirdiği son stratejik taarruzdur. Sonucundaki Sovyet zaferi, Doğu Cephesi'nde inisiyatifi Sovyetlere vermiştir ve savaşın sonuna kadar da öyle kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Hava Kuvvetleri</span> SSCB hava kuvvetleri

Sovyet Hava Kuvvetleri veya VVS, Sovyetler Birliği'nin hava kuvvetlerinden biriydi. Diğeri Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri'dir.

<span class="mw-page-title-main">Junkers Ju 88</span> Alman yapımı savaş uçağı

Junkers Ju 88, II. Dünya Savaşı'nda Luftwaffe tarafından kullanılan, çift motorlu, çok amaçlı hava aracı. Savaşın en çok yönlü uçaklarından biridir. Dalış bombardımanı, taktik bombardıman, yakın hava desteği, gece avcısı, torpido bombardımanı, keşif uçağı ve hatta Mistel projesinde dev bir uçan bomba olarak hizmet gördü. Sorunlu geliştirilme sürecine rağmen, Luftwaffe'nin en önemli değerlerinden biriydi. II. Dünya Savaşı boyunca 15.000 adet üretildi.

Yekaterina Vasilyevna Budanova, II. Dünya Savaşı sırasında 11 Nazi uçağı düşüren Sovyet pilotu. Lidya Litvyak ile beraber dünyanın en başarılı iki kadın savaş pilotundan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Udet</span> Alman pilot ve playboy (1896-1941)

Ernst Udet, I. Dünya Savaşı'nda en genç ace pilotu, II. Dünya Savaşı sırasında general.

<span class="mw-page-title-main">Leningrad Kuşatması</span> 8 Eylül 1941 - 27 Ocak 1944 arası Leningrad’ın Mihver Devletleri tarafından kuşatılması

Leningrad Kuşatması, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde yer alan bir şehir muhasarasıdır. Leningrad kenti, Mihver Devletler'e bağlı kuvvetlerce 8 Eylül 1941 tarihinde son kara bağlantısı da kesilerek kuşatılmıştır. Her ne kadar Sovyet kuvvetleri kente 18 Ocak 1943 tarihinde dar bir kara koridoru açmayı başardıysa da Alman kuşatması, 27 Ocak 1944 tarihine kadar 872 gün sürmüştür. Leningrad kuşatması, modern tarihin en uzun süreli ve en yıkıcı kent kuşatmalarından biridir ve en ağır kayıplarla sonuçlanmış üçüncü kuşatmasıdır. II. Dünya Savaşı'nın diğer en kanlı kuşatmaları, Stalingrad Muharebesi ve Berlin Muharebesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Reich Savunması</span> Luftwaffenin Alman işgal bölgelerini savunma girişimi

Reich Savunması, II. Dünya Savaşı sırasında Luftwaffe'nin Müttefik hava güçlerine karşı Almanya'yı ve Alman işgali altındaki toprakları savunmak için yaptığı hava savaşlarına Almanların verdiği isimdir. Buradaki asıl amaç Müttefikler'in Alman askeri ve sivil endüstri tesislerine ve kentlerine yaptığı saldırıları engelleyerek bu yapıların yıkılmasını, tesislerde çalışan işçilerin ölmesini ve dolayısıyla Alman ordusunun ihtiyaç duyduğu askeri araç, mühimmat ve malzemelerinin üretiminin sekteye uğramasını önlemektir. Bu amaç için yerde binlerce uçak, düzinelerce asker ve çeşitli hava savunma sistemleri kullanılmış, gece ve gündüz süren hava muharebelerinde bu akınlar durdurulmaya çalışılmıştır.

5. Bombardıman Uçakları Grubu, II. Dünya Savaşı sırasında yaptığı saldırılar sonucu en tanınmış bombacı gruplarından biri oldu. Dresden Bombardımanı da 5. Bombardıman Uçakları Grubu tarafından düzenlendi.

<i>Luftwaffe</i> II.Dünya Savaşında Alman Hava Kuvvetleri

Luftwaffe, II. Dünya Savaşı sırasında Alman Wehrmacht birliklerinin hava savaş birimiydi. Almanya'nın I. Dünya Savaşı sırasındaki askeri hava kuvvetleri, İmparatorluk Ordusu'nun Luftstreitkräfte'si ve İmparatorluk Donanması'nın Marine-Fliegerabteilung'u, Mayıs 1920'de Versay Antlaşması'nın şartları uyarınca dağıtıldı ve Almanya'nın herhangi bir hava kuvvetlerine sahip olması yasaklandı.

<span class="mw-page-title-main">Tallinn Tahliyesi</span>

Sovyet Tallinn Tahliyesi, Baltık Filosu'nun bir bölümünün ve kentteki Kızıl Ordu birliklerinin 1941 Ağustos ayında Tallinn'den tahliyesi operasyonudur. Bazı kaynaklarda Tallinn Felaketi ya da Sovyet Dankörkü olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Demyansk Cebi</span>

Demyansk Cebi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde Alman birliklerinin Kızıl Ordu kuvvetlerince, Leningrad'ın güneyinde Demyansk civarında kuşatılmasıyla sonuçlanan çatışmalardır. Cep, esas olarak 8 Şubat tarihinde oluşmuş ve 21 Nisan 1942 tarihine kadar sürmüştür. Bölgenin 100 km güneybatısında Holm'da çok küçük çapta bir cep daha oluşmuştur. Tüm bu gelişmeler Alman kuvvetlerinin Moskova'ya yönelen genel taarruzu olan Tayfun Harekâtı'ndaki yenilgileri ve ardından geri çekilmeleri sırasında ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kahraman şehir</span>

Kahraman şehir II. Dünya Savaşı sırasında çarpışmalar sırasında olağanüstü direniş gösterilen yerleşim yerlerine verilen onursal Sovyet unvanıdır. Aynı zamanda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti de şehirlere bu unvanı vermiştir. Brest Kalesi ise benzer şekilde "kahraman tahkimat" unvanına layık görülmüştür. Unvan, kişilere verilen Sovyetler Birliği Kahramanı unvanının şehirlere verilen hali olarak düşünülebilir. İlgili yasa uyarınca kahraman ilan edilen şehre Lenin Nişanı ile birlikte kahramanlık madalyasının yanı sıra Yüksek Sovyet Prezidyumu tarafından hazırlanan sertifika verilmekteydi. Ayrıca şehre kahramanlık anıtı yapılırdı.

<span class="mw-page-title-main">İvan Kojedub</span> As pilotu, 3 kez Sovyetler Birliği Kahramanı madalyası alan kişi

İvan Mikitoviç Kojedub Ukrayna asıllı Sovyet asker, II. Dünya Savaşı as pilotu ve sonrasında Sovyet Hava Kuvvetleri mareşali. Gösterdiği başarılar sebebiyle üç kez Sovyetler Birliği Kahramanı madalyasıyla onurlandırılmıştır. Kore Savaşı sırasında da 324. Avcı Filosu komutanlığı görevinde bulunan Kojedub, çoğunlukla görev yaptığı Lavoçkin La-5 avcı uçağıyla olmak üzere 64 + 2 düşman uçağı düşürmüştür. Kendisi jet kullanmadan jet motoruna sahip olan Messerschmitt Me 262 düşürmüş nadir savaş pilotlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Badayev depoları</span>

Badayev depoları adını Bolşevik devrimci Aleksey Egoroviç Badayev'den alan Sankt-Peterburg kentindeki tren istasyonu, depo ve stok alanına sahip kompleks. Leningrad Kuşatması sırasında kentteki önemli tahıl depolama alanlarındandı.

<span class="mw-page-title-main">Luga tahkimatı</span>

Luga tahkimatı, Leningrad oblastında Haziran-Ağustos 1941 döneminde inşa edilmiş 300 km uzunluğunda askeri savunma tahkimattır. Tahkimat, Narva Körfezinden başlayarak Leningrad kentine kuzeydoğudan erişimin önüne geçecek şekilde Luga-Mşaga-Şelon Nehirleri ve İlmen Gölü boyunca yapılmıştır. Tahkimat inşası 27 Haziran'da başlamış, 6 Temmuz'da hattı savunmak için General Konstantin Pavloviç Pyadışev komutasında bir görev kuvveti oluşturulmuştur. Hattın inşasından 15 gün sonra 12 Temmuz günü Plyussa nehri boyunca Nazi Almanyası Wehrmachtına bağlı 4. Panzer Ordusu saldırıya geçmiştir. Savunma hattının inşaatı tam olarak tamamlanmamış olsa da Sovyet savunması Leningrad üzerine yürüyen saldırıyı durdurmayı başarmıştır. Soltsı karşı saldırısı, Tallinn Savunması ve Smolensk Savunmasıyla beraber değerlendirildiğinde Luga hattının savunulması Alman saldırılarına karşı bir ay daha dayanılmasına yaramış, bu sırada cephe gerisinde mevziler güçlendirilmiş, yeni birlikler cepheye sevk edilebilmiştir. 8-13 Ağustos döneminde tahkim hat Novgorod ve Kingisepp bölgelerinde yaralmıştır. Staraya Russa ve Krasnogvardeyskiy bölgelerindeki Sovyet karşı saldırıları nedeniyle Nazi kuvvetleri bu bölgelere asker kaydırmak durumunda kalmış ve Leningrad üzerine ilerleyişleri daha da yavaşlamıştır. 26 Ağustos tarihinde Luga tahkimatını savunan 43 bin Kızıl Ordu askeri tamamen kuşatılmıştır, buna rağmen savaşa devam eden bölgede çatışmalar Eylül ortasına kadar sürmüştür. Yaklaşık 20 bin Kızıl Ordu askeri esir edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yaşam yolu</span> 2. Dünya Savaşı boyunca kullanılan buz yolu

Yaşam yolu II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi muharebeleri sonucunda yaşanan Leningrad Kuşatması sırasında kuşatma altındaki kent ile Sovyetler Birliğinin diğer bölgeleri arasında Ladoga Gölü üzerinde kurulan irtibat hattını anlatır. 12 Eylül 1941 ile Mart 1943 arasında kentin acil ihtiyaçlarının karşılandığı hat özellikle kış mevsiminde gölün yüzeyinin donmuş olmasından dolayı Buz yaşam yolu olarak da adlandırılmıştır. Bu yol Askeri Otoyol No.101 olarak askeri kayıtlarda geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Strelna-Petergof Harekâtı</span>

Strelna-Petergof Harekâtı II. Dünya Savaşı Leningrad Kuşatması sırasında Nazi Almanyası birlikleri tarafından kentle irtibatı kesilen Oranienbaum köprübaşının yeniden kentle temasının kurulması için 5-10 Ekim 1941 tarihlerinde Strelna ve Petergof bölgesindeki Alman mevzilerine düzenlenen ve başarısız olan Kızıl Ordu saldırısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Gulayev</span>

Nikolay Dmitriyeviç Gulayev Sovyet as pilot, komutan ve Sovyetler Birliği Kahramanı. II. Dünya Savaşı sırasında kazandığı 50'nin üzerinde hava muharebesiyle en etkili 4. Sovyet savaş pilotuydu.