İçeriğe atla

Lenin (nükleer buzkıran)

Lenin nükleer buzkıranı
1974 yılına ait ilk gün zarfı, özel damga ve pul

Lenin nükleer buzkıranı, dünyanın nükleer enerjiyle çalışan ilk gemisidir. SSCB'de üretilen geminin yapımına 1957'de Sovyet atom bombası projesinin lideri olan İgor Kurçatov denetiminde başlanmış, 1959'da denize indirilmiştir. 30 yıl görev yapan Lenin, 1989'da emekliye ayrılmıştır.

Sovyetler Birliği'nin kuzey kıyıları boyunca seyreden kargo gemilerinin rotalarını temizleme görevini üstlenen Lenin, 1960'tan 1965'e kadarki kutupsal seyir sezonları boyunca toplam 85.000 deniz milinden (157.420 km'den) fazla yol katetmiştir ki, bunun neredeyse 65.000 deniz mili (120.380 km) kadarını buz kırarak geçmiştir.

Görevine son verildikten sonra müze gemi haline getirilmiştir ve günümüzde, Murmansk'da yerleşik durumdadır.

Lenin, 1959'dan günümüze önce Sovyetler Birliği, sonra da Rusya'da inşa edilmiş toplam 9 nükleer buzkıranın ilkidir. Lenin'in bir müzeye dönüştürülerek Murmansk'da kalıcı olarak demirlenmesi için, yaklaşık 10 yıl süren yoğun bir çalışma gerekmiştir. Gemi tam bir restorasyondan geçtiği gibi, sergileneceği kıyı şeridi ile demirleneceği limanda büyük çaplı düzenlemeler yapılmıştır. Tüm bu çalışmanın maliyeti, çeşitli sponsorlar aracılığı ile karşılanmak üzere, 140 milyon rubleyi bulmuştur.[1]

Özellikleri

Lenin'in uzunluğu 134 m, genişliği 27,6 m ve yüksekliği de 16,1 m'dir.

Binden fazla bölüm içeren geminin mürettebat kapasitesi 243 kişidir.

Lenin, mürettebatın rahatı ve sağlığı düşünülerek; tek ve iki kişilik kamaralar, bir sinema, bir kütüphane, bir sigara odası, birkaç yemekhane, televizyon setleri içeren bir gündelik salon ve kulüp ile iklimlendirme sistemi içerecek şekilde inşa edilmiştir. Ayrıca, birer genel tedavi, psikoterapi, x ışını grafisi odası, ağız hastalıklarının tedavi edildiği bir stomatoloji odası, bir ameliyathane, bir laboratuvar ve bir eczaneden oluşan ve o dönemin güncel modern donanımlarına sahip tıbbi birim ile birlikte birer ayakkabıcı, terzi ve berber dükkânı, bir çamaşırhane, bir fırın ve bir de sauna gemide yer almıştır.[2]

Tarihçe

Dünyanın ilk nükleer buzkıranını inşa etme kararı, SSCB'nin Bakanlar Kabinesi tarafından 20 Kasım 1953'te verilmiştir. İnşa süreci 5 Aralık 1957'de, Leningrad'daki (günümüzde St. Petersburg) Amirallik Tersaneleri'nde başlamış, aynı tersanelerde tamamlanmış ve gemi ilk yolculuğuna 15 Eylül 1959'da çıkmıştır.

Geminin tasarımını Anatoly Alexandrov yapmış, görev alan ilk kaptanı da Pavel Ponomaryov olmuştur.[3] Ponomaryov'dan sonra görev alan Boris Sokolov, Lenin'in ikinci ve son kaptanı olarak, gemiyi yaklaşık 40 yıl boyunca yönetmiştir.[2]

Nükleer kazalar

Lenin'deki ilk ciddi kaza, Şubat 1965'te gelişmiştir. Geminin reaktöründeki kullanılmış nükleer yakıtın çıkarılması sırasında, yakıt montaj hatlarında ciddi biçim bozulması ve mekanik hasarın geliştiği gözlenmiştir. Yapılan araştırmada, görevlilerin bir hatası nedeniyle reaktör çekirdeğinin susuz kalmasının bu soruna yol açtığı anlaşılmıştır.[1]

Lenin'deki ikinci kaza, 1967'de reaktör donanımının soğutulmasını sağlayan sistemin borularında sızıntı gelişmesiyle yaşanmıştır. Onarılması mümkün olmayan bu hasar nedeniyle, geminin OK-150 tipi basınçlı su reaktörünün bir üst model olan OK-900 ile değiştirilmesi gerekmiştir. Gemi mürettebatının da katıldığı değiştirme çalışmaları sırasında, çalışanlar yüksek dozda radyasyona maruz kalmış ve gizlilik anlaşması imzalamak zorunda kalmışlardır.[1]

Popüler kültürde

Üzerinde Lenin nükleer buzkıranının resmi bulunan pullar, on yıllar içinde Sovyetler Birliği'nde en yaygın pullarından biri olmuştur. Rusya'da 2007 yılında, üzerindeki buzkıranın resmiyle bin rublelik altın para çıkarılmıştır.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 10 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2017. 
  2. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 6 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2017. 
  4. ^ 55 yıl önce Fin körfezinde nükleer enerjiyle işleyen dünyanın ilk suüstü gemisi olan Lenin atom buzkıranının denemeleri başladı[]

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nükleer enerji santrali</span> Nükleer reaktör yardımıyla elde edilen enerjiyi dağıtan merkez

Nükleer santral (NPP) veya atom santrali (APS), ısı kaynağının nükleer reaktör olduğu termik santraldir. Termik santrallerde tipik olduğu gibi, ısı, elektrik üreten jeneratöre bağlı buhar türbinini çalıştıran buhar üretmek için kullanılır. Eylül 2023 itibarıyla Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, dünya çapında 32 ülkede faaliyette olan 410 nükleer santral ve inşa halinde olan 57 nükleer santral olduğunu bildirdi.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet Deniz Kuvvetleri</span> SSCB Deniz kuvvetleri

Sovyet Deniz Kuvvetleri, genel anlamıyla "SSCB deniz kuvvetleri"), Kızıl Ordu'nun deniz kuvvetleri. Genellikle Kızıl Donanma olarak bahsedilirdi, Sovyet donanması Varşova Paktı'nın NATO ile olabilecek savaşında elinden geleni yaparak Atlantik'ten Batı Avrupa'ya silah, mühimmat, asker getirebilecek deniz konvoylarını engellemek için kullanılacaktı. Böyle bir çatışma asla gerçekleşmedi, ama Kızıl Donanma, Soğuk Savaş sırasında hatırı sayılır görevlerde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Gemi</span> Ulaşım aracı

Gemi dünya denizlerini, okyanuslarını, nehir, göl ve diğer yeterince derin su yollarını dolaşan, mal ve yolcu taşıyan veya savunma, araştırma ve balıkçılık gibi özel görevleri yapan büyük bir deniz taşıtı’dır. Gemiler genellikle boyut, şekil, yük kapasitesi ve amaca göre teknelerden ayrılır. Yelken çağı'nda "gemi", en az üç Kabasorta arma‘lı direkleri ve tam cıvadra yelken planıyla yelkenli gemi olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Atom Enerjisi Kurumu</span>

Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, 1956 ve 2022 yılları arasında faaliyet gösteren, Türkiye'nin radyasyon ve nükleer enerji politikalarına yön vermek üzere kurulmuş kurumdur.

<span class="mw-page-title-main">Buzkıran</span>

Buzkıran, deniz ulaşımı için bir geçit açmak amacıyla, özellikle buz kırmak için yapılmış gemidir.

<i>Admiral Kuznetsov</i> (063)

Admiral Flota Sovetskogo Soyuza Kuznetsov Rus Donanması'na bağlı bir uçak gemisidir. 1991 yılında o zamanki adı Kızıl Donanma olan Sovyet Donanması'nda hizmete giren gemi, günümüzdeki ismini II. Dünya Savaşı boyunca Donanma Sekreteri (Komutanı) görevini yürüten Amiral Nikolay Gerasimoviç Kuznetsov'dan almıştır. Proje 1143.5, Brezhnev ve Kremlin olarak da adlandırılan sınıfının iki üyesinden ilki olan Kuznetsov Rus Donanması'nın aktif hizmetteki en gelişmiş gemisi ve tek uçak gemisidir. Sınıfın diğer üyesi Varyag, Sovyetler Birliği'nin dağılmasını takiben inşa halindeyken Ukrayna tarafından alıkonulmuş ve 1998 yılında Çin'e satılmıştır.

K-141 Kursk Rus Donanması'na bağlı, Oscar II sınıfı bir nükleer denizaltıdır. Adını 1943 yılında II. Dünya Savaşı'nın en büyük ve önemli tank muharebelerinden birine sahne olmuş Kursk kentinden alan denizaltı, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra inşa edilen ilk Rus denizaltılarından biridir. Kuzey Filosu'nda görev yapan Kursk, 12 Ağustos 2000 tarihinde Barents Denizi'nde yürüttüğü bir torpido eğitimi sırasında meydana gelen patlama sonucunda batmış, kazada denizaltının tüm mürettebatı ölmüştür.

<i>Admiral Kuznetsov</i> sınıfı uçak gemisi

Kuznetsov sınıfı uçak gemisi , Sovyet adlandırma Projesi 11435, Rus ve Çin donanmaları tarafından işletilen bir sabit kanatlı uçak gemisi sınıfıdır. Başlangıçta Sovyet Donanması için tasarlanan Kuznetsov sınıfı gemiler, STOBAR konfigürasyonunda yüksek performanslı geleneksel uçakları fırlatmak için bir kayakla atlama kullanır. Tasarım, Sovyet filo havacılığında, yalnızca VSTOL uçaklarını fırlatabilen Kiev sınıfı taşıyıcılar üzerinde büyük bir ilerlemeyi temsil ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Akkuyu Nükleer Güç Santrali</span> Türkiyede inşa edilen nükleer enerji santrali

Akkuyu Nükleer Güç Santrali, Türkiye'nin yapımı devam eden ilk nükleer enerji santralidir. İdari olarak Mersin ilinin Gülnar ilçesine bağlı, en yakın yerleşim merkezi Büyükeceli beldesi olan sahada inşa edilmektedir. 27 Nisan 2023'te yakıt çubukları getirilmiş ve yapı nükleer tesis olarak anılmaya başlanmıştır. İlk reaktördeki elektriğin 2025 dolaylarında üretilmesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İgor Kurçatov</span>

İgor Vasileviç Kurçatov Sovyet fizikçi. Sovyet atom bombası projesinin lideridir.

<span class="mw-page-title-main">USS Pueblo (AGER-2)</span>

USS Pueblo (AGER-2), Amerika Birleşik Devletleri'ne ait istihbarat gemisi, 23 Ocak 1968 günü Pueblo Olayı olarak da bilinen operasyonla Kuzey Kore deniz kuvvetleri tarafından ele geçirilmiştir. Olay sırasında Kuzey Kore yetkililerinin açıklamalarına göre gemi ülke sularına girmiş, ABD yetkililerine göre gemi uluslararası sularda bulunmaktaydı. Pueblo gemisi hâlen Kuzey Kore’nin elindedir ve sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer denizaltı</span> bir nükleer reaktör tarafından güç sağlanmış olan denizaltı

Nükleer denizaltı, bir nükleer reaktör tarafından güç sağlanmış olan denizaltıdır. Nükleer denizaltının performans avantajları, geleneksel denizaltılara göre dikkate değerdir: nükleer güç, tamamen havadan bağımsız olduğu için geleneksel denizaltılarda gerekli duyulduğu gibi, denizaltının sıklıkla yüzeye çıkma ihtiyacından kurtarır; bir nükleer reaktör tarafından üretilen büyük miktardaki güç, nükleer denizaltıların yüksek hızda, uzun süre kullanılmasına olanak tanır; ve varış noktalarında sadece yiyecek gibi tüketilir malların depolanması gerekir. Yeni nesil nükleer denizaltılar 25 yıllık ömrü boyunca asla yeniden doldurulma ihtiyacı duymaz. Diğer yandan geleneksel denizaltılarda, elektrik akülerinde depolanan sınırlı güç, en gelişmiş geleneksel denizaltı bile düşük hızda sadece birkaç gün, en yüksek hızda ise sadece birkaç saat denizin altında kalabilir anlamına gelir. Havasız güç sağlamadaki son geliştirmeler bu dezavantajı biraz azaltmıştır. Nükleer teknolojinin yüksek gideri, pek az ülkenin nükleer denizaltılara sahip olabileceği anlamına gelir.

RMS <i>Lusitania</i> Gemi

RMS Lusitania, Leonard Peskett tarafından tasarlanan, John Brown & Company tarafından inşa edilen Britanyalı yolcu gemisidir. Yolcuların hizmetine 26 Ağustos 1907'de açılan geminin ismi bugün Portekiz topraklarında olan eski Roma ili Lusitania'dan gelmektedir. Gemi 7 Mayıs 1915'te Almanya tarafından 18 dakikada batırıldı. Old Head of Kinsale, İrlanda'ya 19 km uzakta batan gemi, gemide bulunan 1959 kişiden 1198'ini öldürdü. 761 kişi kurtulurken, bu olay Birleşik Devletler'in I. Dünya Savaşı'na girmesindeki nedenlerden biridir. Çünkü gemide bulunan 139 Birleşik Devletler vatandaşının 128'i ölmüştür. Birleşik Devletler'de orduya çağrı kampanyalarının simgesi olmuştur.

<i>Mary Celeste</i> 1872de Atlantik Okyanusunda terk edilmiş olarak bulunan gemi

Mary Celeste 4 Aralık 1872 tarihinde Atlantik Okyanusu'nda terk edilmiş olarak bulunduğundan beri gizemini koruyan bir ticari gemidir. Gemi bulunduğunda bir filikası kayıptı ve iyi bir durumdaydı, rüzgarın da etkisiyle Cebelitarık Boğazı'na doğru ilerliyordu. Yaklaşık bir ay önce yola çıkmıştı ve halihazırda güvertesinde altı aylık su ve erzak mevcut idi. Kargosuna dokunulmamıştı, yolcu ve tayfaların da şahsi eşyaları yerlerinde duruyordu. Gemi mürettebatı bir daha hiç bulunamadı ve hiç haber alınamadı. Bu terk edilmiş ve başıboş gemi denizcilik tarihinin en gizemli hikâyelerinden biri olarak hala çözümlenememiş sebepsel teorilere sahiptir.

<i>Deutschland</i> sınıfı zırhlı Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilen beş ön dretnot savaş gemisinden oluşan gemi sınıfı

Deutschland sınıfı, Alman İmparatorluk Donanması için inşa edilen beş ön dretnot savaş gemisinden oluşan gemi sınıfıdır. Sınıf Deutschland, Hannover, Pommern, Schlesien ve Schleswig-Holstein gemilerinden oluşmaktaydı. 1903-1908 arasında inşa edilen gemiler, daha önceki Braunschweig sınıfı zırhlılara çok benzerdi; ancak daha iyi koruma sağlayan zırhları vardı. İngiliz Kraliyet Donanması'nın devrimci gemisi HMS Dreadnought'un hizmete girişiyle daha inşaları tamamlanamadan teknolojinin gerisinde kalan Deutschland sınıfı, Alman donanmasına katılan son ön dretnot gemiler oldular. Deutschland sınıfının ardından inşa edilen Nassau sınıfı zırhlılar ise Almanya'nın ilk dretnot sınıfı oldu.

<span class="mw-page-title-main">K-19</span>

K-19 Sovyet 658, 658м, 658с sınıfı denizaltılardan ilk nesil nükleer denizaltı olup nükleer balistik füzeler ile donatılmış denizaltıdır. 1958'de kızağa konulup, 1959'da denize indirilmiş, 12 Temmuz 1960'ta ilk kez donanma bayrağı çekilmiş ve tüm teslim edilme testleri 12 Kasım 1960 tarihinde tamamlanmıştır. Inşaat ve hizmet ömrü boyunca geçirdiği çok sayıdaki kazalar nedeniyle, denizciler ve subaylar arasında resmi olmayan "Hiroşima" takma adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeydoğu Geçidi</span> kuzey doğu

Kuzeydoğu Geçidi,, Norveç ve Rusya'nın Arktik kıyıları boyunca Atlantik ve Pasifik Okyanusları arasındaki nakliye rotasıdır. Kanada adalarından geçen batı rotası buna göre Kuzeybatı Geçidi (NWP) olarak adlandırılır.

USS <i>George H.W. Bush</i> (CVN-77) ABD Donanmasına ait Nimitz sınıfı uçak gemisi

USS George HW Bush (CVN-77) onuncu ve sonuncu Nimitz - SuperCarrier sınıfı ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait uçak gemisi. Savaş gemisine ABD'nin 41. Başkanı ve II. Dünya Savaşı sırasında savaş pilotu olan eski Merkezi İstihbarat Direktörü George H.W. Bush'un ismi verilmiştir. İnşaatı 2003 yılında başlayan geminin inşaası Northrop Grumman Newport News tersanesinde tamamlanmıştır. 2009 yılında 6.2 milyar $ maliyetle tamamlandı ve ana limanı Virginia'da bulunan Norfolk Deniz Limanı'dır. 333 m büyüklüğünde ve 100.000 tonun üzerinde yer değiştirerek hareket kabiliyetine sahip CVN-77 dünyanın en büyük savaş gemilerindendir. En yüksek hızı 30 deniz milini aşmakta; iki nükleer reaktörle çalışmakta ve yakıt ikmali yapmadan 20 yıldan fazla çalışabilmektedir. Kendine has özellikleri CVN-77'yi Nimitz sınıfındaki diğer gemilerden farklı kılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Stepan Makarov</span>

Stepan Osipoviç Makarov Rus İmparatorluk Donanması'nda son derece başarılı Rus koramiral ve okyanus bilimcici. Rusya Bilimler Akademisi tarafından yazmış olduğu birçok kitap nedeniyle ödüllendirildi. Batmazlık teorisinin yazarı ve Kiril tabanlı semafor alfabesinin geliştiricisidir. Buzkıran gemilerin kullanımı konusunda ısrarcıydı ve onun tasarladığı ilk buzkıran olan Yermak inşa edildi. Sahalin adasındaki Shiritoru kasabası, 1946'da onuruna Makarov olarak yeniden adlandırıldı.

ARA <i>General Belgrano</i>

ARA General Belgrano 1951-1982 yılları arasında Arjantin Donanmasında görev yapmış olan kruvazör. İmal edildiğinde USS Phoenix adıyla ABD Donanmasında görev yapmıştır. İkinci Dünya Savaşı sırasında Pasifik Cephesinde savaşmıştır. Sonrasında Arjantin'e satılan gemi, Falkland Savaşı sırasında 2 Mayıs 1982 tarihinde Kraliyet Donanmasına bağlı nükleer denizaltı HMS Conqueror tarafından batırılmıştır. Bu olayın ardından Arjantin donanması Falkland Savaşı'na dahil olamadığı için Belgrano'nun batırılması savaşın İngilizler lehine sonuçlanmasında belirleyici olmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.